Hagg al‑milkiiye
22
1 *« Wa kan naadum sarag toor aw kharuuf wa dabahah aw baaʼah,
hu yikaffi al‑toor khamsa tiiraan wa l‑kharuuf arbaʼa khurfaan.
2 Wa kan be leel sarraag ja yasrig wa naadum darabah wa katalah,
da ma yinhasib jariimit katil.
3 Illa kan al‑sirge wa l‑katil kaano baʼad taluuʼ al‑harraay,
da yinhasib jariimit katil.
Wa ayyi sarraag kan karabooh,
yikaffi hukum le l‑naadum al‑hu sarag minnah.
Wa kan ma indah cheyy yikaffi beyah,
yibiiʼuuh.
4 « Wa kan ligo fi bakaan al‑sarraag bahiime hayye al‑hu sirigaaha,
misil toor aw humaar aw khanamaay,
hu yikaffiiha marrateen.
5 « Wa kan naadum sarrah bahaaymah fi zereʼ aw jineenit inab hana jaarah wa khalla bahaaymah akaloohum,
hu waajib yikaffi siidhum min ahsan intaaj hana zerʼah aw jineentah.
6 « Wa kan naadum harrag hariige wa l‑naar di lihgat al‑zariibe wa akalat kiimaan al‑gameh aw ganaadiil al‑lissaaʼ ma gataʼoohum min al‑zereʼ,
al‑naadum da yikaffi kulla l‑khasaara di le siid al‑zereʼ.
7 « Wa kan naadum khatta amaana hint fudda aw achya aakhariin bakaan jaarah wa l‑amaana di sirgooha,
al‑sarraag da kan ligooh yikaffiiha marrateen.
8 Wa kan al‑sarraag ma ligooh,
al‑naadum al‑dammo fi bakaanah al‑amaana yiwadduuh giddaam al‑Rabb le yichiifu kan hu bas akal al‑amaana di.
9 Wa kan naaseen alkhaalato fi cheyy misil toor aw humaar aw khanamaay aw khalag aw ayyi cheyy aakhar al‑humman alkhaalato foogah,
al‑naaseen dool waajib yamchu giddaam al‑Rabb.
Wa l‑naadum al‑ramatah al‑chariiʼa da yikaffi marrateen le l‑aakhar.
10 « Wa kan naadum wadda toor aw khanamaay aw humaar aw bahiime aakhara misil amaana le jaarah wa l‑bahiime di maatat aw anʼadarat aw sirgooha wa naadum ma chaafha,
11 khalaas al‑naadum al‑khatto fi bakaanah al‑bahiime yahlif be usum Allah kadar hu ma sabbab al‑khasaara al‑bigat fi l‑bahiime di.
Fi l‑haala di,
hu ma yikaffi cheyy le siid al‑bahiime.
Wa siid al‑bahiime waajib yikhassid be l‑haliife di.
12 Wa kan al‑bahiime di sirgooha be sabab hu ma fakkar leeha,
fi l‑haala di hu yikaffi siidha.
13 Wa kan al‑bahiime akalaaha haywaan,
hu waajib yijiib danabha aw adaanha.
Fi l‑haala di,
hu ma yikaffi cheyy.
14 « Wa kan naadum attal bahiime min jaarah wa baʼadeen al‑bahiime di anʼadarat aw maatat wa siidha ma fiih,
al‑naadum al‑attalaaha da yikaffiiha.
15 Wa laakin kan siidha haadir,
al‑naadum al‑attalaaha ma yikaffi cheyy.
Wa kan al‑bahiime di muʼajjara,
al‑ujra tikhatti al‑khasaara di.
Gawaaniin machaakil al‑mujtamaʼ
16 « Wa kan raajil garrab le bineeye udriiye al‑lissaaʼ ma karabo raasha wa hu lamma maʼaaha wa tallafha,
hu waajib yikaffi jeebha wa yaakhudha.
17 Wa kan abu al‑bitt aba kula,
al‑raajil waajib yikaffi jeeb al‑banaat al‑udriiyaat.
18 « Ma tikhallu al‑saahira tiʼiich.
19 « Wa ayyi naadum al‑yargud maʼa bahiime,
waajib yaktuluuh.
20 « Wa kan naadum khalla Allah wa gaddam dahiiye le ilaah aakhar,
waajib yidammuruuh.
21 « Ma tazulmu al‑khariib wa la tidaayuguuh achaan awwal intu kula khariibiin fi Masir.
22 Ma tazulmu al‑araamil aw al‑ataama.
23 Wa kan intu zalamtuuhum,
ana nasmaʼ siraakhhum wakit humman yasrakho leyi.
24 Wa nakhdab leeku chadiid wa naktulku be l‑seef.
Wa awiinku kula yabgo araamil wa iyaalku kula yabgo ataama.
25 « Kan naadum waahid min chaʼabi miskiin wa gaaʼid maʼaak wa dayyantah maal,
ma tarbah foogah yaʼni ma tidayyinah be riba.
26 Wa kan chilt khalag hana naadum fi deen,
waajib tigabbilah leyah gubbaal al‑harraay ma tagaʼ.
27 Achaan da bas al‑khalag al‑waahid al‑hu yilkhatta beyah.
Wa kan ma gabbaltah leyah,
hu yunuum be chunu ?
Wa kan sarakh leyi,
ana nasmaʼah achaan ana hanuun.
28 « Ma tiʼayyirni ana al‑Rabb wa ma talʼan kabiir chaʼabak.
29 « Ma tiʼakhkhir leyi gaddimiin awwal asiir al‑inab wa dihin al‑zaytuun.
Wa gaddim leyi wileedak al‑bikir kula.
30 Wa battaan kula,
gaddim leyi wald al‑bikir min bagarak wa khanamak.
Khalli ayyi wald bikir yagood sabʼa yoom maʼa ammah wa fi l‑yoom al‑taamin,
gaddimah leyi.
31 « Waajib intu tabgo naas mukhassasiin leyi.
Wa be da,
ma taakulu fadle hana bahiime al‑katalaaha haywaan.
Laakin antuuha le l‑kulaab.