Kajuudiʔɛlɛ gálì ke béri kpínʔini Kanaa kùlo nī lè
(12.1–26.19)
Yewe Kòridiʔɛ ki bé puu tiʔɛ nigbe nī
12
1 A Misa sí joa: «Fànʔa kele ke n'gɛlɛ nɛ́ kàyuʔujuuro ní dè dàa yeli 'yɛli bè cò cɛ̀ngɛ dè bè ti kpíʔile kùlo nī lè nàa Yewe yeli tobilo Kulocɛliɛ wi nyɛ́nì kɛn yeli mɛ́ kɔrigɔ gèb, yeli sìi cɛnyɛ yi mìɛni nī dàala nɛ̄ lèc.2 «Kùlogolo siɛnfeliye nyáà yeli bé cìra yè, tiɛrɛ dáà nī yiī nɛ sungu yè, yeli bé ti míɛni cúʔɔd: nyagurukpaʔaliyɛ nɛ̄ yè, nɛ́ nyaguruyɛliyɛ naamɛ gè, nɛ́ tiikpoliyo yi mìɛni láara yèe. 3 Yeli bé pe sundiɛyɛ kpúɔn yè bè cúʔɔ, bè pe kàdɛnicɔriyɔf kpúɔn yè bè muʔɔrɔ nyàa pe 'kpíʔile pe sundiɛyɛ nī yè. Yeli bé Asɛra tiikoriyeriye sórigo yè kàsun nī. Yeli bé pe kulocɛlɛlɛ yasundɛnyɛ yi mìɛni jabari bè yi sɔ̀ngirɔ yige dè kire tiʔɛ siɛnnɛ nī bèle. 4 Yeli sì yɛli bàga de ti kpínʔini pe tíɛlɛʔ a yeli kɛ́ni Yewe yeli Kulocɛliɛ gbùʔɔrɔ́ wèʔ.
5 «Yewe yeli Kulocɛliɛ wire tíimɛ bága tiʔɛ káà nyíɛnɛ bè kɔ̀n yeli saaya tùluyo tɛ́nidiɛyɛ nī yè, tiʔɛ gíì nī wire míʔɛ ki bé puu gè, bè ki kpíʔile wire kòridiʔɛg. Kire tiʔɛ kire yákuɔ nī yeli béri tári de waa bè sari wi gbùʔɔrɔ́. 6 Kire tiʔɛ kire nī yeli béri waa nɛ́ yeli kakuɔrɔ kaasuʔuro ní dè, nɛ́ yeli kakuɔrɔ yajuuro ní dè, nɛ́ yeli kiɛkiɛwuʔulo ní gèle gàli yeli nɛ láʔala nɛ kanʔa Yewe mɛ́ wè, nɛ́ yɛrɛ dáà muɔ 'kɔ̀n nɛ̀ kɛn Yewe mɛ́ wè kpuʔɔrɔ dè, nɛ́ yeli yakɔnrɔ dáà wori míɛni muɔ yé nyuɔ kún nɛ́ kɛn wè, nɛ́ yeli kinɛdɛnigɛ yakɔnrɔ ní dè, nɛ́ yeli nìɛyɛ yi pìpelile ní bèle, nɛ́ sìnbaala nɛ́ síkaala pe pìpelile ní bèle. 7 Kire tiʔɛ kire nī, Yewe yeli Kulocɛliɛ yiʔɛ mɛ́ gè, yeli nɛ́ yeli nariyɛ wuulo ní bèle, yeli bé yeli kakuɔrɔ yakɔnrɔ suro lìi dè, bé sí de fundaanra kpínʔini, nɛ́ ki cɛ́n Yewe yeli Kulocɛliɛ wi nyɛ́nì diba taʔa wè yeli nɛ̄ yeli baara ti mìɛni nī dè.
8 «Yeli sǐ ga tíi bé ní de ki kakuɔrɔ kpínʔini dèʔ majo bɛ̀ we ki kpínʔini píra ŋáà nī wè náʔa gèʔ; náʔa gè, siɛn ó siɛn nɛ ki kpínʔini a gìi 'wi dɛ́ni gè. 9 Nɛ́ ki cɛ́n yiyē nɛ tíin koligo nɛ̄, yiyè fìɛ nɔ̀ ŋɔ́daala tiʔɛ nī gèʔ gàa gī yeli kɔrigɔ gèʔ, gàa Yewe yeli Kulocɛliɛ wi 'kɛn yeli mɛ́ gè. 10 Bà yeli bága Zurudɛn cáʔa jeli gè bè sa tɛ́ni kùlo nī lè nàa Yewe yeli Kulocɛliɛ wi 'kɛn yeli mɛ́ kɔrigɔ gè, wi bé ŋɔ́daala kɛn lè yeli mɛ́ bè yeli suɔ yeli leguulo mɛ́ bèle bàli pe 'yeli màʔa nɛ̀ suʔu bèle, dí yeli sí tɛ́ni baa yanyige nɛ̄.
11 «Kire lɛ̀lɛ nī lè, tiʔɛ gíì Yewe yeli Kulocɛliɛ wi bága nyíɛnɛ bè kɔ̀n bè ki kpíʔile wire míʔɛ ki kòridiʔɛ gè, baa yeli béri waa nɛ́ yɛrɛ ní dè dàa wori mi 'juu nɛ̀ gbɛ̀ngɛ yeli mɛ́ dè: yeli kakuɔrɔ kaasuʔuro dè, nɛ́ yeli kakuɔrɔ yajuuro ní dè, nɛ́ yeli kiɛkiɛwuʔulo yakɔnrɔ ní dè, nɛ́ yɛrɛ dáà yeli 'kɔ̀n nɛ̀ kɛn Yewe mɛ́ wè kpuʔɔrɔ dè, nɛ́ yeli yakɔnrɔ dáà yeli 'nyíɛnɛ bè kɔ̀n bè kɛn Yewe mɛ́, dáà wori yeli yé nyuɔ kún nɛ̀ kɛn dè. 12 Kire tiʔɛ nī yeli bé fundaanra kpíʔile Yewe yeli Kulocɛliɛ yiʔɛ mɛ́ gè, yeli nɛ́ yeli jaala ní bèle nɛ́ yeli pórilo ní bèle, nɛ́ yeli baakuɔlɔ ní bèle, nàguɔlɔ nɛ́ cɛlilɛ ní bèle, nɛ́ Leviiyé ní bèle bàli pe bé puu tɛ́ninɛ yeli kàaya nī yè, nɛ́ ki cɛ́n dàala yafiɛn wè pe mɛ́ kɔrigɔʔ yeli sunʔɔmɔ nī bèʔ.
13 «Mìɛ cò díɛʔ ! Muɔ fǎga de kakuɔrɔ kaasuʔuro sórigi dè tiʔɛ ó tiʔɛ nī gìi ki 'muɔ dɛ́ni gèʔ. 14 Tiʔɛ gáà Yewe nyíɛnɛ nɛ̀ kɔ̀n gè yeli saaya tùluyo tɛ́nidiɛyɛ nī yè, kire yákuɔ nī muɔ bé kakuɔrɔ kaasuʔuro sórigo dè. Baa muɔ bé kele gálì ke mìɛni kpíʔile gàli mi 'juu nɛ̀ gbɛ̀ngɛ gèle. 15 Kire nɛ́ ki míɛni muɔ bé gbɛ̀ jáa bè yajuuro táà kpúu bè káa majo kɛnmɛ báà pi 'muɔ dɛ́ni bè tiʔɛ gíì nī muɔ yē tɛ́niwɛ wè, nɛ̀ yɛli nɛ́ kɛnmɛ báà ní Yewe muɔ Kulocɛliɛ wi nyɛ́nì diba taʔa wè muɔ nɛ̄ wè. Siɛn ó siɛn bé gbɛ̀ ti káa a wi cɛni yē núʔɔwɔ Yewe yiʔɛ mɛ́ gè yo, nɛ́ ŋìi wī cìiliwe yo, wi bé gbɛ̀ ti káa, majo bɛ̀ yeli 'dàli nɛ nyàʔayɛrɛ kaara káa dè, wóliwo kaara dè nɛ́ sùɔ kaara ní dèh.
16 «Gìi sí gī baa gè, muɔ sì yɛli bè sìsiɛn káa gèʔ; muɔ bé ki wo dàala nɛ̄ lè bɛ̀ luʔɔ tíɛlɛi.
17 «Baa muɔ kàʔa nī gè gàa nī muɔ yē tɛ́niwɛ wè, muɔ sǐ gbɛ̀ jáa muɔ yaliifɔnrɔ yakɛnrɛ kiɛkiɛwuʔulo lìi gèleʔ, a ki yē ɛrɛzɛn luʔɔ gè nɛ́ wolivi sùnvɔnbɔ bè. Muɔ sǐ gbɛ̀ jáa míɛni bè yeli nìɛyɛ yi pìpelile káa bèle nɛ́ sìnbaala nɛ́ síkaala pe pìpelile ní bèleʔ. Nɛ́ míɛni yakɔnrɔ dáà wuʔu míɛni nɛ̄ muɔ cé nyuɔ kún nɛ̀ kɛn gè, nɛ́ muɔ kinɛdɛnigɛ yakɔnrɔ ní dè, nɛ́ kpuʔɔrɔ dáà muɔ 'kɔ̀n nɛ̀ kɛn Yewe mɛ́ wè, muɔ sǐ gbɛ̀ ti káaʔ. 18 Yewe muɔ Kulocɛliɛ wire yákuɔ yiʔɛ mɛ́ muɔ bé yɛrɛ dáà ti mìɛni káa, tiʔɛ gáà nī Yewe muɔ Kulocɛliɛ bé nyíɛnɛ gɔ̀n gè. Muɔ bé ti káa, muɔ nɛ́ muɔ jaa ní wè, nɛ́ muɔ póri ní wè, nɛ́ muɔ baakuɔwɔ ŋáà wī nàguɔ wè nɛ́ ŋàa wī cɛliwɛ wè, nɛ́ Leviiyé siɛn ní wè ŋàa wī tɛ́niwɛ muɔ kàaya nī yè. Muɔ bé fundaanra kpíʔile Yewe muɔ Kulocɛliɛ yiʔɛ mɛ́ gè muɔ kiyɛ baara ti mìɛni nɛ̄ dè. 19 Mìɛ cò díɛʔ ! Lɛ̀lɛ ó lɛ̀lɛ nī muɔ bé puu baa sìi nɛ̄ kùlo nī lè, fǎga fìʔɛ nɛ́ Leviiyé ní bèleʔj.
20 «Lɛ̀lɛ líì nī Yewe muɔ Kulocɛliɛ wi bé kàa taʔa muɔ kùlo nɛ̄ lè bè ni kpúʔɔ lè, majo bɛ̀ wi 'ki nyuɔ kún gè nɛ̀ kɛn muɔ mɛ́ gèk, a kaara káa láa kɛ́nì muɔ taa wè, muɔ bé gbɛ̀ ti káa kɛnmɛ bíì nɛ̄ muɔ nɛ ki caa wè. 21 A ki yē yeli tɛ́nidiʔɛ ki 'líili nɛ̀ tóri gè tiʔɛ gáà nɛ̄ Yewe muɔ Kulocɛliɛ wi 'nyíɛnɛ nɛ̀ kɔ̀n gè nɛ̀ wi míʔɛ taʔa gè baa gè, muɔ bé gbɛ̀ muɔ yajuuro kpúu dè, dàa Yewe 'kɛn muɔ mɛ́ dè, kɛnmɛ bíì nɛ̄ mi 'ki juu nɛ̀ gbɛ̀ngɛ gè. Muɔ bé gbɛ̀ muɔ nyɛ́ni kaara káa dè bè tín a dìi 'muɔ dɛ́ni dè muɔ kàaya nī yè. 22 Kɛnmɛ bíì nɛ̄ muɔ nɛ wóliwo nɛ́ sùɔ kaara káa dè, muɔ bé gbɛ̀ kaara dáà káa dè bɛ̀. A siɛn yē núʔɔwɔ Yewe yiʔɛ mɛ́ gè yo, nɛ́ ŋìi wī cìiliwe yo, siɛn wi bé gbɛ̀ ti káa.
23 «Kaala nigbe sí ní baa díɛʔ ! Mìɛ cò, fǎga sìsiɛn káa gèʔ, nɛ́ ki cɛ́n sìsiɛn kire nī sìi wi yēl. Muɔ sǐ gbɛ̀ sìi káa wè nɛ́ kaara ní dèʔ 24 Muɔ fǎga tíi bé ki káaʔ ! Muɔ 'yɛli bè ki wo dàala nɛ̄ lè bɛ̀ luʔɔ tíɛlɛ. 25 Fǎga cɛ ki káa púlo wīʔ, kire ga buu muɔ- puu fundaanra nɛ̄ nɛ́ muɔ pìile ní bèle, bàli pe báan muɔ kàduʔumɛ gè, bɛ̀ ki 'nyaa muɔ nɛ kasingele kpínʔini Yewe yiʔɛ mɛ́ gè.
26 «Nɛ̀ ki yaʔa yakɔnrɔ dáà muɔ 'wàli nɛ̀ tɛ́ngɛ Yewe mɛ́ wèm, nɛ́ yakɔnrɔ dáà wori míɛni muɔ yé nyuɔ kún gè nɛ̀ kɛn gè, tire dè muɔ 'yɛli bè kɛ́ nɛ́ ti ní tiʔɛ gáà nī Yewe cé nyíɛnɛ nɛ̀ kɔ̀n gè. 27 Muɔ 'yɛli bè muɔ kakuɔrɔ kaasuʔuro taʔa dè nɛ́ ti sìsiɛn ní gè Yewe muɔ Kulocɛliɛ gbùʔɔrɔdiʔɛ yafanʔa nɛ̄ gè. Kakuɔrɔ yajuusɛnrɛ ti sìsiɛn gè, kire bé wo Yewe muɔ Kulocɛliɛ gbùʔɔrɔdiʔɛ nɛ̄ gè; kaara dè, muɔ bé tire káa.
28 «-Ti sɔ́migɔ ma lúʔu cɛ̀ngɛ kajuʔulo gálì ke mìɛni gèle gàli mi 'juu nɛ̀ gbɛ̀ngɛ muɔ mɛ́ wè. Bɛ̀ ki bé puu muɔ- kò fundaanra nɛ̄, muɔ nɛ́ muɔ pìile ní bèle bàli pe báan muɔ kàduʔumɛ gè, lɛ̀lɛ ó lɛ̀lɛ nī, nɛ́ ki cɛ́n muɔ nyɛ́nì ki kpíʔile gàa 'ki sín nɛ̀ nyuɔ gè Yewe muɔ Kulocɛliɛ yiʔɛ mɛ́ gè.»
Muɔ fǎri Kanaa siɛnnɛ kulocɛlɛlɛ sungu bèleʔ
29 «Lɛ̀lɛ líì nī Yewe muɔ Kulocɛliɛ wi kɛ́nì kùlogolo siɛnfeliye nyáà cúʔɔ yè nɛ̀ yige muɔ yiʔɛ mɛ́ gè, siɛnfeliye nyáà tiʔɛ muɔ bága líɛ gè, a muɔ kɛ́nì pe cìra bèle nɛ́ tɛ́ni pe kùlo nī lè, 30 a Yewe kɛ́nì pe cúʔɔ nɛ̀ kúɔ muɔ yiʔɛ mɛ́ gè, mìɛ cò díɛʔ ! Fǎga tí pe kakpiʔiligele ke muɔ cò bɛ̀ gárigɛ tíɛlɛʔ bèri pe kulocɛlɛlɛ caa bèle bé sí ki juu bé joʔ: ‹Mɛni sí siɛnfeliye nyáà yiī nɛ baara pe kulocɛlɛlɛ mɛ́ bèle nɛ pe sungu ? Mi míɛni m'bé ki kpíʔile bɛ̀ pe tíɛlɛ.›
31 «Muɔ sì yɛli bè baara Yewe muɔ Kulocɛliɛ mɛ́ wè majo kɛnmɛ báà nɛ̄ siɛnnɛ bálì piyē nɛ baara pe kulocɛlɛlɛ mɛ́ bèleʔ. Nɛ́ ki cɛ́n kele gálì siɛnfeliye nyáà yi 'puu nɛ kpínʔini pe kulocɛlɛlɛ mɛ́ bèle, gàli gīɛlɛ Yewe kanabinʔɛnɛ gèle, gàli ke 'wi biɛn kpuʔɔ wè. Pe nɛ cɛ́ni fɔ̀li nɛ̀ kɛ́ nɛ sɛ́ni pe pìile, nàgabigele nɛ́ pìcapigele, nyɔ́gi gèle kàsun nī gè bèri sungu nɛ́ ke nín.»