Fànʔa Kajuʔulo 4

Isirayɛliyé pe 'yɛli pe- pìye puɔ Yewe nɛ̄ wè

1 A ń'nɛ̀ ki juu nɛ́ jo: «Píra ŋáà nī wè, yo, yeli 'yɛli bè fànʔa kele lúʔu gèle nɛ́ kàyuʔujuuro ní dè dàa nɛ̄ mi nɛ yeli tɛnmɛ dè, kire ga buu yeli de ti kpínʔini, dí yeli sí sìi taa, yé sí jíin kùlo nī lè bè ni líɛ yeli woli, kùlo náà yeli tobilo Kulocɛliɛ wi bé kɛn yeli mɛ́ lè. 2 Yeli sǐ ga tíi siɛnrɛ táà fàri dàa nɛ̄ mi 'juu nɛ̀ gbɛ̀ngɛ yeli mɛ́ dèʔ, yeli míɛni sǐ ga tíi kàa yige ti nīʔ, kire ga buu yeli- Yewe yeli Kulocɛliɛ kajuudiʔɛlɛ siɛnrɛ cò dè dàa mi 'juu nɛ̀ gbɛ̀ngɛ yeli mɛ́ dè. 3 Yeli nyapigele ke 'ki nyaa gàa Yewe 'kpíʔile baa nyagurugo mɛ́ gè: Yewe yeli Kulocɛliɛ wi 'siɛnnɛ pe mìɛni cúʔɔ nɛ̀ yige yeli sunʔɔmɔ nī bè, bàli pe yé sɛ́ni Baali yasungo sungu gè, baa Peyɔri nyagurugo mɛ́ gè. 4 Nɛ̀ ki yaʔa yeli bálì bīɛlɛ ye 'yìye puɔ Yewe yeli Kulocɛliɛ nɛ̄ wè, yeli ye mìɛni 'kò sìi nɛ̄ pàngɛ gè.

5 «Ye- ki wéli, mi nyɛ́nì yeli tɛnmɛ fànʔa kele nɛ̄ gèle nɛ́ kàyuʔujuuro ní dè, majo bɛ̀ Yewe mi Kulocɛliɛ wi yé ki juu nɛ̀ gbɛ̀ngɛ m'mɛ́ wè, kire ga buu yeli de ti kpínʔini kùlo nī lè nàa nī yeli bé jíin bè ni líɛ ni- kò yeli woli lè. 6 Yeli bé ti cò, yeli béri ti kpínʔini, kire ki bé ki yaʔa dí yeli- cìlige bè kaala cɛ́n kùlogolo kálì siɛnnɛ bálì yiʔɛ mɛ́ gè, bàli pe béri fànʔa kele gálì ke mìɛni lúru gèle. Pe bé ki juu bé jo: ‹Siɛnfelige gáà kiī kpuʔɔ nɛ́ ní ŋɔri ní, a pe 'cìlige nɛ̀ kaala cɛ́n !›

7 «Nɛ́ ki cɛ́n, kùlo láà ní yē baa lé nàa ni 'kpúʔɔ lè nɛ́ ní ŋɔri ní dè, nàa mɛ́ kulocɛliɛ wáà yē wè, kulocɛliɛ ŋáà wi 'kpɔni ni nɛ̄ wè bɛ̀ Yewe weli Kulocɛliɛ tíɛlɛ wè ? Yewe wè, a weli 'wi yeri wè, lɛ̀lɛ ó lɛ̀lɛ nī wi nɛ̂ lúʔu. 8 Kùlo láà ní yē baa lé nàa ni 'kpuʔɔ lè nɛ́ ní ŋɔri ní dè, nàa mɛ́ fànʔa kele sínnɛ nɛ́ kàyuʔujuuro sínnɛ yē dè bɛ̀ dáà ti mìɛni tíɛlɛ dàa mi 'tɛ́ngɛ yeli yiʔɛ mɛ́ gè pàngɛ gè ?»

Pe 'yɛli bè Yewe nyakungɛngɛ siɛnrɛ cò dè cɛ̀ngɛ

9 «Gìi gī baa gè, mìɛ cò cɛ̀ngɛ, mari mìɛ ciʔige muɔ tíimɛ wè, cɛngɛ ó cɛngɛ muɔ sìi nī wè, kire ga buu muɔ fǎga fìʔɛ nɛ́ kele ní gèleʔ gàli muɔ nyapigele ke 'nyaa gèle. Kiyè yɛli bè yiri muɔ nīʔ ! Ma muɔ pìile tɛnmɛ bèle nɛ́ muɔ kàduʔumɛ pìile ní bèle. 10 Gìi ki 'kpúʔɔ gè, kiì yɛli muɔ fìʔɛ nɛ́ cɛngɛ gáà ní gèʔ, cɛngɛ gíì muɔ 'puu yériwe muɔ Kulocɛliɛ yiʔɛ mɛ́ gè mɛ́ gè, a Yewe 'ki juu m'mɛ́ nɛ́ jo: ‹-Siɛnnɛ pe mìɛni gbuʔulo mi yiʔɛ mɛ́ gè kire ga buu pe- mi siɛnrɛ lúʔu dè, bè sí séli bèri fìʔɛ́ mi nɛ̄ pe sìi cɛnyɛ yi mìɛni nī dàala nɛ̄ lè, béri pe pìile tɛnmɛ bèle ti nɛ̄.›

11 «Kire cɛngɛ gè, a yeli 'sìʔɛrɛ nɛ̀ kpɔni nyagurugo táanmɛ nɛ̄ wè, á nyagurugo ní gè kàsun gáà ki 'puu nɛ nyí nɛ yɛ̀gí fúɔ nyìʔɛnɛ nī lè. Yebiliwuɔlɔ dɛ́ndɛn ni 'puu baa, nɛ́ kàsadibarɛ dáà ti 'kpílige dè. 12 A Yewe 'juu nɛ́ yeli ní kàsun sunʔɔmɔ nī bè. Yékpoli lire nī yeli 'puu nɛ lúru, nɛ̀ ki yaʔa yeli sì yé yafiɛn nyaaʔ. Yékpoli lire yákuɔ ni 'puu baa. 13 A wi 'wi siɛnrɛ juu dè yeli mɛ́, dàa wi 'juu nɛ̀ gbɛ̀ngɛ yeli mɛ́ dè nɛ́ jo yeri ti kpínʔini: gèle. A wi 'ke sɛbɛ kàdɛnitɛnyɛ siin nɛ̄.

14 «Kire lɛ̀lɛ náà nī lè, a Yewe 'ki juu nɛ̀ gbɛ̀ngɛ mi mɛ́ nɛ́ jo mi- yeli tɛnmɛ fànʔa kele nɛ́ kàyuʔujuuro nɛ̄ dè, kire ga buu yeli de ti kpínʔini kùlo nī lè nàa kɔli mɛ́ yeli nɛ tári nɛ waa bè sa ni líɛ lè ni- kò yeli woli.»

Pe fǎga de sunguʔ

15 «Bɛ̀ sí ki yē gè, yeli sì yé wi yiʔɛ nyaaʔ cɛngɛ gáà wi 'juu nɛ́ yeli ní wè kàsun sunʔɔmɔ nī bèʔ, baa mɛ́ gèʔ. Kire nɛ̄ yeri yìye ciʔige díɛʔ, 16 kire ga buu ye fǎga yìye cúʔɔʔ bé sa yakaa fáala kpíʔileʔ gàa yeli béri gbùʔɔrɔ́ bèri ki sungu gèʔ, gàa ki bé puu nàguɔ tíɛlɛ kire ga laa cɛliwɛ tíɛlɛ wè, 17 gàa míɛni ki bé puu yawiʔi ó yawiʔi tíɛlɛ gè gàa ki yē dàala nɛ̄ lè, á kire bɛ̀ʔ yafinige ó yafinige gáà ki fini naamɛ gè, 18 nɛ́ yafulolido ti mìɛni tíɛlɛ dàa ti fulolo dàala nɛ̄ lè, nɛ́ fúɔ ó fúɔ ŋáà wī luʔɔ nī gè. 19 A yeli kɛ́nì yiʔɛ yɛ̀gɛ gè nɛ̀ wéli nyìʔɛnɛ nī lè, nɛ́ cɛngɛ nyaa gè, nɛ́ ŋɔgɔlɔ ní gèle, nɛ́ yege ní gè, kire 'jo naamɛ yɛrɛ dáà ti mìɛni dè dàa siɛn bé gbɛ̀ nyaa nyìʔɛnɛ nī lè, ye fǎga ki yaʔa tire táà yeli fáanniʔ yeli sa káguro cáan ti yiʔɛ mɛ́ gèʔ, bè baara ti mɛ́ bè ti sunʔ. Yewe yeli Kulocɛliɛ wè, wi nyɛ́nì ki yaʔa siɛnsɛnminɛ peli nɛ ki kpínʔini, bàli bīɛlɛ dàala nɛ̄ lè. 20 Nɛ̀ ki yaʔa gàa ki 'yeli kúɔ bèle, Yewe nyɛ́nì yeli píle nɛ̀ yige vúguruyo kàsun nī gè, kire gáà ki 'puu kùlo lè, bè yeli kpíʔile wi siɛnnɛ, siɛnfelige gáà gī wire wuʔu gè nɛ́ wi kɔrigɔ gè, majo bɛ̀ yeli yē pàngɛ gè.

21 «A Yewe fungo ki 'yɛ̀ kpuʔɔ mi kúrugu yeli kɛnmɛ nɛ̄ bè, a wi nɛ́ jo mi sǐ ga tíi cáʔa jeli gèʔ bè jíin kùtaanna nī lèʔ nàa Yewe yeli Kulocɛliɛ wi bé kɛn yeli mɛ́ lè ni- puu yeli kɔrigɔ gè. 22 Mi wè, m'bé sí kùu náʔa kùlo náà nī lè; miǐ ga Zurudɛn cáʔa jeli gèʔ. Nɛ̀ ki yaʔa yeli bèle, yeli bé ki jeli bè sa kùtaanna náà líɛ lè. 23 Kire nɛ̄ yeri yìye ciʔige díɛʔ, ye fǎga fìʔɛ nɛ́ ní gèʔ gàa Yewe yeli Kulocɛliɛ wi 'kún nɛ̀ kɛn yeli mɛ́ gèʔ: ye fǎga yafiɛn kpíʔile yasungoʔ, gàa ki 'yakaa líɛ gèʔ. A yeli 'kire kpíʔile gè, kire 'jo yeli nyɛ́nì Yewe yeli Kulocɛliɛ tunduro cíi dè wī. 24 Nɛ́ ki cɛ́n Yewe yeli Kulocɛliɛ wè, wi yē kàsunkpuʔɔ gáà ki 'tiʔɛ sórigi gè mɛ́nɛmɛnɛ wè; yejaʔa Kulocɛliɛ wī.

25 «Bɛ̀ sí ki yē gè, a yeli kɛ́nì pìile taa wè nɛ́ kàduʔumɛ pìile ní bèle, a yeli 'tɛ́ni nɛ̀ mɔgɔ kùlo nī lè, a yeli 'yìye cúʔɔ nɛ̀ sɛ́nì yasungo kpíʔile gè gìi ki 'yakaa líɛ gè, á kire bɛ̀ʔ nɛ́ kele kálì kpíʔile gàli ke 'pii Yewe yeli Kulocɛliɛ yiʔɛ mɛ́ gè nɛ̀ wi fungo yɛ̀gɛ gè, 26 mi nyɛ́nì nyìʔɛnɛ nɛ́ dàala líɛ lè pàngɛ gè ni- puu kiluʔufɔlilɔ yeli nɛ̄: yeli bága fuu bè cɛrigɛ kùlo nī lè nàa yeli bé sa líɛ ni- puu yeli woli lè a yeli kɛ́nì Zurudɛn cáʔa jeli gè. Yeli sìi cɛnyɛ yi bé weri kùlo nī lè nɛ́ ki cɛ́n yeli bé kùu bè kúɔ péwu. 27 Yewe wi bé yeli cɛrigɛ sunʔɔmɔ nī bè. Yeli bé puu cɛ̀ri yákuɔ kùlogolo nī gèle baa Yewe 'yeli cìra nɛ̀ tórigo wè. 28 Kire tiʔɛ nī gè yeli béri baara kulocɛlɛlɛ mɛ́ bèle bèri pe sungu, bàli pe 'tɛn tiige wuulo bèle nɛ́ kàdari wuulo ní bèle, yasunro dáà ti wè nɛ nyaʔa dèʔ, ti míɛni wè nɛ lúruʔ, ti wè nɛ líiʔ, ti míɛni wè nɛ ŋɔ́giʔ.

29 «Kire nɛ́ ki mìɛni, bè muɔ 'yaʔa baa wè, a muɔ nɛ Yewe muɔ Kulocɛliɛ caa wè nɛ́ muɔ fungo ki mìɛni ní gè, nɛ́ muɔ pìle ni mìɛni ní lè, muɔ bé wi nyaa. 30 Muɔ funbiɛnrɛ nī dè, a wuʔɔyɔ nyáà yi mìɛni kɛ́nì tuu muɔ nɛ̄ wè, muɔ bé koli bɛn Yewe muɔ Kulocɛliɛ mɛ́ wè bè lúʔu wi mɛ́. 31 Nɛ́ ki cɛ́n, Yewe yeli Kulocɛliɛ wè, nyinidaaguugo Kulocɛliɛ wī. Wiǐ ga tíi yeli yaʔaʔ, wi míɛni sǐ ga tíi yeli kpúuʔ, wiǐ ga tíi fìʔɛ nɛ́ wi nyakungɛngɛ ní gèʔ gàa wi yé kàli nɛ̀ kɛn yeli tobilo mɛ́ bèle.»

Yewe nigbe wī Kulocɛliɛ wè

32 «Ye- sɔ̀ngi cɛ̀ngɛ wi kakpiʔiligele nɛ̄ gèle, faʔa wuʔulo gèle, gàli ke tíi nɛ̀ kpíʔile faʔa faʔa gè, sɛ́ni yeli 'puu bile wè, bè ki séli baa faʔa gè bà Kulocɛliɛ 'siɛnnɛ faan bèle dàala nɛ̄ lè. Ye- sɔ̀ngi ki nɛ̄, gàa ki 'tíi nɛ̀ kpíʔile bè ki líɛ baa duniya láʔala nɛ̄ lè bè sa nɔ̀ láʔala níì nɛ̄ lè. Kakpuʔɔ gáà ki kàa fíɛ kpíʔile nɛ̀ nyaa lé ? Yeli fíɛ ti tàa lúʔu nɛ̀ nyaa lé ? 33 Kùlo láà siɛnnɛ fíɛ Kulocɛliɛ yékpoli lúʔu lè nɛ̀ nyaa lé nɛ́ kò sìi nɛ̄ bɛ̀ yeli tíɛlɛ bèle lé, yékpoli náà ni nyu kàsun sunʔɔmɔ nī bè lé ?. 34 Á kire bɛ̀ʔ gè o, kulocɛliɛ wáà yē baa lé ŋàa wi 'kùlogolo siɛnfelige káà nyíɛnɛ nɛ̀ kɔ̀n ki- puu wire wuʔu lé, kagbɛngɛlɛ sunʔɔmɔ nī bè, nɛ́ ní bèle, nɛ́ kakpoliyo ní yè, nɛ́ kapiɛnnɛ ní lè, nɛ́ wi ŋɔri kɔli ní gè gàa wi 'sáʔa gè, nɛ́ kakpiʔiligele ní gèle gàli ke fíɛrɛ wáari siɛn nɛ̄ wè lé ? Wàa 'ki kpíʔile lé siɛnfelige káà mɛ́ majo bɛ̀ yeli Kulocɛliɛ ki 'kpíʔile yeli mɛ́ gè kùlo nī lè yeli nyapigele nyaamɛ nɛ̄ bè lé ?

35 «Muɔ wè, wi nyɛ́nì ki tìɛ muɔ nɛ̄ kire ga buu muɔ- ki cɛ́n Yewe wire wī Kulocɛliɛ wè. Kulocɛliɛ wáà ní wè baaʔ nɛ̀ yiri wire nigbe nīʔ. 36 Baa nyìʔɛnɛ nī lè, a wi 'ki yaʔa muɔ 'wi yékpoli lúʔu lè bè muɔ tɛnmɛ muɔ de lúru wire mɛ́ dàala nɛ̄ lè. Wi 'ki yaʔa a muɔ 'kàsunkpuʔɔ nyaa gè, a muɔ 'wi yékpoli lúʔu lè baa kàsun sunʔɔmɔ nī bè. 37 Nɛ́ ki cɛ́n bɛ̀ muɔ tobilo woli ni yé kpúʔɔ wi mɛ́, nɛ́ bɛ̀ wi yé pe siimɛ nyíɛnɛ bè nɛ̀ kɔ̀n wè, wire tíimɛ wi nyɛ́nì muɔ yige Ezipiti kùlo nī lè nɛ́ wi ŋɔri kɔli ní gè. 38 Wi nyɛ́nì cìra nɛ̀ yige muɔ yiʔɛ mɛ́ gè gàli ke yé niʔɛ nɛ́ ní ŋɔri ní nɛ̀ tóri muɔ nɛ̄ wè, bé muɔ nyɔ́gɔ pe kùlo nī lè bè ni kɛn muɔ mɛ́ ni- puu muɔ kɔrigɔ, majo bɛ̀ muɔ nɛ ki nyaʔa pàngɛ gè.

39 «-Ki sɔ́migɔ ma cɛ́n pàngɛ gè, mari sɔ̀ngí ki nɛ̄ muɔ fungo nī gè: Yewe wire wī Kulocɛliɛ wè naamɛ gè nyìʔɛnɛ nī lè nɛ́ míɛni náʔa dàala nɛ̄ lè, wàa ní wè baaʔ. 40 Kire nɛ̄, -ti cò kpuʔɔ wi fànʔa kele gèle nɛ́ wi kajuudiʔɛlɛ ní gèle gàli mi 'juu nɛ̀ gbɛ̀ngɛ muɔ mɛ́ pàngɛ gè, kire ga buu muɔ kele keri nyuʔɔ muɔ nɛ́ muɔ pìile ní bèle, dí muɔ sìi cɛnyɛ yi- sí niʔɛ kùlo nī lè nàa Yewe muɔ Kulocɛliɛ wi bé kɛn muɔ mɛ́ súuri lè.»

Misa 'líʔirejo kàaya nyíɛnɛ yè nɛ̀ kɔ̀n

41 A wi sí kàaya taanri nyíɛnɛ nɛ̀ kɔ̀n cáʔa cɛngɛnyɛnifoligɔli mɛ́ gè 42 yi- puu líʔirejodiɛyɛ. A siɛn wi 'siɛn kpúu nɛ̀ ki yaʔa wiì ki kɔ̀rirɔ wèʔ, siɛn ŋáà wiì cé wi biɛn nɛ̀ yaʔa faʔa gèʔ, wi bé fɛ̀ bè sa jíin kire kàʔa káà nī, bɛ̀ wi bé kò sìi nɛ̄. 43 Kire kàaya yire yī nyàa yè: Wurubɛniyé wuʔu kire ki 'puu Betisɛri kàʔa, waama kùlo nī lè, sédali nī wè; Gadiyé wuʔu kire ki 'puu Aramɔti kàʔa, Galaadi kùlo nī lè; wuʔu kire ki 'puu Golan kàʔa, Basan kùlo nī lè.

MISA WI 'SIƐNTIʔƐ SIINWUʔU JUU GE

(4.44–28.68)

Misa wi 'Worɛbi nyagurugo nyakungɛngɛ juu gè nɛ̀ fùgu

(4.44–11.32)

Misa 'fànʔa siɛnrɛ sɔ́migɔ dè nɛ̀ juu Isirayɛliyé mɛ́ bèle

44  ti n'dɛ dàa 'juu siɛnnɛ mɛ́ bèle, 45 kire 'jo dè, nɛ́ fànʔa kele ní gèle, nɛ́ kàyuʔujuuro ní dè, dàa wi 'juu pe mɛ́ dè, pe yirile kàduʔumɛ gè kùlo nī lè, 46 bà pe 'puu tɛ́ninɛ cáʔa cɛngɛnyɛnifoligɔli mɛ́ gè, baa kpàanjali nɛ̄ wè ŋàa wi 'puu Beti Peyɔri tiʔɛ táanni gè. Kpàanjali ŋáà wi yé puu baa kùlofɔli Sikɔn kùlo nī lè. Sikɔn wi yé puu tɛ́niwɛ Kɛsibɔni kàʔa nī gè. Wire wī, Misa nɛ́ Isirayɛli siɛnnɛ pe yé jáa wè, bà pe yé yiri Ezipiti kùlo nī lè. 47 Pe yé wi kùlo líɛ lè, nɛ́ kùlofɔli Ɔgi woli ní lè, Basan kùlo lè. Amɔriyé fànʔafɔlilɔ bálì siin bèle, peli pe yé puu fànʔa nɛ̄ gè tiɛrɛ dáà nī dè Zurudɛn cáʔa cɛngɛnyɛnifoligɔli mɛ́ gè. 48 Isirayɛli siɛnnɛ pe yé tɛ́ni kùlo nī lè nɛ̀ ki séli Aroweri kàʔa nī gè, gàa ki yé puu Arinɔni kápaligɛ nyuɔ nɛ̄ gè, fúɔ nɛ̀ sɛ́nì nɔ̀ Siriyɔn nyagurugo nɛ̄ gè, gàa pe 'puu nɛ yeri míɛni Ɛrimɔ nyagurugo gè. 49 Waama kùlo kpàanjali ŋáà wi 'puu Zurudɛn cáʔa cɛngɛnyɛnifoligɔli mɛ́ gè, wi míɛni 'puu kire tiɛrɛ dáà nī dè. Kire tɛ́nimɛ pi yé líɛ fúɔ nɛ̀ sɛ́nì nɔ̀ Yasuʔɔniʔɛgɛ kuʔɔjii nɛ̄ wè, baa Pisiga nyagurugo táanni gè.