Yusufu tuu nɛ́ wi lɔbilɔ pe 'kɛ́ Farawɔn yiʔɛ mɛ́ gè
47
1 A Yusufu 'kɛ́ nɛ̀ sɛ́nì ti juu Farawɔn mɛ́ wè nɛ́ jo: «Mi tuu wè nɛ́ mi lɔbilɔ ní bèle, pe nyɛ́nì kɔ́n Kanaa kùlo mɛ́ lè nɛ̀ pɛn, nɛ́ pe sìnbaara ní dè, nɛ́ pe síkaala ní bèle, nɛ́ pe nìɛyɛ ní yè, nɛ́ pe kɔliyɛrɛ ti mìɛni ní. Piyē baa Gozɛni tɛ́nimɛ nī bè.» 2 Yusufu wi yé wi lɔbilɔ kogunɔ pálì kɔ́ri nɛ̀ kɛ́ nɛ̀ sɛ́nì pe tìɛ Farawɔn nɛ̄ wè. 3 A Farawɔn wi 'Yusufu lɔbilɔ yúgo bèle: «Gáa baara yeli nɛ kúu ?»A pe 'wi yɛ: «Muɔ baakuɔlɔ piyē yajuunaʔana, bɛ̀ weli tobilo tíɛlɛ bèle.» 4 A pe sí ń'nɛ̀ ki juu Farawɔn mɛ́ wè nɛ́ wi yɛ: «Weli nyɛ́nì pɛn bè ba lɛ̀lɛ láà kúɔ náʔa muɔ kùlo nī lè, nɛ́ ki cɛ́n nyàʔa ní wè tíin baa muɔ baakuɔlɔ sìnbaala mɛ́ bèle nɛ́ síkaala ní bèleʔ, nɛ́ ki cɛ́n fungo ki nyɛ́nì kpúʔɔ baa Kanaa kùlo nī lè. Weli nɛ muɔ fiɛn wī, ma ki yaʔa muɔ baakuɔlɔ pe‑ sa kò Gozɛni tɛ́nimɛ nī bè.»
5 A Farawɔn wi 'ki juu Yusufu mɛ́ wè nɛ́ jo: «Bɛ̀ muɔ tuu nɛ́ muɔ lɔbilɔ pe 'pɛn muɔ kúrugu wè, 6 Ezipiti kùlo n'nɛ muɔ yiʔɛ mɛ́, sa muɔ tuu nɛ́ muɔ lɔbilɔ tɛ́ngɛ bèle tiɛcɛ̀ngɛ káà nī gàa ki sɔ́migɔ nɛ̀ nyuɔ gè. Ma sa pe tɛ́ngɛ Gozɛni tɛ́nimɛ nī bè. A muɔ sí ki nyaa siɛnnɛ bé taa baa pe nī, bàli pe 'pe baara cɛ́n dè, ma pe yori ma taʔa mi tíimɛ yajuuro nɛ̄ dè.»
7 Yusufu yé wi tuu Yakuba kɔ́ri wè nɛ̀ pɛn míɛni, nɛ̀ pɛ́nì wi tìɛ Farawɔn nɛ̄ wè, a Yakuba wi 'diba kpíʔile wè Farawɔn mɛ́. 8 A Farawɔn wi sí wi yúgo: «Liɛwɛ, yiʔɛlɛ jori muɔ 'taa ?»
9 A Yakuba wi sí jo: «Ki yiʔɛlɛ tekɔlini nɛ́ kpɔrigɔ (130) wī ŋàa wè, bà mi yē nɛ nyaari nɛ mári nabɔnrɔ nɛ̄ dè kùlogolo nī gèle, mi yiʔɛlɛ kiyè niʔɛʔ, á ke fùrɔgɔ ki sí kpúʔɔ mi nɛ̄, mi fìɛ mi tobilo pe yiʔɛlɛ felige taa gèʔ, nɛ̀ sí ki yaʔa peli míɛni 'puu nɛ nyaari kùlogolo nī gèle bɛ̀ mi tíɛlɛ.» 10 A Yakuba wi 'diba kpíʔile Farawɔn mɛ́, nɛ́ koli nɛ̀ kɛ́.
11 Kire kàduʔumɛ gè, a Yusufu sɛ́nì wi tuu nɛ́ wi lɔbilɔ tórigo bèle Aramisɛsi tɛ́nimɛa mɛ́ bè, kire gáà ki 'puu tiɛcɛ̀ngɛ gè, a wi 'dàala kɛn pe mɛ́ baa kire tiʔɛ nī gè Ezipiti kùlo nī lè, nɛ̀ yɛli nɛ́ Farawɔn wi tunduro ní dè. 12 A Yusufu wi 'yaliire kɛn wi tuu nɛ́ wi lɔbilɔ mɛ́ bèle nɛ́ pe nariyɛ yi mìɛni, nɛ̀ yɛli nɛ́ pe siɛnnɛ niʔɛgɛnmɛ ní bè.
Yusufu 'Ezipiti kùlo kele cuɔnri gèle
13 Bɛ̀ funduuro ti 'puu nɛ gbɛ̀ngí nɛ waa wè kùlo nī lè, yaliire sì ń'nɛ puu nɛ taʔa cíginiʔ kùlogolo nī gèle. Fungo ki yé cùru Ezipiti siɛnnɛ nɛ́ Kanaa siɛnnɛ ní bèle a pe waʔa. 14 A Ezipiti kùlo nɛ́ Kanaa kùlo siɛnnɛ, pe wali wi mìɛni wìi pínɛ Yusufu nɛ̄, bɛ̀ siɛnnɛ pe 'puu nɛ báan nɛ yaliire suu dè Yusufu mɛ́ wè. A Yusufu wi 'wali wi mìɛni le Farawɔn kasuu nī wè. 15 Bà wali wi kɛ́nì kúɔ Ezipiti siɛnnɛ mɛ́ bèle nɛ́ Kanaa kùlo siɛnnɛ ní bèle, a Ezipiti siɛnnɛ pe mìɛni 'pɛn Yusufu kúrugu wè nɛ̀ pɛ́nì wi yɛ: «‑Yaliire kɛn weli mɛ́ ! Fǎga ki yaʔa weli‑ kùu bile muɔ yiʔɛ mɛ́ gè fungo nɛ̄ gèʔ, nɛ́ ki cɛ́n wali ní wè nɛ tíin weli mɛ́ʔ.»
16 A Yusufu wi sí pe yɛ: «A wali ní wè yeli mɛ́ wèʔ, yeri báan nɛ́ yeli yajuuro ní dè, m'bé ba yajuuro fɛ̀ni dè yeli mɛ́ yaliire nɛ̄ dè.»
17 A siɛnnɛ pe mìɛni 'kò nɛ báan nɛ́ pe yajuuro ní dè nɛ kanʔa Yusufu mɛ́. Yusufu nɛ̂ yaliire kɛn pe mɛ́ yajuuro ti sìndiʔɛ nī gè. Pe 'puu nɛ báan nɛ́ pe suɔnyɔ ní yè, nɛ́ sìnbaara ní dè, nɛ́ síkaala ní bèle, nɛ́ nìɛyɛ ní yè, nɛ́ pe sèfɛngɛlɛ ní gèle. Kire yiɛlɛ lè, a Yusufu 'pe yajuuro ti mìɛni fɛ̀ni pe mɛ́ yaliire nɛ̄ dè.
18 Bà kire yiɛlɛ ni 'tóri lè, a pe ń'nɛ̀ koli nɛ̀ pɛn yiɛlɛ náà ni 'yɛ̀ lè, nɛ̀ pɛ́nì jo: «Weli sǐ gbɛ̀ weli fɔ̀ngɔ wuʔu làrigɛ gè weli kàfɔli nɛ̄ wèʔ. Wali wi 'kúɔ, a weli yajuuro tire ti mìɛni 'kò weli kàfɔli wire wori. Gàa ki 'kò weli wuʔu gè o, kire gī weli céri dè, nɛ́ weli siiye ní yè. 19 Gáa nɛ̄ weli bé sí kùu bile muɔ yiʔɛ mɛ́ gè, dí weli siiye yi sí cúʔɔ bile ? Kire nɛ̄ weli bé wìye fɛ̀ni muɔ mɛ́ nɛ́ weli siiye ní yè, ma sí yaliire kɛn dè weli mɛ́. Bà weli nɛ́ weli siiye ní yè, weli bé kò sùkulolo Farawɔn mɛ́ wè. Ma sí yatanʔara kɛn weli mɛ́, dàa weli bé sa tánʔa dè, kire ga buu weli siiye yi fǎga kò kágoriyoʔ, nɛ́ mìɛni weli‑ kò sìi nɛ̄, weli fǎga kùuʔ.»
20 Bà sí ki 'kpíʔile a Yusufu 'kùlo suɔ lè a ni 'kò Farawɔn mɛ́ wè, nɛ́ ki cɛ́n Ezipiti siɛnnɛ pe mìɛni 'puu nɛ pe siiye pári yè, bɛ̀ fungo ki yé kpúʔɔ nɛ̀ tóri pe nɛ̄ gè. Bà ki 'kpíʔile a kùlo ni 'kò Farawɔn wire woli. 21 A Yusufu 'kùlo siɛnnɛ pe mìɛni kpíʔile sùkulolob bè ki líɛ baa Ezipiti kùlo láʔala nɛ̄ lè bè sa nɔ̀ láʔala níì nɛ̄ lè. 22 Siiye nyáà yi yé kò Yusufu sì suɔ yèʔ, yire yi 'puu kacuɔnrilɔ woyo yè. Nɛ́ ki cɛ́n Farawɔn wire wi yé fànʔa kaala juu lè nɛ pe nyuɔ kɔ̀ngí gè, kacuɔnrilɔ pe 'puu nɛ tire yaliire líi dè, kire kɛnmɛ nɛ̄ piyè cé pe siiye pári yèʔ.
23 A Yusufu sí ki juu siɛnnɛ mɛ́ bèle nɛ́ jo: «Pàngɛ gè, mi nyɛ́nì yeli suɔ nɛ́ yeli siiye ní yè, nɛ̀ kɛn Farawɔn mɛ́ wè. Yatanʔara ti n'dɛ, ye‑ ti suɔ ye sa yeli siiye fáli yè.
24 «A yaliire líɛ lɛ̀lɛ ni pɛ́nì nɔ̀ lè, yeli bé kogunɔgunɔwuʔulo láʔala gèle bè kɛn Farawɔn mɛ́ wè. Gìli sicɛri gèle keli bé kò yeli wuʔulo, keli gīɛlɛ ke bé kò yeli de yeli siiye tári yè, béri líi míɛni, yeli nɛ́ yeli pìile ní bèle nɛ́ yeli saʔa wuulo pe mìɛni ní.»
25 A siɛnnɛ pe sí jo: «Je muɔ sí weli suɔ kùu mɛ́ wè wī. Bɛ̀ weli nyɛ́nì kpuʔɔrɔ taa muɔ mɛ́ wè, weli bé kò Farawɔn wi sùkulolo.»
26 A Yusufu 'kire kpíʔile a ki 'kò fànʔa kaala pe ki kpínʔini fúɔ nɛ̀ pɛ́nì nɔ̀ pàngɛ nɛ̄ wè. Nɛ̀ yɛli nɛ́ kire fànʔa kaala ní lè, a siɛn yé siʔi fáli yiɛlɛ ó yiɛlɛ lè, wi nɛ̂ kogunɔgunɔwuʔulo láʔa gèle nɛ̀ kɛn Farawɔn mɛ́ wè. Kacuɔnrilɔ peli yákuɔ siiye yire yiì cé puu Farawɔn wire mɛ́ʔ.
27 Bà ki 'kpíʔile a Isirayɛli siɛnnɛ pe sɛ́nì tɛ́ni Ezipiti kùlo nī lè, Gozɛni tɛ́nimɛ nī bè. A pe 'dàala taa a ni 'kò pe woli. A pìsiʔi ki 'tɛ́ni pe nɛ̄, a pe 'sii nɛ̀ niʔɛ.
Yakuba wi 'wi tɔ́ndiʔɛ tìɛ gè
28 A Yakuba 'tɛ́ni baa Ezipiti kùlo nī lè nɛ̀ yiʔɛlɛ kiɛ nɛ́ kɔlisiin taa. A Yakuba sìi yiʔɛlɛ ke mìɛni bìnɛ wi pɛ́nì nyaa yiʔɛlɛ tekɔlisiin nɛ́ kɔlisiin (147).
29 Bà Isirayɛli kùu lɛ̀lɛ ni pɛ́nì nɔ̀ lè, a wi 'wi jaa Yusufu yeri wè nɛ́ wi yɛ: «A ki nyaa mi kaala ni 'muɔ dɛ́ni wè, ma ki tìɛ mi nɛ̄ muɔ nɛ mi kpóri: ma muɔ kɔli le gè mi cekpuʔɔlɔ sunʔɔmɔ ní bèc, ma kàli ma jo muɔ bé kacɛ̀ngɛ nɛ́ kasinnɛ kpíʔile mi mɛ́.
«A mi kɛ́nì kùu wè, ma fǎga mi tɔ́n náʔa Ezipiti kùlo nī lèʔ ! 30 A mi kɛ́nì kùu nɛ̀ kɛ́ mi tuuliɛyɛ kúrugu yè, ma mi líɛ Ezipiti kùlo nī lè, mari waa Kanaa kùlo mɛ́ lè ma sa mi tɔ́n baa mi tobilo nyagbaa nī wè.»
A Yusufu sí jo: «Mi 'ti lúʔu, dàa muɔ 'juu dè, m'bé ti kpíʔile.»
31 A Yakuba sí ń'nɛ̀ jo: «Ma ki kàli m'mɛ́ !» A Yusufu sí ki kàli nɛ̀ kɛn wi mɛ́. A Isirayɛli 'káguro cáan dè wi yasinɛgɛ táanni gè nyùgo kɔli mɛ́ gèd.