KITOB
LUKAS
Angimuun
1
1 Teopilus linogoku,Asuang ulun pongo nabalusaha nanulis am nanyusun da kajadian-kajadian pongo najadi da unod takau, 2 kono da pongo binala nu ulun-ulun sasi nakeelong da kajadian gino ditakau, am nangago da kabol gino. 3 Gino intok no, libosku nagilong naneekul bonsoi-bonsoi da sajoo nu kajadian gino, intad da timpuun noli, am aku nangalap da kaputusan bagu tulisinku da buku, gama no aatul bagu juun. 4 Gamamu bagu apaanai da sajoo nu inajal juun gino monong-monong bonol.
Pamalaan da Pagipusan di Yohanes Pambaptis
5 Da woktu nu jomon pamalintahan ni Elodes, laja nu Yudia, sino ulun beengalan di Jakalia, oyo gitu imam intad da doono kulumpuk nu imam beengalan da Yabia.a Andu no poyo baasol da titisan nu imam Yalun, ingalan no Elisabet. b 6 Ilo duo gitu aayag bonol da tingkuangon nu Yampuon, am sajoo nu palinta baya da ukum nu Maangun, kaano palna linanggal lo ka doono kuon po. 7 Tapi ilo duo gitu kaano naganak, sobop Elisabet gitu nangkulad, am ilo duo gitu po pongo natuo.
8 Sino odow gili, paas da woktu nu kulumpuk nu Yabia tinunjuk batugas, i Jakalia angalaku da kalaja nu imam da tingkuangon nu Yampuon. 9 Sobop woktu lo namili da kabiasaan lo, i Jakalia no napili pinakuan nu Maangun batugas da imam munsop da nalom nu Baloi nu Yampuon anyolob da kemenyan deeno. 10 Woktu ni Jakalia inumpos da nalom anyolob da kemenyan, am sajoo nu umat linumulud da limow am nabasambayang, 11 siga nu maleekot nu Maangun napeelong da dili no di Jakalia, inimpilik da sood nu pamidis nu mesba, da intokon panyaalaban da kemenyan gitu. 12 Nakatikog noyo am nangkalaa paas yo nakeelong da maleekot gino.
13 Tapi dagu kono bagu nu maleekot gitu joo, “Uu Jakalia, peenmu pangkalaa, sobop sambayangmu da buoi gitu pongo tinuus, am Elisabet andumu gino, numaapo agipus da anak kuusoi juun. Am okow alus angingalan joo di Yohanes. 14 Okow maapo aanja bonsoi, am suang nu ulun poyo aanja maapo da oyo ipuson. 15 Sobop oyo gino maapo, ajadi da ulun maayo da ingalan da tingkuangon nu Maangun, am kaano yo anginum da timug nu anggul atau inumon akaawuk. Am oyo maapo silungon nu Alingu Alisi intad da oyo gu da nalom nu buanakan nina no. c 16 Oyo maapo angubit da suang nu ulun nu Islael anduli da Maangun, Yampuon nilo. 17 Oyo maapo makow mampanguulu da Maangun, da nalom nu alingu am kuasa kono da tinaakan nu Maangun di Elia paguulu, gama no angubit da pinyawo nu yama-yama anduli badamai da anak-anak no, am pinyawo nu ulun-ulun alaat anduli ajadi da ulun-ulun bonol. Am kono deeno, oyo anyiap da ulun, gama nilo antalimo da Maangun.” d
18 Dagu kono bagu ni Jakalia da maleekot gitu, “Son kaku apaanai da umbang no gino ajadi dakon? Sobop dakon baya da anduku gitu pongo natuo.”
19 Taam nu maleekot gitu joo, “Aku gitu Gabilil. Dakon angalayani da Yampuon, am Oyo no namansuk dakon apasuku da kabol onsoi gitu juun.e 20 Ileenmu maapo, okow gino abubo ingkaa bisa minagu bagu, sampoi da odow nu kajadian no gitu maapo, sobop okow ingkaano mintopot da daguku gitu, pongo pinanyata bonol ajadi da woktu no naapo.”
21 Woktu gino li ulun suang da limow giatu, nakaya da alung di Jakalia, ilo nasiinutan da buoi no da nalom nu Baloi nu Yampuon.
22 Woktu no sinumila gitu bagu, kaano yo bisa minagu dilo. Am nakalati no ilo, da sino bagu pineelong nu Maangun Yampuon joo da nalom nu Baloi nu Yampuon. Bagu yo nabakudo da tanilu no dilo, sobop kaano yo bisa minagu. 23 Paas napongo woktu nu kinalaja no da Baloi nu Yampuon, uli no da baloi no bagu.
24 Kaano nabuoi bagu, Elisabet andu no gitu nagali. Buoi no limo bulan nagali gitu, kaano yo sinumila da baloi no, dagu kono, 25 “Gitu no kaansayan pongo linaku nu Maangun dakon, am deeno gitu Oyo pongo nangalawo da buyuku da tingkuangon nu sajoo nu ulun.”
Pamalaan da pagipusan di Yesus
26 Woktu ni Elisabet nagali onom bulan, Yampuon namansuk da maleekot Gabilil inakow da doono kuta beengalan da Nasalet da alial nu Galilia, 27 muoi antamu da doono dalaa beengalan di Malia ingkaapo nakajajab nantamil da kuusoi. Dalaa gitu pongo nabatunangan da doono ulun beengalan di Yusup intad da sulut nu Laja Daut, tapi kaano ilo duo nakajajab nantamil. f
28 Maleekot gitu inunsop da baloi ni Malia, dagu kono, “Tabi kaansayan juun Malia, okow binolokot nu Maangun, Oyo amaya juun.”
29 Pakatikog ni Malia nangkinoog da dagu nu maleekot gitu. Bagu yo angkibala da nalom nu pinyawo no, “Atu ngaku lati nu dagu no gitu?” 30 Dagu kono bagu nu maleekot gitu joo, “Ee Malia, peenmu pangkalaa, sobop okow inumpada bonsoi nu Yampuon. 31 Numaapo okow agali am agipus da Anak kuusoi, ingalanin mu-Yo di Yesus. g 32 Oyo maapo ajadi da ulun maayo da ingalan, apanting da ulun suang am sabiton da Anak nu Yampuon. Gitu no Yampuon Asawat Bonsoi. Am Maangun Yampuon guang apajadi Joo da Laja kono da Laja Daut, akion No. h 33 Numaapo Oyo ajadi da Laja amalinta da sajoo nu sulut ni Yakup suku da buoi nu odow, am kalajaan No kaano yo panai apongo.”
34 Dagu kono ni Malia da maleekot gitu bagu, “Koson kono nu gino ajadi dakon, sodongkon aku gitu kaapo tinumamil da kuusoi?”
35 Taam nu maleekot gitu joo, “Alingu Alisi maapo tumuun da sawatmu am kuasa nu Yampuon Asawat Bonsoi anyilung juun. Gino no sobop no Anak ipuson gino maapo sabiton Alisi, Anak nu Yampuon. 36 Mintopot kow nga lai, deeno gitu Elisabet pagaakamu nangkulad gino poyo, agali onom bulan da anak kuusoi da woktu no pongo natuo. 37 Sobop Yampuon giiyo ingkaano ingkaa bisa lakuon No.” i
38 Dagu ni Malia, “Dakon gitu ulipon nu Maangun, pajadion muno dakon anulut da dagumu gino.” Pongo gino, lakow bagu nu maleekot gitu nangidu joo.
i Malia baya di Elisabet
39 Ondo koodow poyo da woktu gili, i Malia inakow da doono kuta alial nu tiidong da Yudia. 40 Oyo inuoi da baloi ni Jakalia am umpos no, bagu oyo ininagu di Elisabet, “Tabi kaansayan juun Elisabet.”
41 Am woktu ni Elisabet nakadingog da dagu ni Malia gitu, anak da nalom nu buanakan no gitu iningkuli naanja, am Elisabet gitu bagu, kinuasa nu Alingu Alisi. 42 Bagu yo ininagu da dagu maayo, “Binolokot no okow da suang nu daanu, am binolokot no Anak da nalom nu buanakanmu. 43 Atu ki aku gitu, sampoi ina nu Maangunku gitu inuoi nangimpuun dakon? 44 Mintopot kow nga lai, da woktuku nakadingog da okow ininagu da tabi kaansayan, anak da nalom nu buanakanku gitu iningkuli naanja. 45 Asonong no okow, sobop okow mintopot da atu pongo dinagu nu Maangun, am neelongmu totop nyo maapo ajadi juun.”
i Malia nabanyanyi nabasukul da Maangun
46 Gino sobop no i Malia minagu,
“Pinyawoku amuji da Maangun, j
47 am alinguku aanja,
sobop Yampuon giiyo anyalamot dakon,
48 am pongo nanimulig dakon,
ulipon No kaa da lati gitu.
Dakon mintopot, intad deeno gitu, sajoo nu ulun da dunia gitu totop
minagu, dakon gitu daanu boontung bonsoi am asonong da pinyawo.
49 Sobop Yampuon Nabakuasa Bonsoi gino,
pongo nangalaku da kalaja maayo dakon, am ingalan No alisi.
50 Sulut ka sulut yak, Oyo apeelong da kaasi kaansayan No da ulun angkalaa Joo,
51 am da tanilu No apanu kuasa gino,
Oyo apansuuwai da ulun-ulun akumpow.
52 Oyo apatuun da ulun-ulun bakuasa intad da intok no bakuasa,
am apakasawat da ulun-ulun pakaliwion.
53 Ulun eetil pakaasugon No da sajoo nu kaansayan No,
am ulun babayag pinalakow No kaa nangubit da atu-atu.
54 Oyo nanulung da ulun nu Islael ulipon No gino,
sobop kaano Yo akalupan da janji No da akion takau.
55 Kaasi kaansayan No gino pineelong No
di Yabalaham am sulut no suku da buoi nu odow.” k
56 Kila-kila talu bulan buoi ni Malia inudong da intokon ni Elisabet, bagu yo inuli da baloi no.
Nagipusan di Yohanes Pambaptis
57 Nagonop no bulan ni Elisabet angkuliman, am oyo po nagipus da doono anak kuusoi.
58 Woktu nu ulun pangkiing nu baloi no baya da pagaaka no giatu, nakadingog Maangun gino pongo napeelong da kaasi kaansayan No maayo gitu joo, naanja no ilo nanggilad-gilad joo.
59 Datong nilo da odow kabalu anyunot da anak gitu, am ilo guang apansugut da ingalan no di Jakalia, kono da ingalan ni yama no. l 60 Tapi ina no ininagu, “Peenyo, oyo totop ingalanin di Yohanes.” 61 Dagu kolo joo, “Kaano da suang nu pagaakamu beengalan deeno.” 62 Bagu ilo nanaak da kudo di yama no, nangkibala da ingalan atu guang pangingalanan no da anak no gitu. 63 Oyo nampolok da baatu panuulis, bagu yo nanulis. Tinulisan no gitu, “Ingalan no Yohanes.” Am nasobop nopo ilo sajoo. 64 Am woktu gino li po i Jakalia gitu bagu bisa minagu poyo am namuji da Yampuon.
65 Nangkalaa no sajoo nu ulun pangkiing nu baloi no gitu, am sajoo nu kabol kajadian gitu naago da sajoo nu alial tiidong nu Yudia. 66 Sajoo nu ulun nakadingog giatu po, angkibala da nalom nu pinyawo lo, “Atu ngaku jadi nu anak gitu maapo?” Sobop tanilu nu Maangun amaya joo.
i Jakalia nabanyanyi nabasukul da Maangun
67 Am i Jakalia, yama no, kinuasa nu Alingu Alisi, bagu yo napasuku da nubuat, oyo gino bilin intad da Maangun koson kono nu kajadian da odow sangilan. Dagu kono,
68 “Pujion no Maangun, Yampuon nu ulun Islael,
sobop Oyo pongo inatong nanulung am namibas ditakau umat No.
69 Oyo nanaak da ulun akotog anyalamot ditakau,
intad da sulut nu Daut, ulipon No gitu,
70 kono da pongo pinasuku No paguulu
da ulun nabi-nabi pongo pinili No,
71 gama No anyalamot ditakau intad da pagapu-pagapu takau,
am intad da tanilu nu sajoo nu ulun alaagai ditakau,
72 am kaasi kaansayan No gino pineelong No da akion takau,
am janji No alisi gino totop puanamin No,
73 oyo gino janji pongo dinagu No di Yabalaham, akion takau, da Oyo maapo anyalamot ditakau,
74 gama takau salamaton intad da tanilu nu pagapu,
am bisa basambayang Joo ingkaa angkalaa bagu,
75 aayag alisi am bonol da tingkuangon No da buoi takau aayag.”
76 “Am okow, uu anakku, okow maapo sabiton da ulun nabi nu Yampuon, gitu no Yampuon Asawat Bonsoi.
Sobop okow makow mampanguulu da Maangun anyiap da daalan Joo, m
77 am apasuku da kabol da umat No, oyo gino ilo totop salamaton, da woktu nu Yampuon pongo nangampun da dusa-dusa nilo.
78 Sobop Yampuon giiyo onsoi da pinyawo am apaanai bonsoi. Oyo totop matong anyalamot ditakau,
kono da mato nu odow sumila intad da intok nu asawat da oyo suuwab,
79 gama No anutud da sajoo nu ulun mudong da nalom nu alonom baya da angkalaa,
am Oyo amayud ditakau da daalan tumuju da kasanangan bonsoi.”
80 Anak gino po bakin maayo am akotog alingu no. Am oyo inudong da lapangan nu agis sampoi da odow oyo alus apeelong da dili no da ulun nu Islael.