Ra Jesús bi mba ma dä bʉ ꞌbʉh ra tsꞌʉtꞌabi Pilato
27
Nɛ nuꞌbʉ mi hyax bʉya, gätho yʉ hmumbäją nɛ yʉ dącꞌyɛi, ma ngʉrpihe dyʉ judíohe, dyʉ israelhe, ꞌdaꞌangu bi bɛ̨ni ngue di dä ra Jesús bʉ ꞌbʉ a ra tsꞌʉtꞌabi, ngue da hyo. 2 Nɛ án thuꞌtꞌi ꞌbʉ mi mba ma dä bʉ ꞌbʉ a ra Poncio Pilato, ra tsꞌʉtꞌabi bʉ a.
Bi zʉt rá ꞌyʉga ra Judas
3 Nɛ nuꞌa ra Judas xí dä a ra Jesús, ꞌbʉ mi ꞌyøde ꞌbɛꞌa bi man ʉ ma ngʉrpihe ngue da hyo a ra Jesús, bi mba bʉya bi cospa a ꞌdäte ma ꞌdɛtꞌa yʉ mbɛti ngue ra tꞌaxi xí unꞌndʉ yʉ hmumbäją, bi bɛ̨ni ꞌbɛꞌa bi ꞌyøtꞌe. 4 Nɛ bi ꞌyɛ̨nꞌa ra Judas:
―Hingui ho hma a dá øtꞌe. Dá fänba rá ji nꞌda ran ꞌyohʉ hinꞌyʉ rá tsꞌoqui, bi ꞌyɛ̨mpꞌʉ yʉ hmumbäją.
Pɛ nuꞌʉ bi dąti:
―Him ma güɛndagähe ꞌbɛꞌa gá ꞌyøtꞌe. Ya guí pąꞌa guím bɛ̨nsɛ bʉ, bi ꞌyɛ̨nꞌʉ yʉ hmumbäją.
5 Bá ɛn bʉ ra mbɛti bʉ ja ra niją a ra Judas bʉya, nɛ bi mba bá sʉt rá ꞌyʉga bʉ ja ra ndehnini.
6 Nɛ nuꞌʉ yʉ hmumbäją bi hyąxꞌa ra mbɛti nɛ bi ꞌyɛ̨na:
―Hingui sä ga pɛsꞌhʉ ua na ra mbɛti ngue dim pɛcua mahønꞌa, nguetho rán jutꞌiui ra ji na, bi ꞌyɛ̨nꞌʉ, nɛ gueꞌa i mam bʉ ja man tꞌɛ̨dihʉ.
7 Nɛ bin ꞌyänni ꞌbɛꞌa di japꞌa ra mbɛti. Nɛ bi bɛ̨ni da dämba nꞌda xɛqui rá häi a ra ꞌyøtꞌatsꞌøe, guepʉ da tꞌäh yʉ ꞌdamhnini ꞌbʉ da du bʉ. 8 Nɛ asta guetya ní huti “rá häi ra ji” a ra xɛqui bʉ. 9 Nɛ nuꞌa bin ja, mayaꞌbʉ bi manꞌa ra pøngahyą Jeremías ngue din ja ꞌbʉ mí ꞌyɛ̨na ngue: “Da thąx i ꞌdäte ma ꞌdɛtꞌa yʉ mbɛti ngue ra tꞌaxi, rá muui a ra jąꞌi. Gueꞌa bi man ʉ yʉ mɛngu israel ngue di muui. 10 Nɛ bi dänba rá häi a ra ꞌyøtꞌatsꞌøe, ngubʉ bi xicä ra Hmu,” bi ꞌyɛ̨nꞌa ra Jeremías ꞌbʉ mayaꞌbʉ ꞌbʉ mí ma.
Ra Pilato bi juąnba a ra Jesús
11 Nuꞌbʉ mim ꞌbäpʉ ja rá hmi ra tsꞌʉtꞌabi Pilato, bi ꞌyɛ̨mpꞌa ra Jesús:
―Ha gueꞌe grá hmutsꞌʉtꞌabi yʉ judío, bi tꞌɛ̨mbi.
Bi dą a ra Jesús:
―Gueꞌa guím ma.
12 Nɛ nuꞌbʉ mi yąpꞌʉ yʉ hmumbäją nɛ miꞌda ma ngʉrpihe a ra Jesús, pɛ hin te i tątho a ra Jesús. 13 Nu ra Pilato bi ꞌyɛ̨mpꞌa ra Jesús:
―Ha hin guí øꞌa i manꞌʉ di yąpꞌi i, nɛ hin guí thąti.
14 Pɛ nu ra Jesús guextaꞌa hin te bi ma. Nɛ ɛ̨mmɛ bi hyonya thoho ra tsꞌʉtꞌabi, him mi pądi ꞌbɛꞌa sä da bɛ̨ni.
Bi hma da mba ma cuati bʉ ja ra pontꞌi ra Jesús
15 Nɛ nu ra tsꞌʉtꞌabi nząi midi thø a nꞌda ra ofädi ꞌbʉ ra pa ra dąmpɛti ran dąbaxjua. Midi thøꞌa toꞌo bi huanꞌndʉ yʉ jąꞌi. 16 Nɛ mi o bʉ nꞌda ran ꞌyohʉ í Barrabás, gätho mi fąpʉ ꞌbɛꞌa mí øtꞌa. 17 Nu ra Pilato bʉya bi ꞌyänꞌndʉ bim pɛti bʉ:
―Toꞌo guí ndehʉ ga xocpahʉ ya. Ha gue ra Barrabás uague ra Jesús ngue nuꞌa ɛ̨mbi ra Cristo, bi ꞌyɛ̨mpꞌʉ.
18 Ngubʉ bi ma nguetho mi pądi yʉ zɛya ʉ yʉ yąpate.
19 Nɛ nuꞌbʉ mi hupʉ ja ran tsꞌɛmbate ra Pilato, bi mbɛnpa ra nde a rá xisu bi ꞌyɛ̨mbi: “Hin te gui ꞌyørpa a ra hoganꞌyohʉ, nguetho má xui dá ꞌuį nꞌda ra tꞌį ntsꞌutho nangue a,” bi ꞌyɛ̨mpꞌa ra nde bi mbɛnbi.
20 Pɛ nu yʉ hmumbäją nɛ ʉ yʉ dącꞌyɛi, bi ꞌbɛpꞌʉ yʉ jąꞌi da ꞌyäpi go da mba ma thøgue a ra Barrabás, nɛ go da mba ntho a ra Jesús. 21 Nɛ bi ꞌyän mahønꞌa a ra tsꞌʉtꞌabi:
―Ndaꞌa guín ndehʉ ga thøcä, bi ꞌyɛ̨mpꞌʉ yʉ jąꞌi.
Nɛ bi dą ʉ bʉya:
―Gueꞌa ra Barrabás gui thøgue, bi ꞌyɛ̨nꞌʉ.
22 Nɛ bi dą a ra Pilato bʉya:
―Xiꞌa ra Jesús ɛ̨mbi ra Cristo, ꞌbɛꞌa ga ørpä a thą.
Gätho bi ꞌyɛ̨nꞌʉ ꞌbʉpʉ:
―Dami cuatpʉ ja ra pontꞌi a.
23 ―Pɛ hin te mán tsꞌo dá tįnba na, bi ꞌyɛ̨nꞌa ra Pilato.
Pɛ ntsꞌɛdi bi dą ʉ:
―Dami cuatpʉ ja ra pontꞌi.
24 Min nu ra Pilato bʉya ngue hingui sä dim päh yʉ́ mbʉi yʉ jąꞌi, pɛ manꞌda bin junthʉ ʉ. Janangueꞌa bi manda bá thunba ra dehe bʉya, bin xʉtꞌyɛ bʉ yʉ́ hmi yʉ jąꞌi, nɛ bi ꞌyɛ̨m bʉya:
―Nɛ nugä hin ma tsꞌoquigä rán dąte da nu na ran ꞌyohʉ hin te in dupate, pɛ go ni tsꞌoqui zɛhɛhʉ, bi tꞌɛ̨mpꞌʉ yʉ jąꞌi.
25 Nɛ bi dą ʉ yʉ jąꞌi bʉya:
―Hąha, madagueꞌa i ꞌyosɛ ma güɛndahe a rán dąte na ran ꞌyohʉ, nɛcähe nɛ mam bomꞌbɛtohe dim ꞌbʉ ꞌbʉ niyaꞌbʉ, bi ꞌyɛ̨nꞌʉ.
26 Nu ra Pilato bʉya bi xocpa a ra Barrabás, nɛ bi manda dí fɛi a ra Jesús bʉya. Nɛ bi manda da mba ma cuati bʉ ja ra pontꞌi.
27 Nɛ nu yʉ dofʉi bʉya bi zixꞌa ra Jesús bʉ mí ja yʉ́ ngunꞌʉ yʉ dofʉi bʉ ja ra nguntsꞌʉtꞌabi. Nɛ gätho yʉ dofʉi mí ꞌbʉpʉ bim pɛti, midi fätsꞌa ra Jesús. 28 Nɛ bi mbøcpa rá he bʉya nɛ bi hetꞌa nꞌda ra he xʉn jʉpoi tengu mi he yʉ tsꞌʉtꞌabi. 29 Nɛ ntsꞌɛdi bi huspa nꞌda ra corona tengu mí huꞌtsꞌ yʉ tsꞌʉtꞌabi, pɛgue ran thenni thoho bi ꞌyørpe, janangueꞌa ám ꞌbe ra ꞌyʉꞌuįni a ra corona. Nɛ bi unꞌna nꞌda ra tøhø rán ꞌyɛi tengu mí hą yʉ tsꞌʉtꞌabi. Nɛ bin dąnyahmu bʉ ja rá hmi nɛ bi ꞌyɛ̨mbi: “Grá hmutsꞌʉtꞌabi yʉ judío.” Nɛ bi ꞌyɛnsꞌ yʉ biba, pɛgue ran thenni thoho bi ꞌyørpe.
30 Nɛ bi tsꞌotsꞌi, nɛ bi hyąnba a rá tøhø nɛ bi mbärpa rá yą. 31 Nɛ nuꞌbʉ mi guaꞌa bi ꞌyʉspi bi mbøcpa a ra he xí het pʉya, bi hetꞌʉ yʉ́ hesɛ mahønꞌa. Nɛ bi zix bʉya ngue di cuatpʉ ja ra pontꞌi bʉ ndehnini.
Bi cuatpʉ ja ra pontꞌi ra Jesús
32 Nɛ nuꞌbʉ mi tsꞌʉtho da bøm bʉ ja ra hnini, bin cꞌathʉ bʉ nꞌda ran ꞌyohʉ ra mɛngu bʉ Cirene, í Simón a. Nɛ bi tꞌørpa ra tsꞌɛdi da duspa rá pontꞌi ra Jesús.
33 Nɛ bi zøm bʉ ja ra nyuni ɛ̨mbi Gólgota bʉya. Nuꞌa ra Gólgota in nde da ma “ra tꞌøhø nyąxmu” a. 34 Nɛ nubʉya bi unꞌna nꞌda ra vino mauąspi ra ꞌyɛ̨thi xʉn ju. Nuꞌbʉ ya mí zä a ra Jesús, him bi nde bi zi.
35 Nɛ nuꞌbʉ mi jua a bi cuatpʉ ja ra pontꞌi bʉya, nuꞌʉ yʉ dofʉi bi ꞌyøtꞌa nꞌda ran tąha nangue rá he ra Jesús. Gueꞌa bi manꞌa ra pøngahyą mayaꞌbʉ ngue din ja ꞌbʉ mi ꞌyɛ̨na: “Da mba ma datꞌi a ma he nangue nꞌda ran tąha da ꞌyøtꞌe.”
36 Nɛ mi hupʉ yʉ dofʉi mi fädi. 37 Nɛ nubʉ rá yą a ra pontꞌi bi mba ntꞌoꞌtꞌi bʉ ram hma bi ma ꞌbɛꞌa í tsꞌɛmba a ra Jesús, bi ꞌyɛ̨nꞌa ra tꞌohni: “Nuna ra Jesús na, rá hmutsꞌʉtꞌabi yʉ judío na.”
38 Nɛ bi mba ma cuatihʉ ra Jesús yoho yʉ bɛ̨, ꞌda a nꞌda yʉ́ pontꞌi. Nɛ bi ꞌbämpꞌʉ ja rán ꞌyɛi a nꞌda nɛ bi ꞌbämpꞌʉ ja rá gąha a manꞌda. 39 Nɛ nu yʉ jąꞌi mi thopʉ, bi zani, 40 nɛ bi ꞌyɛ̨mbi:
―Nuꞌi guí ɛ̨na gui xoꞌtꞌ ra dąniją nɛ xø man hyupa thoho gui hyøh mahønꞌa, ꞌbɛꞌa guí øtꞌ ya thą. Nuꞌbʉ majuąni gueꞌe rá Tsꞌʉntꞌʉ i Oją, dami cąpʉ ja ra pontꞌi, gan yąnsɛ, bi ꞌyɛ̨nꞌʉ.
41 Nɛꞌʉ yʉ hmumbäją bi ꞌyʉspi nɛ yʉ xänbate niją, nɛ yʉ fariseo, nɛ yʉ dącꞌyɛi, gätho ma ngʉrpihe, din ꞌyɛ̨mpꞌʉ:
42 ―Bi yąnba yʉ́ te ʉ ꞌda, pɛ hingui sä din yąnsɛ ya. Pɛ nuꞌbʉ majuąni da guehna ma hmutsꞌʉtꞌabihʉ, dyʉ israelhʉ, sä xtán gąsɛ bʉ ja ra pontꞌi nɛ xcá ɛ̨cꞌyɛihʉ bʉya. 43 Bi ma, i ɛ̨na i tøpꞌma rám fätsꞌi Oją, da zä da yąn a Oją ya ꞌbʉ, nguetho ya bi ma, guesɛ rá tsꞌʉntꞌʉ Oją na, bi ꞌyɛ̨nꞌʉ ꞌbʉ mi ꞌyʉspi.
44 Nɛꞌʉ yʉ bɛ̨ ꞌdarbʉ bi guatꞌʉ bi zan a ra Jesús.
Bi du ra Jesús
45 Nɛ nuꞌbʉ mi hyuxadi bʉya bim ꞌbɛxui ra häi, nɛ jagueꞌbʉ hyunde bi nɛqui mahønꞌa. 46 Nuꞌbʉ mi tsꞌʉtho da zøn a hyunde, ntsꞌɛdi bi mbah ra Jesús, bi ꞌyɛ̨na:
―Elí, Elí, lama sabactani, bi ꞌyɛ̨na ngue ra nde ra arameo.
Nuꞌa nam bøni: “Ma Oją i, ma Oją i,hanja gá hyɛga thoho,” bi ꞌyɛ̨na.
47 Nuꞌbʉ mi ꞌyøꞌa bi man ra Jesús ꞌda yʉ jąꞌi mi ꞌbäpʉ, bi ꞌyɛ̨na:
―Nuna ran ꞌyohʉ na, i mbaꞌtꞌa ra pøngahyą Elías, mí ꞌbʉ ꞌbʉ mayaꞌbʉ.
48 Nɛ nuꞌa nꞌda mí ꞌbäpʉ ꞌbex bi mba bá hą nꞌda ɛ̨na ra fʉnjo, bi dʉrpʉ ja ra vino nɛ bi ndøcta nꞌda ra xithi, nɛ bi ꞌuąspa a ra Jesús, ɛ̨mbi da zi. 49 Nɛ bi ꞌyɛ̨nꞌʉ miꞌda mí ꞌbäpʉ:
―Dami hyɛhmbʉ. O te guidí unhdʉ. ꞌBɛ gan nuhʉ ꞌbʉ ba ɛ̨h ra Elías da yąni, bi ꞌyɛ̨nꞌʉ.
50 Nɛ xø bi mbafi ntsꞌɛdi mahønꞌa ra Jesús, nɛ ꞌbex bi du bʉya. 51 Nɛ nuꞌa ra ora a bʉya, nuꞌa ra ꞌbøꞌtꞌe mi ndam bʉ manꞌda mbo ra dąniją bá fʉpʉ magątsꞌi bi xɛtꞌi nɛ ꞌbexgue bi zøtꞌa häi. Nɛ bi ꞌyąn ra häi bʉya, nɛ bi føꞌi ꞌda yʉ do hønbʉ go hapʉ. 52 Nɛpʉ ja yʉn ꞌyägui bi føh yʉ jądo. Nɛ nuꞌbʉ mi dąmbɛ̨ni ra Jesús, bi bøx ʉ ꞌda yʉ ꞌyɛ̨cꞌyɛi xi du, bi dąmbɛ̨ni bʉ ja yʉ́n ꞌyägui ʉ, 53 bi mba bʉ ra hnini Jerusalén ʉ nɛ bi nu ʉ ꞌda yʉ jąꞌi ʉ xi du. Pɛ hinga gätho yʉ pa.
54 Nɛ nuꞌbʉ mi du ra Jesús, nɛ nuꞌa ra hmudofʉi mí fä a ra Jesús, nɛꞌʉ miꞌda min ꞌyohʉ, ꞌbʉ mi nu di ꞌyąn ra häi, nɛꞌʉ gä miꞌda bin ja, ɛ̨mmɛ bin su ʉ, nɛ bi ꞌyɛ̨nꞌʉ:
―Majuąni maha, rá Tsꞌʉntꞌʉ Oją na ran ꞌyohʉ.
55 Nɛ mí ꞌbäpʉ njombʉ tsꞌʉ ꞌda yʉ xisu ngue man yʉ́m fätsꞌihʉ a ra Jesús ꞌbʉ mán ꞌyohe bʉ ja ra ꞌyu, ꞌbʉ mambá nɛxhe bʉ Galilea. Mi ꞌbäpʉ ʉ, nguetho mi nde da nu ꞌbɛꞌa da tꞌørpa ra Jesús. Nɛ nuꞌʉ bi nu ꞌbɛꞌa gä bin ja. 56 Nɛ nuꞌa nꞌda mi ꞌbäpʉ, ra María Magdalena a; nɛꞌa manꞌda ra María mi ꞌbäpʉ, ngue rá mbe ra Jacobo nɛ ra José; nɛ nu manꞌda ra xisu mi ꞌbäpʉ, gueꞌa rá mbe ra Jacobo nɛ ra Xuua, yʉ́ tsꞌʉntꞌʉ ra Zebedeo ʉ; nɛꞌʉ miꞌda yʉ xisu mi ꞌbäpʉ.
Bi mba ntꞌägui a ra Jesús
57-58 Nɛ nuꞌa ra José, nꞌda ra mɛmbɛti bʉ ra hnini Arimatea, bi mba bʉ ꞌbʉh ra Pilato ꞌbʉ mi tsꞌʉtho da yʉh ra hyadi. Bi ꞌyädi da ꞌyäcpa rá ngøcꞌyɛi ra Jesús, nguetho mi ɛ̨cꞌyɛi a. Nɛ bi manda ra Pilato bʉya din tꞌunni. 59 Nu ra José bʉya bi duspa rá ngøcꞌyɛi a ra Jesús nɛ bi mbärpa nꞌda ra ꞌbøꞌtꞌe xʉn ho. 60 Nɛ bi gärpʉ ja rán ꞌyägui zɛhɛ a ra José. Nꞌda ra hyądo xí manda xí mba nthɛ̨qui. Nuꞌbʉ mi guaꞌa bi gärpʉ, bi juaspʉ nꞌda ra xįndo xʉn hyʉ bʉ ja rá goxthi ra hyądo, nɛ bi mba bʉya. 61 Nɛ mi hupʉ ra María Magdalena, nɛ manꞌda ra María mi hupʉ ja rá goxthi ra hyądo.
Yʉ dofʉi bi mbäh ran ꞌyägui
62 Nɛ nuꞌbʉ mi hyax a ra pa ran tsꞌäya bʉya, xudi thoho bi mba ʉ yʉ hmumbäją nɛ yʉ fariseo, bá nu ra Pilato, 63 nɛ sä bi ꞌyɛ̨mbi:
―Ma tsꞌʉtꞌabi ahe, dá bɛ̨mhbe manꞌda bi manꞌa ra hyäte ꞌbʉ him maní du, bi ꞌyɛ̨na: “Nuꞌbʉ ná hyupa ga thąmbɛ̨ni bʉ ꞌbʉ ʉ xøn du,” bi ꞌyɛ̨na. 64 Janangueꞌa xʉn ho ꞌbʉ gui pɛhni toꞌo da mbäh ran ꞌyägui an hyupa, xøhma ba ɛ̨ ʉ yʉ́ xädi ꞌbʉ bin xui da gʉcpa a rá ngøcꞌyɛi, nɛ da ꞌyɛ̨na bi dąmbɛ̨ni bʉya. Manꞌda xʉn tsꞌo ra fɛhni tengu a, xinda gue a bi mansɛ ꞌbʉ mi ꞌbʉi, sä bi ꞌyɛ̨nꞌʉ yʉ hmumbäją nɛ yʉ fariseo.
65 Bi dą a ra Pilato bʉya, bi ꞌyɛ̨mbi:
―Sixhʉ ʉ nꞌdan nɛꞌtsꞌi ni dofʉi dá ꞌdaꞌahʉ. Dami cothʉ xʉn ho bʉ ja rá goxthi a ra hyądo, nɛ njon da zä da xoꞌtꞌi.
66 Nɛ bi mbähä ʉ yʉ mbäją nɛ yʉ fariseo, bi gotꞌi xʉn ho a ra hyądo nɛ bi mɛpya, nɛ bá peng bʉya, bá copʉ yʉ dofʉi ngue da mbädi.