Yakuba ya paa
31
Ayiwa a Laban wo nagoo pʼi ba ganha na yu na: «Yakuba ya wèe to wu naafuu wu bɛɛri shɔ wu na. Wèe to wu wo naafuu wu wʼa lɔ na taga wuyɛ pye yara fɔɔ.» A Yakuba di yee logo. 2 A wu li ɲa sanha bɛ na Laban bɛ nimɛ wo wa nige ba wu bye ni wee ni taashiinɛ li ni wɛ.3 Ayiwa, a Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ di ba Yakuba pye caŋa ka na: «Kuri shɛ ma cebooloo pu yíri ma tii pu wo fiige ki ni. Nɛ na bye ni ma ni.» 4 Ba yee ya jo wɛ, a Yakuba di Arasɛli ni Leya yɛ pye pʼa pa wu yíri kɛrɛyɛ yi ni wu yatɔɔyɔ yi tàan. 5 A wu ba pu pye: «Nɛ li sɛɛri jo yee to wu nimɛ wo ni wu taashiinɛ li wa nigin nɛ shizhaa na wɛ. Ga nɛ to wu wo Kilɛ wʼa kori yaha ni nɛ ni. 6 Yeeyɛ pyaa ki bɛ dʼa li cɛ na nɛ baari pye yee to wu mu ni na fanha ɲuŋɔkana bɛɛri ni. 7 A yee to wu nɛ ŋmahana na nɛ saraa wu ɲɛri tɔɔɲii kɛ. Ga Kilɛ ya ta sɔɔ wu kakuunɔ pye nɛ na wɛ. 8 Wu bu jo: ‹tabereye wa yatɔɔyɔ yemu na ge, yee yʼa da bye ma saraa.› Yatɔɔyɔ yi bɛɛri na ganha na tabereye wo nagoo seni. Wu bu jo: ‹Niɲɛgɛyɛ ye yʼa da bye ma saraa.› Yatɔɔyɔ yi bɛɛri nagoo na ganha na ɲɛgɛlɛ. 9 Kilɛ wʼa yee to wu yatɔɔyɔ yi shɔ wu na na kan nɛ mu. 10 Bani tuun wemu ni yatɔɔyɔ bi ma duri yiyɛ na ge, nɛ pa li ɲa ŋmunɔgɔ ni caŋa ka, jo nɛ na ɲuŋɔ yirige, yatɔɔyɔ yi wo bee piimu pʼa duri yatɔɔyɔ yi na ge, na pee ta pʼa ɲɛgɛlɛ kelee na ɲɛ ni tabereye ni, kelee tafiye. 11 A Kilɛ wo mɛlɛkɛ wu nɛ yiri kee ŋmunɔgɔ ki ni na: ‹Yakuba!› A nɛ jo: ‹Oo› 12 A wu nɛ pye: ‹Ma ɲuŋɔ ki yirige mʼa wii, yatɔɔyɔ yi wo bee piimu bɛɛri pʼa duri yatɔɔyɔ yi na ge, pu bɛɛri pʼa ɲɛgɛlɛ, kelee tabereye, kelee tafiye yi wa pu na. Bani lemu bɛɛri Laban ya pye ma na ge, nɛ li ɲa. 13 Kilɛ wemu wʼa wuyɛ shɛ ma na Bɛtɛli ni, a mʼa kagereŋɛ ka sin, na sìnmɛ wo ki na, na ɲɔ faa wu mu ge, nɛ wu ɲɛ wii. Nimɛ, yìri mʼa foro ke fiige ke ni, mʼa guri mʼa se ma to puga ma wo fiige ki ni.› »a
14 Ayiwa, a Arasɛli ni Leya di wu pye: «Ta taa wa sanha wèe mu na foro wù to wu wo cɛn wu ni? 15 Ta wu ya wèe wii nabuun wɛ? Bani wʼa wèe pɛrɛ, na wee naafuu wu li xɔ fɛɛfɛɛ. 16 Lee na do, naafuu wemu bɛɛri Kilɛ ya shɔ wèe to wu na ge, wèe ni wù nagoo wo wu ɲɛ wii. Nimɛ, lemu bɛɛri Kilɛ ya jo ma mu ge, lee pye.»
17 Wee tuun wu ni a Yakuba di wu cèe ni wu nɔhɔpiire ti durogo ɲɔhɔyɔ na. 18 Wu yapɔrɔyɔ yi bɛɛri ni wu keŋɛ yaŋmuyɔ yi bɛɛri, wʼa yapɔrɔyɔ yemu bɛɛri ta Padani-Aramu wo mura wu ni ge, a wu yee bɛɛri lɔ na gaaŋi wu to Ishaaga wu yíri Kana fiige ki ni. 19 Lee bi Laban ta wʼa kari di zhɛ wu dubyaa shiire kɔn. A Arasɛli di wu to wu yasunyɔ yi lɔ. 20 A Yakuba di Aramu shɛɛn Laban nɔhɔ yaha, na beele kari wu ya wu kaala ni wu gari wu ni wɛ. 21 Mu na Yakuba ya wu keŋɛ yaŋmuyɔ yi bɛɛri lɔ, na baa. A wu yìri na Efirate gba wu kɔn, na ɲaha tagi Galadi yaŋa boboyo yi yíri.
Laban ya Yakuba nɔhɔ niinɛ
22 Ayiwa, Yakuba na paa, li caŋa taanri wogo na pʼa shɛ yi jo Laban mu na Yakuba ya fɛ. 23 A Laban di wu cebooloo pii lɔ, na cabyaa gbarashuun pye na Yakuba nɔhɔ niinɛ. A pʼi shɛ wu ta Galadi wo faaboboyo yi na. 24 Ga a Kilɛ di ba jo ni Aramu shɛɛn Laban ni piige ka ni ŋmunɔgɔ ni na: «Kasɛɛgɛ yaha mayɛ na, ma ganha bu da jomɔ pa shishiin jo ni Yakuba ni wɛ, pu nizaama fara pu niguumɔ na.»
25 Ayiwa, a Laban di shɛ Yakuba ta koo na. Lee bi Yakuba ta wʼa wu fàya piyɛyɛ yi sin Galadi faaboboyo yi na. A Laban bɛ ni wu cebooloo pʼi pu wo fàya piyɛyɛ yi sin sin Galadi faaboboyo yi na. 26 A Laban di Yakuba pye: «Ɲaha mu dʼa pye mɛ wɛ? Mʼa na pushaa pu lɔ kari ba kashɛn buloo ɲɛ wɛ, ma ya yaaga jo na mu wɛ. 27 Ɲaha na ma dʼa peele kari na ta ma ya yaaga jo na mu-i wɛ? Mu da bi nɛ funŋɔ to, nɛ bi da taya ni konɔyɔ ni ciire taga mu torogo ni fundanga ni. 28 Mu ya ta na yaha di ɲɔsɔɔnrɔ fò kan na pushaa pee ni na ɲabiye yi mu wɛ. See na fungɔngɔ baa keree kʼa pye kere. 29 Se wa nɛ ni na kakuunɔ pye yee na, ga ma tii pu wo Kilɛ wʼa nɛ pye piige ki ni na: ‹Kasɛɛgɛ yaha mayɛ na, ma ganha bu jomɔ pa shishiin jo ni Yakuba ni wɛ, pu nizaama fara pu niguumɔ na.› 30 Ayiwa, mʼa lɔ na gaaŋi, bani ma to puga ki la kʼa shɔ ma ni. Ga, ɲaha na ma dʼa na wo kilɛlɛɛ pu yu wɛ»?
31 A Yakuba di Laban ɲɔ shɔ na: «Nɛ fya bani nɛ bi giin jo mu na ba ma pushaa pu shɔ na na. 32 Ga ma bu ma kilɛlɛɛ pu ta wemu mu, weefɔɔ ya yaa ni ɲiifɛɛrɛ ni nige wɛ. Yara bɛɛri li ɲɛ ma wuu ge, li sha wù cebooloo pu ɲii na, ma bu li ɲa, mʼa li lɔ mʼa se.» Yakuba bi ta li cɛ na Arasɛli wʼa yapɛrɛɛ ki yu wɛ.
33 A Laban di jé Yakuba wo fàya puga ki ni, ni Leya wogo ke, ni bulozhaa shuun wu woyo ye, ga wu ya yafiin bɛ ɲa wɛ. A wu foro Leya wo fàya puga ki ni, na jé Arasɛli wogo ki ni. 34 Lee bi Arasɛli ta wʼa yapɛrɛɛ ki lɔ, na ki le wu wo ɲɔhɔŋɔ ki koo li nɔhɔ ni, na diin ki ɲuŋɔ ni. A Laban di fàya puga ki bɛɛri sha, ga wu ya yafiin bɛ ɲa wɛ. 35 A Arasɛli di wu to wu pye: «Ma luu ganha bu yìri na tàan wɛ, na kafɔɔ. Nʼa da já yìri yere ma ɲii na wɛ. Bani cèe kalɛɛ li wa na na.» A Laban di fàya puga ki bɛɛri sha, ga wu ya ta wu yapɛrɛɛ ki ɲa wɛ.
36 A Yakuba luu di yìri Laban tàan, na ganha na wu jaagi na: «Kanahana lekɛ nɛ dʼa pye ma na wɛ? Jurumu wekɛ nɛ dʼa pye a mʼa ganha na na nɔhɔ niinɛ ni ke kafugo ke ni wɛ? 37 Ayiwa, mu ya nɛ puga yaŋmuyɔ yi bɛɛri sha, yaaga kekɛ mu dʼa ta kee na ɲɛ ma wogo wɛ? Lee shɛ naha kpɛɛngɛ ki na na cebooloo pee ni ma wuu pu ɲii na, pee di li kiiri kɔn wù shuun wu tɛ ni. 38 Lii wii, niɲee ɲɛ nɛ yee kɛlɛɛ shuun (20) mu puga, ma dubya, kelee ma sika wa shishiin laa ya ta kyɛɛgi ɲa wɛ, nɛ di wa ma dubyapoo nigin bɛ xa wɛ. 39 Yacoŋɔ ya yatɔɔgɔ kemu gbo ge, nɛ pa ɲa ni kee ka shishiin ni ma mu wɛ, nɛyɛ pyaa ki ma kee foo tɔ. Pu bu kemu bɛɛri yu caŋa ni kelee piige, mu ma jo na nɛ wu ki foo tɔ. 40 Kafugo ma bɛlɛ na na caŋa ni, piige bu wɔ, wiire ma bye na na, ŋmunumɔ ma xhɔ na ɲaha ni. 41 Yee kɛlɛɛ shuun (20) nɛ pye mu puga. Nɛ baari pye ma mu yee kɛ ni shishɛɛrɛ ma poro pushaa shuun wu kaa na, na guri na yee gbaara pye na ma yatɔɔyɔ yi naha, ga a mʼi nɛ saraa wu ɲɛri fo tɔɔɲii kɛ. 42 Nɛ to wu wo Kilɛ we, Ibirayima wo Kilɛ we, wee wemu na Ishaaga ya fyagi ge, wee da bye wu ya kori yaha ni nɛ ni wɛ, nɛ kewaya wo mu bi da yaha na gaaŋi. Ga Kilɛ ya nɛ wo kanhama pe ni na kapyewagaa ki ɲa, na yogo jo nɛ kaa na taɲaa.»
43 A Laban di Yakuba ɲɔ shɔ na: «Nɛ nagoo pu ɲɛ pii pushaa piiri, te nɔhɔpiire te di ɲɛ na ɲabiye, ye yapɔrɔyɔ ye di ɲɛ na woyo. Yara bɛɛri ni ma ɲii wa ge, lee bɛɛri wa nɛ wuu. Ga lekɛ nɛ di da já bye niɲaa na poro pushaa pee ni pu nagoo pu mu wɛ? 44 Ayiwa nimɛ pa, nɛ ni mu ni, wù ɲɔmɛɛ lɔ wùyɛ mu, lee na bye sɛɛri na ni ma tɛ ni.»
45 A Yakuba di faakagereŋɛ ka lɔ, na kee yirige sin ma pye benib. 46 Lee kadugo na, a wu wu wo sipyii pu pye: «Yi faakagereye ya lɔ.» A pʼi faakagereye ya lɔ, na yi pinnɛ pye toŋɔ. A pʼi li wà yee faakagereye yi na. 47 A Laban di kee tɛgɛ ki mɛgɛ le na Yegari Sadutac, a Yakuba di ki mɛgɛ le na Galedid.
48 A Laban jo: «Ye faakagereye ye yi pye sɛɛri nɛ ni ma tɛ ni niɲaa». Lee na kee tɛgɛ ki mɛgɛ ya yiri na Galedi. 49 Pʼa kee tɛgɛ ki mɛgɛ yiri sanha na Misipae, bani Laban bi jo na: «Wù ba laha wùyɛ na tuun wemu ni, Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ wu pye nɛ ni mu wo kasɛɛgɛ pyevɔɔ. 50 Ma ga ba shɛ na poro pushaa pu kana, ma ga ba cèe piitiilee leŋɛ taha pu na, sipyiyawyii bɛ li wa wèe sɛɛri-i dɛ! Kasɛɛgɛ yaha mayɛ na, bani Kilɛ wu wa wèe sɛɛri.»
51 Lee kadugo na a Laban di Yakuba pye: «Ke toŋɔ ke wii, faakagereye toŋɔ ke, we beni we wii, nɛ wu sin na ni ma tɛ ni. 52 Ke toŋɔ ke ni we beni we wu ɲɛ sɛɛri na nɛ da ga ke toŋɔ ke ni we beni we ye da se mu yíri kakuunɔ tapyege ni wɛ, mu bɛ di wa da ga ke toŋɔ ke ni we beni we ye da se nɛ yíri kakuunɔ tapyege ni wɛ. 53 Ibirayima ni Nakɔri wo Kilɛ we, pu tii pu wo Kilɛ wu pye nɛ ni mu wo tɛ wu wo kiiri kɔnvɔɔ.» Yakuba to Ishaaga wu bi fyagi Kilɛ wemu na ge, a Yakuba di gàa wee na. 54 A Yakuba di saraga ka wolo kee faaboboŋɔ ki na, na wu cebooloo pu yiri kee yalige ki na. A pʼi kee yalige ki li shiizhan, na shɔn kee faaboboŋɔ ki na.