So̱ꞌo̱ ni̱ xa̱a̱ a̱ kii̱ꞌ ni̱ sa̱na̱ xíniꞌ rey Nabucodonosor
4
Te̱ ni̱ ti̱ꞌviꞌ rey Nabucodonosor kuento yoꞌoꞌ nda̱ꞌaꞌ sa̱kuuꞌ ne̱ ndieeꞌ ñu̱u̱, ña̱ ñuꞌuꞌ nuu̱ꞌ ñu̱ꞌuꞌ miiꞌ xaꞌndia tyuunꞌ ra̱, xiinꞌ nda̱ꞌaꞌ sa̱kuuꞌ ne̱ yoo tu̱ꞌu̱n mi̱iꞌ, xiinꞌ nda̱ꞌaꞌ sa̱kuuꞌ ne̱ ndieeꞌ ñu̱u̱ kualiꞌ, kaꞌán ra̱ ndii:
“Na ko̱o̱ na kuaꞌa̱ꞌ ña̱ mani̱ꞌ xiinꞌ ndo̱ꞌ, te̱ na ku̱ndi̱e̱e̱ va̱ꞌa̱ na ndo̱ꞌ.
2 Kuní i̱ ña̱ ku̱nda̱ni̱ sa̱kuuꞌ ndo̱ꞌ ña̱ kuaꞌa̱ꞌ va̱ tyu̱u̱n kaꞌnuꞌ, xiinꞌ kuaꞌa̱ꞌ va̱ ña̱ nandani̱ ni̱ xa̱a̱ Ndiosí kaꞌnuꞌ kotyukuuꞌ xaꞌa̱ꞌ i̱.
3 ¡Naꞌnuꞌ xa̱va̱ꞌa̱ tyu̱u̱n kaꞌnuꞌ ña̱ xaaꞌ a̱, te̱ sa̱kanꞌ tu̱ ña̱ nandani̱ ña̱ xaaꞌ a̱! Te̱ miiꞌ nduꞌu̱ꞌ a̱ xaꞌndia tyuunꞌ a̱ ndii, nde̱e̱ ndiꞌiꞌ ni̱ kivi̱ꞌ ku̱i̱i̱n a̱, te̱ ka̱ꞌndi̱a̱ tyuunꞌ a̱ nuu̱ꞌ sa̱kuuꞌ ne̱ yivi̱ꞌ ne̱ yoo vi̱ti̱n, xiinꞌ nuu̱ꞌ ne̱ ko̱o̱ nuu̱ꞌ kuꞌu̱n e̱ꞌ.
4 “Yuꞌu̱, Nabucodonosor, nduꞌu̱ꞌ mani̱ꞌ i̱ vi̱ꞌe̱ miiꞌ xaꞌndia tyuunꞌ i̱, te̱ nduꞌu̱ꞌ va̱ꞌa̱ tu̱ i̱.
5 Ndisu̱ i̱i̱n ñu̱u kii̱ꞌ kanduꞌu̱ꞌ i̱ nuu̱ꞌ tunꞌ xto̱ i̱ kixín i̱ ndii, ni̱ sa̱yi̱ꞌvi i̱i̱n xa̱ni̱ yuꞌu̱, te̱ ña̱ xanini i̱, xiinꞌ ña̱ ni̱ sa̱tuví a̱ nuu̱ꞌ i̱ ndii, ni̱ sa̱yi̱ꞌvi xa̱va̱ꞌa̱ tu̱ ña̱ ja̱a̱nꞌ yuꞌu̱.
6 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ kaꞌa̱n tyuunꞌ i̱ ña̱ ki̱xi̱n sa̱kuuꞌ te̱ tu̱ꞌva̱, te̱ ndieeꞌ nuu̱ꞌ ñu̱ꞌuꞌ Babilonia, nuu̱ꞌ i̱, te̱ kaꞌa̱n ra̱ xiinꞌ i̱ ndee ña̱ kuni katyi̱ ña̱ ni̱ xa̱ni i̱ ja̱a̱nꞌ.
7 Te̱ kii̱ꞌ ni̱ nde̱ku̱i̱e̱ te̱ tu̱ꞌva̱, xiinꞌ te̱ kuini̱ꞌ, xiinꞌ te̱ xini tuní xaꞌa̱ꞌ tiuu̱nꞌ, xiinꞌ te̱ tuviꞌ i̱ni̱ ndii, ni̱ kaꞌa̱n i̱ xiinꞌ ra̱ ña̱ ni̱ xa̱ni i̱, ndisu̱ nï̱ ku̱vi̱ kaꞌa̱n ra̱ xiinꞌ i̱ ndee ña̱ kuni katyi̱ a̱.
8 Nde̱e̱ soꞌo̱ꞌ ndiꞌiꞌ, te̱ ni̱ xa̱a̱ Daniel, te̱ naniꞌ tu̱ Beltsasar, nde̱e̱ naa naniꞌ ndiosí ña̱ xakaꞌnuꞌ i̱. Te̱ ja̱a̱nꞌ ndii, naá espíritu ndiosí su̱ꞌu̱n nimá ra̱, te̱ ni̱ nda̱tuꞌunꞌ i̱ nuu̱ꞌ ra̱ ña̱ ni̱ xa̱ni i̱, kaꞌán i̱ ndii:
9 ‘Beltsasar, te̱ kuuꞌ nu̱uꞌ nuu̱ꞌ sa̱kuuꞌ te̱ tu̱ꞌva̱, xiní yuꞌu̱ ña̱ naá espíritu ndiosí su̱ꞌu̱n nimá u̱nꞌ, te̱ nde̱e̱ i̱i̱n ña̱ yoo si̱ꞌe kuäsa̱ꞌ vixi nuu̱ꞌ u̱nꞌ. Vi̱ti̱n te̱ ku̱ni̱ so̱ꞌo̱ u̱nꞌ kaꞌa̱n i̱ xiinꞌ u̱nꞌ ndee ña̱ ni̱ xi̱ni̱ i̱ kii̱ꞌ ni̱ xa̱ni i̱, te̱ kaꞌa̱n u̱nꞌ xiinꞌ i̱ ndee ña̱ kuni katyi̱ a̱.
10 Ña̱ yo̱ꞌo̱ꞌ nduuꞌ ña̱ ni̱ xi̱ni̱ i̱ kii̱ꞌ kanduꞌu̱ꞌ i̱ kixín i̱ nuu̱ꞌ tunꞌ xto̱ i̱: Ni̱ xi̱ni̱ i̱ iinꞌ i̱i̱n i̱tunꞌ sukun xa̱va̱ꞌa̱ ma̱ꞌinꞌ ñu̱ꞌuꞌ i̱i̱n yivi̱ꞌ.
11 Tunꞌ ja̱a̱nꞌ ndii, ni̱ xa̱ꞌnu̱ sukun xa̱va̱ꞌa̱ nuꞌ, te̱ ni̱ ku̱ma̱ruꞌu̱ꞌ xa̱va̱ꞌa̱ tu̱ nuꞌ, nde̱e̱ ndi̱viꞌ naxaá nuu̱ꞌ nuꞌ, te̱ ku̱vi̱ ku̱ni̱ e̱ꞌ iinꞌ nuꞌ tee̱ꞌ ndee miiꞌ ka̱ iinꞌ e̱ꞌ nuu̱ꞌ ñu̱ꞌuꞌ i̱i̱n yivi̱ꞌ.
12 Nda̱tu̱nꞌ xa̱va̱ꞌa̱ yuku̱ nuꞌ, te̱ kuunꞌ xa̱va̱ꞌa̱ nduu̱ꞌ nda̱ꞌaꞌ nuꞌ, te̱ niani a̱ xaxi̱ꞌ sa̱kuuꞌ ne̱ yivi̱ꞌ, xiinꞌ sa̱kuuꞌ ki̱tiꞌ. Te̱ ka̱tiꞌ tunꞌ ja̱a̱nꞌ xindieé ki̱tiꞌ i̱kuꞌ nandiee̱ꞌ riꞌ, te̱ nda̱ꞌaꞌ nuꞌ xaꞌa sa̱a̱ tyoꞌo̱ riꞌ, te̱ taxiꞌ nuꞌ ña̱ xaxi̱ꞌ sa̱kuuꞌ ne̱ yivi̱ꞌ i̱i̱n yivi̱ꞌ, xiinꞌ ki̱tiꞌ.
13 “Te̱ kii̱ꞌ xa̱ni i̱ ña̱ ja̱a̱nꞌ kanduꞌu̱ꞌ i̱ nuu̱ꞌ tunꞌ xto̱ i̱ ndii, ni̱ xi̱ni̱ i̱ i̱i̱n ángele su̱ꞌu̱n ña̱ xikaꞌ nuuꞌ nuu̱ꞌ Ndiosí, nuuꞌ a̱ nde̱e̱ ndi̱viꞌ,
14 te̱ tiꞌeꞌ ndeꞌí a̱, kaꞌán a̱ ndii:
‘Sa̱nduva ndo̱ꞌ i̱tunꞌ tyie̱ ñaa̱ꞌ, te̱ ka̱ꞌndi̱a̱ ndo̱ꞌ nda̱ꞌaꞌ nuꞌ,
te̱ ke̱ndiaa̱ꞌ ndo̱ꞌ sa̱kuuꞌ yuku̱ nuꞌ, te̱ ki̱ku̱ꞌ ndo̱ꞌ nduu̱ꞌ ña̱ kuunꞌ nda̱ꞌaꞌ nuꞌ,
te̱ na ku̱nu̱ sa̱kuuꞌ tiꞌ i̱kuꞌ, tiꞌ ndieeꞌ ka̱tiꞌ nuꞌ,
te̱ sa̱kanꞌ tu̱ sa̱a̱ tiꞌ ndieeꞌ nda̱ꞌaꞌ nuꞌ.
15 Ndisu̱ na̱ko̱o̱ ndo̱ꞌ ti̱kundu̱ nuꞌ, xiinꞌ ti̱o̱ꞌo̱ nuꞌ,
te̱ sa̱tiín ndo̱ꞌ a̱ xiinꞌ karena tiꞌeꞌ, xiinꞌ karena ña̱ bronce,
te̱ na ndoo̱ mi̱iꞌ nuꞌ ku̱i̱i̱n nuꞌ xaꞌa̱ꞌ kuꞌu̱.
Te̱ na ku̱u̱n ka̱xi̱n xata̱ꞌ ra̱, te̱ na ku̱ti̱a̱ku̱ ra̱ te̱i̱n kuꞌu̱ ja̱a̱nꞌ xiinꞌ ki̱tiꞌ i̱kuꞌ.
16 Te̱ uxa̱ kuiya̱ na ku̱ndu̱u̱ nimá ra̱ nde̱e̱ naa nimá ki̱tiꞌ i̱kuꞌ,
te̱ kü̱ndu̱u̱ ka̱ a̱ nimá te̱ yivi̱ꞌ.
17 Ña̱ yo̱ꞌo̱ꞌ nduuꞌ nde̱iꞌ ña̱ ni̱ kaꞌa̱n tyuunꞌ ángele su̱ꞌu̱n ja̱a̱nꞌ,
te̱ ku̱nda̱ni̱ sa̱kuuꞌ ne̱ yivi̱ꞌ ña̱ Ndiosí, ña̱ nduꞌu̱ꞌ ndi̱viꞌ,
nduuꞌ ña̱ xaꞌndia tyuunꞌ nuu̱ꞌ ñu̱ꞌuꞌ i̱i̱n yivi̱ꞌ miiꞌ xaꞌndia tyuunꞌ te̱ yivi̱ꞌ,
te̱ ta̱xi̱ a̱ ka̱ꞌndi̱a̱ tyuunꞌ yo̱o̱ ka̱ kuní mi̱iꞌ a̱,
te̱ nde̱e̱ ne̱ ndaꞌvi so̱ꞌo̱ sakuisoꞌ tyuunꞌ a̱ te̱ ka̱ꞌndi̱a̱ tyuunꞌ ni̱a̱ nuu̱ꞌ ne̱ ja̱a̱nꞌ,’ ni̱ katyi̱ a̱.
18 “Ña̱ ja̱a̱nꞌ nduuꞌ ña̱ ni̱ xa̱ni yuꞌu̱, te̱ nduuꞌ rey Nabucodonosor, kaꞌa̱n xiinꞌ i̱ vi̱ti̱n, ‘Beltsasar, ña̱ kuni katyi̱ a̱, sa̱kanꞌ ña̱ nde̱e̱ i̱i̱n te̱ xini tuní, te̱ ndieeꞌ miiꞌ xaꞌndia tyuunꞌ i̱ yoꞌoꞌ, nï̱ ku̱vi̱ kaꞌa̱n xiinꞌ i̱ ndee ña̱ kuni katyi̱ a̱. Ndisu̱ yoꞌó ndii, ku̱vi̱ kaꞌa̱n u̱nꞌ xiinꞌ i̱ ndee ña̱ kuni katyi̱ xa̱ni̱ ja̱a̱nꞌ, sa̱kanꞌ ña̱ naá espíritu ndiosí su̱ꞌu̱n nimá u̱nꞌ,’ ni̱ katyi̱ i̱.
19 “Sa̱kanꞌ te̱ kii̱ꞌ ni̱ xi̱ni̱ so̱ꞌo̱ Daniel, te̱ naniꞌ tu̱ Beltsasar, ña̱ ja̱a̱nꞌ ndii, nde̱e̱ i̱i̱n a̱ nï̱ kaꞌa̱n ra̱ yatinꞌ i̱i̱n hora, ña̱ yiꞌvi ra̱ xaꞌa̱ꞌ ña̱ kuni katyi̱ xa̱ni̱ ja̱a̱nꞌ. Te̱ ni̱ kaꞌa̱n yuꞌu̱, rey, xiinꞌ ra̱ ndii: ‘Beltsasar, kü̱ndi̱ꞌni̱ u̱nꞌ xaꞌa̱ꞌ ña̱ ni̱ xa̱ni i̱ ja̱a̱nꞌ, ni̱ nde̱e̱ ña̱ kuni katyi̱ a̱,’ ni̱ katyi̱ i̱. Te̱ ni̱ kaꞌa̱n Beltsasar xiinꞌ i̱ ndii: ‘Ndaꞌvi va̱ yoꞌó, rey, nde̱e̱ va̱ꞌa̱ ka̱ na ña̱ ni̱ xa̱ni u̱nꞌ ja̱a̱nꞌ, xiinꞌ ña̱ kuni katyi̱ a̱ ndii, te̱ ndasiꞌ taꞌanꞌ xiinꞌ u̱nꞌ, xiinꞌ te̱ küni ko̱to̱ yoꞌó na ku̱ndo̱ꞌo̱ a̱.
20 I̱tunꞌ tyie̱, tunꞌ koꞌó nda̱ꞌaꞌ, tunꞌ ni̱ xi̱ni̱ u̱nꞌ kuaꞌa̱n ku̱a̱ꞌnu̱, te̱ ni̱ ku̱ma̱ruꞌu̱ꞌ nuꞌ, te̱ tondíá nuu̱ꞌ nuꞌ nde̱e̱ ndi̱viꞌ, te̱ ku̱vi̱ ku̱ni̱ e̱ꞌ nuꞌ tee̱ꞌ ndee miiꞌ ka̱ iinꞌ e̱ꞌ nuu̱ꞌ ñu̱ꞌuꞌ i̱i̱n yivi̱ꞌ,
21 te̱ nda̱tu̱nꞌ xa̱va̱ꞌa̱ yuku̱ nuꞌ, te̱ kuunꞌ kuaꞌa̱ꞌ xava̱ꞌa̱ nduu̱ꞌ nda̱ꞌaꞌ nuꞌ, te̱ niani a̱ xaxi̱ꞌ sa̱kuuꞌ ne̱ yivi̱ꞌ xiinꞌ ki̱tiꞌ, te̱ ka̱tiꞌ xaꞌa̱ꞌ tunꞌ ja̱a̱nꞌ nandiee̱ꞌ ki̱tiꞌ i̱kuꞌ, te̱ nda̱ꞌaꞌ nuꞌ xaꞌa sa̱a̱ tyoꞌo̱ riꞌ ndii,
22 mi̱iꞌ yoꞌó nduuꞌ tunꞌ ja̱a̱nꞌ, tákuiꞌe rey, sa̱kanꞌ ña̱ ni̱ xa̱ꞌnu̱ u̱nꞌ, te̱ ni̱ na̱ndu̱u̱ u̱nꞌ te̱ kaꞌnuꞌ kotyukuuꞌ. Ku̱a̱tyi̱ ndii, ni̱ ku̱kuaꞌa̱ꞌ ña̱ kaꞌnuꞌ u̱nꞌ, te̱ naxaá nde̱e̱ ndi̱viꞌ, te̱ ña̱ xaꞌndia tyuunꞌ u̱nꞌ ndii, naxaá a̱ nde̱e̱ miiꞌ xaꞌa̱n ndi̱ꞌi̱ i̱i̱n yivi̱ꞌ.
23 Te̱ ni̱ kaꞌa̱n tiꞌeꞌ ángele su̱ꞌu̱n, ña̱ ni̱ xi̱ni̱ u̱nꞌ kuaꞌa̱n nu̱u̱ ndi̱viꞌ ja̱a̱nꞌ ndii: Sa̱nduva ndo̱ꞌ i̱tunꞌ tyie̱ ñaa̱ꞌ, te̱ sa̱nduxín xa̱tyiꞌ ndo̱ꞌ nuꞌ, ndisu̱ na̱ko̱o̱ ndo̱ꞌ ti̱kundu̱ nuꞌ, xiinꞌ ti̱o̱ꞌo̱ nuꞌ, te̱ sa̱tiín ndo̱ꞌ a̱ xiinꞌ karena tiꞌeꞌ, xiinꞌ karena ña̱ bronce, te̱ na ndoo̱ mi̱iꞌ nuꞌ ku̱i̱i̱n nuꞌ xaꞌa̱ꞌ kuꞌu̱. Te̱ na ku̱u̱n ka̱xi̱n xata̱ꞌ ra̱, te̱ na ku̱ti̱a̱ku̱ ra̱ te̱i̱n kuꞌu̱ ja̱a̱nꞌ, xiinꞌ kitiꞌ i̱kuꞌ niiꞌ uxa̱ kuiya̱.
24 Rey, te̱ vi̱ti̱n kaꞌa̱n i̱ xiinꞌ u̱nꞌ ndee ña̱ kuni katyi̱ ña̱ ni̱ kaꞌa̱n xa̱ni̱ ja̱a̱nꞌ xiinꞌ u̱nꞌ, te̱ xa̱ ña̱ ja̱a̱nꞌ ni̱ kaꞌa̱n tuní Ndiosí nduꞌu̱ꞌ ndi̱viꞌ ku̱ndo̱ꞌo̱ u̱nꞌ, tákuiꞌe rey.
25 Ta̱xiꞌ ne̱ yivi̱ꞌ yoꞌó miiꞌ ndieeꞌ ni̱a̱, te̱ kuꞌu̱n u̱nꞌ ku̱nduꞌu̱ꞌ u̱nꞌ te̱i̱n ki̱tiꞌ xaꞌa̱ꞌ kuꞌu̱, te̱ kuꞌu̱ ja̱a̱nꞌ ka̱xi̱ꞌ u̱nꞌ nde̱e̱ naa toro, te̱ ku̱u̱n ka̱xi̱n xata̱ꞌ u̱nꞌ, sa̱kanꞌ ku̱ndo̱ꞌo̱ u̱nꞌ niiꞌ uxa̱ kuiya̱ nde̱e̱ ska̱tyiꞌ ku̱nda̱ni̱ u̱nꞌ ña̱ i̱i̱n nda̱a̱ꞌ Ndiosí, ña̱ nduꞌu̱ꞌ ndi̱viꞌ, xaꞌndia tyuunꞌ nuu̱ꞌ ñu̱ꞌuꞌ miiꞌ xaꞌndia tyuunꞌ te̱ yivi̱ꞌ, te̱ sakuisoꞌ tyuunꞌ a̱ yo̱o̱ ka̱ kuní mi̱iꞌ a̱.
26 Te̱ ña̱ ni̱ kaꞌa̱n tyuunꞌ ángele ja̱a̱nꞌ ña̱ ndoo̱ ti̱kundu̱ i̱tunꞌ tyie̱ ja̱a̱nꞌ xiinꞌ ti̱o̱ꞌo̱ nuꞌ kuni katyi̱ a̱ ña̱ ta̱xi̱ tu̱ku̱u̱ Ndiosí ka̱ꞌndi̱a̱ tyuunꞌ u̱nꞌ kii̱ꞌ na̱ku̱ni̱ u̱nꞌ ña̱ Ndiosí nduꞌu̱ꞌ ndi̱viꞌ nduuꞌ ña̱ xaꞌndia tyuunꞌ va̱ꞌa̱ ka̱.
27 Sa̱kanꞌ na kuiiꞌ, tákuiꞌe rey Nabucodonosor, sa̱a̱ u̱nꞌ ña̱ va̱ꞌa̱, te̱ na̱ti̱i̱n u̱nꞌ tu̱ꞌu̱n nde̱iꞌ ña̱ kaꞌa̱n i̱ xiinꞌ u̱nꞌ. Na̱ko̱o̱ u̱nꞌ ku̱a̱tyi̱ ña̱ xa̱a̱ u̱nꞌ, te̱ sa̱tyuunꞌ nda̱ku u̱nꞌ, te̱ na̱ko̱o̱ tu̱ u̱nꞌ ña̱ ni̱a̱ꞌa ña̱ xaaꞌ u̱nꞌ, te̱ tyi̱ndi̱e̱eꞌ u̱nꞌ ne̱ ndaꞌvi kuuꞌ, kueinꞌ sa̱kanꞌ te̱ na̱ku̱nduꞌu̱ꞌ va̱ꞌa̱ u̱nꞌ nde̱e̱ naa ni̱ nduꞌu̱ꞌ u̱nꞌ ña̱ nu̱uꞌ,’ ni̱ katyi̱ ra̱.
28 “Te̱ sa̱kuuꞌ ña̱ ni̱ kaꞌa̱n xa̱ni̱ ja̱a̱nꞌ xaꞌa̱ꞌ yuꞌu̱, rey Nabucodonosor ndii, ni̱ ndo̱ꞌo̱ xna̱ꞌa̱ i̱ ña̱ ja̱a̱nꞌ.
29 Te̱ kii̱ꞌ ni̱ yaꞌa̱ i̱i̱n kuiya̱, kii̱ꞌ xikaꞌ sii̱ꞌ i̱ nuu̱ꞌ ki̱ꞌe̱ vi̱ꞌe̱ miiꞌ nduꞌu̱ꞌ i̱ xaꞌndia tyuunꞌ i̱, ña̱ iinꞌ ñu̱u̱ Babilonia,
30 te̱ ni̱ kaꞌa̱n i̱ ndii: ‘Ko̱to̱ ndo̱ꞌ, tyie̱ xa̱va̱ꞌa̱ ñu̱u̱ Babilonia yoꞌoꞌ, te̱ yuꞌu̱ nduuꞌ te̱ ni̱ xa̱ꞌa̱ a̱ xiinꞌ ña̱ ndi̱e̱eꞌ i̱ te̱ ku̱ndu̱u̱ a̱ miiꞌ ku̱i̱i̱n vi̱ꞌe̱ i̱, te̱ ku̱nduꞌu̱ꞌ i̱ ka̱ꞌndi̱a̱ tyuunꞌ i̱, te̱ na̱ko̱o̱ i̱ ña̱ niaꞌá ña̱ nduuꞌ i̱ te̱ kaꞌnuꞌ kotyukuuꞌ,’ ni̱ katyi̱ i̱.
31 “Kaꞌán ka̱ i̱ ña̱ ja̱a̱nꞌ iinꞌ i̱, te̱ ni̱ tiaku̱ i̱i̱n tatyi̱ꞌ yu̱ꞌuꞌ nde̱e̱ ndi̱viꞌ kaꞌán a̱ xiinꞌ i̱ ndii: ‘Ku̱ni̱ so̱ꞌo̱ u̱nꞌ ña̱ yo̱ꞌo̱ꞌ, rey Nabucodonosor, xa̱ ni̱ xaꞌa̱n ndi̱koꞌ ña̱ xaꞌndia tyuunꞌ u̱nꞌ.
32 Xta̱ꞌniꞌ ne̱ yivi̱ꞌ yoꞌó te̱i̱n ni̱a̱ te̱ kuꞌu̱n u̱nꞌ ku̱nduꞌu̱ꞌ u̱nꞌ te̱i̱n ki̱tiꞌ i̱kuꞌ, te̱ ka̱xi̱ꞌ u̱nꞌ kuꞌu̱ nde̱e̱ naa si̱ndiki̱ꞌ niiꞌ uxa̱ kuiya̱, nde̱e̱ skatyiꞌ ku̱nda̱ni̱ u̱nꞌ ña̱ Ndiosí, ña̱ nduꞌu̱ꞌ ndi̱viꞌ, xaꞌndia tyuunꞌ nuuꞌ ñu̱ꞌuꞌ i̱i̱n yivi̱ꞌ miiꞌ xaꞌndiaa tyuunꞌ te̱ yivi̱ꞌ, te̱ sakuisoꞌ tyuunꞌ a̱ yo̱o̱ ka̱ kuní mi̱iꞌ a̱ ka̱ꞌndi̱a̱ tyuunꞌ,’ ni̱ katyi̱ tatyi̱ꞌ yu̱ꞌuꞌ ja̱a̱nꞌ.”
33 “Ndi̱ꞌi̱ so̱ꞌo̱ ni̱ kaꞌa̱n tatyi̱ꞌ yu̱ꞌuꞌ ña̱ ja̱a̱nꞌ, te̱ ni̱ xinu̱ a̱, sa̱kanꞌ na ni̱ xta̱ꞌniꞌ ne̱ yivi̱ꞌ yuꞌu̱, Nabucodonosor, te̱i̱n ni̱a̱, te̱ kuaꞌa̱n i̱ xikaꞌ i̱ xaꞌa̱ꞌ kuꞌu̱, te̱ xaxi̱ꞌ i̱ kuꞌu̱ ja̱a̱nꞌ nde̱e̱ naa si̱ndiki̱ꞌ, te̱ ni̱ ku̱u̱n ka̱xi̱n ña̱ kieeꞌ nde̱e̱ ndi̱viꞌ xata̱ꞌ i̱, te̱ ni̱ xa̱ꞌnu̱ i̱xiꞌ xíniꞌ i̱ nde̱e̱ naa tu̱mi̱ tasu̱ꞌ, te̱ ni̱ xa̱ꞌnu̱ tu̱ tyii̱nꞌ i̱ nde̱e̱ naa iinꞌ tyii̱nꞌ tasu̱ꞌ iinꞌ a̱.
34 “Kii̱ꞌ ni̱ xinu̱ uxa̱ kuiya̱, te̱ ni̱ na̱ko̱to̱ ndi̱a̱a̱ yuꞌu̱, te̱ nduuꞌ Nabucodonosor, ndi̱viꞌ, te̱ ni̱ nda̱ꞌa̱ i̱. Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ sa̱ñuꞌuꞌ i̱ Ndiosí nduꞌu̱ꞌ ndi̱viꞌ, te̱ ni̱ xa̱kaꞌnuꞌ i̱ ña̱ tiaku nde̱e̱ ndiꞌiꞌ ni̱ kivi̱ꞌ.
Ña̱ ja̱a̱nꞌ ndii, ña̱ yoo ndi̱e̱e̱ꞌ nduuꞌ a̱ nde̱e̱ ndiꞌiꞌ ni̱ kivi̱ꞌ,
te̱ kö̱o̱ kivi̱ꞌ kuꞌu̱n ndi̱koꞌ ña̱ xaꞌndia tyuunꞌ a̱ nuu̱ꞌ ne̱ yivi̱ꞌ nde̱e̱ a̱ma̱ ka̱ ni̱.
35 Nuu̱ꞌ ña̱ ja̱a̱nꞌ ndii, kö̱o̱ nduuꞌ xa̱tyiꞌ ne̱ yivi̱ꞌ i̱i̱n yivi̱ꞌ,
te̱ xaaꞌ a̱ ña̱ kaꞌán nimá mi̱iꞌ a̱ ndi̱viꞌ, xiinꞌ nuu̱ꞌ ñu̱ꞌuꞌ i̱i̱n yivi̱ꞌ.
Te̱ kö̱o̱ nde̱e̱ i̱i̱n ne̱ yivi̱ꞌ ku̱vi̱ na̱ka̱si̱ nuu̱ꞌ a̱, te̱ kaꞌa̱n ni̱a̱ xiinꞌ a̱ ndii: ¿Ndiotyun na xaaꞌ u̱nꞌ sa̱kanꞌ? katyi̱ ni̱a̱.
36 “Xa̱ sa̱kanꞌ ni̱ te̱ ni̱ na̱ku̱naa̱ va̱ꞌa̱ nimá i̱, te̱ ni̱ ta̱xi̱ tu̱ku̱u̱ Ndiosí xaꞌndia tyuunꞌ i̱, te̱ ni̱ na̱ti̱i̱n tu̱ i̱ ña̱ kiꞌinꞌ kaꞌnuꞌ ne̱ yivi̱ꞌ yuꞌu̱, xiinꞌ ña̱ nduuꞌ i̱ te̱ kaꞌnuꞌ. Te̱ te̱ yivi̱ꞌ, te̱ kaꞌán nde̱iꞌ miiꞌ xaꞌndia tyuunꞌ i̱, xiinꞌ te̱ kaꞌnuꞌ, te̱ ndieeꞌ xiinꞌ i̱ miiꞌ xaꞌndia tyuunꞌ i̱ ndii, ni̱ ki̱xi̱n na̱ndu̱kuꞌ ra̱ yuꞌu̱, te̱ tu̱ku̱ sa̱kanꞌ ni̱ xa̱ꞌaꞌ i̱ xaꞌndia tyuunꞌ i̱ nuu̱ꞌ ne̱ ñu̱u̱ i̱, te̱ ni̱ na̱ndu̱u̱ i̱ te̱ kaꞌnuꞌ ka̱ te̱ sa̱kanꞌ sa̱a̱ ni̱ nduu̱ i̱ ña̱ nu̱uꞌ.
37 “Te̱ vi̱ti̱n yuꞌu̱, Nabucodonosor ndii, xakaꞌnuꞌ i̱, te̱ kiꞌinꞌ kaꞌnuꞌ i̱, te̱ xitoꞌ kaꞌnuꞌ tu̱ i̱ Ndiosí, ña̱ xaꞌndia tyuunꞌ ndi̱viꞌ, sa̱kanꞌ ña̱ xatyuunꞌ nda̱ku a̱, te̱ ña̱ ndi̱xa̱ nduuꞌ sa̱kuuꞌ ña̱ xaaꞌ a̱, te̱ ku̱vi̱ sa̱kaꞌanꞌ a̱ ne̱ xañuñuꞌ xiinꞌ mi̱iꞌ,” ni̱ katyi̱ rey ja̱a̱nꞌ.