So̱ꞌo̱ ni̱ xa̱a̱ a̱ kii̱ꞌ ni̱ xi̱nu̱ Jacob nuu̱ꞌ Labán
31
Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ xi̱ni̱ Jacob kuento ña̱ ndatuꞌunꞌ xiinꞌ taꞌanꞌ tiaa̱ siꞌe̱ Labán kaꞌán ra̱ ndii:
―Ni̱ xa̱kuiꞌnaꞌ Jacob sa̱kuuꞌ ña̱ꞌa̱ yu̱vaꞌ e̱ꞌ, te̱ xiinꞌ ña̱ ja̱a̱nꞌ ni̱ ka̱ya̱ ra̱ sa̱kuuꞌ ña̱ vikaꞌ, ña̱ kumiꞌ ra̱ vi̱ti̱n ―ni̱ katyi̱ ra̱.
2 Te̱ ni̱ xi̱ni̱ tu̱ Jacob ña̱ xi̱i̱ kuni Labán xini ña̱ꞌaꞌ ra̱, te̱ kuäsa̱ꞌ tu̱ i̱i̱n katyi ka̱ kuuꞌ ra̱ xiinꞌ ra̱ naa ni̱ xa̱a̱ ra̱ ña̱ nu̱uꞌ.
3 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ kaꞌa̱n Yahvé xiinꞌ Jacob ndii:
―Na̱ndi̱koꞌ ñu̱ꞌuꞌ miiꞌ ndieeꞌ te̱ xii̱ꞌ ya̱taꞌ u̱nꞌ, miiꞌ ni̱ ka̱ku̱ u̱nꞌ, te̱ kuꞌu̱n tu̱ yuꞌu̱ xiinꞌ u̱nꞌ ―ni̱ katyi̱ a̱.
4 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ ti̱ꞌviꞌ Jacob ne̱ yivi̱ꞌ te̱ kuaꞌa̱n ka̱na̱ ni̱a̱ Raquel xiinꞌ Lea, te̱ ni̱ ki̱xi̱n ni̱a̱ miiꞌ naá ra̱ xaꞌa̱ꞌ kuꞌu̱ xitoꞌ ra̱ mbe̱e̱,
5 te̱ ni̱ kaꞌa̱n ra̱ xiinꞌ ni̱a̱ ndii:
―Xini i̱ ña̱ yu̱vaꞌ ndo̱ꞌ ndii, kuäsa̱ꞌ ka̱ i̱i̱n katyi kuuꞌ ra̱ xiinꞌ i̱ naa ni̱ xa̱a̱ ra̱ ña̱ nu̱uꞌ, ndisu̱ Ndiosí, ña̱ xakaꞌnuꞌ yu̱vaꞌ i̱, yoo xiinꞌ i̱, te̱ xitoꞌ a̱ yuꞌu̱.
6 Te̱ xiní ndoꞌó ña̱ xa̱ ni̱ xa̱tyuunꞌ uꞌvi̱ xa̱va̱ꞌa̱ i̱ nuu̱ꞌ yu̱vaꞌ ndo̱ꞌ.
7 Ndisu̱ yu̱vaꞌ ndo̱ꞌ ja̱a̱nꞌ ndii, xa̱ kiꞌinꞌ va̱ i̱tyiꞌ xini xaꞌanꞌ ra̱ yuꞌu̱, te̱ xa̱ uxi̱ i̱tyiꞌ namaꞌ ra̱ ña̱ tyaꞌvi̱ ra̱ yuꞌu̱. Ndisu̱ nï̱ ta̱xi̱ Ndiosí ña̱ sa̱a̱ ra̱ ña̱ ni̱a̱ꞌa xiinꞌ i̱,
8 süu̱ꞌ ja̱a̱nꞌ ndii, kii̱ꞌ ni̱ kaꞌa̱n ra̱ ña̱ tya̱ꞌvi̱ ra̱ yuꞌu̱ xiinꞌ mbe̱e̱, tiꞌ me̱ko̱ ndii, sa̱kuuꞌ mbe̱e̱ siꞌi sana̱ ra̱ ndii, mi̱iꞌ ndiꞌiꞌ tiꞌ me̱ko̱ ni̱ sa̱koyó riꞌ. Te̱ kii̱ꞌ ni̱ kaꞌa̱n ra̱ ña̱ tya̱ꞌvi̱ ra̱ yuꞌu̱ xiinꞌ tiꞌ kuiin ndii, sa̱kuuꞌ mbe̱e̱ siꞌi sana̱ ra̱ ndii, mi̱iꞌ ndiꞌiꞌ tiꞌ kuiin ni̱ sa̱koyó riꞌ.
9 Sa̱kanꞌ ni̱ xa̱a̱ Ndiosí, te̱ ni̱ tu̱ꞌu̱n a̱ nda̱ꞌaꞌ yu̱vaꞌ ndo̱ꞌ sa̱kuuꞌ ki̱tiꞌ sana̱ ra̱, te̱ ni̱ ta̱xi̱ a̱ riꞌ nda̱ꞌaꞌ yuꞌu̱.
10 Untaꞌ kii̱ꞌ xtata̱ ki̱tiꞌ ndii, ni̱ xa̱ni i̱ ña̱ ni̱ xi̱ni̱ i̱ ña̱ ti̱xuꞌu̱ꞌ tyie̱, tiꞌ yoso̱ꞌ ti̱xuꞌu̱ꞌ siꞌi ndii, mi̱iꞌ ndiꞌiꞌ tiꞌ kuiin, xiinꞌ tiꞌ i̱ta̱, xiinꞌ tiꞌ me̱ko̱ nduuꞌ riꞌ.
11 Te̱ xiinꞌ xa̱ni̱ ja̱a̱nꞌ ni̱ kaꞌa̱n i̱i̱n ángele, ña̱ xikaꞌ nuuꞌ nuu̱ꞌ Ndiosí, xiinꞌ i̱ ndii: “Jacob”, ni̱ katyi̱ a̱. Te̱ ni̱ na̱ku̱i̱i̱n i̱ ndii: “Yoꞌoꞌ iinꞌ i̱”, ni̱ katyi̱ i̱.
12 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ kaꞌa̱n a̱ xiinꞌ i̱ ndii: “Nda̱ni̱ꞌi̱ nuu̱ꞌ u̱nꞌ te̱ ko̱to̱ u̱nꞌ ña̱ sa̱kuuꞌ ti̱xuꞌu̱ꞌ tyie̱, tiꞌ yoso̱ꞌ tiꞌ siꞌi ndii, mi̱iꞌ ndiꞌiꞌ tiꞌ kuiin, xiinꞌ tiꞌ me̱ko̱, xiinꞌ tiꞌ i̱ta̱ nduuꞌ riꞌ, sa̱kanꞌ ña̱ ni̱ xi̱ni̱ i̱ sa̱kuuꞌ ña̱ ni̱a̱ꞌa, ña̱ ni̱ xa̱a̱ Labán xiinꞌ u̱nꞌ.
13 Yuꞌu̱ nduuꞌ Ndiosí, ña̱ ni̱ tuvi̱ nuu̱ꞌ u̱nꞌ Betel miiꞌ ni̱ sa̱kaaꞌ u̱nꞌ xa̱ꞌa̱n oliva xata̱ꞌ yuu̱ꞌ, te̱ ni̱ ta̱xi̱ u̱nꞌ kuento u̱nꞌ nuu̱ꞌ i̱. Sa̱kanꞌ na kuiiꞌ vi̱ti̱n ndii, kuaꞌan ke̱ta̱ nuu̱ꞌ ñu̱ꞌuꞌ yoꞌoꞌ, te̱ na̱ndi̱koꞌ u̱nꞌ nuu̱ꞌ ñu̱ꞌuꞌ miiꞌ ni̱ tuvi̱ u̱nꞌ”, ni̱ katyi̱ a̱ xiinꞌ i̱ ―ni̱ katyi̱ Jacob.
14 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ na̱ku̱i̱i̱n Raquel xiinꞌ Lea kaꞌán ni̱a̱ xiinꞌ ra̱ ndii:
―Nduꞌu̱ ndii, köo̱ꞌ ka̱ xa̱tyiꞌ ka̱ ña̱ꞌa̱ ndiatuꞌ i̱ni̱ ndu̱ na̱ti̱i̱n ndu̱ vi̱ꞌe̱ yu̱vaꞌ ndu̱.
15 Sa̱kanꞌ ña̱ kuuꞌ ra̱ xiinꞌ ndu̱ nde̱e̱ naa ne̱ tukuꞌ, ni̱ xi̱ko̱ꞌ ra̱ nduꞌu̱, te̱ ni̱ xa̱ꞌni̱ꞌ ndii̱ꞌ ra̱ sa̱kuuꞌ xu̱ꞌunꞌ ña̱ ni̱ tya̱ꞌvi̱ ña̱ꞌaꞌ u̱nꞌ xaꞌa̱ꞌ ndu̱, te̱ ni̱ tu̱ndaꞌa̱ꞌ u̱nꞌ xiinꞌ ndu̱.
16 Sa̱kanꞌ na kuiiꞌ sa̱kuuꞌ ña̱ vikaꞌ ña̱ ni̱ na̱ꞌi̱ Ndiosí nda̱ꞌaꞌ yu̱vaꞌ ndu̱ ndii, ña̱ꞌa̱ ndu̱ nduuꞌ a̱, te̱ ña̱ꞌa̱ tu̱ siꞌe̱ ndu̱ nduuꞌ a̱, xaꞌa̱ꞌ a̱ ja̱a̱nꞌ na va̱ꞌa̱ sa̱a̱ u̱nꞌ sa̱kuuꞌ ña̱ ni̱ kaꞌa̱n Ndiosí xiinꞌ u̱nꞌ ―ni̱ katyi̱ ni̱a̱.
So̱ꞌo̱ ni̱ xa̱a̱ a̱ kii̱ꞌ ni̱ ke̱ta̱ Jacob nuu̱ꞌ ñu̱ꞌuꞌ Padán-arám kuaꞌa̱n ra̱
17 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ nu̱ta̱ Jacob, te̱ ni̱ sa̱kaaꞌ ra̱ siꞌe̱ ra̱ xiinꞌ ñaꞌ siꞌi ra̱ xata̱ꞌ camello,
18 te̱ ni̱ ki̱ꞌi̱n ra̱ i̱tyiꞌ kuaꞌa̱n ra̱, te̱ kuaꞌa̱n tu̱ sa̱kuuꞌ ki̱tiꞌ sana̱ ra̱ xiinꞌ ra̱, xiinꞌ sa̱kuuꞌ ña̱ vikaꞌ ña̱ ni̱ ka̱ya̱ ra̱ nuu̱ꞌ ñu̱ꞌuꞌ Padán-arám. Te̱ kuaꞌa̱n nuꞌu̱ꞌ ra̱ nuu̱ꞌ ñu̱ꞌuꞌ Canaán miiꞌ nduꞌu̱ꞌ yu̱vaꞌ ra̱ Isaac.
19 Te̱ kii̱ꞌ ni̱ ki̱e̱e̱ ni̱a̱ kuaꞌa̱n ni̱a̱ ndii, köo̱ꞌ Labán nduꞌu̱ꞌ, sa̱kanꞌ ña̱ i̱xiꞌ xata̱ꞌ mbe̱e̱ sana̱ ra̱ ni̱ xaꞌa̱n xa̱ꞌndi̱a̱ ra̱. Sa̱kanꞌ na ni̱ xa̱kuiꞌnaꞌ Raquel ndiaꞌviꞌ ndiosí ña̱ xakaꞌnuꞌ yu̱vaꞌ siꞌiꞌ aꞌ.
20 Te̱ sa̱kanꞌ tu̱ Jacob ndii, ni̱ xi̱ni̱ xaꞌanꞌ ra̱ Labán, te̱ vi̱ꞌe̱ arameo, sa̱kanꞌ ña̱ nï̱ kaꞌa̱n ra̱ xiinꞌ te̱ ja̱a̱nꞌ, te̱ ni̱ ke̱ta̱ ra̱ kuaꞌa̱n nuꞌu̱ꞌ ra̱.
21 Ni̱ xi̱nu̱ ra̱ xiinꞌ sa̱kuuꞌ ña̱ ku̱miꞌ ra̱, te̱ ni̱ ke̱ta̱ ra̱ kuaꞌa̱n ra̱ nde̱e̱ ni̱ xkaꞌndi̱a̱ ra̱ i̱ti̱a̱ Éufrates, te̱ ni̱ yaꞌa̱ ra̱ kuaꞌa̱n ra̱ nde̱e̱ i̱kuꞌ ña̱ naniꞌ Galaad.
So̱ꞌo̱ ni̱ xa̱a̱ a̱ kii̱ꞌ ni̱ xi̱ku̱ndiku̱n Labán kuni ka̱ꞌni̱ꞌ ra̱ Jacob
22 Te̱ kii̱ꞌ xa̱ ni̱ xkaꞌndi̱a̱ uni̱ kivi̱ꞌ ndii, ni̱ xi̱ni̱ Labán kuento ña̱ ni̱ xi̱nu̱ Jacob.
23 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ nda̱sa̱ i̱i̱n Labán sa̱kuuꞌ te̱ i̱i̱n kuuꞌ xiinꞌ ra̱, te̱ ni̱ xa̱ꞌaꞌ ndikún ra̱ Jacob. Te̱ kii̱ꞌ ni̱ xkaꞌndi̱a̱ uxa̱ kivi̱ꞌ, te̱ ni̱ xaꞌa̱n na̱niꞌi̱ꞌ ña̱ꞌaꞌ ra̱ te̱i̱n i̱kuꞌ ña̱ naniꞌ Galaad.
24 Ndisu̱ ñu̱u ja̱a̱nꞌ ni̱ xa̱ni Labán, te̱ vi̱ꞌe̱ arameo, ña̱ ni̱ tuvi̱ Ndiosí nuu̱ꞌ ra̱, te̱ ni̱ kaꞌa̱n a̱ xiinꞌ ra̱ ndii:
―Ku̱ni̱ so̱ꞌo̱ u̱nꞌ ña̱ kaꞌán i̱ xiinꞌ u̱nꞌ, käꞌa̱n ki̱ni̱ u̱nꞌ xiinꞌ Jacob, ni̱ nde̱e̱ sä̱yi̱ꞌvi tu̱ ña̱ꞌaꞌ u̱nꞌ ―ni̱ katyi̱ a̱.
25 Ni̱ na̱niꞌi̱ꞌ Labán Jacob i̱kuꞌ miiꞌ naniꞌ Galaad ja̱a̱nꞌ, sa̱kanꞌ ña̱ i̱kanꞌ ni̱ xa̱ꞌa̱ Jacob vi̱ꞌe̱ toto̱ nduꞌu̱ꞌ ra̱, te̱ i̱kanꞌ tu̱ ni̱ xa̱ꞌa̱ Labán vi̱ꞌe̱ ku̱nduꞌu̱ꞌ ra̱ xiinꞌ te̱ i̱i̱n kuuꞌ xiinꞌ ra̱.
26 Te̱ ni̱ kaꞌa̱n ku̱a̱tyi̱ ra̱ nuu̱ꞌ Jacob ndii:
―¿Ndiotyun na ni̱ xa̱a̱ u̱nꞌ sa̱kanꞌ xiinꞌ i̱? ¿Te̱ ndiotyun na ni̱ xi̱ni̱ xaꞌanꞌ u̱nꞌ yuꞌu̱? Sa̱kanꞌ ña̱ ni̱ xa̱ka̱ u̱nꞌ ña̱ꞌaꞌ siꞌe̱ i̱ ku̱a̱xi̱ ni̱a̱ xiinꞌ u̱nꞌ nde̱e̱ naa ne̱ ni̱ xi̱kuꞌu̱n miiꞌ ni̱ yoo̱ ñuꞌu̱.
27 ¿Ndiotyun na ni̱ xi̱ni̱ xaꞌanꞌ u̱nꞌ yuꞌu̱, te̱ ni̱ xi̱nu̱ si̱ꞌe u̱nꞌ, te̱ nï̱ kaꞌa̱n u̱nꞌ xiinꞌ i̱? Naaꞌ sa̱kanꞌ te̱ ni̱ kaꞌa̱n u̱nꞌ xiinꞌ i̱ ndii, ka̱sa̱ꞌa̱ yuꞌu̱ i̱i̱n vi̱koꞌ te̱ nde̱iꞌ sii̱ꞌ i̱ yoꞌó, xiinꞌ ya̱a̱ ñuu̱ꞌ katin, xiinꞌ ñuu̱ꞌ arpa.
28 Te̱ ni̱ nde̱e̱ nï̱ ta̱xi̱ u̱nꞌ ña̱ tyi̱to i̱ nuu̱ꞌ ña̱ꞌaꞌ siꞌe̱ i̱ xiinꞌ nuu̱ꞌ si̱a̱niꞌ i̱, ni̱ ku̱u̱ u̱nꞌ nde̱e̱ naa te̱ küuꞌ kaxiꞌ.
29 Kumiꞌ yuꞌu̱ ña̱ ndi̱e̱eꞌ te̱ sa̱ndo̱ñuꞌuꞌ i̱ sa̱kuuꞌ ndo̱ꞌ, ndisu̱ Ndiosí, ña̱ xakaꞌnuꞌ yu̱vaꞌ u̱nꞌ, ni̱ tuvi̱ nuu̱ꞌ i̱ ñu̱u ndiꞌe̱ꞌ, te̱ ni̱ kaꞌa̱n a̱ xiinꞌ i̱ ndii: “Ku̱ni̱ so̱ꞌo̱ u̱nꞌ ña̱ kaꞌán i̱ xiinꞌ u̱nꞌ, käꞌa̱n ni̱a̱ꞌa u̱nꞌ xiinꞌ Jacob, ni̱ nde̱e̱ sä̱yi̱ꞌvi tu̱ ña̱ꞌaꞌ u̱nꞌ”, ni̱ katyi̱ a̱.
30 Va̱ꞌa̱, ku̱ndani̱ yuꞌu̱ ña̱ kuni na̱ndi̱koꞌ u̱nꞌ xaꞌa̱ꞌ a̱ ña̱ nandukuꞌ va̱ u̱nꞌ vi̱ꞌe̱ yu̱vaꞌ u̱nꞌ miiꞌ ni̱ xa̱ꞌnu̱ u̱nꞌ, ndisu̱ ¿ndiotyun na ni̱ xa̱kuiꞌnaꞌ u̱nꞌ ndiosí ña̱ xakaꞌnuꞌ i̱ ―ni̱ katyi̱ ra̱.
31 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ na̱ku̱i̱i̱n Jacob ndii:
―Ña̱ nda̱ku nduuꞌ a̱ ndii, ni̱ yi̱ꞌvi i̱, sa̱kanꞌ ña̱ ni̱ xa̱ni̱ni̱ i̱ ña̱ tee̱ꞌ kueinꞌ tu̱ꞌu̱n uꞌvi̱ u̱nꞌ ña̱ꞌaꞌ siꞌe̱ u̱nꞌ nda̱ꞌaꞌ i̱.
32 Ndisu̱ naaꞌ yo̱o̱ ka̱ nduuꞌ ne̱ itaꞌ yoꞌoꞌ kumiꞌ kiꞌinꞌ ndiosí, ña̱ xakaꞌnuꞌ u̱nꞌ ja̱a̱nꞌ ndii, na ku̱vi̱ ni̱a̱. Nuu̱ꞌ ne̱ i̱i̱n kuuꞌ xiinꞌ e̱ꞌ ne̱ itaꞌ yoꞌoꞌ, kaꞌa̱n xiinꞌ i̱ nde̱e̱ ña̱ nduuꞌ ña̱ꞌa̱ u̱nꞌ ña̱ kumiꞌ yuꞌu̱, te̱ ku̱vi̱ na̱ꞌi̱ u̱nꞌ u̱n ―ni̱ katyi̱ Jacob
Ndisu̱ Jacob ndii, xïní ra̱ na Raquel nduuꞌ ñaꞌ ni̱ xa̱kuiꞌnaꞌ ndiosí ja̱a̱nꞌ.
33 Sa̱kanꞌ na ni̱ nda̱ꞌni̱ Labán vi̱ꞌe̱ toto̱ miiꞌ nduꞌu̱ꞌ Jacob, i̱kanꞌ te̱ ni̱ nda̱ꞌni̱ ra̱ vi̱ꞌe̱ toto̱ miiꞌ nduꞌu̱ꞌ Lea, te̱ ni̱ nda̱ꞌni̱ tu̱ ra̱ vi̱ꞌe̱ toto̱ miiꞌ ndieeꞌ i̱ꞌi̱n ne̱ xikaꞌ nuuꞌ nuu̱ꞌ ne̱ ndieeꞌ xiinꞌ Jacob, nandukuꞌ ra̱ a̱, ndisu̱ köo̱ꞌ a̱ ni̱ na̱ꞌi̱ ra̱. Soꞌo̱ꞌ ndiꞌiꞌ te̱ ni̱ xaꞌa̱n ko̱to̱ tu̱ ra̱ vi̱ꞌe̱ toto̱ miiꞌ nduꞌu̱ꞌ Raquel.
34 Ndisu̱ Raquel ndii, ni̱ na̱tyiꞌi̱ꞌ aꞌ ndiosí ja̱a̱nꞌ, te̱ ni̱ ti̱si̱ꞌe aꞌ ti̱xi̱n tei̱ camello, te̱ ni̱ xi̱ku̱nduꞌu̱ꞌ aꞌ xata̱ꞌ nu̱ꞌ. Tee̱ꞌ ndee ni̱ na̱ndu̱kuꞌ Labán ndiosí ra̱ ja̱a̱nꞌ ka̱niiꞌ ti̱xi̱n vi̱ꞌe̱ toto̱ ja̱a̱nꞌ ndii, köo̱ꞌ a̱ ni̱ na̱ꞌi̱ ra̱.
35 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ kaꞌa̱n Raquel xiinꞌ yu̱vaꞌ aꞌ ndii:
―Tataa̱, sa̱a̱ u̱nꞌ ña̱ va̱ꞌa̱ te̱ nä̱saa̱ꞌ u̱nꞌ ña̱ kü̱vi̱ ndo̱ndi̱tyi̱ i̱ nuu̱ꞌ u̱nꞌ, sa̱kanꞌ ña̱ kuiꞌe̱ yoo̱ꞌ ndoꞌoꞌ i̱ ―ni̱ katyi̱ aꞌ.
Te̱ xaꞌa̱ꞌ a̱ ña̱ ni̱ xika̱ ndi̱e̱eꞌ va̱ Labán nandukuꞌ ra̱ ndiosí ra̱ ja̱a̱nꞌ, te̱ köo̱ꞌ a̱ ni̱ naꞌiꞌ ra̱ ndii,
36 ni̱ na̱saa̱ꞌ Jacob, te̱ ni̱ ka̱ni̱ taꞌanꞌ kuento ra̱ xiinꞌ Labán kaꞌán ra̱ ndii:
―¿Yo̱o̱ nduuꞌ ña̱ ni̱a̱ꞌa ni̱ xa̱a̱ i̱ xiinꞌ u̱nꞌ? ¿Ndee ku̱a̱tyi̱ ni̱ xa̱a̱ i̱ na ndikún uꞌvi̱ u̱nꞌ yuꞌu̱ ndee naa i̱i̱n te̱ xaꞌni̱ꞌ ne̱ yivi̱ꞌ.
37 Xa̱ ni̱ na̱ñu̱u̱ nda̱ꞌaꞌ u̱nꞌ sa̱kuuꞌ ña̱ꞌa̱ i̱, te̱ köo̱ꞌ nde̱e̱ i̱i̱n ña̱ꞌa̱, ña̱ nduuꞌ ña̱ꞌa̱ u̱nꞌ ni̱ na̱ꞌi̱ u̱nꞌ. Naaꞌ ni̱ na̱ꞌi̱ u̱nꞌ ña̱ nduuꞌ ña̱ꞌa̱ u̱nꞌ ndii, ta̱ndi̱e̱e̱ a̱ yoꞌoꞌ nuu̱ꞌ sa̱kuuꞌ ne̱ i̱i̱n kuuꞌ xiinꞌ e̱ꞌ, te̱ ne̱ kaa̱ꞌ kaꞌa̱n yo̱o̱ kumiꞌ ña̱ nda̱ku.
38 Niiꞌ oko̱ kuiya̱ ña̱ ni̱ nduꞌu̱ꞌ i̱ xiinꞌ u̱nꞌ ndii, köo̱ꞌ kivi̱ꞌ ni̱ nu̱u̱ siꞌe̱ nde̱e̱ i̱i̱n mbe̱e̱, ni̱ nde̱e̱ i̱i̱n ti̱xuꞌu̱ꞌ sana̱ u̱nꞌ, ni̱ nde̱e̱ nï̱ xi̱xi̱ tu̱ i̱ nde̱e̱ i̱i̱n mbe̱e̱ sana̱ u̱nꞌ.
39 Naaꞌ ni̱ xa̱ꞌni̱ꞌ ki̱tiꞌ i̱kuꞌ i̱i̱n mbe̱e̱ sana̱ u̱nꞌ ndii, köo̱ꞌ kivi̱ꞌ ni̱ sa̱niaꞌá i̱ riꞌ nuu̱ꞌ u̱nꞌ, süu̱ꞌ ja̱a̱nꞌ ndii mi̱iꞌ i̱ ni̱ na̱tyaꞌvi̱ yoꞌó xaꞌa̱ꞌ riꞌ, sa̱kanꞌ tu̱ naaꞌ ni̱ xa̱kuiꞌnaꞌ te̱ yivi̱ꞌ i̱i̱n riꞌ ñu̱u nduuꞌ a̱, uun i̱i̱n keꞌinꞌ nduuꞌ a̱ ndii, ni̱ ke̱ndiaa̱ꞌ yaꞌviꞌ u̱nꞌ yuꞌu̱ xaꞌa̱ꞌ riꞌ.
40 I̱i̱n keꞌinꞌ ndii, ni̱ xa̱ꞌmi̱ va̱ ñu̱ꞌu̱ yuꞌu̱, te̱ ñu̱u ndii, vi̱xi̱n xa̱va̱ꞌa̱ ni̱ xi̱ni̱ i̱ xaaꞌ ka̱xi̱n, nde̱e̱ ma̱ꞌna ni̱ xi̱nu̱ nuu̱ꞌ i̱.
41 Oko̱ kuiya̱ ni̱ nduꞌu̱ꞌ i̱ vi̱ꞌe̱ u̱nꞌ, uxi̱ ku̱miꞌ kuiya̱ ni̱ xa̱tyuunꞌ i̱ nuu̱ꞌ u̱nꞌ xaꞌa̱ꞌ uvi̱ sa̱aꞌ ña̱ꞌaꞌ siꞌe̱ u̱nꞌ, te̱ iñu̱ kuiya̱ ni̱ xa̱tyuunꞌ i̱ nuu̱ꞌ u̱nꞌ xaꞌa̱ꞌ ki̱tiꞌ sana̱ i̱, tiꞌ ni̱ ka̱nandoo i̱, te̱ uxi̱ i̱tyiꞌ vi̱ꞌ ni̱ na̱ma̱ u̱nꞌ ña̱ ni̱ tya̱ꞌvi̱ u̱nꞌ yuꞌu̱.
42 Naaꞌ sa̱kanꞌ te̱ nï̱ tyi̱ndi̱e̱eꞌ Ndiosí, ña̱ xitoꞌ kaꞌnuꞌ xii̱ꞌ i̱ Abraham, ña̱ nduuꞌ tu̱ Ndiosí, ña̱ xitoꞌ kaꞌnuꞌ yu̱vaꞌ i̱ Isaac, yuꞌu̱ ndii, xiní kaxiꞌ i̱ ña̱ sa̱na̱ndikoꞌ nda̱ꞌaꞌ xikoꞌ u̱nꞌ yuꞌu̱. Ndisu̱ ni̱ xi̱ni̱ Ndiosí ña̱ sutyiꞌ i̱ni̱ i̱ xiinꞌ ña̱ ni̱ xa̱tyuunꞌ ndi̱e̱eꞌ va̱ i̱ nuu̱ꞌ u̱nꞌ, sa̱kanꞌ na ni̱ tuvi̱ a̱ nuu̱ꞌ u̱nꞌ ñu̱u i̱ku̱, te̱ ni̱ ndeꞌi̱ a̱ nuu̱ꞌ u̱nꞌ ―ni̱ katyi̱ ra̱.
43 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ kaꞌa̱n Labán xiinꞌ Jacob ndii:
―Ña̱ꞌaꞌ kaa̱ꞌ ndii, siꞌe̱ yuꞌu̱ nduuꞌ ni̱a̱, te̱ kuatyi̱ꞌ kaa̱ꞌ ndii, si̱a̱niꞌ yuꞌu̱ nduuꞌ ra̱, te̱ mbe̱e̱ kaa̱ꞌ ndii, sana̱ yuꞌu̱ nduuꞌ riꞌ. Te̱ sa̱kuuꞌ ña̱ xitoꞌ ndo̱so̱ꞌ u̱nꞌ kaa̱ꞌ ndii, ña̱ꞌa̱ yuꞌu̱ ndo̱o̱ nduuꞌ a̱. Ndisu̱ nde̱e̱ sa̱a̱ ka̱ ni̱ ndii, köo̱ꞌ a̱ ku̱vi̱ sa̱a̱ i̱ xiinꞌ ña̱ꞌaꞌ siꞌe̱ i̱ kaa̱ꞌ, ni̱ nde̱e̱ xiinꞌ siꞌe̱ ni̱a̱ kaa̱ꞌ.
44 Sa̱kanꞌ na kuiiꞌ vi̱ti̱n ndii, ki̱xi̱n u̱nꞌ te̱ ndoo̱ e̱ꞌ kuento, te̱ ña̱ ja̱a̱nꞌ ku̱ndu̱u̱ ña̱ niaꞌa̱ i̱ꞌi̱n e̱ꞌ, te̱ sa̱na̱kaꞌanꞌ a̱ uvi̱ sa̱aꞌ e̱ꞌ ña̱ ni̱ ndoo̱ e̱ꞌ kuento yoꞌoꞌ ―ni̱ katyi̱ Labán.
45 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ ki̱ꞌi̱n Jacob i̱i̱n yuu̱ꞌ, te̱ ni̱ xa̱ni̱ ndi̱tyi̱ ra̱ a̱ nde̱e̱ naa i̱i̱n ndu̱yu̱,
46 te̱ ni̱ kaꞌa̱n ra̱ xiinꞌ te̱ i̱i̱n kuuꞌ xiinꞌ ra̱ ndii:
―Na̱ka̱ya̱ ndo̱ꞌ yuu̱ꞌ ―ni̱ katyi̱ ra̱.
Te̱ ni̱ na̱ka̱ya̱ sa̱kuuꞌ te̱ ja̱a̱nꞌ yuu̱ꞌ, te̱ ni̱ ta̱ndi̱e̱e̱ mo̱to ra̱ a̱ xi̱i̱nꞌ ndu̱yu̱ ña̱ ni̱ xa̱ni̱ Jacob i̱kanꞌ, te̱ xata̱ꞌ yuu̱ꞌ ja̱a̱nꞌ ni̱ ndiee̱ ra̱ ni̱ xi̱xi̱ ra̱.
47 Te̱ ni̱ tyi̱nduꞌu̱ꞌ Labán kivi̱ꞌ yuu̱ꞌ ña̱ ndieeꞌ mo̱to ja̱a̱nꞌ xiinꞌ tu̱ꞌu̱n mi̱iꞌ ra̱ naniꞌ a̱ Jegar Sahaduta, te̱ Jacob tu̱ku̱ ni̱ tyi̱nduꞌu̱ꞌ kivi̱ꞌ a̱ naniꞌ a̱ Galaad, xiinꞌ tu̱ꞌu̱n mi̱iꞌ ra̱.
48 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ kaꞌa̱n Labán ndii.
―Yuu̱ꞌ, ña̱ ni̱ na̱ta̱ndi̱e̱e̱ mo̱to e̱ꞌ kaa̱ꞌ, nduuꞌ ña̱ ndoo̱ ku̱ndu̱u̱ ña̱ niaꞌá ña̱ ni̱ ndoo̱ uvi̱ sa̱aꞌ e̱ꞌ kuento yoꞌoꞌ xiinꞌ taꞌanꞌ e̱ꞌ ―ni̱ katyi̱ ra̱.
Sa̱kanꞌ na ni̱ ndoo̱ kivi̱ꞌ a̱ naniꞌ a̱ Galaad,
49 te̱ naniꞌ tu̱ a̱ Mizpa ni̱ xa̱a̱ ra̱. Sa̱kanꞌ ña̱ ni̱ kaꞌa̱n Labán xiinꞌ Jacob ndii:
―Yahvé na ko̱to̱ i̱ꞌi̱n e̱ꞌ kii̱ꞌ na̱ta̱ꞌviꞌ taꞌanꞌ e̱ꞌ kuꞌu̱n e̱ꞌ.
50 Naaꞌ sa̱ndoꞌoꞌ u̱nꞌ ña̱ꞌaꞌ siꞌe̱ i̱, uun naaꞌ tu̱ndaꞌa̱ꞌ u̱nꞌ xiinꞌ i̱nga̱ ña̱ꞌaꞌ ndii, na̱ka̱ꞌanꞌ u̱nꞌ ña̱ tee̱ꞌ ndee köo̱ꞌ ndieeꞌ xitoꞌ ña̱ ndoó e̱ꞌ kuento vi̱ti̱n ndii, Ndiosí nduuꞌ ña̱ xitoꞌ ña̱ ndoó e̱ꞌ kuento kaa̱ꞌ xiinꞌ taꞌanꞌ e̱ꞌ ―ni̱ katyi̱ ra̱.
51 Te̱ ni̱ kaꞌa̱n ka̱ Labán xiinꞌ Jacob ndii.
―Ko̱to̱ u̱nꞌ, yoꞌoꞌ ndieeꞌ yuu̱ꞌ ña̱ ni̱ ta̱ndi̱e̱e̱ mo̱to i̱, te̱ iinꞌ tu̱ ndu̱yu̱ ña̱ ni̱ ku̱xi̱ i̱ xaꞌa̱ꞌ uvi̱ sa̱aꞌ e̱ꞌ.
52 Uvi̱ sa̱aꞌ ña̱ kaa̱ꞌ ku̱ndu̱u̱ xeꞌinꞌ ña̱ niaꞌa̱ ña̱ nde̱e̱ i̱i̱n e̱ꞌ xkäꞌndi̱a̱ xeꞌinꞌ yoꞌoꞌ, te̱ sa̱ndii̱ꞌ xiinꞌ taꞌanꞌ e̱ꞌ.
53 Ndiosí, ña̱ ni̱ xa̱kaꞌnuꞌ xii̱ꞌ u̱nꞌ Abraham xiinꞌ xii̱ꞌ yuꞌu̱ Nacor, na ku̱ndu̱u̱ ña̱ xaꞌnú ku̱a̱tyi̱ nuu̱ꞌ uvi̱ sa̱aꞌ e̱ꞌ ―ni̱ katyi̱ ra̱.
Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ ta̱xi̱ Jacob kuento ra̱ tiinꞌ ndi̱a̱a̱ ra̱ Ndiosí, ña̱ xakaꞌnuꞌ yu̱vaꞌ ra̱ Isaac. 
54 I̱kanꞌ te̱ ni̱ na̱soko̱ꞌ Jacob ki̱tiꞌ nuu̱ꞌ Ndiosí xíniꞌ i̱kuꞌ ja̱a̱nꞌ, te̱ ni̱ na̱ka̱na̱ ra̱ sa̱kuuꞌ ne̱ i̱i̱n kuuꞌ xiinꞌ ra̱ te̱ ku̱xi̱ ni̱a̱. Te̱ kii̱ꞌ ndi̱ꞌi̱ ni̱ xi̱xi̱ ni̱a̱ ndii, ni̱ ndoo̱ ni̱a̱ xíniꞌ i̱kuꞌ ja̱a̱nꞌ ni̱ kixi̱n ni̱a̱.
55 Te̱ ni̱a̱ꞌa̱ kii̱ꞌ ni̱ kitu̱ꞌ tu̱ku̱ kivi̱ꞌ ndii, ni̱ ndo̱koo̱ Labán, te̱ ni̱ tyi̱to ra̱ nuu̱ꞌ sa̱kuuꞌ si̱a̱niꞌ ra̱, xiinꞌ nuu̱ꞌ ña̱ꞌaꞌ siꞌe̱ ra̱, te̱ ni̱ sa̱ñuꞌuꞌ ña̱ꞌaꞌ ra̱, te̱ ni̱ ke̱ta̱ ra̱ kuaꞌa̱n nuꞌu̱ꞌ ra̱ vi̱ꞌe̱ ra̱.