Ivir Yokobĩ ĩcĩ Labanĩ
31
Baa ngĩ athĩrar Yokobĩ lõgõõ cĩk Labanĩ ngĩ õthõõth athĩ ne, “Ũũwĩ bẽrẽ Yokobĩ kaal cĩk baangiet cĩnac vẽlẽk. Aku balinti cĩnnẽ vẽlẽk ĩcĩ baangiet cĩnac.”
2 Ĩthõng ijiowa Yokobĩ ngatĩ aharnẽcĩ Labanĩ ĩnõõnõ, ĩthõng ithii gõõnĩthẽtĩ wĩnĩng wũ baa gõõ iriõwõnĩ.
3 Ngaatĩ ẽthẽcĩ Makayyioiti Yokob ne, “Miirie bĩt looca cĩ baatĩ baatĩ baajiknu kĩ tionniok cugunik, ĩthõng karũmẽ katĩ na kĩ aniitia.”
4 Ngaatĩ itionĩcẽ Yokobĩ Racẽl kĩ Lẽha nyemut ẽthẽcĩ ĩnõõgõ ne, “Kurumtõy ngatĩ ẽgẽwĩ kaala ẽẽ.”
5 Ĩthõng uduwak nẽ ĩnõõgõ ethek ne, “Kĩcĩna na avuthit cĩ baaba wunung athii cĩ õgõõn kĩ baa ĩcĩ owu, ĩthõng thĩ, aavĩ Nyekuci cĩ baangĩ ĩcĩnanĩ.
6 Agayyu niigia noko baa ngĩ katicanothi na baaba tiirthẽta ĩcannĩ vẽlẽk,
7 ĩthõng nga ĩgõõlla aneeta baaba ngatĩ ũũwũwĩ dũmaniniet cannĩ ngõnana õmmõtõ. Ĩthõng thĩ, athii Nyekuci cĩ anyi ĩnõõnõ kĩdĩmana aneeta buth.
8 Ĩthõng ma baa ngĩ athĩ baaba ne, ‘Adũmanna katĩ nẽ aneeta kaalĩy cĩk buthẽnĩk,’ ĩthõng ivitia tĩna kaala cĩk buthẽnĩk vẽlẽk itiryia nyio cĩk buthẽnĩk. Ma baa ngĩ athĩ nẽ ne, ‘Adũmanna katĩ nẽ aneeta kaalĩy cĩk ariitik,’ ĩthõng ivitia tĩna kaala vẽlẽk cĩk ariitik itiryia nyio cĩk ariitik.
9 Ngaatĩ agamanĩ Nyekuci baaba kaal vẽlẽk, ĩthõng anya aneeta.
10 “Ĩthõng wathinniowẽy wũ gõõ ẽyẽwõnĩ kaala, kongonothie balna na ngĩ kacini mĩrkĩcĩ cĩk ariitik kĩ cĩk labaacĩk kĩ cĩk buthẽnĩk.
11 Ma natẽ, ũtũvvũwa anjĩlõ cĩ Nyekuco aneeta ngonothintia ennecca ne, ‘Yokob!’ Kedeci kẽnnẽ na kennei ne, ‘Aneeta coo!’
12 Ĩthõng ennea ne, ‘Cĩn da kõõnyĩ cĩk ẽyẽwõĩ ẽẽ, cĩk ariitik gwuak buthẽnẽ gwuak, ĩthõng cĩk labaacĩk gwuak. Nyatarka kagawa na thõõth wũ adĩmaneci aniitia Labanĩ.
13 Keeni na Nyekuc wũ ala niia Bethela, baa ma ngĩ atduuti niia ngooroc bĩĩya, ĩthõng ũbũtaneha niia aneeta. Ĩthõng yoko, miirie tamanoko bĩt ĩcĩ looc wũ balna aritanẽ niia.’ ”
14 Ma natẽ, edecit Racẽlĩ kĩ Lẽha Yokob entek ne, “Nga woccia kayakca kaal cĩk uungniciet ageeta baangietĩ cĩ katĩ karagĩtha naaga?
15 Adĩmannet nẽ ageeta buth kĩ mõdẽẽna kaganoko, ĩthõng utuwowuet ageeta. Ĩthõng ẽdẽca nẽ ijjio wũk balna adũmaniet niia ageeta.
16 Ẽẽn balinti wũ balna agama Nyekuci baangiet cĩnang vẽlẽk ẽẽn cĩnang kĩ cĩ dõõlĩ cĩgaak. Dĩman nẽnnẽ niia thõõth vẽlẽk kĩcĩ ngĩ aduwacĩ balna aniitia Nyekuci.”
17 Ngaatĩ aduwacĩ Yokobĩ ngaay kĩ dõõlĩ cĩgĩnĩk kotodit nyaakalnya, ĩthõng õõta,
18 ngaatĩ angĩdĩ Yokobĩ kaal cĩgĩnĩk vẽlẽk kutuwuantẽĩ ĩnõõnõ, kĩ ijjio wũk balna athada nẽ Paddan Arama, õkõyyĩ ĩcĩ baatĩnnĩ Aĩthaĩ looca cĩ Kananĩ.
19 Ma baa ngaanĩ õkkõ ẽtẽda Labanĩ ĩm cĩk athaanu,a ikiyyia õgõrõth Racẽlĩ kaal cĩk gõõ aar Labanĩ kĩĩ nyekucnya.
20 Ma balna natẽ ĩgõõl Yokobĩ Laban et cĩ Aramĩ athii cĩ aduwaai ĩnõõnõ ma ngĩ avir nẽnẽ.
21 Ma balna ngĩ abaaẽ Yokobĩ Lĩĩl cobbi cĩ Yuvarẽthĩ, ĩthõng ũũk looca cĩ Giliadĩ cĩ ẽẽn thiiryiok. Ayak balna nẽ kaal kĩ ijjio cĩgĩnĩk wũk gõõ ayak nẽ vẽlẽk.
Umur Labanĩ Yokob
22 Ma baa ngĩ ĩĩtõ wathinniowa iyyio, ivitia uduktiak eeta Laban entek ne, “Ivir Yokobĩ.”
23 Ma balna ũlũta Labanĩ tionniok cĩgĩnĩk, ĩthõng owobit Yokob wathinniok tũrgẽrẽm, ngaatĩ õdõlanĩ ĩnõõnõ thiiryiowẽy ĩcĩk Giliadĩ.
24 Ma balna baalin nĩcẽ kĩnyaaĩy ikiyyia uduwak Nyekuci Laban cĩ ẽẽn Aramenit ngonothintia ethek ne, “Muk niia jurrung, nyĩ õkkõ adĩmaneei Yokob thõõth cĩ gerthe, kõdẽ cĩ abũnna.”
25 Ĩthõng balna ũũk aavu Yokobĩ thiira ĩcĩ Giliadĩ, ĩthõng ũũk ũmũdõthĩk balna Labanĩ Yokob, ĩthõng ikiyyia nẽ kĩ tionniok cĩgĩnĩk õõt aavutõ natẽ.
26 Ma natẽ, othoothĩk Labanĩ Yokob ethek ne, “Nyia cĩ adĩmani niia wo, ĩgõõlla niia aneeta nyia? Avirie niia dõõ cĩganĩk cĩk ngayyik kĩcĩ aama niia ĩnõõgõ jora nyia?
27 Anihi niia, ĩthõng ĩgõõlla aneeta nyia? Athii da niia cĩ aduwacca aneeta athĩ ne, õkkõ niia, kĩĩ katĩ kinyiamanehi na aniitia gõõl talintia ĩcĩ karũgũmĩ naaga cõõrĩnẽy, ĩthõng karuk kidõrẽta nyia?
28 Ĩthõng naboo nga anya kĩthawĩk dõõlĩ cĩganĩk kĩ dõõlĩ cĩgĩk gõõl buu. Ĩdĩmanu niia thõõth cĩ ẽẽn giithakthẽt õrrõt.
29 Kayai na tiirthẽt cĩ woccia kuuki aniitia õrrõt, ĩthõng thĩ, kẽnnẽ ilibaha Nyekuci cĩ baaba waabal, ĩthõng ennea ne, ‘Gẽẽnyũ, nyĩ õkkõ niia adĩmani Yokob buth, kõdẽ jurrung.’
30 Kagga na ngĩ idiimu niia imiirie uuwu ĩcĩ kõrõõk cĩ baaba, ĩthõng thĩ, nyia gorotheha nyekucnya cĩganĩk koo?”
31 Ẽdẽcĩ Yokobĩ Laban ethei ne, “Kongolini balna na aniitia, nyatarka kamui kathĩ ne, agamana woccia niia dõõlĩ cugunik tiirthẽta.
32 Ĩthõng thĩ, yoko mĩ ũmũda niia et ĩmma cĩ ayak kaal cĩk aari niia kĩĩ nyekucnya cugunik koo ngato, aruwue katĩ eeti neccie. Cĩn kaal cugunik ngĩ aatĩ kaalĩy ĩcĩganĩk kẽbẽrẽnĩy ĩcĩk tionniok cĩgaac oo, ma ijiowa, ĩthõng ũũwẽ.” Athii balna cĩ aga Yokobĩ ngatĩ õgõrõthanĩ Racẽlĩ kaal cĩk ciithak cĩk ẽẽn nyekucnya cĩk Labanĩ ẽẽ.
33 Ngaatĩ õkõyyĩ Labanĩ tuggwa cĩ Yokobĩ, ĩthõng ũũk tuggwa ĩcĩ Lẽha buu, kĩ tugguẽtẽy ĩcĩk ngaay cĩk ẽẽn ramma cĩk ẽẽn nyakapanak ẽẽ, buu. Ĩthõng athii cĩ arũbanĩ kaal nĩĩkẽ vẽlẽk. Ma baa ngĩ ẽẽkta tuggwa ĩcĩ Lẽha ũũk ittio tuggu cĩ Racẽlĩ.
34 Monogo da ũũwĩ Racẽlĩ kaal cĩk aar baatĩnnẽ kĩĩ nyekucnya ẽẽ, ĩthõng uluguny ijjionẽy ĩcĩk õdõng nyaakalĩ, ĩthõng aavue ĩnõõgõ. Ẽrẽpan balna Labanĩ tuggu cĩ Racẽlĩ, ĩthõng athii cĩ amũdanĩ ĩnõõgõ.
35 Ngaatĩ ẽthẽcĩ Racẽlĩ baatĩnnĩ ne, “Papa, nyĩ avaracĩcanĩ, anya kaavu loota, nyatarka innia ẽlẽ cannie.” Ĩthõng ẽrẽpanõy Labanĩ kuumuc, ĩthõng athii cĩ amũda kaal cĩk ẽẽn nyekucnya.
36 Ma natẽ, avarac Yokobĩ, ĩthõng ijin Laban ethek ne, “Nyia cĩ kẽgẽrẽthana na?” Nyia cĩ gerthe cĩ kĩdĩmana na cĩ alihia õrrõt noko wo?
37 Yoko ngĩ ẽrẽpanu niia ijjio cĩganĩk vẽlẽk wo, nyia yoko cĩ ijiowa niia cunnie? Jaaĩ thĩ da kĩcĩnĩt eeta cugunniek kĩ cĩganĩk buu vẽlẽk ngatĩvõrĩ ngato, kĩĩ katĩ kudukta nẽẽgẽ kir ngẽnẽ cĩ aduwa thõõth cĩ ẽẽn dĩdĩ kõrgẽna cĩnac.
38 “Kũrũmtẽ na kĩ aniitia erkinya etĩmma, ĩthõng arit athaa kĩ ẽẽtha cugunik vẽlẽk jurrung nga kaparyia nyio, ĩthõng nga kadak na mĩrkĩc ĩmma cunnie vẽlẽk.
39 Ma ngĩ adak kelegiti atheet, kõdẽ ẽẽth cunni ma nga keyeleei na aniitia, adiimi niia kũdũman na vẽlẽk, ĩthõng kadũmani dĩdĩ, kõdẽ da ma ngĩ adakcie baal, kõdẽ waath kadũmani noko.
40 Kamului na waathĩn vẽlẽk, ĩthõng athii na cĩ koongi, nyatarka lajjo.
41 Kapĩrna balna na erkinya etĩmma vẽlẽk. Ĩthõng erkinyiay nĩĩkẽ katicannie na kĩ nyakapanaiti erkinya õmmõtõ kĩ wec, nyatarka dõõlĩ cugunik, ĩthõng erkinya tõrkõnõm kaalĩy ĩcugunik, ĩthõng naboo utuwuwu dũmaniniet cannĩ ngõnana õmmõtõ.
42 Ma kithii Nyekuci cĩ baangĩ, Nyekuc cĩ Abrahamĩ kĩ Nyekuc cĩ ongollie Aĩthaĩ ngatĩ ebehia aneeta tõ, itingkawa woyyia niia aneeta kothii gii cĩ kõkõyyẽ buu tõ. Ĩthõng yoko ĩcĩn Nyekuci pĩrnanẽt cannĩ, kĩ tiic wũ tiiri wũ balna kadĩmani na, ĩthõng uduwaai aniitia waabal thõõth wũ gerthe wũ balna adĩmani niia.”
Agayyiõy Yokobĩ kĩ Laban
43 Ĩthõng ẽdẽc Labanĩ Yokob ethek ne, “Ẽẽn ngaay cĩkkõ dõõlĩ cĩganĩk, ĩthõng doolia cĩgĩk ẽẽn dõõlĩ cĩganĩk, ĩthõng kaala cĩkkõ, ẽẽn cĩganĩk buu noko. Ẽẽn kaala vẽlẽk cĩk acini niia ngato wo, cĩganĩk. Ĩthõng yoko kadĩmani woccia na dõõlĩ cĩganĩk kĩ dõõlĩ cĩgĩk wo buth kuu?
44 Ĩthõng yoko, ijjia niia kadait kĩ aneeta ngẽrẽmngẽrẽm kayait ganõn. Ĩthõng anyĩk niia ngẽrẽmngẽrẽm coo kĩĩ gii cĩ katĩ ẽẽn keberec cĩ kĩdĩmantĩ naaga ganõn.”
45 Ma natẽ ĩdĩma Yokobĩ bĩĩ ĩmma, ĩthõng adaweek kĩbĩl mũrũũr, kĩĩ katĩ kĩĩ yelinit cĩ ngẽrẽmngẽrẽmõ.
46 Ma natẽ, uduwak Yokobĩ tionniok cĩgĩnĩk ethek ne, “Ulluttia bĩĩyẽn õõgĩ” Ĩthõng ulluttia nẽẽgẽ bĩĩyẽn, ĩthõng aryik ngatĩ odoi bĩĩya ĩcĩ ngẽrẽmngẽrẽmõ, ĩthõng uduktõy nẽẽgẽ bĩĩyẽnĩy nĩĩkẽ.
47 Ngaatĩ akanẽcĩ Labanĩ bĩĩyẽn nĩĩkẽ thar cĩk athĩ, Jegar Thahadutha,b ĩthõng akatek Yokobĩ buu ĩnõõgõ thar cĩk athĩ Galiid.c
48 Ma natẽ, othoothĩk Labanĩ Yokob ethek ne, “Ẽẽn katĩ dũũmatĩ cĩ biiyienu wo keberec cĩnac ageeta vẽlẽk.” Ĩnõõnõ cĩ akanõthĩcẽ nginicẽ thara cĩk athĩ, Galiid ẽẽ.
49 Akanothi balna nginicẽ buu thara cĩk athĩ Mĩthpa,d nyatarka baa athĩ Labanĩ ne, “Anyĩk niia Makayyioit kebehet ageeta vẽlẽk, katĩ ma ngĩ kaavutõ mĩn mĩn
50 Ma ngĩ ĩdĩmanu dõõlĩ cĩganĩk buth, kõdẽ mĩ itiha ngaay õõgĩ naboo cĩk ẽẽn mõdẽẽna, kõdẽ woyyia athii cĩ kagga na, aga katĩ Nyekuci.”
51 Ĩthõng ethek Labanĩ Yokob ne, “Kaarĩha balna na bĩĩyẽn cĩkkõ kĩ bĩĩ cĩ ngẽrẽmngẽrẽmõ kaavu kõrgẽna ĩcĩnanĩ kĩ aniitia.
52 Ahadaccet katĩ bĩĩyẽna cĩkkõ, kĩ bĩĩ cĩ ngẽrẽmngẽrẽmõ ngatĩ athii katĩ na, cĩ kabakcie bĩĩyẽn cĩkkõ, kikiyyia kĩdĩmani aniitia buth, ĩthõng athii katĩ niia buu cĩ abahiay ijjia dĩmana aneeta buth.
53 Anyĩk Nyekuc cĩ Abrahamĩ kĩ nyekuc cĩ Nahõrĩ, nyekucnya cĩk õõ baatĩ baatĩ baajigi cĩgĩk kengerit thoothonniok cĩgaac wo.”
Ngaatĩ abũtanĩ Yokobĩ thaarĩy cĩk Nyekuc codoi doo wũ balna ongollie baatĩnnẽ Aĩthaĩ.
54 Ngaatĩ apaĩ Yokobĩ gii cĩ cavĩto natẽ, ĩthõng avaad, ĩthõng ũtũvvũwa tionniok cĩgĩnĩk vẽlẽk kivitia kuduktõy kĩĩ kataguthia natẽ kaal.
55 Ma baa ngerethietĩn cĩnnĩ ngaanĩ pĩny, ũcũcũ Labanĩ dõõlĩ cĩgĩnĩk kĩ dõõlĩ cĩk dõõlĩ cĩgĩk vẽlẽk, ĩthõng ĩthaawĩk gõõla, ĩthõng kĩĩ kagatan ĩnõõgõ, ngaatĩ thĩ baa amiirẽnẽ nẽ õkõyyĩ ĩcĩ kõrõõk cĩnnĩ.