Rẽbẽka kĩ Aĩthak
24
Ĩthõng balna erkinyiay nĩĩkẽ, ikiyyia atangany Abrahamĩ õrrõt, ĩthõng balna agatan Makayyioiti ĩnõõnõ õrrõt ngaatĩ anyĩcẽ ĩnõõnõ kaal cĩk meelĩk.
2 Ma kõr ĩmma, ikiyyia ũtũvvũ Abrahamĩ ticciannioit cĩnnĩ cobbi, cĩ agam ijjio vẽlẽk cĩk olu, ĩthõng ethek ne, “Tadĩk athiit cunni athana cannĩ.
3 Kadiimi na aniitia bũtan thaarĩy ĩcĩk Makayyioit Nyekuc cĩ tammutiddin kĩ cĩ loocu, ngatĩ katĩ athii cĩ atihacẽ ngẽrnanĩ cannĩ Aĩthak ngaa looca cĩ Kananĩ cĩ kaavẽ na wo,
4 ĩthõng thĩ, miirie bĩt looca cannĩ, nginiwa wũ aatẽ tionniowa cĩganniek, ĩthõng itihawu ngẽrnanĩ cannĩ Aĩthak ngaa natẽ.”
5 Ngaatĩ ajini ticciannioiti cĩnnẽ ẽẽ, ẽthẽcĩ ne, “Ma woccia katĩ mĩ ũtũbũr bũwẽẽcĩ neccie ngatĩ kiriowuania kĩ aneeta ngato? Kũũwĩ woccia na ngeruni ĩcĩ looc wũ balna akuunie niia?”
6 Ẽdẽcĩ Abrahamĩ ĩnõõnõ ethei ne, “Athii tõ, nyĩ õkõyyẽ ngẽrnanĩ cannĩ nĩĩcẽ.
7 Makayyioit Nyekuc balna cĩ tammutiddin cĩ anya aneeta kũtũngek looc cĩ baangĩ kĩ tionniok cĩganĩk ẽẽ. Itiona katĩ nẽ anjĩlõ cĩnnĩ kikiyyia keyeleei aniitia ngaa cĩ ngẽrnanĩ natẽ. Nyatarka balna abũtaneca nẽ athĩ ne, ‘Kaanyi katĩ looc coo dõõlĩ cugunik.’
8 Ma ngĩ abũrĩ bũwẽẽcĩ neccie ngatĩ iriowanu kõdõwẽ, athii katĩ kõnganĩ cannie wo, cĩ agamnyi aniitia. Ĩthõng thĩ, kaduwaci dĩdĩ, nyĩ õkõyyẽ ngẽrnanĩ natẽ.”
9 Ngaatĩ aarĩcẽ ticciannioiti athiit cĩnnĩ athana cĩ Abrahamĩ makayyioit cĩnnĩ, ĩthõng ũbũtan ĩthĩ ne, adĩman katĩ nẽ thẽk thõõth cĩ aduwa Abrahamĩ wo.
10 Ma natẽ, atangala ticciannioiti neccie nyaakalnya õmmõtõ nyaakalnyay ĩcĩk Abrahamĩ, ngaatĩ õkõyyĩ ĩcĩ looc cĩ athĩ Methopotamia, õlõõ cĩ gaalawu cĩ aavẽ Nahõrĩ. Anyi balna nẽ nyaakalnya kodongit kaal cĩk meelĩk õrrõt, cĩk balna adĩma Abrahamĩ kĩĩ anyinit.
11 Ma balna ngĩ igiinyie kõr, kĩ gõõ ngĩ õõt ngaay duwwua, ikiyyia arawak nẽ duwwo cĩ õbõwõy kĩ kõrõõk cĩ gaalawu, ngaatĩ anyĩcẽ nyaakalnya kuyuwuthit duwwua kabanyca.
12 Ma natẽ, alawõy ticciannioiti cĩ Abrahamĩ wo ĩthĩ ne, “Makayyioit Nyekuc cĩ makayyioit cannĩ Abraham, ẽẽla niia aneeta kũmũda ngaa cĩ kakunei wo. Yelek makayyioit cannĩ Abraham thimati cunni.
13 Cĩn da aneeta coo cĩ kaavẽ duwwua ĩcĩ katĩ avvu atĩlẽnẽ ngaay cĩk kõrõõk cĩ gaalawu wo.
14 Anyĩk woccia niia bũweec cĩ katĩ kennei na ne, ‘Nyanyaa baai maam kũwũdẽ.’ Mĩ etheca nẽ ne, ‘Wũdẽ, ĩthõng keeliha katĩ nyaakalnya cugunik buu kuwuddie.’ Anyĩk ĩnõõnõ kĩĩ cĩ ẽbẽraai niia ticciannioit cunni Aĩthak. Ma katĩ ngĩ aavu thõõth neccie kĩyokowẽ, kikiyyia thĩ katĩ na kagawa kĩĩthĩ ne, ẽyẽla niia thimati cĩ makayyioit cannĩ.”
15 Ma balna ngaanĩ kẽdẽcak nẽ lawinit, iliba bũwẽẽcĩ ĩmma cĩ athĩ Rẽbẽka, amaraga deere gaava cĩnnĩ. Ẽẽn balna nẽ bũwanyĩnĩ Bethuele, ĩthõng baa ẽẽn Bethuele ngẽrtĩ Nahõrĩ gõtõnĩ Abrahamĩ. Ẽẽn baa Milka ngaa cĩ Nahõrĩ, ĩthõng ẽẽn yaatĩ Bethuelĩ.
16 Ẽẽn balna nẽ bũweec cĩ dĩhĩmĩ õrrõt, ĩthõng ngaanĩ kataguthõ kĩ et ĩmma vẽlẽk ngaatĩ aritianĩ. Ngaatĩ alũũcẽnẽ õkõyyĩ duwwua, ĩthõng alabĩccĩẽk maam deera cĩnnĩ kĩbbĩtĩt, ngaatĩ õtõdanĩ duwwua naboo.
17 Ma natẽ, iyiwothĩk ticciannioiti cĩ Abrahamĩ wo Rẽbẽka, ĩthõng ethek ne, “Nyanyaa baai thẽk maam kũwũdẽ.”
18 Ĩthõng ethek Rẽbẽka ne, “Wũdẽ makayyioit cannĩ,” ngaatĩ baa anyĩcẽ ĩnõõnõ maam deera.
19 Ma balna ngĩ ũwũdẽ nẽ vẽlẽk, uduwak Rẽbẽka ĩnõõnõ ethek ne, “Nyẽ keelihi nyaakalnya buu kuwuddie kalalit.”
20 Ma tamanoko ĩcĩĩdĩk maam cĩk anyigiay deera wo kovowola ĩcĩtõ, ĩthõng ivir ũũk ĩtĩĩla maam õõgĩ naboo keelĩk nyaakalnya vẽlẽk.
21 Ngaatĩ ẽbẽĩ ticciannioiti cĩ Abrahamĩ wo bũweec nĩcẽ tiv, ĩthõng umuwek katĩ mĩ ẽẽn bũweec nĩcẽ cĩ baa ẽbẽraai Makayyioiti Aĩthak ẽẽ.
22 Ma balna ngĩ uwuddie nyaakalnya vẽlẽk, ĩdĩma ticciannioiti cĩ Abrahamĩ ẽẽ, laamac cĩ ũngueco cĩ ẽẽn daab cĩ dĩcĩ, ĩthõng arĩhĩ ũngueca, ĩthõng itihimẽẽĩ moolua cĩk obbitik cĩk ẽẽn ramma cĩk ẽẽn daab athĩn cĩgĩnĩk.
23 Ngaatĩ ajini ĩnõõnõ ẽthẽcĩ ne, “Eeni niia bũwanyĩnĩ ngẽnẽ? Aavĩ woccia ngĩtĩ kooginnia kĩ eet cĩganĩk baalin coo õlõõ cĩ baaba tõ?”
24 Ẽdẽcĩ Rẽbẽka ĩnõõnõ ethei ne, “Keeni na bũwanyĩnĩ Bethuele, ngẽrtĩ Nahõrĩ, athĩ yaatĩ baang cannĩ thar Milka.
25 Aavĩ ngĩtĩ woccia oginnu niigia õlõõ cĩnang, ĩthõng aavĩ kartienti cĩ woccia ẽgẽwĩ nyaakalnya buu.”
26 Ma natẽ akat ticciannioiti cĩ Abrahamĩ kuthungti, ĩthõng ala Makayyioit Nyekuc
27 ethek ne, “Dĩhĩthẽnĩt kĩ Makayyioit Nyekuc cĩ Abrahamĩ makayyioit cannĩ ngatĩ athii cĩ ẽrẽhẽcĩ ngatĩ ẽyẽlanĩ nẽ thimati, ĩthõng athũnnĩ thõõth cĩ balna aduwa nẽ ĩcĩ makayyioit cannĩ. Ayahaha Makayyioiti kõrõõk cĩ tionniok cĩk makayyioit cannĩ Abraham.”
28 Ma natẽ, ivir Rẽbẽka ũũk uduwak eet cĩk kõrõõk cĩnĩng nyemut cĩ ticciannioit cĩ Abrahamĩ ẽẽ.
29 Ayak balna Rẽbẽka gõtõnĩ cĩ athĩ Laban cĩ balna avir õkkõ acĩn et duwwua.
30 Ma baa tamanoko ma ngĩ acĩn nẽ gii cĩ ũngueco cĩ ayak ngoonia ũngueca kĩ moolua cĩk ahimit athĩnẽy cĩgĩnĩk ẽẽ, ĩthõng ĩthĩk thõõth cĩ balna aduwa Rẽbẽka, nyatarka thõõth cĩ balna aduwaai eeti neccie ĩnõõnõ, ĩthõng ikiyyia ivir ũũk ĩcĩ duwwo, ĩthõng ũrũbothĩk ticciannioit cĩ Abrahamĩ ẽẽ, abĩlĩ kĩ nyaakalnya duwwua.
31 Ĩthõng ethek nẽ ne, “Agatanni Makayyioiti Nyekuci aniitia, nyia cĩ abĩlnẽ niia ngatĩvõrĩ ngato wo? Kõõt ĩcĩ olu kĩdĩmaneha na ngĩtĩ woccia oginnu niigia õlõõ cĩnang vẽlẽk, kĩ ngĩtĩ woccia oginnie nyaakalnya buu.”
32 Ngaatĩ õkõyyĩ ticciannioiti cĩ Abrahamĩ wo ĩcĩ kõrõõk cĩ Labanĩ, ĩthõng ũũk õõga ticciannioiti ijjio nyaakalnyay, ngaatĩ anyĩcẽ Labanĩ ĩnõõgõ kartẽ kegeco, ĩthõng ayahak kerenniok nĩĩkẽ maam cĩk ũũnyĩ thoo.
33 Ma balna ngĩ ayahai eeta ticciannioit nĩcẽ ahat wo, õthõõth kẽnnẽ nẽ athĩ ne, “Athii woccia cĩ kaduwẽnẽ nõ, anycangũ nõ kuduwawung thõõth cĩ kakunie na ngato wo.” Ĩthõng ẽdẽc Labanĩ ĩnõõnõ ethek ne, “Thõõthũ.”
34 Ma natẽ, õthõõth nẽ ĩthĩ ne, “Keeni na ticciannioit cĩ Abrahamĩ.
35 Agatan Makayyioiti Nyekuci makayyioit cannĩ Abraham õrrõt, ngatĩ anyĩcẽ ĩnõõnõ tĩĩn, ẽẽtha, athaa, thĩĩk cĩk athĩ kathalkathal, daab, ticcianniok cĩk maacĩk kĩ cĩk ngayyik, nyaakalnya kĩ thigirie.
36 Ngaatĩ baa ũũkcanẽ Thaara ngaa cĩ makayyioit cannĩ buu ngẽrĩnĩ cĩ athĩ Aĩthak baa ngĩ atangany nẽ. Anyĩk Abrahamĩ ngẽrĩnĩ nĩcẽ kaal cĩgĩnĩk vẽlẽk.
37 Ĩthõng balna kũbũtana na nguuma cĩ makayyioit cannĩ, ĩthõng kennea ne, kadĩmani thẽk katĩ thõõth cĩ aduwa nẽ ẽẽ. Ngaatĩ ethecia ne, ‘Nyĩ atihai ngẽrnanĩ ngaa looca cĩ Kananĩ cĩ kabaaẽ nana,
38 ĩthõng thĩ, bĩt niia looca cĩ eet cĩk baangĩ, ĩthõng mũdõthĩk tionniok cĩganĩk, ĩthõng idiimawu ngẽrnanĩ Aĩthak ngaa cĩnnĩ natẽ.’
39 “Ngaatĩ kajinie makayyioit cannĩ ẽẽ, kẽthẽcẽ ne, ‘Ma katĩ ngĩ abũrĩ bũwẽẽcĩ neccie ngatĩ kiriowuania kõdõwẽ, kogooni woccia thẽk katĩ na kuu?’
40 “Ẽdẽcĩ nẽ athĩ ne, ‘Kõwõyya balna na kĩ Makayyioit dõõkĩthĩ, itionaci katĩ nẽ anjĩlõ cĩnnĩ kikiyyia keeli aniitia kẽrẽpanaaĩ bũweec cĩ ngẽrnanĩ tionniowẽy ĩcĩk õõ baangĩ.
41 Mĩ abũrĩ tionniowa cĩk bũweec nĩcẽ ngatĩ iriowanu niia kĩ bũweec kõdõwẽ, athii katĩ kõnganĩ cannie wo, cĩ agamnyi aniitia.’
42 “Ma viyyio ngĩ kõdõlani na duwwo, kikiyyia kalawõy kĩĩthĩ ne, ‘Makayyioit Nyekuc cĩ makayyioit cannĩ Abraham, ẽẽla niia kũmũda bũweec cĩ kakunei na wo.
43 Cĩn da, aneeta coo kaavẽ duwwua ĩcĩ katĩ avvu atĩlẽnẽ ngaay cĩk kõrõõk cĩ gaalawu wo. Anyĩk woccia niia bũweec cĩ katĩ mĩ kennei na ne, “Nyanyaa baai maam kũwũdẽ.”
44 Mĩ etheca ne, “Wũdẽ, ĩthõng keeliha nyaakalnya cugunik buu,” anyĩk ĩnõõnõ kĩĩ cĩ ẽbẽra niia Makayyioiti kĩĩ ngaa cĩ ngẽrtĩ makayyioit cannĩ Abraham.’
45 “Ma baa nga kẽdẽcak lawinit cannĩ ẽẽ, alibaca kẽnnẽ Rẽbẽka, ayaha deere gaava, ĩthõng ũũk duwwua ĩcĩtõ, õkkõ atĩla maam. Ngaatĩ kõthõõthĩcẽ kẽnnẽcẽ ne, ‘Nyanyaa baai maam kũwũdẽ.’
46 “Ma natẽ õdõnga nẽ deere gaava tamanoko, ĩthõng ennea ne, ‘Irie wũdẽ, ĩthõng keelihi katĩ nyaakalnya cugunik wo buu kuwuddie.’ Ngaatĩ kawũdẽnẽ, ĩthõng elihia nẽ nyaakalnya.
47 “Ma natẽ, kijina kennea ne, ‘Eeni niia bũwẽnyĩ ngẽnẽ?’ “Ẽdẽcca nẽ etheca ne, ‘Keeni na bũwẽnyĩ Bethuele ngẽrtĩ Nahõrĩ. Athĩ yaatĩ baang cannĩ thar Milka, ĩthõng athĩ baatĩ baangĩ Nahõr.’
“Ngaatĩ karĩccẽ na gii cĩ ũngueco ũngueca cĩnnĩ, ĩthõng kaarĩhẽ moolua athĩnẽy cĩgĩnĩk,
48 ngaatĩ kakannẽcẽ Makayyioit kuthungti, ĩthõng kubulutha Makayyioit Nyekuc cĩ makayyioit cannĩ Abraham, cĩ ayahana ĩĩthõng kilibak tionniok cĩk makayyioit cannĩ Abraham, ĩthõng anya kũmũda bũwẽnyĩ ngẽrtĩ gõtõnĩ Abrahamĩ kĩĩ ngaa cĩ Aĩthaĩ.
49 Ĩthõng thĩ yoko, mĩ woccia thẽk eyelia niigia thimati, ĩthõng uthuuttu thõõth cunung ĩcĩ makayyioit cannĩ Abraham, uduktahangũ ngĩ elemnyu, ĩthõng thĩ, ngĩ aburnu, kĩĩ katĩ kagga gõõl cĩ kõkõyyẽ.”
50 Ma natẽ, edecit Labanĩ kĩ Bethuele ĩĩtõ ne, “Yoko ngĩ aku thõõth coo kĩ Makayyioit Nyekuc wo, athii thõõth cĩ woccia kaduwana naaga tõ.
51 Rẽbẽka coo, irioit õõtõ, anyĩk ĩnõõnõ kĩĩ ngaa cĩ Aĩthaĩ kĩ balna ngĩ eyelehi Makayyioiti Nyekuci ẽẽ.”
52 Ma balna ngĩ athĩrar ticciannioiti cĩ Abrahamĩ thõõth coo wo, akat kuthungti, ĩthõng ĩdĩhĩth Makayyioit.
53 Ngaatĩ adĩmanĩ moolua kĩ ngariko cĩk adĩmaniay thĩĩhĩy ĩcĩk athĩ kathalkathal kĩ daab kĩ ceremua, ĩthõng anyĩk Rẽbẽka, ĩthõng anyĩk gõtõnĩ Rẽbẽka kĩ yaatĩnnĩ buu anyinit cĩ obbi õrrõt.
54 Ngaatĩ aduwẽẽnĩ thĩ ticciannioiti cĩ Abrahamĩ kĩ eet cĩk iriowa kĩ ĩnõõnõ ẽẽ, vẽlẽk. Ma baa ngĩ ĩcĩntẽ nẽẽgẽ ngerethietĩn cĩnnĩ, ikiyyia uduwak nẽ eet ethek ne, “Kidiima bõng thẽk na kimiirie lõgõth kũũk kũrũbothĩk makayyioit cannĩ itin coo.”
55 Ma natẽ, othoothitõ gõtõnĩ Rẽbẽka kĩ yaatĩnnĩ ĩĩtõ ne, “Anyĩk nõ niia doo coo kaavu wathinniok tũrgẽrẽm, kõdẽ õmmõtõ, ĩthõng woccia uuwu.”
56 Ẽdẽcĩ ticciannioiti cĩ Abrahamĩ ethei ne, “Nyĩ baai abilniangũ. Kĩ yoko ngĩ anyĩk Makayyioiti Nyekuci gõõl cannĩ kũbũna wo, anycangũ kimiiri kũũk ĩcĩ makayyioit cannĩ.”
57 Ẽdẽcĩ nẽẽgẽ athĩ ne, “Kutuvuyyia da yoko doolec cĩ ngayyi wo, kikiyyia kuduwahet thõõth cĩ amuk nẽnẽ.”
58 Ma natẽ, utuvvuyyia nẽẽgẽ Rẽbẽka, ĩthõng ijinit entek ne, “Adiimi yoko niia iriokcu kĩ et coo?” Ẽdẽcĩ nẽ athĩ ne, “Ii.”
59 Ngaatĩ thĩ balna ẽlẽmacĩ nẽẽgẽ Rẽbẽka kĩ ticciannioit cĩ gõõ aticanothi ĩnõõnõ õlõõ cĩnĩng ẽẽ, kiirioit kĩ ticciannioit cĩ Abrahamĩ kĩ eet cĩgĩnĩk.
60 Ngaatĩ agatanĩ gotonia kĩ yaatĩnnĩ Rẽbẽka ẽthẽcĩ ne,
“Anyi woccia Nyekuci aniitia dõõlĩ cĩk meelĩk õrrõt,
vucciaknya ngõnana vucciaknya.
Anyi woccia Nyekuci dõõlĩ cugunik
katamacitõ mĩrõk cĩgĩk.”
61 Ma natẽ, ĩdĩmanothĩk Rẽbẽka kĩ buweeci cĩk ẽẽn ticcianniok cĩgĩnĩk, ĩthõng otodit nyaakalnya, kĩĩ katĩ kiirioit kĩ ticciannioit cĩ Abrahamĩ ẽẽ, ngaatĩ õvõyyĩ.
62 Amũdaai kẽnnẽ õbõda Aĩthaĩ ĩcĩ Beer Lahai Roi nginiwa wũ baa aavẽ nẽ Nẽgẽva,
63 ĩthõng ikiyyia õtõ nẽ jiat manatõ. Ma natẽ, acĩn kẽnnẽ nyaakalnya ngatĩ avvunni.
64 Ma balna ngĩ acĩn Rẽbẽka Aĩthak wo, ulucciay nyaakala,
65 ĩthõng ijin ticciannioit cĩ Abrahamĩ ẽẽ, ethek ne, “Ngẽnẽ neccie cĩ õwõyya natẽ ẽẽ?” Ẽdẽcĩ nẽ ethei ne, “Makayyioit cannĩ Aĩthak.” Ma natẽ, ubung Rẽbẽka õõ cĩnnĩ cẽrẽma.