Akabɩ ƴaalɛ a tee Ramɔtɩ dɩɩ Siiridarara \ref 2Kur 10.1-11:4; 18.1-3
22
1 Gɩ cʋʋrɛ yɛna yẽther, sɩ kʋʋr na hale Siiridarara na Ɩjɩrayɛl bɩsanana ga. 2 Sɩ balãther yɩɛraale, Jojafatɩɩkɛ dɔnɩ Juda jamana jaal ɩnɩ n yɩ Akabɩɩkɛ dɔnɩ Ɩjɩrayɛl jamana. 3 Le Akabɩɩkɛ dɔnɩ Ɩjɩrayɛl jamana so ɔɔ thɔ̃darara: «Sɩɩ do nɩ jɩrɛ sɛr hɩna Ramɔtɩ dɩɩkɛ hanɩ Galaadɩ bəənnə bɛ? Sɩ aɲe sɩ n pɩɛr sɩ sɩ jal sɩ tee Sɩɩrɩdarara?» 4 Dɩ a sor Jojafatɩra aa: «Fa tu sɩ jal kha Ramɔtɩɩkɛ hanɩ Galaadɩ bəənnə, sɩ ke kʋʋr, sɩ tee dɩɩle gaa?» Dɩ Jojafatɩ birsee: «Ɔɔ, sa jaal kha, mɛrɛ na fɛrɛ, ɩ̃ too na afɩ too, ɩ̃ gãgosɔ na afɩ gãgosɔ.»5 Sɩ Jojafatɩ sor Akabɩra aa: «Mɩ n bɩɛl fɛr, kɔɔ bulene Thãgba Kɔ̃tɩn ɓo a hɩnɛ.» 6 Dɩ Akabɩɩkɛ dɔnɩ Ɩjɩrayɛl jamana kpar thãgbaa mɩmɩa taanãsɔ (400) a jɛ sa bule wɩ: «Ɩ̃ jala Ramɔtɩɩkɛ hanɩ Galaadɩ bəənnə a kɛ kʋʋr, a tea dɩɩlee yaa ma n jala'?» Dɩ wɩ birsee aa: «Jala, Kɔ̃tɩn na gbaar dɩɩle na dʋ fɩ ɲɔ̃kɔɔ.» 7 Sɩ Jojafatɩ bire bule wo: «Thãgba Kɔ̃tɩnɩ mɩmɩɩ bɩɛllakɛ na ha kɩɛr sɩ bulee dakha gaa?» 8 Dɩ Ɩjɩrayɛl jamana birse Jojafatɩ aa: «Kuun bɩɛl wer ha kɛ na punonenɩ a na bule Thãgba Kɔ̃tɩn na ha sɩ, sɩ ma naa ga. Gɩdonɩ a n bo mɩ dabʋɔ sɩ ga do puu haar gaaga. Ɔɔ i n dʋɔn Mise, Yɩmɩlaa bikuun gɩ.» Dɩ Jojafatɩ so aa: «Fa n mɩɩ thalaa dɛ jamana.» 9 Le Ɩjɩrayɛl jamana we ɔɔ thɔ̃daar bɩɛl a sʋʋraa: «Jala wɛ Miseekɛ dɔnɩ Yɩmɩlaa bikuun a ɩna khə̃khə̃.»
10 Ɩjɩrayɛl jamana na Juda jamana kɔɔ tor awɩ jamana kẽkẽsɔ, a toona awɩ jamana too pasɔɔra paarɩkɛ hanɩ le Samarɩ dɩ lõfonɔ ƴɛbʋrɔ. Sɩ thãgbaa mɩmɩa fɛw na n bo awɩ ƴɛbʋrɔ. 11 Dɩ thãgbaa mɩmɩɩ bɩɛlɩkɛ wɩ n wenɩ Sedesɩasɩ, kɛ dɔnɩ Kenanaa bikuun cʋʋrɛ ther ʋma yeɲɔ a fʋrɔ ɲɔ̃kɔɔ. Dɩ a sor aa: «Thãgba Kɔ̃tɩn sor ayɩ: “Ʋmaakɛ, gɛr fa gʋɔrna Siiridara phaphapha wɩ ti fɛw.”» 12 Dɩ thãgbaa mɩmɩa fɛw n bor nɔ bɩɛlla dɩ wa n so aa: «Jala Ramɔtɩɩkɛ hanɩ Galaadɩ bəənnə a kɛna dɩɩle. Fa 'lɛr kəəre, Thãgba Kɔ̃tɩn na gbaar dɩɩle na dʋ fɩ ɲɔ̃kɔɔ.»
13 Dɩ thɔ̃thɔnɩkɛ jalanɩ a we Mise sʋʋraarɛ: «Fɩ jɩrɛ thãgbaa mɩmɩa dor nɔ bɩɛl fɛw, a mɩɩ dabʋɔ wa n pɛ jamanana. Mɩ n bɩɛl fɛr, ɓana awɩ thɩmɩɩra a mɩa dakha dabʋɔ.» 14 Dɩ Mise birsee aa: «Na Thãgba Kɔ̃tɩnɩkɛ dɔnɩ yidaar, gɩrɛɛkɛ Thãgba Kɔ̃tɩn na so marnɩ, gɛrra ma so.»
15 Ɔbɔɔkɛ Mise danɩ jamanaa pa, jamana buleele aa: «Mise, sɩ jala kɛna Ramɔtɩɩkɛ hanɩ Galaadɩ bəənnə, a tea dɩɩ yaa, sa n jala'?» Dɩ Mise birsee aa: «Jala, fa 'lɛr kəəre. Thãgba Kɔ̃tɩn na gbaar dɩɩle na dʋ fɩ ɲɔ̃kɔɔ.» 16 Dɩ jamana bir bulee: «Ɩ̃ cʋɛ fɩ fɩ ʋlfɛ ɲẽbe balamɔ̃, sɩ gɩ do nɔɔ fɩ so mar sobɔr dɩbara na Thãgba Kɔ̃tɩnɩ i?» 17 Dɩ Mise birsee:
«Mɩ yɩrɛ Ɩjɩrayɛldara fɛw
Dɩ wɩ bɩ̃bɩlã gɔ̃gɔnana,
A ho banaakɛ na hananɩ khekha'.
Dɩ Thãgba Kɔ̃tɩn so ayɩ:
“Tɩbɩlaale na hana kɔ̃tɩna';
Wɛr fɛw bɩɛlbɩɛl n kɛra birə awɩ cɔ na ha ɩɩ“»!
18 Dɩ Ɩjɩrayɛl jamana so Jojafatɩra aa: «Ma kɔɔ so faraa? Mɩ sor a n bo mɩ dabʋɔ, sɩ ga do puu haar gaa ga.» 19 Dɩ Mise sʋʋraa: «Pɛ nũu dɩphã gɩrɛ dɔnɩ Thãgba Kɔ̃tɩnɩ thɩmɩ! Mɩ yɩrɛ Thãgba Kɔ̃tɩn dɩ too ɔɔ jamana too para, dɩ ƴũu sɔrasɛ fɛw jɩɩl ɔɔ kɩrɔ, ɔɔ ɲɔ̃bɩlana na ɔɔ ɲɔ̃bɔra. 20 Dɩ Thãgba Kɔ̃tɩn sor aa: “Amɛ na punone na fɩɩl Akabɩ, a jala kɛna Ramɔtɩ dɩɩkɛ hanɩ Galaadɩ bəənə, gɩ do nɔɔ wɩ kʋʋ le”? Dɩ ʋ n sor ɔɔda kpɩɩ, dɩ ole n so ɔɔda kpɩɩ. 21 Dɩ thu bɩɛl ther a jɩɩl Thãgba Kɔ̃tɩnɩ ƴɛ thɩ̃thɩɩn sa so: “Ma jaal na fɩɩlʋ”. Dɩ Thãgba Kɔ̃tɩn bulee: «Mɔ̃ fa fɩɩlʋ?» 22 Dɩ thuiile so aa: “Ma jaal a na fi na do sõso thui ɔɔ (thãgbaa) mɩmɩɩ fɛʋʋ nɔra”. Dɩ Thãgba Kɔ̃tɩn so aa: “Gɩ bɔrɛ kpɛ, fa punone na fɩɩlʋ ger. Jala cʋɛ mɔna fɩ sonɩɩle”». 23 Dɩ Mise bir so aa: «Fa yɩ gaa, sõso thui Thãgba Kɔ̃tɩn pɛ afɩ (thãgbaa) mɩmɩa fɛʋkɛɛ nɔra, sɩ a mɛ̃ ga, thɩlkɩɩr Thãgba Kɔ̃tɩnɩ thɛthɛ gbɛbɩ a thɩɩn far.»
24 Le Sedesɩasɩɩkɛ dɔnɩ Kenaanaa bikuun pɔ a ɓa Mise sa bulee aa: «Kana Thãgba Kɔ̃tɩnɩ Thurə thena ɩ̃ bɩnɔ a bir mɩɩna fɩ?» 25 Dɩ Mise birsee: «Wireekɛ fa wʋɔnɩ duusɔ fa n kpaarna, owiile fa yɩɩ bɔɔbɔɔ.» 26 Dɩ Akabɩ jamana sor thɔ̃daar bɩɛla aa: «Fɔ Mise a jalana hana Amɔ̃ɔkɛ dɔnɩ dɩdaar na Joasɩɩkɛ dɔnɩ ɩ̃ bikuun. 27 Sɔ war aa, mɛr jamana sɔ wɩ gba kuunɩkɛ a pɛ khaɩra. Wa n hanaa dikor fɩɩʋ na ɲʋɔn fɩɩʋ, gɩ dana bɔɔkɛ ma thenɩ kʋʋra na ɩ̃ na ha ɩɩ.» 28 Dɩ Mise sʋʋraa: «Ado dakha fɩ kɛr ɩ̃ na ha ɩɩ waa gel, ga do Thãgba Kɔ̃tɩn mɩana ma'.» Agɩpɩ, dɩ bir so aa: «Nɛr tɩbɩla fɛw, nɩ nɩɛnɛ dakha.»
Wɩ kʋrɛ Akabɩ jamana kʋʋra
29 Akabɩɩkɛ dɔnɩ Ɩjɩrayɛl jamana na Jojafatɩɩkɛ dɔnɩ Juda jamana jaal wɩ ke kʋʋr na Ramɔtɩ dɩɩkɛ hanɩ Galaadɩ bəənnə. 30 Dɩ Ɩjɩrayɛl jamana so Jojafatɩra aa: «Ma debire kẽkena, sɩ na jal kʋʋra, sɩ fe wer, tɔɔna afɩ jamana kẽkẽsɔ.» Thale Akabɩ debɩ ɔɔ kẽkẽsɔ a jal kʋʋra. 31 Jaa, Siiri jamana kɔɔ 'laarɛ ɔɔ nɔka thɩmɩ sɔrasɩ kɔ̃tɩna kpelẽ yʋɔr yeɲɔra (32), kɛ n hɩnɛnɩ ɔɔ koke hotorosɔ ayɩ: «Na n yɩrna tɩɩ kpɩɩ, kɛ dɔnɩ sɔrasɩ buu dɩ sɔrasɩ kɔ̃tɩn ga, sɩ na n yɩrana Ɩjɩrayɛl jamanaa thɛthɛra.» 32 Dɩ ɔbɔɔkɛ sɔrasɩ kɔ̃tɩnaakɛ n hɩnɛnɩ koke hotorosɔ na yɩnɩ Jojafatɩ, wɩ sor aa: «Baalɛ na hala', ɔr dʋɔn Ɩjɩrayɛl jamanana.» Dɩ wɩ gbɛrɛrɛ wa n pɔ ɔra wɩ kenaa. Sɩ Jojafatɩ be hulẽbire. 33 Mɔ̃ sɔrasɩ kɔ̃tɩnaakɛ n hɩnɛnɩ koke hotorosɔ yɩɛnɩ dɩ ga do Ɩjɩrayɛl jamana ga, wɩ kɛrɛ sa fagʋʋ. 34 Sɩ kuun bɩɛl thar sõo baabaara dɩɩ lona kũkũ kɛɛ ther coor paar a 'lɛ Ɩjɩrayɛl jamana. Dɩ jamana so ʋrɛraakɛ n cananɩ ɔɔ koke hotoro aa: «Kɛra khə̃khə̃, a thɛna mɩ koke paar, gɩdonɩ sõo 'lɛ mɛr.» 35 Sɩ kʋʋr jule ga wiile ka. Dɩ wɩ tha thʋnɔ sa toona jamana koke hotoro bɩnɔ Siiri sɔrasɛɛ ƴɛbʋrɔ foo a dana dʋɔrɔ, dɩ khi. Dɩ tɔmɩ̃ ther na kho ka nʋɔ a cel gbũ koke hotoro bɩnɔ. 36 Wi lõ bɔɔ, wɩ hulene koke jɛw fɛw aa: «Tɩbɩla ɓib n kɛra kɔna awɩ dʋɔ, ntɛ n kɛra birə kana a thenɩ.» 37 Thale Akabɩ jamana khi. Dɩ wɩ gbaarɛ a kɛrna birnə Samarɩ a dʋ.
38 Ɔbɔɔkɛ wɩ n cɔcɔɔnɩ koke hotoroole Samarɩ dãcɛ̃ʋ, bena pɔr a dɛlɛ̃ Akabɩɩ tɔmɩn mɔna Thãgba Kɔ̃tɩn kɔɔ mɩɩnɩ. Thetoosɔ hale dɩ wa n hulẽ ɲʋɔn.
39 Akabɩɩ thɩmɩɩ gɩrɛ sɛnɩ, thɩ̃ɛ fɛʋʋkɛ a cʋʋnɩ, na cʋɔrɩkɛ a mɩnɩ a ɓolʋ na thũgbu khɛla, na dɩɩsɔ fɛʋʋkɛ a mɩnɩ dɩ bɛr gʋʋ a diiro, gɩ hale dɩ wɩ khere sɛbɛraakɛ n mɩanɩ Ɩjɩrayɛl jamanasɔɔda. 40 Agɩpɩ Akabɩ khire a gbũ ɔɔ thɩ kɔ̃tɩ̃sɔɔra, sɩ ɔɔ bikuun Akajɩa gba ɔɔ too pa a do jamana.
Juda jamana Jojafatɩɩ thɩmɩ \ref 2Ch. 20. 31 a dana 21. 1
41 Ɔbɔɔkɛ Jojafatɩɩkɛ dɔnɩ Ajaa bikuun na donɩ Juda jamana, gɛr Akabɩ kɔɔ dor Ɩjɩrayɛl jamana dɩɩ cʋʋ yɛna yenã. 42 Jojafatɩ kɔɔ hananɛ yɛna kpelẽ yʋɔr yemɔy, sa do jamana. Dɩ a dor jamana Jerujalɛm dɩɩra a cʋʋna yɛna kpelẽ yemɔy. Ɔɔ nɩɩ i n dʋɔn Ajuba, Sɩlɩɩ bikhɛr gɩ. 43 Jojafatɩ cʋʋrɛ gɩrɛɛkɛ telenenɩ Thãgba Kɔ̃tɩnɩ ƴɛra, mɔ̃kɛ ɔɔ thɩ Aja kɔɔ cʋʋnɩ, aa khokhɩa ga. 44 Sɩrakɛ aa bũburõ sãsɩ paarsɔa'. Dɩ tɩbɩla n jire bonɩɛsɔ na latɩkolo bonɩɛsɔ 'lo sãsɩ paarsɔɔra. 45 'Likha kɔɔ hale Jojafatɩ na Ɩjɩrayɛl jamanana.
46 Jojafatɩɩ thɩmɩɩ gɩrɛ sɛnɩ, mɔ̃ a donɩ kuun khaa thɔmana, na kʋʋrsɔɔra, gɩ hale dɩ wɩ khere sɛbɛraakɛ n mɩanɩ Juda jamanasɔɔda. 47 Wɩrɛ n cʋɛnɩ thɩl ji bɔdɛl thɔma, kɛ sɛnɩ le dɩɩra ɔɔ thɩ Ajaa bɔɔ, a weele wer fɛw dɩɩra a faa. 48 Jamana na kɔɔ hale Edɔ̃ dɩɩra dabɔɔla'. Sɩ Juda jamana kɔɔ thɩnɛ le gobanɛr. 49 Jojafatɩ cʋʋrɛ bato kɔ̃tɩna Esɩ̃ɔ-Gebɛɛr, wa n jalna Ofɩɩr wa n gbana dɛ. Sɩ ga puno a jala', gɩdonɩ batosɔɔra kʋɛrɛ le Esɩ̃ɔ-Gebɛɛr. 50 Dɩ Akajɩaakɛ dɔnɩ Akabɩɩ bikuun sor Jojafatɩra: «Dɔ ɩ̃ thɔ̃dara na afɩ thɔ̃dara n gbɛbɩ batosɔɔrara wɩ jal kha.» Sɩ Jojafatɩ na tuə'. 51 Agɩpɩ Jojafatɩ khire a gbũ ɔɔ thɩ kɔ̃tɩ̃sɔɔra. Dɩ wɩ dʋʋrɛ ka wɩ dʋnɩ ɔɔ thɩ kɔ̃tɩ̃sɔ ɔɔ thɩ kɔ̃tɩ̃ Davɩdɩɩ dʋɔ, sɩ ɔɔ bikuun Joram gba ɔɔ too pa a do jamana.
Ɩjɩrayɛl jamana Ahajɩaa thɩmɩ
52 Ɔbɔɔkɛ Akabɩɩ bikuun Akajɩa n donɩ Ɩjɩrayɛl jamana Samarɩ dɩɩra, Jojafatɩ kɔɔ cʋʋrɛ yɛna yʋɔr makoɲɔ jamana dʋʋra Juda bəənnə. A do jamana Ɩjɩrayɛl dɩɩra a cʋʋna yɛna yeɲɔ. 53 Akajɩa cʋʋrɛ gɩrɛ puuronɩ ka Thãgba Kɔ̃tɩnɩ ƴɛra. Ɔɔ thɩ na ɔɔ nɩɩ hʋra a n jalna dakha, na Nebatɩɩ bikuun Jeroboamɩɩ hʋ, kɛ dɔnɩ ʋrɛ kɔɔ tɔnɩ Ɩjɩrayɛl bɩsana pɛr dɩ wɩ cʋʋ sopuu. 54 A n gburõkhure thãgbaraakɛ wɩ n wenɩ Baal da n fʋɔrʋ. Dɩ a cʋʋrɛ dɩ nĩkhii fʋ Thãgba Kɔ̃tɩnɩkɛ dɔnɩ Ɩjɩrayɛl Thãgba mɔna ɔɔ thɩ kɔɔ cʋʋnɩ.