Yésus ŋee téŋínyi buɔ́sɛ́ bú ehélúme
6
1 Búmɔtɛ́ *buɔ́sɛ́ bú ehélúme bú *Besuif,
ª ne Yésus na bááyɛ́ baákɔ́nɛ́na ŋa bɔ́ bá bábɔ́ hɔ́laka e bisíéné a bɛɔ́nɔ́kɔ́nɔ́ na bɛnyɛ́ma.
Baákɔ́nɛ́na ŋaá bá bébú biíbi sɔ́lɔ́náka,
bá áátáka na aabá,
bá nyíáka.
2 *Bafalisiɛ́ŋ a bɔ́mɔtɛ́ a bá ŋaá bá hɔ́á ɔlɔŋɔ ŋe bú beébe bata báyɛ :
« Anyíatɛ́ nu ŋa nɔ́ kɛ́la bɔkɔ abɔ́ yáásɔ́ okotí ti ŋé yiínjie ɔɔcɔ makɛ́nda ma ɔkɛlaka buɔ́sɛ́ bú ehélúme e ? »ª
3 Mbá Yésus ɔsɛ :
« Nu tɛ ɔ́mɔ nɔ́ fána asana eyí Otéŋí Táfit ŋaá kɛ́láka búmɔtɛ́ buɔ́sɛ́,
ne wuúci na bááyɛ́ baacɔ,
ekúlú ayɛ́ ɛcaná ŋaá bá ci é beébe nuákɛ́na e ?
4 U ŋo yóófine eé *Ciíbe cɛ Bandɔ́mɛsɛ́,
yó hiíte bɛnyɛ́ma bɛ́ ɔnyíá ebí bé ŋe nyeminyi Bandɔ́mɛsɛ́,
yɔ́ nyíáka,
yó wiínjíé bááyɛ́ baacɔ,
ta yɛ́ cáŋa á bá anyía yáásɔ́ okotí ti ŋé yiínjie ɔɔcɔ u etémbí makɛ́nda me o biíbi nyíáka,
ɛ́ tɛ ŋáa bá hú *beluli nyiínjie. »
5 Yésus ɔsɛ náábɔ́ :
« Ɔɔ́nɔ́ u ɔɔcɔ ŋee téŋínyi buɔ́sɛ́ bú ehélúme. »
Yésus me yeéŋunyisi ɔɔcɔ u asúákánɔ́ yɛ́ nyɛkátá
(Mat 12.9-14 ; Mak 3.1-6)
6 A *buɔ́sɛ́ bú ehélúme bú etémbí,
Yésus ŋó yóófine a *andaŋía yɛ́ ɔbɛ́cɔ́kɔ́lɛ́na,
u ŋé túme oweékúnyi.
Ɔɔcɔ a wɔmɔtɛ́ ŋaá bá hɔ́á na asúákánɔ́ yɛ́ nyɛkátá nyɛ́ ɔɔbɔ́ ú manɔ́mɛ.
7 Ne *beékúnyi bikotí na *Bafalisiɛ́ŋ ŋa bɔ́ bá bábɔ́ áambaka ohónyí wú ɔsɔ́mɛ́na Yésus.
Buátɛ́ bɔkɔ bá ŋa bɔ́ bá bébú wuúci bísíémúkúnyi mbɔ́kɔ wáŋa wu oweéŋúnyísi ɔɔcɔ buɔ́sɛ́ bú ehélúme.
8 Yésus ŋe ményi cííbú ibíkéti,
mbá ɔsɛ ná ɔɔcɔ :
« Hatɔ́na,
tálɛ́mɛ́na ɛndánáka eé buúse bɔ́ baacɔ bekime.
» Ɔɔcɔ ŋa hatɔ́na,
u ŋá tálɛmɛna aáhá.
9 Ekúlú eéyé,
Yésus ɔsɛ náábɔ́ :
« Ɛ ŋa mɛ́ banɔ́ bata aátɛ́ yáásɔ́ okotí ŋe yiínjie makɛ́nda ma ɔkɛlaka e ?
Ɔkɛla bɔmbányɛ buɔ́sɛ́ bú ehélúme ayɛ́ʼ ɔkɛla bɔɔbɛ́ e ?
Onohi ɔɔcɔ ayɛ́ʼ o wuúci nyímísi e ? »
10 U ŋé beébe bísíémúkúnyi ɔmɔtɛ́ ɔmɔtɛ́,
mbá ɔsɛ ná ɔɔcɔ :
« Nandɔ́na nyɛkátá.
» U ŋé nyiínyi nandɔ́na,
nyɛ́ ŋá háná hálɔ́mɔ́na nyɛmbányɛ.
11 Ɛ́ɛhɛ́ ne beékúnyi bikotí na Bafalisiɛ́ŋ ŋa bɔ́ fámɔ́núáka ne hilóbi,
bá ŋá táŋáka ɔ ɔtáŋáka hɛtɔkɛ háyɛ bá bɔ́ŋa bá ɔkɛlaka ne Yésus.
Yésus maá táfáka baacɔ bá ɛndɔ́ma bɔ́ɔ́hátá ne béfendí
12 Ekúlú eéyé,
Yésus ŋaá báátá a nɔkɔndɔ ɔ ɔbɛ́cɔ́kɔ́lɛ́na Bandɔ́mɛsɛ́,
u ŋá bɛ́cɔ́kɔ́lɔ́kɛ́na buutú bukime.
13 Ɛ́makɛ́la ɔyá áa ya,
u ŋɔ́ lɔ́ŋɔ́kɔ bááyɛ́ *baákɔ́nɛ́na,
u ŋá táfáka aabɔ́ ɛ ɛkatɛ́katɛ́ baacɔ bɔ́ɔ́hátá ne béfendí,
u ŋé beébe lɔá nyiínyi anyía *baacɔ bá ɛndɔ́ma.
14 Bá ŋa bɔ́ bá anyía ne Símon,
awɔ́ u ŋa lɔá tɔ́na anyía Bíel,
ne uuyé onyíinyí *Andɛlɛ́,
na Sáak na Sáaŋ,
ne Fílib na Baatelemí,
15 na Matío na Tɔ́mas,
na Sáak ɔɔ́nɔ́ u Alafɛ,
ne Símon awɔ́ bɔ́ ŋɔ lɔ́ŋɔ anyía Muléne ɔkátɔ́na bunɔŋɔ bú *Islayɛ́l,
16 ne Súute,
ɔɔ́nɔ́ u Sáak,
na Yútas Iskaliót awɔ́ u ŋaá bɛ́cáŋa mufiimbie Yésus.
Yésus me yeékúnyíki nyɛkɔca nyɛ́ baacɔ
17 E elime eécí Yésus ŋɔɔ́ lɔ́ɔ́ a nɔkɔndɔ ɔlɔŋɔ na bááyɛ́ *baákɔ́nɛ́na,
u ŋá tálɛ́mɛ́na aá haála a hasamánámáná.
Aá haála eéhé,
nyɛkɔca nyɛ́ baákɔ́nɛ́na ŋaá bá hɔ́á.
Baacɔ beéŋí bá mɔnɔŋɔ ŋaá bá tɔ́na hɔ́á,
bé húlúkúne ne eé Yuté ikime,
ne eé Yelúsalɛm,
ne e Tíil ne e Síton,
ª na ɔ mɔnɔŋɔ ma maabána ma nuɔmɔ́.
18 Bá ŋa bɔ́ fáakɔna na ɔ ɔkɔlɔ́kɔ́ma bɛsana na anyía weé beébe eéŋúnyísíki ɛkɔnɔ.
Baacɔ eébé abá *bɛɛbɛ́ bí bililé ŋaá bá bíé yébíki ŋa bɔ́ aáŋɔ́núaka tɔ́na.
19 Baacɔ bekime ŋa yáambaka o wuúci bítíse anyía makɛ́nda ŋaá bá má hámɔ́kɔ́na nááyá,
me beébe eéŋúnyísíki bekime.
20 Ekúlú eéyé,
Yésus ŋaá tála bááyɛ́ baákɔ́nɛ́na eése,
ɔsɛ náábɔ́ :
« Nua nɔ́ŋa bambányɛ,
banɔ́ abá nua nɔ́ŋa basɔ́kásɔ́ka,
anyía Butéŋí bɔ́ Bandɔ́mɛsɛ́ áŋa búánɔ́ !
21 Nua nɔ́ŋa bambányɛ,
banɔ́ abá ɛcaná ŋaá banɔ́ núana aámbáya,
anyía nu ké nú eécéke.
Nua nɔ́ŋa bambányɛ,
banɔ́ abá nú ŋa nɔ́ lɛ́la aámbáya,
anyía nu ká nɔ́ cɛ́cáka.
22 Nua nɔ́ŋa bambányɛ ekúlú ayɛ́ baacɔ ŋa bɔ́ banɔ́ líŋine,
bá banɔ́ hákɛ́na a maabána,
bá banɔ́ ɔ́ɔmbɔ́náka,
bá cáŋgɛna cáánɔ́ eénye anyía nua nɔ́ŋa baákɔ́nɛ́na bá Ɔɔ́nɔ́ u ɔɔcɔ.
23 Baacɔ a bá ŋa bɔ́ kɛ́la aáná,
bá ŋa bɔ́ kɛ́la háyɛ cííbú sɔ́kɔ́nɔ́ e cí ŋe tékéséke *behémúnyi bɛsana.
Énu bílénéke buéŋí,
nu béléméke ekúlú ayɛ́ bɛsana eébí káá bɛ́kɛ́láka,
anyía Bandɔ́mɛsɛ́ káá banɔ́ námaka buéŋí ɔ Ɔmuaná.
24 Mbá nua nɔ́ŋa mahana,
banɔ́ abá nua nɔ́ŋa na buŋaŋa,
anyía nua nɔ́áŋa na búánɔ́ bɔmbányɛ aaha ɔ ɔmɛsɛ́ ooci !
25 Nua nɔ́ŋa mahana,
banɔ́ ebé nú me nú éécéke aámbáya,
anyía ɛcaná káá banɔ́ núakɛna !
Nua nɔ́ŋa mahana,
banɔ́ abá nú ŋa nɔ́ cɛ́ca aámbáya,
anyía ɛtɛ́má káá banɔ́ núáka,
nuɔ lɛlaka !
26 Nua nɔ́ŋa mahana,
banɔ́ abá baacɔ ŋe bú óómísi cáánɔ́ eénye,
anyía híáná cíínú sɔ́kɔ́nɔ́ ŋaá bá bábɔ́ bɛ́kɛ́lákɛ́na a aháŋá yí behémúnyi bɛsana bá bɛfala. »
Yésus me yéékunyi oléne beliŋine
(Mat 5.38-48 ; 7.12a)
27 « Mbá ɛ ŋa mɛ́ banɔ́ láana,
banɔ́ ba-mɛ-lɔ́kɔ́ma anyía :
Énu lénéke báánɔ́ beliŋine,
ánɔ kɛláka bɔmbányɛ ná baacɔ a bá ŋaá banɔ́ líŋine,
28 ánɔ sayábákɛ́na baacɔ a bá ŋaá banɔ́ íinjie iŋiné,
ánɔ bɛ́cɔ́kɔ́lɔ́kɛ́na Bandɔ́mɛsɛ́ a aháŋá na baacɔ a bá ŋaá banɔ́ tékese.
29 Ɔɔcɔ ɔ́ yɔ́ɔ waátɛ́na ɔbɛ́lɛ́ a nyɛtáma,
nyɛána wɔ́ yɔ́ɔ waátɛ́na tɔ́na ɔbɛ́lɛ́ e eenyi a nyɛ́mɔtɛ́.
Ɔɔcɔ ɔ́ hɔ́ɔ́ búɔ́wɔ bɔlaka bú nyiike,
eti wuúci kotí ohiite yɔ́ɔ́wɔ aháŋá namuaná tɔ́na.
30 Ɔɔcɔ ɔ́ yɔ́ɔ kɔŋɛna bɔkɔ,
wuúci iínjíé ;
mbá ɔɔcɔ ɔ́ lɔbɔ́nɔ́ búɔ́wɔ bɔkɔ,
eti wuúci batá anyía wó hélúmúnyínyi.
31 Aáná bɔkɔ bukime ebú nu ŋe nú léne anyía bɔsɔ́ɔ́kɔ́ á banɔ́ kɛlaka,
énu beébe kɛlákɛ́na híáná. »
32 « Mbɔ́kɔ nu ŋe nú léne hú baacɔ a bá ŋa bɔ́ banɔ́ léne,
bɛnamá bɛ́yaátɛ́ nu ŋa nɔ́ táta e ?
Ta bakɛla maabɛ́ ŋa bɔ́ kɛla híáná.
33 Mbɔ́kɔ nu ŋa nɔ́ kɛ́la bɔmbányɛ hú ná baacɔ a bá ŋa bɔ́ banɔ́ kɛ́la bɔmbányɛ,
bɛnamá bɛ́yaátɛ́ nu ŋa nɔ́ táta e ?
Ta bakɛla maabɛ́ ŋa bɔ́ kɛ́la híáná.
34 Mbɔ́kɔ nu ŋe nú fóli hú baacɔ a bá bɔ́ŋa bá ɔ banɔ́ hélúmúnyínyi,
bɛnamá bɛ́yaátɛ́ nu ŋa nɔ́ táta e ?
Bakɛla maabɛ́ ŋe bú fólinyi tɔ́na,
anyía bé beébe hélúmúnyínyi bɔkɔ búmɔtɛ́ !
35 Mbá ɛ ŋa mɛ́ banɔ́ láana anyía énu lénéke báánɔ́ beliŋine,
énu beébe kɛláka bɔmbányɛ,
nu beébe foliki,
nuti bíkéti anyía bá ká bɔ banɔ́ hélúmúnyínyi.
Nu ká nɔ́ bɔ́ŋɔ bɛnamá biéŋí,
nuɔ́ bámɔ́kɔ́na baáná bá Bandɔ́mɛsɛ́ fáátɛ ɔ Ɔmuaná,
u kɛlaka bɔmbányɛ a aháŋá ná baŋákɔ́ŋákɔ na baŋána.
36 Ánɔ kɛláka baacɔ bɔmbányɛ ekúlú ekime háyɛ cianɔ́ Síkíne ŋa kɛlá bɔmbányɛ ekúlú ekime a baacɔ bekime. »
Nuti túméke bɔsɔ́ɔ́kɔ́ tɔkɔma
37 « Nuti túméke bɔsɔ́ɔ́kɔ́ tɔkɔma,
aáná Bandɔ́mɛsɛ́ tɛ káá banɔ́ túméke tɔkɔma ;
nɔtɛ hákɛ́na bɔsɔ́ɔ́kɔ́ eé meébe ma ɛcaná,
aáná Bandɔ́mɛsɛ́ tɛ káá banɔ́ hákɛ́na eé meébe ma ɛcaná ;
ánɔ nyɛanákɛ́nɛ́na bɔsɔ́ɔ́kɔ́,
aáná Bandɔ́mɛsɛ́ káá banɔ́ nyɛ́ánakɛnɛna.
38 Énu íínjíékíne bɔsɔ́ɔ́kɔ́ bɛnyɛ́ma,
aáná Bandɔ́mɛsɛ́ káá banɔ́ íínjíékíne tɔ́na bɛnyɛ́ma.
Bá káá banɔ́ iínjíékíne nyɛnamá nyɛ́ bɛnyɛ́ma e nyiéŋí anyɛ́ nu tɛ anɔ́ bá nu ɔbɔ́ŋɔ haála há ɔháya.
Bandɔ́mɛsɛ́ káá banɔ́ kɛ́laka bɔkɔ búmɔtɛ́ háyɛ nu naŋa nuanɔ́ kɛ́laka bɔsɔ́ɔ́kɔ́. »
39 Yésus ŋaá háná beébe túmíne ɛnjaba eeci :
« Ɔ́kɔ,
ondíméndíme áŋa wu okendisiki sɔ́ɔ́kɔ́ ondíméndíme e ?
Eéʼeé,
keyé bá ká ka bɔ́ kúákɔna a nɔɔfia beébe bekime béfendí.
40 Muákɔ́nɛ́na ta mumɔtɛ́ tɛ ŋáa hɔ́la muayɛ́ muékúnyi ;
mbá *muákɔ́nɛ́na a mú ma mána ɔwaákɔ́nɛ́na,
mu káá bá ne omenyi háyɛ muayɛ́ muékúnyi.
41 Huúúʼ !
Anyána ɔ ŋɔɔ́ lɛca efumbú a yááŋa eé nyiíse nyɛ́ sɔ́ɔ́kɔ́,
a tɛ lɛca bɔɔtɛ́ a búáŋa a nyiɔ́wɔ e ?
42 Ta anyía anyána ɔ ŋɔɔ́ laana sɔ́ɔ́kɔ́ asɛ :
“Ɔ́ɔ́kɔ,
yámɛ ɔ waáŋía efumbú eé nyiíse”,
kuɔŋɔ́ a tɛ lɛca bɔɔtɛ́ a búáŋa a nyiɔ́wɔ e ?
Kuɔŋɔ́,
ɔɔcɔ u tɔbɛ́mbɛ túfendí,
caŋá bɛ́áŋía bɔɔtɛ́ a búáŋa oówo eé nyiíse,
mbá e menyi ɔlɛca efumbú a yááŋa eé nyiíse nyɛ́ sɔ́ɔ́kɔ́. »
Bé ŋe ményi atɔ́kɔ́ ekime a bíáyɛ́ bɛtámá
(Mat 7.16-20 ; 12.33-35)
43 « Ambányɛ yɛ́ atɔ́kɔ́ tɛ ŋáá háá bɛɛbɛ́ bɛ́ bɛtámá ta buɔ́sɛ́,
aabɛ́ yɛ́ atɔ́kɔ́ tɛ háá bɛmbányɛ bɛ́ bɛtámá ta buɔ́sɛ́.
44 Bé ŋe ményi atɔ́kɔ́ ekime a bíáyɛ́ bɛtámá.
Yááŋa anyíaʼo,
bá naŋa bá tɛ á káta bitoli a yaanda yɛ́ ɛsándá,
ta tɔlɔndɔ a nyɛliaŋɛ.
45 Mɔkɛla bɔmbányɛ ŋa kɛ́la bɛmbányɛ bɛ́ bɛsana,
anyía yááyɛ́ ambányɛ yɛ́ ɔtɛ́má ŋeé wuúci tɔ́ma o o biíbi kɛla ;
mɔkɛla maabɛ́ ŋa kɛ́la bɛɛbɛ́ bɛ́ bɛsana,
anyía yááyɛ́ aabɛ́ yɛ́ ɔtɛ́má ŋeé wuúci tɔ́ma o o biíbi kɛla.
Yááŋa anyía nyuúté ŋe hémúnyi bɛsana e bí mó nyióyóko ɔ ɔtɛ́má hú mbiɔ́kɛ. »
Ɛnjaba ci betúme meébe
46 « Anyána nu ŋa nɔ́ mɛ lɔ́ŋɔ anyía “Otéŋí a Waáŋá,
Otéŋí a Waáŋá” mbá nu tɛ kɛlá bɛsana abɛ́ ɛ ŋa mɛ́ banɔ́ laána e ?
47 Míɔ cɔba ɔ ɔ banɔ́ laána aányɛ́ ɔɔcɔ okime ŋaá hɔá awɔ́ u ŋa faáya náámɛ u lɔ́kɔ́máka bíámɛ bɛsana,
u biíbi látáka.
48 U ŋaá hɔá mutúme ciíbe e mú ŋe tíméke inue,
muó óofikinyi ɔ ɔmɛsɛ́,
anyía mué túméke ciíbe a nyɛndányɛ́ ɔ ɔmuaná.
Ekúlú ayɛ́ tɔbɔ́lá ŋaá naáka,
bihéŋélumé ŋó nyióyíki,
bɛ́ áambaka ɔhɔlana ciátɛ ciíbe,
mbá ci ti ómó bínyíétinyi te butíkítíki,
anyía cɛ ŋaá bá itúmékénénú na makɛ́nda.
49 Mbá ɔɔcɔ okime awɔ́ u ŋaá lɔ́kɔ́ma bíámɛ bɛsana eebi,
u ti biíbi látɛ́na,
ŋaá hɔá ɔɔcɔ awɔ́ u ŋeé túméke ciíbe tɛ́ka ne numbelíki,
te otíme ɔmɛsɛ́ bɔmbányɛ.
Ekúlú ayɛ́ tɔbɔ́lá ŋaá naáka,
bihéŋélumé ŋé nyióyíki,
bí ŋeé kuúsíki ciátɛ́ ciíbe búlukutukutu !
Cɛ ŋá katɛ́áka hú ikime. »