Baacɔ bá Násalɛt tɛ́ ŋá bɔ́ háya mɔŋɔlɛ́ né Yésus
6
1 Aáná Yésus ŋá hátɔ́na aáhá,
u ŋá cɔ́ba a bálɛ́ka acɛ́ u ŋaá kɔ́mákɛ́na;
ª bááyɛ́ baákɔ́nɛ́na ŋe bú wuúci látáka.
2 A búmɔtɛ́ *buɔ́sɛ́ bú ehélúme bú *Besuif,
u ŋé túme oweékúnyi baacɔ Bɛsana bɛ́ Bandɔ́mɛsɛ́ a *andaŋía yɛ́ ɔbɛ́cɔ́kɔ́lɛ́na.
Baacɔ beéŋí a bá ŋa bɔ́ bá bábɔ́ lɔ́kɔ́máka bíáyɛ́ bɛsana ŋe bú kékéké,
bá kɔ́ɔnaka báyɛ :
« Háányɛ́ bɛsana eébí ŋe wuúci húlíne e ?
Nyɛnamá nyí omenyi nyɛ́ háányɛ́ eényí e ?
Nyɛnamá nyí *bikéki bɛ́ bɛsana nyɛ́ háányɛ́ eényí u ŋa kɛla e ?
3 Tɛ́ cáŋa ɔɔ́nɔ́ u Malíi,
ooci a wáŋa kábɛ́nda e ?
Tɛ́ cáŋa onyíinyí u na Sáak,
na Soóse,
ne Súute ne Símon wáŋa e ?
Benyíinyí e beénjú tɛ á bá aaha na basɔ́ e ?
» I isuŋí eécí bá ŋa bɔ́ bá tɛ ábɔ́ háya mɔŋɔlɛ́ nááyá.
4 Mbá ɔsɛ náábɔ́ :
« Bé ŋeé kéke *muhémúnyi bɛsana mɔ Bandɔ́mɛsɛ́ haála hekime.
Hú aá buayá,
ne e hííyé hɛnyɛ́nɔ́,
na a ciayɛ́ ciíbe cɛ baacɔ bé ti ŋée wuúci kéke. »
5 Aáná u tɛ ɔ́mɔ kɛla *ekéki yɛ́ asana hɔ́á ta ɔmɔtɛ́,
ɛ tɛ ŋáa bá hú bɔkɔnɔ́kɔ́nɔ a bɔ́mɔtɛ́ ebé u ŋe yeéŋúnyísíki ɛ́cɛ ú meé beébe táláka aabá a cɛɛ́tɔ.
6 Yésus ŋeé kékéké isuŋí cɛ́ baacɔ eébé.
Yésus maá tɔ́mɔ́kɔ́na baákɔ́nɛ́na a masɔ́ma
E elime eécí,
Yésus ŋaá cɔ́ba ne buúse,
u húlé éékúnyíki baacɔ bɛsana ɔ mɔnɔŋɔ mekime ma maabána.
7 U ŋɔɔ́ lɔ́ŋɔ́kɔ́ *baákɔ́nɛ́na bɔ́ɔ́hátá ne béfendí,
u ŋe túme o beébe tɔ́ma béfendí béfendí.
U ŋeé beébe iínjíé makɛ́nda me otémbúsíki *bɛɛbɛ́ bí bililé.
8 U ŋeé beébe oonyísínyí,
ɔsɛ :
« Ekúlú eyí nú ŋe nú súéte,
nuti hiíte ta bɔkɔ ;
énu bítímbíé hú otúmbe ;
nuti hiíte biléti,
ta ambalá,
te tuléŋúléŋú tɔ́ mɔɔnyɛ́.
9 Ánɔ bɛ́háya bɛkandɛ́na a akɔlɔ́ mbá,
nɔtɛ bɛ́háya bɛháŋá namuaná bífendí. »
10 Aáná u ŋa háná é beébe laana ɔsɛ :
« Haála hekime ahá nɔ́ ká ká nɔ́ háma,
énu limíne hí eé ciíbe acɛ́ bá banɔ́ iínjie ɔ ɔkɔɔ́háma ahá nu ká nɔ́ hatɔ́na hɔ́á.
11 Mbɔ́kɔ bé ŋe kíne ɔ banɔ́ káha bɔmbányɛ ta anyía bé ŋé kíne ɔlɔ́kɔ́ma bɛsana abɛ́ nu ŋa nɔ́ kɔ́ɔna haála a hɔ́mɔtɛ́,
ánɔ hatɔ́na hɔ́á,
mbá nu bíkítéke ofunú a cáánɔ́ akɔlɔ́,
ª anyía núénú beébe tóŋínyi nyíábɔ́ nyɛnana. »
12 Aáná baákɔ́nɛ́na ŋa bɔ́ hátɔ́na,
bé ŋé súétéke o okohúlinyi baacɔ anyía bá bɛ́kákálákɛ́na máábɔ́ maabɛ́,
mbá bá sɔ́mba ɔkɔlɔ́ eé meéme ;
13 bá ŋa bɔ́ bá bébú hémúkúnyi bɛɛbɛ́ bí bililé biéŋí a baacɔ,
bé fééfiki bɔkɔnɔ́kɔ́nɔ beéŋí ɔsɔŋɔ,
bé beébe eéŋúnyísíki.
Owé ú Sáaŋ Batis
14 Aáná Otéŋí Elóotª ŋaá lɔ́kɔ́má baacɔ áa cámbaka nyiínyi nyí Yésus,
anyía núáyɛ́ nulumí ŋaá lɔ́kɔ́máná bɛhaála bikime.
Baacɔ ɔ bɔ́mɔtɛ́ ŋa bɔ́ bá bábɔ́ kɔ́ɔnaka báyɛ :
« Sáaŋ Batis ma háányua e biwéewé,
a asana eéyé wáŋa na makɛ́nda ma ɔkɛlaka bikéki bɛ́ bɛsana. »
15 Bɔ́mɔtɛ́ báyɛ :
« Éli wáŋa !
» Bɔ́mɔtɛ́ tɔ́na báyɛ :
« Muhémúnyi bɛsana mɔ Bandɔ́mɛsɛ́ muáŋa ;
mu ŋaá hɔ́á *muhémúnyi bɛsana mɔ Bandɔ́mɛsɛ́ a múmɔtɛ́ mɔ buáyá. »
16 Ɛ́makɛ́la *Elóot aá lɔ́kɔ́máká aáná,
mbá ɔsɛ :
« Ɛ́cɛ Sáaŋ awɔ́ ɛ ŋa mɛ́ kɛlá anyía bá cála aatɔ́,
wuúci wáŋa wu ɔhaanyua o owé ! »
17 Yááŋa anyía,
buáyá Elóot bɛ́muátá ŋaá sɔ́mbɔ́tɔ́na anyía bá hatɛ́na Sáaŋ,
bé wuúci ɔɔ́tɔ́kɔ́kɔ ne tukolí,
bé wuúci háya eé ciíbe cɛ ɛcaná a asana yí Elóotiat,
oónyí u uúyé onúséyé Fílibª,
ewú Elóot ŋaá bátɛ́ná.
18 Sáaŋ ŋaá bá waá láakɛna Elóot ɔsɛ :
« Okotí ti ŋó yóo wiínjie makɛ́nda ma ɔbátɛ́na oónyí u uuwe onúséyé. »
19 Aáná Elóotiat ŋaá bátɛ́nɛ́ná Sáaŋ abaká ɔ ɔtɛ́má a asana eéyé,
wa aambaka ohónyí wú o wuúci ɔ́ɔ́nɔ ;
mbá u tɛ ɔ́mɔɔ́ bɔ́ŋɔ,
20 anyía Elóot ŋaá bá weé kékéke Sáaŋ,
u wuúci kamakɛna anyía u ŋaá bá weé menyukune anyía Sáaŋ ŋaá bá atálɛ́mánánɔ́ yɛ́ ɔɔcɔ,
wuúci tɔ́na ofúúménénú eé buúse bɔ́ Bandɔ́mɛsɛ́.
Aáná injiŋé ŋaá bá cié nyímúkúnine Elóot ekúlú ekime ayɛ́ u ŋaá bá waá lɔ́kɔ́máka Sáaŋ á táŋáka ;
yiíyi anyía uuyé ɔtáŋa ŋaá bá weé wuúci bílénékíne.
21 Buɔ́sɛ́ bɔ́ ɛmakɔ ŋaá hámɛ́na Elóotiat,
buɔ́sɛ́ ebú Elóot ŋaá tánáká bɔŋanda bɔ́ macakɔna ma nyíáyɛ́ nyibíbíéne.
U ŋɔɔ́ lɔ́ŋɔ́kɔ́ na bááyɛ́ bɔnyiɔnɔ ne betéŋínyi bicénji,
na *baáŋá bá *Kalilé.
22 Ɔbɔ́la u Elóotiat ŋo yóofine a andaŋía yɛ́ bunɔ́kɔ́,
yó bínéke bɔmbányɛ a nyɛnamá anyɛ́ búáyɛ́ bunɔ́kɔ́ ŋeé bílénékíne ne Elóot na baacɔ abá u ŋɔɔ́ lɔ́ŋɔ́kɔ a bɔŋanda.
Aáná otéŋí ŋá laana ɔbɔ́la ɔsɛ :
« Bɔkɔ bukime ebú o ŋoó léne,
mɛ báta,
i ŋe mí o wiínjíékíne. »
23 Aáná u ŋaá súátɛ́na ɔsɛ :
« Taaká bɔkɔ bukime abɔ́ ɔ ŋɔɔ́ mɛ bataka,
i ŋe mí o wiínjíékíne,
ta ɔwaafana ɛ ɛkatɛ́katɛ́ iisí cɛ búámɛ butéŋí. »
24 Aáná ɔbɔ́la u oónjú ŋaá hatɔ́na,
yɔ́ háma a nɔháatɛ́,
u ŋga bátá iinyí ɔsɛ :
« Aátɛ́ yamɛ batá otéŋí e ?
» Iinyí ɔsɛ :
« Batá otéŋí aatɔ́ yɛ́ Sáaŋ Batis. »
25 U ŋaá hálɔ́mɔ́na ɔ ɔhálɔ́mɔ́na né otéŋí,
mbá ɔsɛ nááyá :
« I ŋeé mi léne anyía óo mi iínjie aámbáya aatɔ́ yɛ́ Sáaŋ Batis atálánɔ́ e metéŋgélé ɔ ɔmuaná. »
26 Ɛ́makɛ́la otéŋí á lɔ́kɔ́má aáná,
u ŋé cunje ;
mbá a asana ayɛ́ ú maá súátɛ́na eé buúse bɔ́ baacɔ abá u ŋɔɔ́ lɔ́ŋɔ́kɔ́ a bɔŋanda,
u tɛ ɔ́mɔ́ bá wu ɔhálɔ́mɔ́na ne elime a búáyɛ́ buhúnyi.
27 Aáná u ŋaá tɔ́má ɔ ɔtɔ́ma ecénji a yɛ́mɔtɛ́ e bicénji a bɛ́ ŋaá bá bíé wuúci tétényíki ɔsɛ :
« Mi héléníne aatɔ́ yɛ́ Sáaŋ Batis.
» Aáná ecénji ŋa cɔ́ba eé ciíbe cɛ ɛcaná,
nyɛkaácála Sáaŋ aatɔ́ eényí.
28 U ŋé yiíyi héléne e metéŋgélé ɔ ɔmuaná,
u ŋé iínjíé ná ɔbɔ́la ;
ɔbɔ́la ŋeé hiíte,
u ŋé hulínyi né iinyí.
29 Ɛ́makɛ́la *baákɔ́nɛ́na bá Sáaŋ abɔ́ lɔ́kɔ́ma asana eéyé,
bé ŋgé hiíte yááyɛ́ ekukulukúkúlú,
nyikeényie eényí.
Yésus me túkéke bɔnɔnja bɔ́ baacɔ
30 Aáná baacɔ bá ɛndɔ́ma ŋa bɔ́ hálɔ́mɔ́na né Yésus,
bé ŋé wuúci bíkétíkínyi bɛsana bikime na abɛ́ bá ŋa bɔ́ kɛ́láka ne ebí bé ŋe bú eékúnyíki baacɔ.
31 Yésus ŋeé beébe laána ɔsɛ :
« Ánɔ faáya,
túá cɔ́ba a mafákálɛ́ana,
túé hélúmíte.
» U ŋaá kɔɔ́na aáná,
anyía baacɔ ŋaá bá beéŋí :
Eebe súétéke,
eebe faákɔ́na a nyɛnamá anyɛ́ *baákɔ́nɛ́na tɛ ɔmɔ́ bá ne ekúlú yɛ́ ɔnyíáka bɔkɔ.
32 Ne Yésus na baákɔ́nɛ́na ŋe bú súété ɔ ɔkɔkɔ́ a mafákálɛ́ana,
hú beébe bímuócí haaca na baacɔ.
33 Ta híáná,
baacɔ beéŋí ŋe bú beébe lɛcáka bébú súétéke ;
bé ŋe menyí anyía ne Yésus na baákɔ́nɛ́na bá bɔ́ŋa ;
aáná bá ŋá bɔ hátɔ́kɔ́na a bálɛ́ka ikime na ɔtɛ́tá,
bá ŋá caŋá ɔ kɔɔ́háma ne beébe a haála etéehé.
34 Ɛŋakɛlá Yésus á hámá ɔ ɔkɔkɔ́,
yɔ́ lɛ́ca yaandándá yí etúte yɛ́ baacɔ a fáakɔna,
mahana ŋé wuúci tímbie,
anyía bá ŋa bɔ́ bá háyɛ ɛtɔ́mbá a cɛ́ tɛ á bá ne mutétényi.
Aáná u ŋeé túme o beébe eékúnyi bɛsana biéŋí.
35 Ahá ekúlú ŋaá bá yá yáaŋa o osúéte,
baákɔ́nɛ́na ŋe bú bíkósíti nááyá,
mbá báyɛ :
« Buɔ́sɛ́ meé súéte,
haála eehe áŋa a mafákálɛ́ana.
36 Laákɛ́na baacɔ eebe é súétéke ne e bisíéné na ɔ mɔnɔŋɔ ma maabána,
bá ɔkɔwáambaka bɛnyɛ́ma bɛ́ ɔnyíá. »
37 Yésus ɔsɛ :
« Banɔ́ bɛ́muátá,
énu beébe aafɛ́na !
» Aáná bé ŋe bú wuúci batá báyɛ :
« Ɔ ŋɔɔ́ lɛca anyía tua sɔ́ŋa na makɛ́nda ma ɔkɔɔ́wɔɔ́ndɔ́kɔ biléti bɛ́ hɔ́ndɛ́tɛ ífendí cɛ́ mɔɔnyɛ́ª anyía tuésú beébe íínjíékíne,
bábɔ́ nyíáka e ? »
38 Mbá ɔsɛ :
« Nua nɔ́ŋa ne biléti bínyie aaha e ?
Ánɔ ka lɛca !
»
Ekúlú eyí bé ŋe bú bícónyi,
bó menyi,
báyɛ nááyá : « Tua sɔ́ŋa ne biléti bɛ́táánɔ na tuɔfɔ́ túfendí tɔ́na. »
39 Yésus ŋeé beébe laána anyía bé límísíkínyi baacɔ bekime ɔ ɔmɛsɛ́ e bihuti a bɛɔ́sɔ,
aá bɛasɛ́ a bɛasɛ́.
40 Aáná bé ŋe bú limekine ɔ ɔmɛsɛ́ aá bɛasɛ́ bí etíne atáánɔ cá baacɔ na aá bɛasa bí etíne éfendí cá baacɔ ne imbuke cíɔ́hátá.
41 Yésus ŋé hiíte ne biléti bɛ́táánɔ na tuɔfɔ́ túfendí,
u ŋé bééti eése ɔ ɔmuaná,
u ŋé iínjíé Bandɔ́mɛsɛ́ bitéŋíti,
u ŋá bákáka biléti eébí,
nyiínjíékíne ná baákɔ́nɛ́na eényí anyía bá ka ááfákɛ́na baacɔ.
U ŋé beébe aafákɛ́na tɔ́na tuɔfɔ́ túfendí eétú beébe bekime.
42 Baacɔ bekime ŋa bɔ́ nyíáká,
bó weécéke.
43 Bá ŋá bándáka bikélékéti bí biléti na bɛ́ tuɔfɔ́ a bɛ́ ŋɔ́ lɔ́bɔ́kɔ ;
bó nyióyísíki a tɔnjatɛ́ túɔ́hátá ne túfendí hú mbiɔ́kɛ.
44 Ɔmbana ɔ́ baacɔ awɔ́ ú ŋaá nyíáká biléti eébí ŋaá bá tɔ́sɛ́na ɛ́táánɔ cɛ́ banɔ́mɔcɔ́.
Yésus ŋaá kánda e menyífé ma nuɔmɔ́ ɔ ɔmuaná
45 Hí e elime eécí,
Yésus ŋo yoófíkínyi bááyɛ́ *baákɔ́nɛ́na ɔ ɔkɔkɔ́,
bé buéke e eyinyíé a asálá yɛ́ nuɔmɔ́ a aháŋá yɛ́ Bɛtɛsɛ́ta ekúlú eyí wuúci bɛ́muátá ú ŋe síké oyóólísi baacɔ.
46 Ɛ́makɛ́la weé beébe óólísíkí,
u ŋá báátáka a nɔkɔndɔ ɔ ɔmuaná ɔ ɔkɔbɛ́cɔ́kɔ́lɛ́na Bandɔ́mɛsɛ́.
47 Nanyiɔ́fɔ́,
ɔkɔkɔ́ ŋaá bá yá yáaŋa ɛ ɛkatɛ́katɛ́ cɛ nuɔmɔ́ ;
Yésus bímuócí ŋaá bá wá yánáŋa a asálá.
48 Ahɛ́ Yésus ŋaá lɛ́ca baákɔ́nɛ́na ébú bíyébíki buéŋí ɔ ɔhɔsa menyífé anyía ehúne ŋaá bá yé húnéke,
yí húlúkúne a aháŋá ayɛ́ bá ŋa bɔ́ bá bábɔ́ cɔ́cɔbaka.
A alalɛ yɛ́ ɔyá,
u ŋé túme ɔcɔba náábɔ́,
u kandaka e menyífé ma nuɔmɔ́ ɔ ɔmuaná,
u ŋa sɛ́ weé beébe hɔláka.
49 Ekúlú eyí bé ŋe bú wuúci lɛca waá kándaka e menyífé ma nuɔmɔ́ ɔ ɔmuaná,
bé ŋé ketí anyía ɛnyɔlɛ cɛáŋa,
nyíábɔ́ nyitúme ɔháya mukéké eényí,
50 anyía bekime ŋe bú wuúci lɛcá,
manɔ́ŋɔ́ ŋé beébe kátíáka.
Yésus ŋá táŋɛ́ta ɔtáŋɛ́ta ɔsɛ :
« Ánɔ bɛ́kɛ́ndɛ́na !
Yaŋɔ́ ya mɛ́ŋaʼo,
nuti líkíméke. »
51 Aáná u ŋé yóófíne ɔ ɔkɔkɔ́ ;
ehúne nyilésíkínyi eényí.
Baákɔ́nɛ́na ŋe bú kékéké nyɛnamá nyikime asana eéyé,
52 anyía bɔ́ tɛ ɔ́mɔ bɔ́ lɔ́kɔ́ma bɔmbányɛ *ekéki yɛ́ asana yí biléti ebí Yésus ŋeé céésíki,
anyía cííbú ɛtɛ́má ŋaá bá ɛnatákánɔ́ ɔ ɔlɔ́kɔ́ma.
Yésus me yeéŋúnyísíki bɔkɔnɔ́kɔ́nɔ i iisí cɛ Kɛnɛsalɛt
53 Ɛ́makɛ́la ne Yésus na bááyɛ́ *baákɔ́nɛ́na ábɔ́ látɛ́na nuɔmɔ́,
bá ŋga hámá i iisí cɛ Kɛnɛsalɛt,
ª bé ŋe súŋé yáábɔ́ ɔkɔkɔ́ a asálá.
54 Hí ahɛ́ bá ŋa bɔ́ hámɔ́kɔ́ná ɔ ɔkɔkɔ́,
baacɔ ŋé menyutúne Yésus.
55 Bá ŋa bɔ́ saásíáka i iisí ikime,
bé húlé kɔ́ɔnaka báyɛ :
« Yésus a yáaŋa aahaʼo !
» Bé ŋe túmé ohéléne bɔkɔnɔ́kɔ́nɔ nááyá,
bá bɛ́túáhákɛ́nánɔ́ e ebúyé.
56 Haála hekime ehé Yésus ŋaá bá u kaáháma,
ta a bálɛ́ka,
ta ɔ mɔnɔŋɔ,
mbá te e bikúle bí bisíéné,
baacɔ hélékénéne báábɔ́ bɔkɔnɔ́kɔ́nɔ a bɛhaála bikime abɛ́ baacɔ naŋa bábɔ́ bɛ́bándákána.
Bé wuúci bɛ́cɔ́kɔ́lɔ́kɛ́na anyía wá nyɛánáka baacɔ eébé é bítíséke te hú hibéŋú hɛ́ búáyɛ́ bɔlaka ;
aáná bekime a bá ŋa bɔ́ bá bébú wuúci bítíséke ŋa bɔ́ aáŋɔ́núaka.