Yusuf nompakanoto batuana pangipi Magau Masir
41
Sangga nagana rompae kaliuna kajadia etu Magau Masir nangipi. Riara mpangipina iꞌa nekanggore ri wiwi Binangga Nil. 2 Ri setu iꞌa nanggita pitu ongu japi to naboya mpuꞌu, wuluna damo nelana. Nesuwumo japi etu nggariara binangga etu lau nangguku kawoko ri wiwi binangga. 3 Naopu etu nikitana woꞌumo pitu ongu japi to nadusu mpuꞌu, damo kulina nombabungu wukuna. Nesuwumo japi etu nggariara binangga pade lau nekanggore ri sinjori japi-japi to naboyana ri wiwi binangga etu. 4 Pade japi-japi nadusu mpuꞌu etu nanggoni pitu ongu japi to naboyana sampe naopu. Naopu etu nembangumo magau.
5 Naliu etu napisi balimo iꞌa pade iꞌa nangipi karongganina. Riara mpangipina nikitana sampuꞌu gando nowua pitu mbuli to naboya bo nabelo mpuꞌu. 6 Naopu etu nikitana woꞌu pitu mbuli gando ntanina to nawara bo nalele sabana nawela poiri to napane nggari kamataeona. 7 Pitumbuli gando to nawara etu nangome pitu mbuli gando to naboya bo namono paneꞌa. Naopu etu nembangumo magau pade nanotomo rarana iꞌa nangipi.
8 Naeompadondona nasusamo pekirina, jadi nipokionamo pura-pura topobolowia bo tau to nanoto ri Tana Masir. Pade nitesana ka ira pangipina. Tapi daꞌa ria kamba sambaꞌa to namala mompakanoto batuana pangipi magau etu.
9 Nangepe etu nangulimo topompakasadia panginu ka magau ka iꞌa, “Magau, eo eꞌi aku kana mangaku salaku. 10 Bopia narau mpuꞌu rara magau ri jaꞌiku bo ri jaꞌi topompakasadia roti ka magau. Jadi kami rombaꞌa nitarunggu magau riara sapo balengga topanggatono sapo magau. 11 Naria sambengi kami rombaꞌa nangipi, pade pangipi kami etu daꞌa nasimbayu batuana. 12 Ri setu naria sambaꞌa kabilasa to Ibrani nitarunggu mpasanggani-nggani ante kami. Iꞌa sambaꞌa batua nu balengga topanggatono sapo magau. Kami nombatesa pangipi kami ka iꞌa pade iꞌa nompakanoto batuana pangipi kami sambaꞌa bo sambaꞌa. 13 Pade pura-pura najadi ewa to niulina ka kami. Aku nionggotaka mpanjili mantui bagoku bopia, pade topompakasadia roti ka magau nipatesi.”
14 Nangepe etu magau nompakau tau lau mangala Yusuf, pade iꞌa nisuwuraka mpakasalisa nggariara tarunggu. Naopu nesuwu iꞌa nogau janggona pade nanjambei pakeana pade nalau nantingayo magau.
15 Nangulimo magau ka iꞌa, “Aku nangipi pade daꞌa ria sambaꞌa to namala mompakanoto batuana pangipiku etu. Tapi niepeku iko eꞌi nau aga mangepe pangipi mamala iko mompakanoto batuana pangipi etu.”
16 Nesonomo Yusuf ka magau, “Aku daꞌa namala, Magau, tapi Alatalamo to mompakanoto ka magau batuana to nakonona.”
17 Pade nangulimo magau ka Yusuf, “Riara mpangipiku aku nekanggore ri wiwi Binangga Nil. 18 Tempo etu aku nanggita pitu ongu japi to naboyana, wuluna damo nelana. Nesuwumo japi etu nggariara binangga lau nangguku kawoko ri wiwi binangga. 19 Tapi naopu etu nesuwu woꞌumo pitu ongu japi to najaꞌa lenjena, nadusu mpuꞌu, damo kulina nombabungu wukuna. Daꞌa ria sanggani aku nanggita japi ri njumaongu Tana Masir to nasimbayu kajaꞌa lenjena ante japi-japi etu. 20 Japi-japi to nadusu bo najaꞌa lenjena etu nanggoni pitu ongu japi to naboyana paneꞌa sampe naopu. 21 Tapi naupa iwetu daꞌa ntoto naria kabalina. Koro ira bate-batena nadusu ewa paneꞌa. Naopu etu nembangumo aku.
22 Naliu etu napisi balimo aku pade nangipi woꞌumo. Nikitaku pitu mbuli gando to naboya bo namono natuwu ri sampuꞌu gando. 23 Pade natuwu woꞌu pitu mbuli gando to nawara bo nalele sabana nawela poiri napane nggari kamataeona. 24 Gando to nawara etu nangome gando to naboya paneꞌa. Nitesakumo pangipi etu ka pura-pura topobolowia tapi daꞌa ria kamba sambaꞌa namala mompakanoto batuana pangipiku etu ka aku.”
25 Naopu etu nangulimo Yusuf ka magau, “Rongele pangipi magau nasimbayu batuana. Alatala nompopanjani ka magau nuapa to rapowiana tempo marata. 26 Pitu ongu japi to naboyana norapaka pitumpae, pade waꞌa woꞌu pitu mbuli gando to naboyana. Jadi batuana rongele pangipi etu nasimbayu. 27 Pitu ongu japi to nadusuna bo najaꞌa lenjena to nesuwu nggapuri bo pitu mbuli gando to nalele sabana nawela poiri napane nggari kamataeona norapaka kamateoro pitumpae kasaena.
28 Ewa niuliku ka magau paneꞌa, Alatala nompopanjani ka komi nuapa rapowiana tempo marata. 29 Kana marata tempona pitumpae kasaena maboya mpuꞌu pura-pura tuja-tuja ri Tana Masir. 30-31 Tapi maliu etu kana marata tempo kamateoro pitumpae kasaena. Mana ratora ntau tempo maboya etu, pade Tana Masir eꞌi kana rapakangau kamateoro etu. Iwetu kajaꞌana kamateoro etu sampe mana ntoto ratora ntau tempo maboya etu. 32 Pangipi etu nisili ka magau sabana kajadia etu nipakatantu Alatalamo pade mana masaeka rapowiana. 33 Sabana etu nabelopa ane magau mangelo sambaꞌa tau to napande bo nanoto, pade mangonggotaka iꞌa majadi topombaurusi Tana Masir eꞌi. 34 Nabelo woꞌu ane magau mangonggotaka bara sakuya mbaꞌa topantulungi ntanina majadi topoparenta bagia-bagia Tana Masir. Riara pitumpae kasaena tuja-tuja maboya mpuꞌu ira kana rawai ka kuasa mompasiromu sabagia nggari lima bagia nggari asele ntana Masir. 35 Asele ntana to rapasiromu ira riara pitumpae to marata etu kana ratambunaka riara logo ri ngata-ngata Tana Masir eꞌi pade rajagai. 36 Asele ntana etu kana raboli iwetu ala maria panggoni ane marata tempo kamateoro pitumpae kasaena etu ri Tana Masir. Ane iwetu todea tana eꞌi daꞌa mamateoro tempo etu.”
Yusuf nionggotaka najadi Gubernur ri Tana Masir
37 Pantesa Yusuf etu nikasituju magau bo pura-pura pangga betena. 38 Jadi nangulimo magau ka ira pura-pura, “Natantumo daꞌa raratata tau ntanina nasimbayu ewa Yusuf eꞌi, sabana iꞌa nikuasai Nosa Nagasa nggari jaꞌi Alatala.”
39 Pade nangulimo magau ka Yusuf, “Alatala nompakanoto ka iko pura-pura etu. Jadi daꞌa ria tau to neliu ngganoto bo neliu nggapande nggari iko. 40 Iko kana kuonggotaka majadi topombaurusi poparentaku, pade pura-pura todeaku kana matundu ri jaꞌi parentamu. Aga damo aku to meliu nggakuasa nggari jaꞌimu.”
41-42 Naopu etu niwonju magaumo sinjina to norandu mere Magau Masir nggari koya mpalena, pade nipopasuana ri koya mpale Yusuf. Pade niulina, “Ante sinji eꞌi iko kuonggotaka majadi Gubernur ri njumaongu Tana Masir eꞌi!” Naopu etu nipopasuana ka Yusuf baju ndoe to nalusu mpuꞌu, pade nipopobilina ka iꞌa rante bulawa ri tambolona majadi tandai kuasana. 43 Pade niwaina ka Yusuf kareta nu magau karonguna rapakena, pade pangga-pangga bete nu magau nolumako ri ngayo kareta etu pade nongare-ngare, “Pakabelo-belo! Wai jala!” Iwetumo Yusuf nionggotaka najadi Gubernur ri njumaongu Tana Masir.
44 Pade nangulimo magau ka Yusuf, “Aku eꞌi magau, tapi ane daꞌa rapaloga komi daꞌa ria sambaꞌa tau ri njumaongu Tana Masir mamala manggawia nuapa-nuapa.” 45 Pade magau nompoposanga ka Yusuf sanga nto Masir, etumo i Zafnat-Paaneah, pade nipoporongona iꞌa ante sambaꞌa besi to nosanga ka Asnat, ana i Potifera topanggeniaka agama ri ngata On. Jadi iwetumo Yusuf najadi topoparenta njumaongu Tana Masir.
46 Yusuf noumuru tolumpulu mpae tempo iꞌa nionggotaka nokarajaa ka Firaun, Magau Tana Masir. Nalaimo iꞌa nggari jaꞌi magau lau nombagulili Tana Masir. 47 Riara tempo pitumpae pamulana asele ntana ri Tana Masir neliu nggadea. 48 Jadi pitumpae kasaena asele ntana nggari njumaongu Tana Masir etu nipasiromu Yusuf pade nibolina riara logo ri butu-butu ngata. Asele ntana nggari bagia to namosu sangata niboli riara ngata etu. 49 Asele ntana to nipasiromu Yusuf etu neliu nggadea, nasimbayu ewa bone ri wiwi ntasi. Iwetu kadeana sampe daꞌa mana nirekena, sabana daꞌa namala rasuka.
50 Daꞌapa narata tempo kamateoro etu rongo Yusuf Asnat, ana i Potifera, topanggeniaka agama ri ngata On, noanaka rombaꞌa ngana langgai. 51 Nangulimo Yusuf, “Alatala nompakalinga aku nggari pura-pura kasusaku bo umaku saongu njapo.” Sabana etu nipoposangana anana ulumbua etu i Manasye.a 52 Pade tempo nesuwumo anana karombaꞌana niulina, “Alatala nombawai ka aku ngana ri petoꞌo kasusaku.” Sabana etu nipoposangana anana karombaꞌana etu Efraim.b
53 Naliumo pitumpae tempo asele ntana ri Tana Masir neliu nggadea. 54 Pade nompamulamo pitumpae kamateoro ewa to nitesa Yusuf ka magau bopia. Ri njumaongu dunia najadimo kamateoro etu. Tapi ri njumaongu Tana Masir naria panggoni nipakasadia. 55 Tempo pura-pura Tana Masir nawela kamateoro etu, nalaumo todea mpaka ri jaꞌi magau nerapi panggoni. Pade nangulimo magau ka ira, “Kalaumo mpaka ri jaꞌi Yusuf pade tukimo nuapa raparentana ka komi.”
56 Kamateoro etu nantambai kajaꞌana ri Tana Masir, pade nasilelemo sampe ri njumaongu dunia. Jadi Yusuf nombabuka logo-logo pomboli asele ntana pade nompobalu gando ka to Masir. 57 Pade naria tau nggari umba-umba ri dunia narata ri Tana Masir nangoli gando nggari Yusuf, sabana najaꞌa mpuꞌumo kamateoro etu ri njumaongu dunia.