Tuongatib 9

Gideon biig Abimelek tʋʋma yɛla

1 Abimelek, onɛ an Gideon Jerubaal biig la, da duoe keŋ o ansnam san'an Sekɛm teŋin nɛ ba tuŋ nidib la wʋsa san'an sɔns nɛ ba. 2 “O da bu'os Sekɛm nidib wʋsa ye, ‘Bɔɔ an sʋm tisi ya, Jerubaal biis pisyɔpɔi la na sʋ'ʋgi ya bɛɛ ya bɔɔdnɛ dau yinne ma'anɛ? Tɛnri ye man anɛ ya ziim.’ ” 3 Ban da yɛl nɛ'ɛŋa tis Sekɛm nidib la, ba wʋsa da siak ye ba na dɔl Abimelek, bɔzugɔ ba da yɛl ye, “O anɛ ti sizua.” 4 Ba da nɔk anzurifa ligidi pisyɔpɔi Baal pʋ'ʋsim dɔɔgin la tis o, ka o zaŋi da' ninyɔɔd banɛ ka' gban'arɛ ka ba lɛbig o zabzabidib. 5 O da keŋ Ofra linɛ aan o saam Jerubaal teŋin la zaŋ o ba'abiis pisyɔpɔi la wʋsa kʋ tampiing yinne zug. Amaa Jotam, onɛ an Jerubaal kpaanr la da zɔɔ su'a. 6 Sekɛm nɛ Bet Milo nidib la wʋsa da la'as Sekɛm titita'ar kanɛ kpi'e nɛ kugir kanɛ ba'a zi'e sappi la nii diis Abimelek na'am. 7 Ban da yɛl Jotam nɛ'ɛŋa la, o da dʋ Gerizim zuor zug ka tansi agɔla yɛli ba ye, “Kɛlisimi, Sekɛm nidiba, ka Wina'am mɛ na kɛlisi tisi ya. 8 Daar yinne ka tiis yina la'as taaba ye ba diisi ba na'ab. Ba yɛl Olif tiig ye, ‘Aan ti na'ab!’ 9 Amaa Olif tiig la lɛbis ye, ‘M basim m kpaam maalʋg, dinɛ ka ba mɔri na'asid wina nɛ saalib la, ka kena di tiis na'am?’ 10 Ka ba mɛ yɛl Akekaŋ ye, ‘Kem na aan ti na'ab!’ 11 Amaa Akekaŋ da lɛbis ye, ‘M basim m wala dinɛ an sʋm, ka malis hali la walib, ka di tiis na'am?’ 12 Tiis la yʋ'ʋn da yɛl vain tiig ye, ‘Kem na dii ti na'am!’ 13 Amaa ka vain tiig da lɛbis ye, ‘M basim daam maalʋg, dinɛ kpɛmisid wina nɛ ninsaalib la ka di tiis na'am?’ 14 Li naar wʋsa, tiis la da yɛl Agun'a ye, ‘Kem na aan ti na'ab!’ 15 Ka Agun'a da lɛbisi yɛl tiis la ye, ‘Ya ya'a sid bɔɔd ye ya bu'oe malʋŋ kpaam niŋi m zugin ka diisim na'am ka m aan ya na'ab, yanam kem na su'a man ma'asimin! Amaa ya'a ka' ala, bugum on yi man Agun'a san'an na kanb na'aziinr tiis banɛ bɛ Lebanon kʋkʋna zug la wʋsa.’ 16 Nannanna, yanamɛ diis Abimelek na'am la, ya tʋm linɛ mɔr na'asi ka dɔl sida suorɛɛ? Bɛɛ ya maal dinɛ nari tis Jerubaal nɛ o yidim la wʋʋ on da tʋm si'em tisi ya la? 17 Tɛn'ɛsimi ye m saam da zabi tisi ya, kuosi o nyɔvʋri faaɛn ya Midian dim nu'usin. 18 Amaa zina ya duoe zi'e m saam nɛ o yidim yɛla, kʋʋ o biribis pisyɔpɔi tampiing yinne zug, ka zaŋ Abimelek onɛ aan o sankpan'aspu'ak biigi diis o Sekɛm dim na'ab, on aan ya sizua la zug. 19 Ka ya ya'a maalnɛ dinɛ mɔr na'asi nɛ dinɛ dɔl suori tisin Jerubaal nɛ o yidim zina, yanam mɔri sumalisim zaŋi keŋ Abimelek san'an ka on mɛ mɔr sumalisim yanam zug. 20 Amaa li ya'a ka' alaa, kɛl ka bugum yi Abimelek san'an na di Sekɛm nɛ Bet Milo nidib, ka kɛ ka bugum yi Sekɛm nɛ Bet Milo nidibin na di Abimelek!” 21 Ka Jotam zɔɔ keŋ Beer n su'a, ka kpɛlim anina bɔzugɔ, o da zɔti Abimelek.

Abimelek nɛ Sekɛm dim namisʋg yɛla

22 Abimelek n da sʋ'ʋg Israel dim yʋma atan' la nya'aŋ, 23 Wina'am da kɛ ka nɔŋgbannwa'ar duoe Abimelek nɛ Sekɛm dim sʋʋgin, ka ba pʋ lɛn tis Abimelek sidaa. 24 Wina'am da tʋm nɛ'ɛŋa ye li kɛ ka bɛ'ɛd kanɛ ka ba tʋm tis Jerubaal biribis pisyɔpɔi la, ban da kɛ ka ba ziim pʋbig si'em la, ka li an sam yɔɔbi tis Abimelek nɛ Sekɛm nidib, ban da sʋŋ o ka o kʋʋ o ba'abiis la. 25 Ban da yi o nya'aŋ la, Sekɛm nidib la da kɛnɛ ka ninsieba su'a kʋkʋna zugʋ faand onɛ wʋsa dɔl zin'ikan la. Ka ba keŋ yɛl Abimelek.

26 Gaal onɛ an Ebɛd biig la da duoe nɛ o ba'abiisi keŋ Sekɛm, ka teŋ la nidib zaŋi ba ti'iri niŋ o san'an. 27 Ban da yii keŋ pɔɔdinɛ la'as tiwala dinɛ ka ba mɔri nwiakidi maan daam la, ba da maal malʋŋʋ ba Win dɔɔgin la. Ban da bɛɛ ani dit ka nuud la, ba da pɔ nɔɔri tis Abimelek. 28 Ka Gaal onɛ an Ebɛd biig la yɛl ye, “Abimelek aan anɔ'ɔnɛ, ka Sekɛm mɛ aan anɔ'ɔn ka tinam na siak o nɔɔrɛ? O ka'anɛ Jerubaal biiga, ka ka' Zebul n an o nya'andɔlla? Tʋm tisi Hamor onɛ an Sekɛm saam la nidib. Abimelek lɛɛ aan anɔ'ɔn ka ti na tʋm tis o? 29 Nimbama ya'a siakin man nɔɔr, man naan yisin o; man naan yɛlin Abimelek ye, ‘Buolimi fʋ zabzabidib la wʋsa ka ba yina!’ ”

30 Zebul onɛ an teŋ la gɔmena da wʋm Gaal n yɛl si'em la, o sʋnf da pɛlig nɛ hali. 31 Ka o su'a tʋm labaari yɛl Abimelek ye, “Gaal onɛ an Ebɛd biig la nɛ o ba'abiis kɛn Sekɛm na fɛndigid teŋ la nidib ya'am bɔɔd ye ba zab nɛf. 32 Dinzugɔ yʋ'ʋŋ ya'a sɔb, fʋn nɛ fʋ nidib la yim paalʋ diginɛ guri ba. 33 Bɛog ya'a ti nie ka winnig dʋt la, dɛŋim duoe tʋ'ʋs tempʋʋgin la. Gaal nɛ o nidib la ya'a yina tʋ'ʋsif, fʋ nu'ugʋ gban'e si'el wʋsa fʋn maalimi ba fʋn bɔɔd si'em.” 34 Ala ka Abimelek nɛ o zabzabidib la wʋsa yi yʋ'ʋŋʋ keŋ zin'ikanɛ kpi'e Sekɛm la pʋdig zin'is anaasi su'a. 35 Gaal da yina zi'e tempʋʋg la za'anɔɔrin, ka Abimelek nɛ o soogianam la mɛ kpɛn yii ba suak zin'igin la na. 36 Gaal da nyɛɛ ba ka yɛl Zebul ye, “Gɔsima, nidibi yi zuor la zugʋ sigid na la.” Zebul da lɛbis ye, “Fʋ yidig nɛ nɔk zuor la ma'asim maal nidib.” 37 Amaa Gaal da lɛm pian' ya'as ye, “Gɔsima, nidibi yii kpɛn'ɛd teŋ la teŋsʋk la na, ka sieba naam ba'akɔn tiig la baba kenna la.” 38 Amaa Zebul da yɛl o ye, “Fʋ pian'abɛdʋg la bɛ yaanɛ nannanna, fʋn kanɛ yɛl ye, ‘Abimelek aan anɔ'ɔn ka ti na tʋm tis o la?’ Ka' nimbanɛ ka fʋ la'ad la nwaa? Yim keŋ zab nɛ ba!” 39 Ala ka Gaal gaad Sekɛm nidib la tuon ka ba zab nɛ Abimelek. 40 Ka Abimelek kad o ka o zɔ, ka sieba zɔ ka o kadi ba ka ba lii pu'alim suorin hali ti paae za'anɔɔr la kpɛn'ɛb zin'ig. 41 Abimelek da kpɛlim nɛ Aruma, ka Zebul kad Gaal nɛ o ba'abiis la yis Sekɛm.

42 Bɛogʋ da nie la, Sekɛm nidib la da yi paalʋ, ka ba keŋ yɛl Abimelek. 43 Ka o da zaŋ o nidib la yina pʋdigi ba zin'is atan' su'a gur; on ti nyɛ ka nidib la yit tempʋʋgin la na la ka o duoe zab nɛ ba. 44 Ka Abimelek nɛ o nimbanɛ pʋdig zin'is atan' la zin'ig yinne zɔɔ keŋ paae teŋ la za'anɔɔrini zi'en anina. Ka zin'is ayi' banɛ kpɛlim la zɔɔ keŋ banɛ bɛ paalʋ la kʋʋ ba. 45 Daakan la wʋsa, Abimelek da zabnɛ kpɛn' tempʋʋgin hali ti nyaŋi kʋ nidib la wʋsa. Ka san'am tempʋʋg la ka zaŋ yaarim zu'asi li.

46 Ban da wʋm nɛ'ɛŋa la, Sekɛm nimbanɛ bɛ suak zin'ikanɛ wa'am hali ka mɔr paŋ la da duoe keŋ El Berit pʋ'ʋsim dɔɔg zin'ikanɛ mɔr kpi'euŋ la ni. 47 Abimelek n da wʋm ye ba la'asi anina la 48 on nɛ o nidib la wʋsa da duoe dʋ Zalmon zuor la zug. Ka o zaŋ lieŋe nwaae tiis wila buki o biankimpiiung zug ka yɛlbanɛ dɔl o la ye, “Tɔ'ɔtɔ, niŋimi wʋʋ yanamɛ nyɛ ka m niŋ si'em la.” 49 Nidib la wʋsa da nwaae tiis wila dɔl Abimelek. Ka ba la'asi ba vi' girimbisa la za'anɔɔrin, n lud nidib la lɛbis pʋʋgin, ka nyu'oe li nɛ bugum. Nidib banɛ da bɛ pʋʋgin la da paae wʋʋ tusir, pu'ab nɛ dap, ka ba wʋsa kpi.

50 Ka din nya'aŋ ka Abimelek keŋ Tebɛz tempʋʋginɛ gilig zin'ig la nyaŋi ba. 51 Teŋ la pʋʋgin, girimbisa kanɛ mɔr paŋ hali da bɛɛ ani, ka teŋ la nidib dap nɛ pu'ab wʋsa zɔɔ keŋ kpɛn' ani. Ba da yɔ' nɛ ba mɛŋi lɛbis pʋʋgin ka dʋʋ agɔla. 52 Ka Abimelek keŋ paae fɔɔndi kpɛn'ɛd girimbisa la ni. Amaa on ti paad za'anɔɔrin la ye o nyu'oe li nɛ bugum la, 53  ka pu'a naan saazugʋ zaŋ nɛɛri bas o zugin, nwa'ae o zug la. 54 Ka o buol onɛ ziidi o zaba la'ad la tɔ'ɔtɔ ye, “Fuomi fʋ sʋ'ʋg la kʋʋm, ka ba da yɛl ye, ‘Pu'a kʋ o!’ ” Ka o tʋmtʋm la zaŋ o sʋ'ʋgʋ kʋns o ka o kpi. 55 Israel dim la nyɛ ka Abimelek kpi la, ba da lɛbi kuli ba yaan. 56 Li anɛ Wina'am da yɔ tʋʋmbɛ'ɛd kanɛ ka Abimelek tʋm tis o saam, n kʋ o ba'abiis pisyɔpɔi la. 57 Wina'am mɛ kɛ ya ka Sekɛm dim yɔɔ ba tʋʋmbɛ'ɛd la sam. Jotam onɛ an Jerubaal biig la nɔpɔɔr la da paae ba.