2
B, b
Baalɩ (Baal)
'Tɩ‑ Yisraɛkʋɛ 'mʋ la 'lɩ 'blʋgba ‑mʋ', Nyɩsʋa di la ꞊nʋ ‑nyi 'kwli 'ti mɔ mu, dakɔ ‑mʋ', ‑ʋ 'nyɛɛ la 'hru, ‑ʋ 'ti la 'lɩ, ʋ nʋ‑ ‑mɔ ‑bɩ, ʋ yɩ blee 'ku ‑mʋ', ‑ɛ kɔ 'nyrɛ ‑mɔ Baalɩ. Baalɩ a 'mʋ, ʋ nuu ꞊nɛ tuyu, 'ʋ blɛ꞊ɛ kwlɩ yɩ bʋ, 'kɩ 'ʋ 'a 'ʋ꞊tuulɛ a ‑ta'. Yisraɛkʋɛ ‑mɔ ‑bɩ, ‑tɛ ʋ mu 'lɩ 'blʋgba a 'mʋ 'kwli 'ti mɔ, ɛ kɔ ti, 'waa 'mumu 'ʋ yɩ 'lɩ Nyɩsʋa ke ple, 'ʋ dɛɛ Baalɩ a 'mʋ. Ɛ nɔ‑ nu꞊o, Nyɩsʋa 'ɛ pɩɩ ꞊nʋ yrʋ lɛ.
Babilɔnɩ (Babylone)
Ɛ mɔ 'dɩɔ gbagbʋ ꞊nɩɔ (Babilɔnɩdɩɔ), 'kɩ 'lɩ Babilɔnɩblʋgba 'kwli. Ti ‑hi la a ti 'yri, 'blʋgba a 'mʋ, nɔ‑ kɔ dakɔ, ‑ʋ ‑wɔn la Yisraɛkʋɛ ‑mɔ, ‑ʋ ‑ha la 'ʋ ꞊nʋ 'ʋ, 'ʋ gba la 'lɩ Yisraɛkʋɛ ‑hʋɔhʋɩ 'waa 'blʋgba 'kwli, 'ʋ nu ꞊nʋ ꞊koyo ‑mɔ', 'kɩ 'lɩ 'yrɩ a (70) ‑wlɩ nɩ ta ꞊tu 'ʋ ‑pu 'kwli, 'tɩ‑ 'ʋ tɛ ꞊nʋ bʋ. Mat 1.11-12, 17; Nunu 7.43.
'Kɩ 'lɩ 'Lɩlɛ'yeecrɩɛn 'kwli ('Lɩlɛ 14.8; 17.5; 18.1-24), ʋ hlɛɛ 'lɩ Babilɔnɩdɩɔ ꞊dʋ a ‑tɩ. 'Dɩɔ a 'mʋ, 'a nyibli, ʋ 'nɩ ꞊tuu꞊o 'ʋ Nyɩsʋa 'ʋ. ‑Baklɛ, Babilɔnɩdɩɔ a 'mʋ, Rɔmʋdɩɔ* ɛ ꞊hɛn 'nyrɛ. 'Kɩ 'lɩ 1 Piɛlɩ (1Pi 5.13) 'kwli, ʋ hlɛɛ 'lɩ Babilɔnɩdɩɔ a ‑tɩ ‑wɛ. ‑Baklɛ, Rɔmʋdɩɔ ʋ ꞊hɛn 'nyrɛ ‑wɛ.
Balamʋ (Balaam)
2Pi 2.15; Judɩ 11; 'Lɩlɛ 2.14. Balamʋ mɔ la Nyɩsʋa a winwlɔn‑hanyɔ. Ɛ kɔ la ti ꞊dʋ, Mʋabʋblʋgba a bodɩɔ Balakɩ, 'ɛ da la Balamʋ a 'mʋ, 'ɛ lee la꞊a, ‑ɛ mɔ, bʋ pʋ la Yisraɛkʋɛ 'jrɔ ‑mɔ. Dɛ a 'mʋ, Balamʋ 'yɩ la 'lɩ 'a nunuo 'lɩ ‑wɛ, ‑ɛ nu꞊o, ɛ yi꞊e nɩ, ‑ɛ mɔ, Nyɩsʋa pʋ Yisraɛkʋɛ wa ‑mɔ. Kɛɛ, bʋ nʋɛ la 'wliyɛ dɩakɩ a ‑tɩ, 'a ꞊wlʋ 'ɛ gba 'kabɩ nɩ 'hʋɛn. Ɛ nɔ‑ kɔ ‑tɩ, 'ɛ ‑wɛn, 'kɩ bʋ ‑hɛɛ Balakɩ a 'mʋ. ‑Hre 4Mose 22-24.
‑bati (jugement)
‑Bati ‑mʋ', Nyɩsʋa pɩ (Dieu qui juge): Mat 25.31-46; Rɔm 1.18-32; 2.1-16; 1Kol 3.9-15; Heb 9.27-28; 1Pi 1.17; 2Pi 2.4-10; 3.10-13; 'Lɩlɛ 20.11-15.
‑Bati ‑mʋ', nyibli pɩ (les hommes qui jugent): Mat 5.25-26, 38-42; 18.15-17; Luk 17.3-4; Rɔm 12.14-21; 1Kol 6.1-8.
'bɛ ... yɩ; 'bɛ ... yrɛ ‑Hre yɩ'bɩbɛ a klɛ‑hɩhɩalɛ.
 
Bɛsamɛ (Benjamin)
Nɔ‑ mɔ la Sakɔbʋ* a lɛ'bɔɔyu. ‑Hre Abrahamʋ a ‑tɩ a klɛ‑hɩhɩalɛ.
Bɛsebulɩ (Béelzébul)
Bɛsebulɩnyrɛ a 'mʋ, ɛ mɔ Satan a 'nyrɛ ‑bɩ ꞊nɩɔ. Satan a 'mʋ, ɛ nɔ‑ mɔ 'kuo ‑hʋɩn* a nyiblo gbagbʋ. Bɛsebulɩnyrɛ mɔ la 'ku ‑hʋan ꞊dʋ, dakɔ ‑bɩ, ‑ʋ ꞊glaa la 'lɩ Yisraɛkʋɛ 'lɩ, ʋ dɛ la, 'a 'nyrɛ. ‑Hre Satan a ‑tɩ a klɛ‑hɩhɩalɛ.
blablɩ (moutons)
'Kɩ 'nɛ‑ ‑a mʋ nyɩyrʋgbɩ a 'bli, ɛ kɔ nyibli, 'ʋ nɛɛ blablɩ. ‑Juukʋɛ* nɛɛ la blablɩ ‑wɛ, kɛɛ, ‑tɛ ʋ ni blablɩ a naalɛ, ɛ nɩ la 'dɔ. Dɛ ‑kɔ ‑bʋ yi, 'kɩ 'ʋ ‑Juukʋɛ a blablɩ kɩ, ɛ nɔ‑ ‑bʋ:
a. 'Kɩ 'lɩ ‑Juukʋɛ a 'dɩɩ 'kwli, ɛ mɔ la nyibli a dɛ ꞊nɩɔ la, 'kɩ bʋ kɔ la blablɩ ‑hʋɔhʋɩ, 'ʋ gbɛ la 'lɩ 'a ꞊jui 'wan blɛ, ‑tɛ ‑mʋ', ꞊haan‑piti nɩ 'lɩ, ‑ɛ di꞊e nu, ʋ 'mʋ 'cɛ.
b. Blablɩkɔnyʋ mɔ la blablɩ'yie꞊tunyʋ ‑wɛ, 'ʋ yi la 'waa blablɩ ‑tɛɛ, 'ʋ yrui 'a ‑nɛ blablɛ ‑tɛɛ.
c. Blablɩ'yie꞊tunyɔ, ɛ ‑hɛ 'bla‑gblo, ‑ɛ di꞊e nu, 'tɔ 'bʋ ‑wɔn, ɛ 'mʋ 'lɩ blablɩ 'lɩ gba, yɩnyre꞊dedede 'nɩ ꞊ha ꞊nʋ lɛ ‑hrɛn. Blablɩ'yie꞊tunyɔ ‑mʋ', 'kɩ 'ʋ ‑gblo a paalɛ', 'kɩ ɛ yɩ 'ʋ bʋ pɛ, ‑ɛ nu꞊o, ɛ kɔ ti, 'yiyrinyibli 'ʋ 'yɛɛ ‑gblo 'hʋɩ lɛ, ʋ 'mʋ blablɩ 'yri a ‑tɩ.
d. ‑Juukʋɛ, blablɩ, nʋ‑ ʋ 'lɛ, 'ʋ yɩ Nyɩsʋa ‑cɔhlɩn ‑pie ‑nɩ.
'Kɩ 'lɩ Nyɩsʋacrɩɛn 'kwli, ʋ pɩ Nyɩsʋa a dakɔ blablɩ yɩ. Nyɩsʋa ‑ʋ'ʋ‑ ‑Yusu 'Klɩsʋ, ʋ 'wɩ‑ blablɩ'yie꞊tunyɔ yɩ, nyibli ‑mʋ', ‑ʋ kuo ‑Yusu ꞊wlʋ yɩ, 'ʋ 'wɩ‑ blablɩ yɩ. ‑Hre 'blayu a ‑tɩ a klɛ‑hɩhɩalɛ.
'blayu; nyiblo ‑mʋ', ‑ɛ mɔ ‑cɔhlʋn*, Nyɩsʋa ‑ha, ‑ɛ 'wɩ‑ 'blayu yɩ (Agneau de Dieu)
Saan* Batisɩ, nɔ‑ ni la ‑Yusu a dɩda lɛ (Saan 1.29, 36). Ɛ mɔ la ‑Juukʋɛ* a dɛ ꞊nɩɔ la, 'kɩ bʋ ‑ha la blablɩ, 'kɩ 'ʋ Nyɩsʋa a ‑cɔhlʋn a pielɛ a ‑ta', ‑ɛ di꞊e nu, Nyɩsʋa 'mʋ 'waa dɛ 'kuku* 'wʋwla ‑nɩ. Blablɛdʋ a 'mʋ, ɛ yɩ 'nɩ 'kʋ, 'kɩ 'ʋ nyiblo ‑mʋ', ‑ɛ nu dɛ 'kuku a ‑ta'. ‑Cɔhlʋn a 'mʋ, 'a ‑hlʋ, nɔ‑ ni꞊e, nyiblo a 'mʋ, 'ɛ yɩ 'ʋ yɩ 'sii ‑nɩ, 'kɩ 'ʋ Nyɩsʋa ye'. ‑Tɛ ‑Yusu di la 'kɩ 'nɛ‑ 'klɔ ‑bʋ kɩ, ɛ ‑ha 'a dɩɔnʋ nɩ, 'ɛ ‑hɛ ‑cɔhlʋn, ‑ɛ di꞊e nu, Nyɩsʋa 'mʋ ‑tonyibli a dɛ 'kuku 'wʋwla ‑nɩ, ɛ 'mʋ dɛ 'kuku a 'mʋ a ‑tɩ ‑mɔ ‑hru.
'blɩ; nʋgba kɔ nyɩbɩʋ 'hʋɛn‑ a ‑tɩ; 'kayu a naalɛ; 'yonʋ a naalɛ (mariage, vie de famille)
Mat 18.4-6; 1Kol 7.1-16; Ef 5.21-33; 6.1-4; Heb 13.4; 1Pi 3.1-7.
'blʋgba a naanyʋ (gouvernements, traditionnels et modernes)
Mat 22.15-22; Rɔm 13.1-7; 1Tim 2.1-4; Tit 3.1; 1Pi 2.13-17.
'blʋwli'tɩnyʋ (collecteurs des impôts, publicains, péagers)
Ʋ mɔ la ‑Juukʋɛ* ꞊nɩɔ, kɛɛ, ʋ ni la ‑kʋan, 'kɩ 'ʋ Romakʋɛ* ‑mɔ. Ti a 'mʋ 'yri, Romakʋɛ a 'mʋ, ʋ nʋ‑ kɔɔ ‑Juukʋɛ a 'blʋgba win kɩ. 'A ‑tɩ, nyibli ‑mʋ', ‑ʋ ‑wɛn, 'kɩ ‑bʋ ‑hɛ 'blʋwli'tɩnyʋ, ‑ʋ ni ‑Juukʋɛ a yraanyibli a ‑kʋan, 'waa 'bio ‑Juukʋɛ pɩɩ ꞊nʋ yrʋ lɛ. 'Ya 'ʋ 'lu de, 'blʋwli'tɩnyʋ a 'mʋ, ʋ ‑hʋɛ 'yiyriwli.