Yaakúbu weedíri ibíya Mɩ́sɩra laadɔ́ɔ-daá
42
1-2 Yaakúbu waanɩ́ɩ sɩsɩ kíɖíídi kɔwɛ Mɩ́sɩra tɛ́ɛ́dɩ-daá bángayám.
Ngɛ wɔɔdɔ́ ibiyaalɩnáa sɩsɩ:
«Mébíya,
máánɩ́ɩ sɩsɩ kíɖíídi kɔwɛ Mɩ́sɩra laadɔ́ɔ-daá;
bɩlɛ́ nɛ́,
ɩ́kɔcɔ́ɔ mɩ́bɛɛ́na ɖamá bɩlɛ́.
Ɩgʊrʊ́ ibó ɩkámʊ́ ɩkɔná ɖiɖi ɖɩlɛɛná ɖéweezíni.»
3 Ngɛ Ísifu ɖawaalɩnáa fuú bana baagʊrʊ́ bɛɖɛ́ɛ Mɩ́sɩra sɩ bakámʊ́ kíɖíídi.
4 Sɩ bɛɖɛ́ɛ nɛ́,
bajaa teyéle benewú Ísifu wɔ́rɔ́ ńnɩ́ Bɛ́ɛnɩ-Yáámíínu ifu wɛ;
káma,
sɩsɩ nabʊ́rʊ ɩ́kɔkɔ́nɩ bɩkála yɩ nɩ́bááwʊ.
5 Kanáanɩ laadásɩ rɩ́ŋa gɛ nyɔɔ́sɩ wɔ́nwɔ́m,
biiyéle Israyɛ́ɛlɩ biyaalɩnáa wɛ mʊʊráa boobó Mɩ́sɩra kíɖíím mʊ́ʊ nɛ́ bɔlɔwʊtáá.
Ísifu tabá ɩfa ɩɖawaalɩnáa ɖáámá
6 Mɩ́sɩra ńna,
Ísifu kɛ́ɛ na kʊ wúro-dɛ́ɛ bɩdɛ ńnɩ́;
wánÿanáa kʊ ɩráa rɩ́ŋa kíɖíídi.
Ɩɖawaalɩnáa waadála nɛ́,
ngɛ boobó betí baká baɖʊná waazá-daá;
babá bɛnyɛ́ adɛ.
7 Ísifu waana wɛ nɛ́,
waadɩlɩ́ wɛ;
amá,
ideyéle bɛlɛ́ batɩlɩ́ yɩ.
Ngɛ woovolí wɛ sɩsɩ:
«Lé gɛ mɩ́ɩgálɩ́ɩ.»
Ngɛ bɛlɛ́ boobúsi yɩ sɩsɩ:
«Kanáanɩ laadɔ́ɔ-daá gɛ;
ɖɔ́ɔ́gɔ́nɩ sɩ ɖɩmʊ kíɖíídi gɛ.»
8 Ńna nɛ́,
Ísifu waabá ɩtɩlɩ́ wɛ páá;
amá,
bɛḿ badatɩlɩ́ yɩ.
9 Ngɛ Ísifu wɔɔdɔ́ɔ́zɩ ɖoo ɩdɛ́ɛ ɖoozá alɛ́ arɔ.
Ńna gɛ wɔɔdɔ́kpɔwʊ́ wɔ́ndɔ́m wɛ sɩsɩ:
«Mɩ́ɩ mɩ́jɔɔ́ɔ ɖɔ́ nɛ́,
mɩ́gɛ́ɛ cɔŋɩráa gɛ.
Mɩ́ɩ́gɔ́nɩ sɩ ɩcɔ́ŋ ɩna laadɔ́ɔ-dɛ́ɛ mádafɩ́yátɩ ɖɩdáarɛ gɛ.»
10 Ngɛ boobúsi yɩ sɩsɩ:
«Aayɩ́,
bɩdɛkɛ́ɛ bɩlɛ́,
mádʊ́ʊ;
kíɖíídi mʊ́ʊ wɔɔgɔná na ɖáa cé.
11 Bɛɛ,
ɖárɩ́ŋa ɖázɩ́ŋɛ́ɛ ɖɔ́ nɛ́,
ɖájaa kʊ́ɖʊḿ gɛ.
Toovonúm-dɩnáa gɛ ɖɛ́gɛ́ɛ;
ɖɛ́dɛ́kɛ́ɛ cɔŋɩráa.»
12 Ngɛ Ísifu waabá ɩnyɩ́ŋ sɩsɩ:
«Bʊbɔ́tɩ gɛ,
mɩ́ɩ́gɔ́nɩ sɩ ɩcɔ́ŋ laadɔ́ɔ ɩna lénlé kɛvɛ́yɩ́ fɩ́ya nɛ́ gɛ.»
13 Ngɛ sɩsɩ:
«Ɖɔ́ɔ́ nyɛ́dɛ́ɛ yomáa ɖɔ́jɔɔ́ɔ ɖɔ́ nɛ́,
ɖájaa kʊ́ɖʊḿ gɛ;
ɖávʊ́ngɛ́ɛ ɩráa fuú na nɔɔ́lɛ gɛ,
ngɛ kʊ́ɖʊḿ igúti ɩvɛ́yɩ́ ɖʊɖɔ.
Kanáanɩ laadɔ́ɔ-daá gɛ ɖáagálɩɩ;
bɩɩga ɖɛ́dɛ́ɛ tɔ́ɔ́rɔɔ́ ɩlɛ́ ɩgɔwɛ ɖaána ɖájaa-jɔ́.»
14 Ngɛ Ísifu sɩsɩ:
«Yaa mɔ́nɔɔdɔmʊʊ́ nbɩlɛ́?
Mɩ́gɛ́ɛ cɔŋɩráa gɛ.
15 Tɔ́ɔ,
a ngʊ́ bɩdɛkɛ́ɛ bɩlɛ́,
mánɖaazɩ́ mɩ́ɩ mɛbɛ́ɛ;
máámʊ́ná wúro Farawʊ́na sɩsɩ naanɩ́ mɛjɛ́ mɩ́ɩ ikpé nɛ́,
asée máńnáa mínewú weení waagágá ɖaána mɩ́jaa-jɔ́ nɛ́ cé.
16 Bɩlɛ́ nɛ́,
ɩlɩzɩ́ mɩ́dáá kʊ́ɖʊḿ ɩlɛ́ ibó ɩkɔ́gbɔ́ɔ mínewú ɩmʊ́ ɩkɔná;
bɩka baaganáa ɩcɔ́ɔ sáráka hálɩ ɩlɛ́ ibó ɩkɔ́nɩ.
Ńnaamʊ́ gɛ mónÿuúu na madɩlɩ́ sɩsɩ toovonúm gɛ míívééri ma.
A ngʊ́ bɩdɛkɛ́ɛ bɩlɛ́,
máámʊ́ná wúro Farawʊ́na sɩsɩ mɩ́gɛ́ɛ cɔŋɩráa.»
17 Ngɛ wɔɔgbɔ́ɔ barɩ́ŋa páyɩ́ ɩtɔ sáráka hálɩ wɛ́ náádoozo.
18 Wɛ́ náádoozo wɩ́rɛ nɛ́,
Ísifu woobó ifééri wɛ sɩsɩ:
«Bɩlɛ́ nɛ́,
mɔ́ɔ́ ménzewɔ́ɔ Ɩsɔ́ɔ;
bɛɛ wenbí sɩ ɩlá na iyuú mɩ́dɩ nɛ́ nɖɔ́:
19 A mɩ́gɛ́ɛ ɩráa kazɔ́ɔ ńba,
mɩ́dáá kʊ́ɖʊḿ ɩ́cɔɔ sáráka-daá cé,
bɩka baaganáa ɩkpɔ́ɔ kíɖíídi bekpená zamɔ́ɔ kɩ́ngazɩ́m nyɔɔ́sɩ ɖaána nɛ́.
20 Na a bɩgɛ́ɛ bɛlɛ́ boobó gɛ sɩ bakábɩsɩ,
bɛkɛ́gbɛ́dɩ́na mínewú mɩ́ndɔ́m ɩdɔ́m nɛ́ bɔkɔná.
A mááná yɩ,
na bɩcɔ mava mɩ́ɩ toovonúm bɩka ɩlɩ́ɩ sɩ́m-daá.»
Ngɛ ɩɖawaalɩnáa weedísi.
21 Bɔjɔɔ́ɔ bɔ́ndɔ́m ɖamá sɩsɩ:
«Ɩhɩ́n,
ɖoo ɖénéwú-dɛ́ɛ naazɩrɛ ɖáánáázɩ yɩ ɖɛ nɛ́,
ɖɩnáábɩ́lɛ́ bɩ́nvɛrɩ́ɩ ɖáa sinje bɩlɛ́ yoo.
Ɖoo sáátɩ wenkí ɖánnaazɩ́ yɩ nɛ́,
waavɩ́nɩ ɖáa sɩsɩ ɖɩ́cɛ ɩmʊ́,
amá,
ɖádatáńnɩɩná yɩ.
Bɛɛ bɩdɛ́ɛ naazɩrɛ gɛ bɩ́nvɛrɩ́ɩ ɖáa ɖɔ́.»
22 Ngɛ baɖawaalʊ Rʊ́bɛ́ɛnɩ ɩlɛ́ ɩnɔɔ́ nbɩlɛ́ sɩsɩ:
«Ahán,
máávʊ́ńveeri mɩ́ɩ sɩsɩ lakásɩ wensí mɩ́nlanáa bú ceení ɖɔ́ nɛ́,
iyéle sɩ;
amá,
mɩ́dánɩ́ɩ́ná ma.
Tɔ́ɔ,
lɛlɛɛɖɔ́,
ɩdɛ́ɛ sɩ́m-dɛ́ɛ kɩvɛrɛwʊ gɛ bɩ́nvɛrɩ́ɩ ɖáa ɖɔ́.»
23 Amá,
bánŋmatɩ́ bɩlɛ́ nɛ́,
badatɩlɩ́ sɩsɩ Ísifu wánnɩɩ́.
Ɩlɛ́ wánŋmatɩ́ kʊnʊm nakɩ́rɩ-daá gɛ bɩka naárʊ wánlɩzɩ́ɩ wɛ bugutoluú bagʊnʊŋ-daá,
biiyéle bodoyuú batɩlɩ́ sɩsɩ ɩlɛ́ wánnɩɩ́.
24 Ísifu waanɩ́ɩ bánŋmatɩ́ nɛ́,
ngɛ woodorí ɩdɩ ɩlɩ́ɩ kpɔ́mɔ́ɔ́ íkewíi.
Yaakúbu biyaalɩnáa wɔɔlɔ́ɔ babɩ́sɩ Kanáanɩ laadɔ́ɔ-daá
Weewíi bɩtɛ́ nɛ́,
ngɛ woozúu ɩkábɩsɩ bɔjɔ́.
Wɔɔgɔ́nɩ nɛ́,
ngɛ wɔɔdɔ́ wɛ sɩsɩ ɩmʊ́ wángbáa Simeyɔ́ɔnɩ ɩsɩ́ɩ;
ngɛ weeyéle bɔfɔ́kɩ yɩ nibé baazá-daá ńna.
25 Bʊwɔ́rɔ́ nɛ́,
ngɛ waava nɔɔ́ sɩsɩ bósuu wɛ kíɖíídi bɛdɛ́ɛ kpetekíni-daá bisu;
bɩka babɩsɩná báa awéní-dɛ́ɛ liideé baamʊ ná yɛ nɛ́ baɖʊ ɩdɛ́ɛ kpetekú-daá;
bɩka bacáŋ balá wɛ guzúúrí.
Boozúu wɛ kíɖíídi bɩtɛ́ nɛ́,
26 ngɛ báa awéní wɔɔgbɔ́ɔ ɩgbɩná ɩfɔ́kɩ ɩgbangbɔ́ɔ-rɔɔzɩ́ bɔkpɔ́ɔ nɩ́bááwʊ.
27 Boobó batála ɖeelí kiiyu wɛ sɩ boɖóo nɛ́ ní,
ngɛ badaá naárʊ woobóɖi ɩdɛ́ɛ kpetekú sɩ ɩlɩzɩ́ kíɖíídi ɩɖʊ ɩdɛ́ɛ kpangbɔ́ɔ.
Woobóɖi nɛ́,
ngɛ waana iliideé tɩ́nɛ́ɛ kíɖíídi-rɔɔzɩ́ kpetekú-daá.
28 Ngɛ waajáŋ ikóo ifééri baaganáa sɩsɩ:
«Ɖɛ́dɛ́ɛ ńba,
ɩbɛ́ɛ!
Baabɩsɩná méliideé bakáɖʊ́ ma mégbetekú-daá cé.»
Ngɛ bewenbé wɛɛbɛlɩ́ bɔ́nbɔɔzɩ́ ɖamá sɩsɩ:
«We gɛ Ɩsɔ́ɔ waalá ɖáa bɩlɛ́.»
29 Ngɛ baagʊrʊ́ bobó batála bɔmɔɔná bajaa Kanáanɩ laadɔ́ɔ-daá;
bɔkpɔ́ɔ wenbí bɩrɩ́ŋa kpátáá bɩɩlá nɛ́ batɩ́ befééri yɩ sɩsɩ:
30 «Ɖóóbó ɖɩtála nɛ́,
tɛ́ɛ́dɩ-daá kʊ́bɔnɩ́ ɩbá wónvolíi ɖɔ́rɔ́ɔ́zɩ́ gɛ sɩsɩ ɖɛ́dɛkɛ́ɛ ɩráa kazɔ́ɔ ńba,
ɩsɩ ɖɛ́gɛ́ɛ cɔŋɩráa gɛ.
31 Wɔɔdɔ́ ɖáa bɩlɛ́ nɛ́,
ngɛ ɖóóbúsi yɩ sɩsɩ aayɩ́,
ɖɛ́dɛkɛ́ɛ bɩlɛ́ bɩdɛ́ɛ ɩráa;
toovonúm-dɩnáa gɛ ɖɛ́gɛ́ɛ.
Ngɛ ɖáádásɩ ɖifééri yɩ sɩsɩ
32 ɖázɩ́ŋɛ́ɛ ɖɔ́ nɛ́,
ɖávʊ́ngɛ́ɛ afobíya fuú na nɔɔ́lɛ gɛ,
caáwʊ kʊ́ɖʊḿ.
Amá,
ɖádáá kʊ́ɖʊḿ wɛɛdɛlɛ́ŋ,
bɩka ɖɛ́dɛ́ɛ tɔ́ɔ́rɔɔ́ ɩlɛ́ ɩkáwalɩ́ ɖájaa-jɔ́ Kanáanɩ laadɔ́ɔ-daá.
33 Ngɛ kʊ́bɔnɩ́ ɩmʊ́ sɩsɩ a bɩlɛ́,
ɩmʊ́ wánɖaazɩ́ ɖáa na ɩbɛ́ɛ sɩsɩ toovonúm ɖɛ́gɛ́ɛ toovonúm-dɩnáa?
Ngɛ sɩsɩ ɖíyele ɖádáá kʊ́ɖʊḿ ɩkɔ́jɔ́ɔ ɩmʊ́ ɩjɔ́;
bɩka baaganáa ɩkɔ́gbɔ́ɔ kíɖíídi bekégbéná becéle zamɔ́ɔ nyɔɔ́sɩ wángʊ́ʊ kɩ nɛ́;
34 a bɛlɛ́ bɔɔgɔ́nɩ,
bɛlɛ́ bɔkpɔ́ɔ ɖénéwú waaga ɩwɛ nyɔ́jɔ́ cé nɛ́ boboná ɩmʊ́ ɩkáná yɩ.
Ńnaamʊ́ nɛ́,
ɩmʊ́ wónÿuúu ɩtɩlɩ́ sɩsɩ ɖɛ́dɛkɛ́ɛ cɔŋɩráa,
amá,
toovonúm-dɩnáa gɛ ɖɛ́gɛ́ɛ;
na bʊcɔ ɩmʊ́ ɩkɛ́jɛ ɖénéwú,
bɩka iyéle ɖáa ɖɩbɩ́ɩ́zɩ ɖíkíli laadɔ́ɔ-daá ɖɩlá wenbíwá ɖɔ́zɔɔlɛ́ɛ lám nɛ́.»
35 Boovúti begbetekíni nɛ́,
ngɛ báa awéní waana sɩsɩ baabɩsɩná ɩdɛ́ɛ jɔrɔfɔ́ńdɔ́ na liideé bakáɖʊ́ yɩ.
Baana bɩlɛ́ nɛ́,
ngɛ bɩɩlá bána bajaa Yaakúbu nɩdáárɛ.
36 Ngɛ bajaa sɩsɩ:
«Ówu,
lɛlɛɛɖɔ́ mííyéle mádánnáa mébíya nɔɔ́lɛ,
Ísifu fɛ́yɩ́,
Simeyɔ́ɔnɩ ɖʊɖɔ fɛ́yɩ́;
mɩzɩ sɩ ikúti ɩsɛlɩ́ Bɛ́ɛnɩ-Yáámíínu.
Yaatá bɩrɩ́ŋa kpátáá ɖɔ́ nɛ́,
mɔ́rɔ́ɔ́zɩ́ gɛ sɩ bɩbɩ́sɩ.»
37 Ńna gɛ Rʊ́bɛ́ɛnɩ woobúsi yɩ sɩsɩ:
«Baabá,
a mɔ́ɔ́ mádakábɩ́sɩ́ná nya Bɛ́ɛnɩ-Yáámíínu,
nyánbɩɩzɩ́ ngʊ mebiyaalɩnáa lɛ́ɛ́nɩ́.
Bɩlɛ́ nɛ́,
kpɔɔ yɩ nɖʊ mɛ́ńdɛ́,
mángabɩsɩnáa nya yɩ.»
38 Ngɛ bajaa sɩsɩ:
«Bʊbɔ́tɩ gɛ,
móbú fɛ́yɩ́ wónvúu mɩ́ɩ.
Ɩjɔɔ́ɔ ɖɔ́ nɛ́,
ɩɖawaalʊ wáńzɩ́ḿ;
iriké gɛ bɩɩganá ma.
A ɖɔ́ gɛ mɩ́nɖɛɛ́ gɛ nabʊ́rʊ bɩdakazɔ́ɔ nɛ́ waalá yɩ nɩ́bááwʊ,
mínÿelíi na mɛ́dɛ́ɛ ábɔńdɩ tɩna,
mɛbɛlɩ́ mazɩ ná sísíbí.»