فصلِ سیزدَهُم
مَثَلِ تُخم زَدو دَ چار رقم زمی
1 دَ امزُو روز عیسیٰ از خانه بُرو رفت و دَ لبِ دریا شِشت. 2 جمعیَتِ کٹه دَ دَورِ ازُو جم شُد، دَ اندازِه که اُو دَ یگ کِشتی سوار شُده شِشت و پگِ مردُم دَ لبِ دریا ایسته شُد.
3 اوخته عیسیٰ چِیزای کَلو ره دَ مَثَل دَزوا بیان کده گُفت: ”یگ روز یگ دیغو بَلدِه تُخم زَدو بُرو رفت. 4 دَ حالِیکه تُخم ره پاش مِیدَد، یگ مِقدار شی دَ راه اُفتَد و مُرغَکو اَمَده اُونا ره خورد. 5 یگ مِقدارِ دِیگِه شی دَ زمِینِ سنگلاخ اُفتَد، دَ جایی که خاکِ کَلو نَدَشت؛ اُونا دَ زُودی سَوز کد، چراکه خاک غَوُج نَبُود. 6 مگم وختِیکه آفتَو بُر شُد اُونا سوخت و ازی که رِیشه نَدَشت خُشک شُد. 7 یگ مِقدار شی دَ مینکلِ خارا اُفتَد و خارا کٹه شُده اُونا ره قَپه کد. 8 مگم یگ مِقدارِ دِیگِه شی دَ زمِینِ خُوب اُفتَد و ثَمر دَد؛ یَگون شی صد برابر، یَگون شی شصت برابر و یَگون شی سی برابر. 9 هر کسی که گوشِ شِنَوا دَره گوش بِگِیره.“
10 اوخته یارای شی دَ پیشِ ازُو اَمَده ازُو پُرسان کد: ”چرا قد ازوا دَ مَثَل توره مُوگی؟“ 11 اُو دَ جوابِ ازوا گُفت: ”پَی بُردونِ راز_های پادشاهی آسمو بَلدِه شُمو بخشِیده شُده، مگم دَزوا بخشِیده نَشُده، 12 چُون کسی که دَره، دَزُو کَلوتر دَده مُوشه تا پِرَیمو دَشته بَشه، مگم کسی که نَدره، حتیٰ امُو چِیزی ره که دَره ام از شی گِرِفته مُوشه. 13 امزی خاطر قد ازوا دَ مَثَل توره مُوگیُم، چراکه اُونا توخ مُونه، ولے نَمِینگره و گوش مِیگِیره، ولے نَمِیشنَوه و پَی نَمُوبَره. 14 دَ بارِه ازوا پیشگویی اِشَعیا نَبی پُوره مُوشه که مُوگیه:
’شُمو شِنِیده مورِید، مگم هرگِز پَی نَمُوفتِید،
دَوامدار توخ مُونِید، ولے هرگِز نَمِینگرِید،
15 چُون دِلِ امزی قَوم سخت شُده
و گوشای شی گِرَنگ شُده
و چِیمای خُو ره پُوٹ گِرِفته؛
نَشُنه که قد چِیمای خُو بِنگره
و قد گوشای خُو بِشنَوه
و قد دِل_های خُو پَی بُبره
و پس تاو بُخوره و ما اُونا ره شفا بِدیُم.‘“
16 ”مگم نیک دَ بَختِ چِیمای شُمو که مِینگره و گوشای شُمو که مِیشنَوه. 17 ما حقِیقت ره دَز شُمو مُوگُم، غَدر پَیغمبرا و آدمای عادِل آرزو دَشت که چِیزی ره که شُمو مِینگرِید، بِنگره، ولے نَدِید و چِیزی ره که شُمو مِیشنَوِید، بِشنَوه، مگم نَشِنِید.“
18 ”پس معنای مَثَلِ دیغو ره بِشنَوِید: 19 وختِیکه یَگو کس کلامِ پادشاهی آسمو ره مِیشنَوه و اُو ره نَمُوفامه، شرِیرa مییه و چِیزی ره که دَ دِلِ ازُو کِشت شُده، دُزی مُونه. اِی تُخمی اَسته که دَ راه کِشت شُد. 20 تُخمی که دَ زمِینِ سنگلاخ کِشت شُد، کسی اَسته که کلام ره مِیشنَوه و فَوری اُو ره دَ خوشی قبُول مُونه. 21 ولے ازی که از خود رِیشه نَدره، فقط بَلدِه یگ مُدَتِ کوتاه دَوام مُونه و غَیتِیکه مُشکِلات و آزار-و-اَذیَت بخاطرِ کلام پیش مییه، دِستی از راه بُر مُوشه. 22 تُخمی که دَ بَینِ خارا اُفتَد، کسی اَسته که کلام ره مِیشنَوه، لیکِن تشوِیشِ دُنیا و عِشقِ مال-و-دَولت کلام ره قَپه مُونه و اُو بےثَمر مُومنه. 23 مگم تُخمی که دَ زمِینِ خُوب اُفتَد کسی اَسته که کلام ره مِیشنَوه و اُو ره مُوفامه و پُرثَمر شُده یَگون شی صد، یَگون شی شصت و یَگون شی سی برابر ثَمر مِیدیه.“
مَثَلِ عَلفِ بیکاره
24 عیسیٰ یگ مَثَلِ دِیگه ره اَوُرده دَزوا گُفت: ”پادشاهی آسمو رقمِ کسی اَسته که دَ زمِین خُو تُخمِ خُوب پاش دَد؛ 25 مگم وختِیکه مردُم دَ خاو بُود، دُشمو اَمَده دَ مَنِه کِشتِ گندُم تُخمِ علفِ بیکاره ره پاش دَد و رفت. 26 و غَیتِیکه گندُم سَوز کده خوشه کد، علفِ بیکاره ام بُر شُد. 27 اوخته غُلامای صاحِبِ زمی دَ پیش شی اَمَد و گُفت: ’صاحِب، آیا تُو تُخمِ خُوب دَ زمِین خُو پاش نَدَده بُودی؟ پس اِی علف_های بیکاره از کُجا شُده؟‘ 28 اُو دَ جوابِ ازوا گُفت: ’اِی کارِ دُشمو اَسته.‘ غُلاما دَزُو گُفت: ’آیا میخاهی که مو بوری و اُونا ره جم کُنی؟‘ 29 لیکِن اُو گُفت: ’نَه، نَشُنه که دَ وختِ پُوجی کدونِ علف_های بیکاره گندُم ره ام قد ازوا از رِیشه بِکَنِید. 30 بیلِید که تا وختِ دِرَو هر دُوی شی یگجای رُشد کُنه، بسه دَ وختِ دِرَو، ما دَ دِرَوگرا مُوگُم که اوّل علف_های بیکاره ره جم کده قَوده کُنه تا سوختَنده شُنه و بعد ازُو گندُم ره جم کده دَ دَی‌خانِه مه ذخِیره کُنِید.‘“
مَثَلِ تُخمِ شَرشَم
31 عیسیٰ یگ مَثَلِ دِیگه اَوُرده دَزوا گُفت: ”پادشاهی آسمو رقمِ تُخمِ شَرشَم اَسته که یگ آدم گِرِفته دَ زمِین خُو کِشت کد. 32 اگرچِه از تمامِ تُخم_هاb کده ریزه‌تَر اَسته، ولے غَیتِیکه رُشد مُونه از تمامِ بُوٹه_ها-و-سَوزی‌جات کده کٹه‌تَر مُوشه و رقمِ یگ دِرخت جور مُوشه، دَ اندازِه که مُرغَکوی هَوا مییه و دَ شاخچه_های شی وور جور مُونه.“
33 عیسیٰ یگ مَثَلِ دِیگه اَوُرده دَزوا گُفت: ”پادشاهی آسمو رقمِ خمِیرمایه اَسته که یگ خاتُو اُو ره گِرِفت و قد سِه کاسه آرد گٹ کد تا تمامِ خمِیر رسِید.“ 34 عیسیٰ تمامِ ازی چِیزا ره دَ مَثَل دَ امزُو جمعیَت گُفت و بِدُونِ مَثَل هیچ چِیز دَزوا نَگُفت 35 تا چِیزی که دَ وسِیلِه پَیغمبر گُفته شُدُد، پُوره شُنه:
”ما دان خُو ره بَلدِه مَثَل گُفتو واز مُونُم،
ما چِیزای ره مُوگُم که از شُروعِ دُنیا پوشِیده مَنده.“
تشریحِ مَثَلِ عَلف_های بیکاره
36 بعد ازُو عیسیٰ جمعیَت ره رُخصَت کد و دَ داخِلِ خانه رفت و یارای شی دَ پیشِ ازُو اَمَده گُفت: ”مَثَلِ علف_های بیکارِه زمی ره دَز مو تشریح کُو.“ 37 اُو دَ جوابِ ازوا گُفت: ”کسی که تُخمِ خُوب ره کِشت مُونه، «باچِه اِنسان» اَسته. 38 و زمی، امی دُنیا اَسته و تُخمِ خُوب بچکِیچای پادشاهی آسمو؛ علف_های بیکاره اَولادای امزُو شرِیر اَسته؛ 39 و دُشمونی که اُونا ره کِشت کد، اِبلِیس اَسته. و فصلِ دِرَو آخِر زمان اَسته و دِرَوگرا ملایکه_ها یَه. 40 پس امُو رقم که علف_های بیکاره جَم مُوشه و دَ آتِش دَر دَده مُوشه، دَ آخِر زمان ام امُو رقم مُوشه. 41 «باچِه اِنسان» ملایکه_های خُو ره رَیی مُونه و اُونا پگِ گُمراه کُنِنده_ها و تمامِ بدکارا ره از پادشاهی شی جم مُوکُنه 42 و دَ کورِه آتِش پورته مُونه، دَ جایی که چخرا و دَندو-خَیی اَسته. 43 اوخته آدمای عادِل دَ پادشاهی آتِه آسمانی خُو رقمِ آفتَو روشَنی مِیدیه. هر کسی که گوشِ شِنَوا دَره، گوش بِگِیره.
مَثَلِ گنجِ تاشه شُده
44 پادشاهی آسمو رقمِ گنجِ تاشه شُده دَ یگ زمی اَسته که یگ آدم اُو ره پَیدا کده بسم تاشه مُونه؛ اوخته از خوشی ازُو رفته هرچِیزی که دَره سَودا مُونه و اَمَده امُو زمی ره میخَره.
45 بسم، پادشاهی آسمو رقمِ تُجاری اَسته که دَ طلبِ مُرواری_های نُوربَند اَسته؛ 46 و غَیتِیکه یگ مُرواری قِیمَتبای ره پَیدا کد، اُو رفته تمامِ مال-و-مُلک خُو ره سَودا کد و امُو مُرواری ره خرِید.
مَثَلِ جال_های ماهی‌گِیری
47 امچُنان پادشاهی آسمو رقمِ یگ جالِ ماهی‌گِیری اَسته که دَ دریا اَندخته شُد و ماهیای رقم رقم دَ مَنِه شی جم شُد. 48 وختِیکه جال پُر شُد، اُونا اُو ره دَ لبِ-دریا کشِید و بعد ازُو شِشته ماهیای خُوب ره دَ سَبَدها جم کد، ولے ماهیای بَد ره دُور پورته کد. 49 دَ آخِر زمان ام امی رقم مُوشه: ملایکه_ها مییه و بدکارا ره از مردُمای عادِل جدا مُونه 50 و اُونا ره دَ کورِه آتِش پورته مُونه، دَ جایی که چخرا و دَندو-خَیی اَسته.
51 آیا تمامِ امزی تورا ره پَی بُردِید؟“ اُونا دَ جواب شی گُفت: ”اَرے“ 52 عیسیٰ دَزوا گُفت: ”امزی خاطر، هر عالِمِ دِین که دَ بارِه پادشاهی آسمو تعلِیم دَده شُده بَشه، اُو رقمِ صاحِبِ خانه اَسته که از خزانِه خُو چِیزای نَو و کُهنه بُر مُونه.“
مردُمِ ناصِره عیسیٰ ره رَد مُوکُنه
53 وختی عیسیٰ گُفتونِ امزی مَثَل_ها ره خلاص کد، اُو ازُونجی رَیی شُد. 54 و غَیتِیکه دَ منطقِه خود خُو رسِید، اُو مردُم ره دَ عِبادت خانِه ازوا تعلِیم دَد، بطَوری که اُونا حَیرو مَنده گُفت: ”اِی آدم امی حِکمت و امی قُدرتِ مُعجزه_ها ره از کُجا کده؟ 55 آیا امی آدم باچِه نجار نِیَسته؟ آیا نامِ آبِه شی مریَم نِییه؟ آیا یعقُوب، یوسُف، شِمعون و یهُودا بِرارون شی نِیَسته؟ 56 و پگِ خوارون شی دَ اِینجی قد ازمو نِییه؟ پس تمامِ امزی چِیزا ره اِی آدم از کُجا یاد گِرِفته؟“ 57 و اُونا قد ازُو مُخالِفَت کد.c مگم عیسیٰ دَزوا گُفت: ”دَ یگ پَیغمبر دَ هیچ جای بےاِحتِرامی نَمُوشه، جُز دَ منطقه و خانِه خود شی.“ 58 و اُو بخاطرِ بےایمانی ازوا مُعجزه_های کَلو دَ اُونجی انجام نَدَد.