اِنجِیلِ عیسیٰ مسیح دَ مُطابِقِ متیٰ
پیشگُفتار
زِندگی نامِه عیسیٰ مسیح که دَ وسِیلِه متیٰ نوِشته شُده قد زِندگی نامه_های که دَ وسِیلِه مَرقَس و لُوقا نوِشته شُده تقرِیباً هَمنَظر اَسته، چُون خیلی از مطلب_های که دَ امزی سِه زِندگی نامه نوِشته شُده تا حدِ کَلو قد یگدِیگِه خُو میخانه، لیکِن زِندگی نامِه عیسیٰ مسیح که نوِشتِه یوحَنّا اَسته، مَوضوع_های مُختلِف دَره و کَلوتر دَ بارِه مُحَبَتِ خُدا و اُلوهیَتِ عیسیٰ مسیح بیان مُونه.
زِندگی نامِه عیسیٰ مسیح که دَ وسِیلِه متیٰ نوِشته شُده اِی حقِیقت ره ثابِت مُونه که عیسای ناصِری «مسیحِ وعده شُده اَسته»، یعنی امُو پادشاهِ اِنتِخاب شُده و نِجات دِهِندِه که دَ کِتابای عهدِ قدِیم دَ بارِه اَمَدون شی پیشگویی شُده؛ و ام اِی که خوشخبری اَمَدونِ امزی پادشاهِ اِنتِخاب شُده فقط بَلدِه قَومِ یهُود نِییه، بَلکِه بَلدِه تمامِ قَوم_های دُنیا ام اَسته.
متیٰ قد دِقَتِ خاص نوِشتِه خُو ره دَ بارِه تَوَلُدِ عیسیٰ مسیح شُروع مُونه و دَ بارِه غُسلِ تعمِید و آزمایش_های شی اِدامه مِیدیه. بعد ازُو دَ بارِه موعِظه_ها و تعلِیم_ها و مُعجزه_های مسیح که دَ منطقه_های جلِیلیه انجام دَده توره مُوگیه و دَ بارِه سَفر شی از جلِیلیه دَ اورُشَلیم معلُومات دَده واقِعه هفتِه آخرِ مسیح و دَ صلِیب میخکوب شُدون شی ره بطَورِ واضِح بیان مُونه.
اِی زِندگی نامه، عیسیٰ مسیح ره معلِم و تفسِیر کُنِندِه شریعتِ خُدا و نِجات دِهِندِه عالم و آدم معرفی مُونه. متیٰ دَ امزی زِندگی نامه کَلوتر از عِبارت_های که دَ مینکلِ یهُودیا رَواج بُود اِستِفاده مُونه، مَثلاً دَ جای «پادشاهی خُدا» عِبارتِ «پادشاهی آسمو» ره اِستِفاده مُونه، چُون یهُودیا دَ مُطابِقِ حُکمِ سوّمِ تَورات کَلو کوشِش مُونه که کلِمِه «خُدا» ره سُبُک و یا دَ مقصدِ باطِل دَ زِبون خُو نَیره و دَ جای شی کلِمِه «آسمو» ره اِستِفاده کنه. امزی مو مِیدَنی که مُخاطِبِینِ ازی زِندگی نامه کَلوتر مردُمِ یهُود اَسته.
طبقه-بَندی مَوضوع_ها
پُشت نامه و تَوَلُدِ عیسیٰ مسیح (فصلِ ۱-۲)
شُروعِ کار_های عیسیٰ مسیح (فصلِ ۳-۴)
کارا و مُعجزه_های عیسیٰ مسیح (فصلِ ۴-۱۴)
عیسیٰ مسیح دَ منطقه_های غَیرِ یهُودی (فصلِ ۱۴-۱۷)
تعلِیمای عیسیٰ مسیح دَ منطقِه جلِیلیه (فصلِ ۱۷-۱۸)
تعلِیمای عیسیٰ مسیح دَ منطقِه یهُودیه و پیریه (فصلِ ۱۹-۲۰)
هفتِه آخِرِ عیسیٰ مسیح دَ رُوی زمی و مَرگ و دَفن شُدون شی (فصلِ ۲۱-۲۷)
دُوباره زِنده شُدونِ عیسیٰ مسیح (فصلِ ۲۸)