فصلِ ببِیست و پنجُم
1 اینیا بَخشِ دِیگِه مَثَل های سُلَیمان پادشاه یَه
که نفرای حِزقیاه پادشاهِ یهُودا اُونا ره رُوی نوِیسی کده:
2 تاشه کدونِ بعضی راز ها یکی از عظَمَت-و-بُزُرگی خُدا اَسته،
مگم بُزُرگی پادشاه ها دَ پَی بُردونِ بعضی مسائل، معلُومدار مُوشه.
3 امُو رقم که دِسترَسی دَ بِلندی آسمو و دَ غَوُچی زمی نامُمکِن اَسته،
پَی بُردونِ دِلِ پادشاه ها ام اِمکان نَدره.
4 مَوادِ ناپاک ره از نُقره جدا کُو
تا زَرگر ازُو یگ ظرف جور کنه.
5 آدمِ بَدکار ره از پیشِ پادشاه دُور کُو
و تَختِ پادشاه دَ صداقت-و-راستی پایَدار مُومَنه.
6 خود ره دَ حُضُورِ پادشاه پیش پیش نَکُو
و دَ جای مردُمِ بُزُرگ ایسته نَشُو.
7 بِهتر اَسته که دَز تُو گُفته شُنه: ”بالهتَر بیه“
نِسبَت دَزی که تُو ره از پیشِ شخصِ بُزُرگ
که چِیمای تُو اُو ره دِیده، دُور کُنه.
8 دِستی بَلدِه دعوا کدو دَ محکمه نَرو،
نَشُنه که آخِرِکار همسایه تُو، تُو ره شرمِنده کُنه.
پس دَ اُو غَیت تُو چی جواب مِیدی؟
9 وختِیکه قد همسایِه خُو دعوا مُونی
رازی ره که دَ بارِه همسایه خُو از آدمِ دِیگه شِنِیدے، فاش نَکُو،
10 نَشُنه که دِیگه کس بِشنَوه و تُو ره ملامَت کُنه
و بَدنامی از بَلِه تُو دُور نَشُنه.
11 تورِه که دَ جای شی گُفته شُنه،
رقمِ ٹوٹه های طِلّا وَری اَسته که دَ بَلِه چِیزی نُقریی کار شُده.
12 نصِیحَتِ آدمِ دانا بَلدِه کسی که گوشِ شِنَوا دَره
رقمِ حَلقِه طِلّا و جَواهِرات اَلّی اَسته.
13 قاصِد صادِق-و-وفادار
مِثلِ آوِ یَخ دَ گرمی تایستو
جانِ اُو کسای ره تازه مُونه که اُو ره رَیی کده.
14 کسی که از سَخاوَتمَندی خُو لاف مِیزَنه،
مگم دَ کس چِیز نَمِیدیه
رقمِ باد و آوُرِ بےبارِش اَلّی اَسته.
15 آدمِ با حَوصِله مِیتنه که حاکِم ره قِناعَت بِدیه
و زِبونِ نَرم مِیتنه حتیٰ استُغو ره مَیده کُنه.
16 اگه عسَل پَیدا کدی، دَ اندازِه شی بُخور،
چراکه مُمکِنه دِل بَد شُده اِستِفراق کُنی.
17 پای خُو ره از رَفتونِ کَلو دَ خانِه همسایِه خُو بِگِیر،
نَشُنه که اُو از تُو بیزار شُنه و بَد شی بیه.
18 کسی که دَ بارِه همسایِه خُو شاهِدی دروغ بِدیه،
مِثلِ تَوَرزی، شمشیر و تِیرِ تیز وَری اَسته.
19 اعِتماد دَ آدمِ خاین دَ روزِ سختی
رقمِ دَندونِ لَق و پای لَرزو اَلّی اَسته.
20 بَیت خاندو دَ آدمِ غَمگِین
مِثلِ ازی اَسته که کالای یگ نفر ره دَ روز یَخی از جان شی بُر کُنی
و تُرشی ره دَ بَلِه شوره خاک بِندَزی.
21 اگه دُشمون تُو گُشنه یَه، دَزُو نان بِدی
و اگه تُشنه یَه، آو.
22 چُون قد امزی کار قوغ های آتِش ره دَ بَلِه تولغِه شی کوڈ مُونی،a
و خُداوند اَجرِ امزی عمل تُو ره دَز تُو مِیدیه.
23 امُو رقمِیکه بادِ شمال مییه و بارِش ره میره،
امُو رقم زِبونِ غَیبَت‌گوی ام قار-و-خَشم ره دَ بار میره.
24 زِندگی کدو دَ یگ گوشِه بام بِهتر اَسته
از زِندگی کدو قد خاتُونِ جنجالی دَ یگ خانه.
25 خبرِ خوشی که از مُلکِ دُور مییه،
مِثلِ ازی اَسته که آوِ یَخ دَ جانِ تُشنه لب مِیرَسه.
26 آدمِ صادِق که خود ره دَ پیش آدمِ بَدکار خَم مُوکُنه
رقمِ خِڈ کدونِ آوِ چشمه و یا غَٹول کدونِ آوِ چِشمِه بُلبُلاغb اَسته.
27 امُو رقمِیکه خوردونِ عسَل غَدر شی خُوب نِییه،
از مردُم تَوَقُع کدونِ تعرِیف و تَوصِیف ام خُوب نِییه.
28 کسی که دَ سرِ نَفس خُو حاکِم نِییه،
اُو رقمِ شارِ بےدیوال-و-بےدِفاع وَری اَسته.