فصلِ بِیست و دوّم
1 نامِ نیک از مال-و-دَولتِ کَلو بِلندتَر اَسته،
و تَوفِیق از طِلّا و نُقره کده بِهتر.
2 یگرَنگی غرِیب و سرمایهدار دَزی اَسته
که هر دُوی شی ره خُداوند خَلق کده.
3 آدمِ هُوشیار خطر ره مِینگره و خود ره تاشه مُونه،
مگم آدمِ نادو پیش موره و خود ره گِرِفتار مُونه.
4 نتِیجِه بےکِبری و ترسِ خُداوند اینی اَسته:
مال-و-دَولَت، اِحترام و زِندگی.
5 خار ها و دام ها دَ راهِ آدمِ کَجرَو وجُود دَره،
مگم کسی که جان خُو ره نِگاه کُنه ازوا دُور مُومَنه.
6 باچِه خُو ره دَ راهی که باید بوره تَربیه کُو
و اُو تا غَیتِ پِیری خُو امُو راه ره ایله نَمُونه.
7 آدمِ پُولدار دَ سرِ غرِیب حُکمرانی مُونه،
و قرضدار غُلامِ قرض دِهِنده یَه.
8 کسی که ظُلم کِشت کُنه بَلا-و-مُصِیبت دِرَو مُونه
و تَیاقِ غَضَب شی از بَین موره.
9 خَیر-و-بَرکت نصِیبِ آدمِ دِستواز مُوشه،
چراکه دَ فقِیرا-و-غرِیبا از نان خُو مِیدیه.
10 آدمِ رِیشخَندگر ره از منطقه بُر کُو تاکه جنجال از بَین بوره،
و حتیٰ نِزاع و دَو زَدو ام خلاص مُوشه.
11 کسی که دِلِ پاک ره دوست مِیدَنه، تورِه شی مِهربو اَسته؛
دَمزی دَلِیل پادشاه ام دوستِ ازُو مُوشه.
12 چِیمای خُداوند دانایی ره نِگاه مُونه،
مگم تورای فِریبکارا ره باطِل.
13 آدمِ ٹمبل مُوگه: ”دَ بُرو شیر اَسته؛
اگه دَ کوچه بورُم مَره مُوکُشه!“
14 گبِ دانِ خاتُونِ بَدکار رقمِ یگ چاه اَلّی غَوُوج اَسته
و کسی که دَ غَضَبِ خُداوند گِرِفتار مُوشه دَمزُو چاه موفته.
15 جهالَت دَ دِلِ هر بَچکِیچه پیچ خورده،
مگم تَیاقِ سرزنِش اُو ره از شی دُور مُونه.
16 کسی که دَ بَلِه غرِیبا ظُلم مُونه تا سرمایِه خُو ره کَلو کنه
و کسی که دَ پُولدارا تُحفه مِیدیه، هر دُوی شی دَ آخِر مُحتاج مُوشه.
17 گوش خُو ره واز کُو و تورای آدمای دانا ره بِشنَو؛
هُوش-و-دِل خُو ره دَ تعلِیمِ ازمه آموخته کُو،
18 چُون حِفظ کدونِ ازوا دَ دِل
و جاری کدونِ ازوا دَ لب لِذَتبَخش اَسته.
19 اینه، امی چِیزا ره ما اِمروز دَز تُو یاد دَدُم
تاکه اِعتِماد-و-تَوَکُل تُو دَ خُداوند بَشه.
20 آیا ما دَز تُو سی مِثال نوِشته نَکدیم؟
اُو مِثال ها پُر از مشوَره و دانایی اَسته،
21 تا تورای حقِیقت و راستی ره دَز تُو درس بِدُم
و تاکه بِتَنی دَ امزُو کسای که تُو ره رَیی کده، جواب های راست ره بُگی.
22 آدمِ غرِیب ره چُور-و-چَپاوُل نَکُو که اُو مُفلِس اَسته
و حقِ بیچارهگو ره دَ محکمه پایمال نَکُو،a
23 چراکه خُداوند دعوای ازوا ره فَیصَله مُوکُنه
و کسای که اُونا ره چُور کده بَشه، خُداوند اُونا ره ام چُور مُونه.
24 قد آدمِ تُند خُوی شِشت-و-بَرخاست نَکُو
و قد شخصی که زُود قار مُوشه رفِیق نَشُو،
25 تاکه دَ راه های ازوا نَرَوی
و جان تُو دَ دام گِرِفتار نَشُنه.
26 ضامِنِ کس نَشُو
و یَگو چِیز خُو ره بَلدِه کسِ دِیگه گِرَو نَدی.
27 چُون اگه چِیزی نَدَشته بَشی که قرض شی ره بِدی،
اُونا حتیٰ لیاف و توشَک تُو ره از زیرِ پای تُو جَم کده مُوبَره.
28 پُلوانی ره که اَجداد تُو از قدِیم نشانی کده، اُو ره
تَغِیر نَدی.
29 امُو کس ره مِینگری که دَ کار خُو قابِل اَسته؟
اُو آدم نَه دَ پیشِ نفرای عام،
بَلکِه دَ حُضُورِ پادشاه ها بَلدِه خِدمت ایسته مُوشه.