ضَرب اُلمَثَل های سُلَیمان پادشاه
فصلِ اوّل
1 مَثَل های سُلَیمان، باچِه داوُود،
پادشاهِ بَنی اِسرائیل:
2 بَلدِه پَی بُردونِ حِکمت و اَدَب،
بَلدِه فامِیدونِ تورای مَغزَگی-و-پُرمعنیٰ
3 و بَلدِه قبُول کدونِ نصِیحَت اَسته
تاکه دَ عدالت، دَ اِنصاف و دَ دُرُستکاری پایَدار شُنی.
4 اِی مَثَل ها دَ مردُمای ساده‌دِل هُوشیاری مِیدیه
و دَ جوانا دانایی و بِینایی.
5 آدمِ هُوشیار دانایی خُو ره کَلو مُونه
و آدمِ فامِیده پَند-و-نصِیحَت ره مِیگِیره.
6 اُو کسا مَثَل ها و نقل های پَند آمیز
و چیستانا و تورای سردَرگُمِ آدمای دانا ره مُوفامه.
7 ترس از خُداوند شُروعِ عِلم اَسته؛
مگم آدمای بےعقل دَ بَلِه حِکمت و نصِیحَت رِیشخَندی مُونه.
8 او باچِه مه! نصِیحَتِ آتِه خُو ره گوش کُو
و پَندِ آبِه خُو ره ایله نَکُو،
9 ازی که اُونا مِثلِ تاج اَلّی دَ بَلِه سر تُو،
و مِثلِ گردوبَند اَلّی دَ گردون تُو یَه.
10 باچِه مه، اگه گُناه کارا تُو ره وادار دَ کارِ بَد مُونهa
قد ازوا موافِق نَشُو.
11 اگه اُونا بُگیه: ”بیه قد مو بوری،
دَ گیتِه یَگو کس بِشِینی و خُونِ ازُو ره بِریزَنی؛
بیه که بےدلِیل راهِ یَگو آدمِ بیگُناه ره بِگِیری.
12 مِثلِ قبر اَلّی اُونا ره زِنده و مُکَمَل قُورت کنی،
رقمِ کسای که دَ عالم مُردا موره.
13 امزی راه مو هر رقم چِیزای قِیمَتی دَ دِست میری
و خانه های خُو ره از وُلجهb پُر مُونی.
14 بیه که دِست خُو ره یگ کُنی،
تاکه پگ مو دَ یگ خلطه شرِیگ بَشی.“
15 باچِه مه، دَ راهِ ازوا نَرو،
حتیٰ پای خُو ره ام دَ راه های ازوا نَه ایل،
16 چراکه پای های ازوا سُون بَدی مُودَوه
و اُونا بَلدِه خُون ریختو اَبَلَکده مُونه.
17 چُون دام ایشتو دَ پیشِ چِیمِ مُرغَکو
بےفایده یَه.
18 اِی آدما دَ گیتِه ریختَندونِ خُونِ خودون خُو اَسته
و اُونا بَلدِه جانِ خودون خُو دَ کَمِین مِیشِینه.c
19 اینَمی اَسته سرنوِشتِ تمامِ کسای که دَ پُشتِ فایدِه ناحق مِیگرده
و اُو ره دَ زور مِیگِیره.
فایدِه ناحق جانِ امزُو آدم ره تَباه مُونه.
20 حِکمت دَ بُرو کُوی مُونه
و دَ چار راهی ها آواز خُو ره بِلند مُونه؛
21 از سرِ کُوچه های بِیر-و-بار چِیغ مِیزَنه
و دَ پیشِ درگه های شار پَیغام خُو ره اِعلان مُونه:
22 ”اَی نادونا، تا چی وخت میخاهِید که نادو بُمَنِید؟
تا به کَی آدمای لَوڈه شَوق و علاقه دَ رِیشخَندی کدو دَره؟
و نفرای بےعقل از دانایی بَد مُوبَره؟
23 سرزنِش مَره قبُول کده خود ره اِصلاح کُنِید.
ما روحِ خُو ره دَ بَلِه شُمو مِیریزَنُم
و تورای خُو ره بَلدِه شُمو مُوفامَنُّم:
24 چُون ما کُوی کدُم،
مگم شُمو نصِیحَت مَره رَد کدِید،
ما دِستای خُو ره سُون شُمو دِراز کدُم،
مگم کس دَ قِصِّه مه نَشُد.
25 ازی که تمامِ نصِیحَتای مَره پسِ گوش کدِید
و سرزنِش مَره قبُول نَکدِید،
26 پس ما ام دَ وختِ مُصِیبت شُمو خَنده مُونُم؛
و غَیتِیکه بَلا دامونگِیر شُمو مُوشه
27 و مُصِیبت رقمِ باد اَلّی شُمو ره چارپِیر مُونه
و بَلا مِثلِ گِردباد وَری شُمو ره گِردگِیره مُونه
و دِست تَنگی و پَریشانی شُمو ره دَ چنگ خُو مِیگِیره، ما شُمو ره رِیشخَند مُونُم.
28 دَ اُو وخت اُونا مَره کُوی مُونه،
مگم ما جواب نَمِیدُم،
و اُونا سخت پُشت مه مِیگرده،
لیکِن مَره پَیدا نَمِیتنه،
29 چراکه اُونا از دانایی بَد بُرد
و ترسِ خُداوند ره اِنتِخاب نَکد
30 و نصِیحَت مَره ام قبُول نَکد
و سرزنِش مَره خار حِساب کد.
31 دَزی رقم اُونا ثَمرِ راه های غَلَط خُو ره مِینگره
و از نتِیجِه هَدَف-و-نقشه های خُو سیر مُوشه.
32 سرکشی نادونا، آدمای نادو ره مُوکُشه
و آسُودگی آدمای بےعقل اُونا ره از بَین مُوبَره.
33 مگم اُو کسای که دَز مه گوش مِیدیه دَ اَمنیَت زِندگی مُونه،
و دُور از بِیمِ بَلا، آرام و آسُوده اَسته.“