فصلِ هژدَهُم
پادشاهی حِزقیا دَ یهُودا
1 دَ سالِ سِوّمِ پادشاهی هوشِعَ باچِه ایله پادشاهِ اِسرائیل، حِزقیا باچِه آحاز پادشاهِ یهُودا شُد. 2 اُو بِیست و پَنج ساله بُود که پادشاه شُد و بِیست و نُه سال دَ اورُشَلیم حُکمرانی کد. نامِ آبِه شی اَبی دُخترِ زِکریا بُود. 3 حِزقیا چِیزای ره که دَ نظرِ خُداوند دُرُست بُود انجام دَد، فقط امُو رقم که بابه‌کَلون شی داوُود انجام دَدُد. 4 اُو عِبادت‌گاه های جای‌های بِلند ره از بَین بُرد، ستُون های پرَستِشی ره مَیده کد، بُت‌های اَشیره ره قَطع کد و مارِ بورنزی ره که مُوسیٰ جور کدُد تِکه و پرچه کد، چراکه بَنی اِسرائیل تا امُو زمان بَلدِه ازُو بُخورِ خوشبُوی مُوسوختَند؛ اُونا نامِ امزُو مار ره نِحُشتان ایشتُد. 5 اُو تَوَکُل خُو ره دَ خُداوند، خُدای اِسرائیل کد. رقمِ حِزقیا اَلّی دَ مینکلِ تمامِ پادشایونِ یهُودا کس نَبُود، نَه دَ مینکلِ کسای که بعد ازُو اَمَد و نَه ام دَ مینکلِ کسای که پیش ازُو بُود. 6 اُو خود ره دَ خُداوند چسپَندُد و از پَیرَوی ازُو دُوری نَمُوکد و احکامی ره که خُداوند دَ مُوسیٰ اَمر کدُد دَ جای میوُرد. 7 خُداوند قد ازُو بُود و اُو ھر طرف که مورفت کامیاب مُوشُد. اُو دَ خِلافِ پادشاهِ آشُور شورِش کد و دِیگه اُو ره خِدمت نَکد. 8 اُو فَلَسطِینیا ره تا غَزه و سرحدای شی شِکست دَد، از بُرج‌های پَیره‌دارا گِرِفته تا شارای دیوال‌دار.
9 دَ سالِ چارُمِ حُکمرانی حِزقیا پادشاه که سالِ هفتُمِ حُکمرانی هوشِعَ باچِه ایله پادشاهِ اِسرائیل بُود، شَلمَناسِر پادشاهِ آشُور دَ خِلافِ سامِره اَمَده اُو ره محاصِره کد 10 و دَ خَتمِ سالِ سِوّم اُو ره تَصَرُف کد. دَ سالِ شَشُمِ پادشاهی حِزقیا که سالِ نُهمِ حُکمرانی هوشِعَ پادشاهِ اِسرائیل بُود، سامِره گِرِفته شُد. 11 پادشاهِ آشُور، مردُمِ اِسرائیل ره دَ آشُور بُرد و اُونا ره دَ حَلَح، دَ جوزان دَ پالُوی دریای خابور و دَ شارای مادها جای-دَ-جای کد. 12 اِی کار بخاطری شُد که اُونا از اَیدِ خُداوند، خُدای خُو نَشُد، بَلکِه عهدِ ازُو ره، یعنی چِیزای ره که مُوسیٰ خِدمتگارِ خُداوند اَمر کدُد، تَی پای کد؛ اَرے، اُونا نَه گوش گِرِفت و نَه ازوا پَیرَوی کد.
13 دَ سالِ چاردَهُمِ حُکمرانی حِزقیا پادشاه، سَنحاریب پادشاهِ آشُور دَ بَلِه تمامِ شارای دیوالدارِ یهُودا حَمله کد و اُونا ره گِرِفت. 14 اوخته حِزقیا پادشاهِ یهُودا دَ پادشاهِ آشُور دَ لاخِیش پَیغام رَیی کده گُفت: ”ما خطا کدیم؛ لُطفاً از سرزمِین مه پس بورُو و هر چِیزی که دَ بَلِه مه بیلی، ما اُو ره مِیدیُم.“ پس پادشاهِ آشُور سِه صد وَزنه نُقره و سی وَزنه طِلّا از حِزقیا پادشاهِ یهُودا طلب کد. 15 حِزقیا تمامِ نُقرِه ره که دَ خانِه خُداوند و دَ خزانه های قصرِ پادشاه بُود، دَزُو دَد. 16 دَ امزُو غَیت حِزقیا طِلّا ره از درگه های خانِه خُداوند و از ستُون های که خودِ حِزقیا پادشاهِ یهُودا قد طِلّا پوش کدُد کَند و دَ پادشاهِ آشُور دَد.
17 پادشاهِ آشُور قومَندانِ کُلِ قُوا، سرلشکر و سرمُشاوِرِ نِظامیa ره قد یگ لَشکرِ کٹه از لاخِیش دَ اورُشَلیم پیشِ حِزقیا پادشاه رَیی کد. اُونا حَرکت کده دَ اورُشَلیم اَمَد و غَیتِیکه دَ اُونجی رسِید، رفته دَ نزدِیک کاریزِ نَوُرِ بَلنه که دَ سرِ راهِ زمِینِ کالاشویا اَسته، ایسته شُد. 18 اُونا حِزقیا پادشاه ره دَ پیش خُو کُوی کد، لیکِن اِلیاقِیم باچِه حِلقیا که مسئُولِ قصر بُود قد شِبنا مُنشی دَربار و یوآخ باچِه آساف کاتِبِ دَربار دَ پیشِ ازوا رفت. 19 اوخته سرمُشاوِرِ نِظامی دَزوا گُفت: ”دَ حِزقیا خبر بِدِید که پادشاهِ بُزُرگ، پادشاهِ آشُور اینی رقم مُوگیه، ’اِی مَنبِع اِعتِماد تُو چِیزخیل اَسته که تُو دَزُو اِیقَس اِعتِماد دَری؟ 20 تُو فقط توره مُوگی و فِکر مُونی که امُو بَلدِه جنگ تدبِیر و قُوَت اَسته؛ پس آلی دَز مه بُگی که تُو دَز کِی تَوَکُل کدے که دَ خِلافِ ازمه شورِش کدے؟ 21 راستی اونه، تُو دَ مِصر تَوَکُل مُونی، دَ امزُو تَیاق که مِثلِ نَی مَیده شُده اَسته؛ هرکسی که لَنگر خُو ره دَ بَلِه ازُو بِندَزه اُو دَ دِست شی دَر مییه و اُو ره زخمی مُونه. اَرے، فِرعَون پادشاهِ مِصر بَلدِه تمامِ کسای که دَزُو تَوَکُل مُونه، امی رقم اَسته. 22 اگه دَز مه بُگِید، ”مو دَ خُداوند، خُدای خو تَوَکُل مُونی.“ آیا اُو امُو نِییه که حِزقیا عِبادت‌گاه های جای‌های بِلند و قُربانگاه های شی ره از بَین بُرد و دَ مردُمِ یهُودا گُفت، ”تنها دَ برابرِ امزی قُربانگاه دَ اورُشَلیم عِبادت کُنِید“؟‘ 23 پس آلی بیه و قد بادار مه پادشاهِ آشُور شَرط بِزَن: ما دُو هزار اَسپ دَز تُو مِیدیُم، اگه تُو بِتَنی دُو هزار سوارکار پَیدا کده دَ بَلِه ازوا سوار کنی. 24 اگه نَمِیتَنی، پس چِطور تُو مِیتَنی که حتیٰ یکی از ریزه‌ترِین قومَندانای بادار مَره مجبُور دَ عَقَب نِشِینی کنی، دَ حالِیکه تَوَکُل خُو ره دَ گاڈی های جنگی و سوارای مِصر کدے؟ 25 علاوه ازی، آیا ما بِدُونِ اَمر خُداوند دَ اِینجی اَمدیم تا اِی جای ره خراب کنُم؟ نَه، خُداوند دَز مه گُفته که، ’دَ خِلافِ امزُو سرزمی بورُو و اُو ره خراب کُو.‘“
26 اوخته اِلیاقِیم باچِه حِلقیا، شِبنا و یوآخ دَ سرمُشاوِرِ نِظامی گُفت: ”لُطفاً قد خِدمتگارای خُو دَ زِبونِ ارامی توره بُگی، چُون مو اُو ره مِیدَنی. دَ زِبونِ مردُمِ یهُودا قد ازمو توره نَگی؛ مردُمی که دَ بَلِه دیوالِ شار اَسته مِیشنَوه.“ 27 لیکِن سرمُشاوِرِ نِظامی دَ جوابِ ازوا گُفت: ”آیا بادار مه مَره تنها دَ پیشِ بادار تُو و پیشِ ازتُو رَیی کده تا اِی تورا ره بُگیُم؟ آیا مَره دَ پیشِ مردُمی که دَ بَلِه دیوالِ شار شِشته، رَیی نَکده؟ آیا امِیطور نِییه که اُونا ام قد شُمو قَتی چتلی خُو ره مُوخوره و گِمِیز خُو ره وُچی مُونه؟“
28 اوخته سرمُشاوِرِ نِظامی ایسته شُد و دَ آوازِ بِلند دَ زِبونِ مردُمِ یهُودا چِیغ زَده گُفت: ”تورِه پادشاهِ بُزُرگ، پادشاهِ آشُور ره بِشنَوِید. 29 پادشاه اینی رقم مُوگیه، ’نَیلِید که حِزقیا شُمو ره بازی بِدیه، چُون اُو نَمِیتَنه که شُمو ره از دِست مه خلاص کنه. 30 نَیلِید که حِزقیا شُمو ره مجبُور کنه که دَ خُداوند تَوَکُل کُنِید و بُگیه، ”خُداوند حتماً مو ره نِجات مِیدیه و اِی شار دَ دِستِ پادشاهِ آشُور نَموفته.“‘ 31 دَ تورِه حِزقیا گوش نَدِید، چُون پادشاهِ آشُور اینی رقم مُوگیه، ’پیشنِهادِ صُلح مَره قبُول کُنِید و بُر شُده پیشِ ازمه بیِید؛ اوخته هر کُدَم شُمو مِیتنِید که از انگُور و انجِیر خُو بُخورِید و از آوِ چاهِ خُو وُچی کُنِید، 32 تا غَیتِیکه ما بییُم و شُمو ره دَ یگ سرزمی که رقمِ سرزمِینِ خودون شُمو اَسته بُبرُم، دَ یگ سرزمِینِ پُر از غَلّه و شِیرِه انگُور، سرزمِینِ پُر از نان و باغ های انگُور و سرزمِینِ پُر از روغونِ زَیتُون و عسل.‘ امی رقم کُنِید تا زِنده بُمنِید و نَمُرِید. پس دَ تورِه حِزقیا گوش نَدِید، چُون اُو شُمو ره بازی دَده مُوگیه، ’خُداوند مو ره نِجات مِیدیه.‘ 33 آیا خُدایونِ مِلَّت های دِیگه کُدَم شی هرگِز تَنِسته که سرزمِین خُو ره از دِستِ پادشاهِ آشُور نِجات بِدیه؟ 34 کُجا یَه خُدایونِ حَمات و اَرپاد؟ کُجا یَه خُدایونِ سِفَروایم، هینَع و عِوّا؟ آیا امُو خُدایو تَنِست که سامِره ره از دِست مه نِجات بِدیه؟ 35 آیا از مینکلِ تمامِ خُدایونِ امزی سرزمِینا کُدَم شی تَنِست که سرزمِین خُو ره از دِست مه نِجات بِدیه که خُداوند بِتَنه اورُشَلیم ره از دِست مه نِجات بِدیه؟“
36 مردُم خود ره چُپ گِرِفت و دَزُو هیچ جواب نَدَد، چراکه پادشاه اَمر کده گُفتُد: ”جوابِ ازُو ره نَدِید.“
37 اوخته اِلیاقِیم باچِه حِلقیا مسئُولِ قصر، شِبنا مُنشی دَربار و یوآخ باچِه آساف کاتِبِ دَربار قد کالاھای پاره پاره دَ پیشِ حِزقیا اَمَد و تورای سرمُشاوِرِ نِظامی ره دَزُو نقل کد.