فصلِ یازدَهُم
یفتاح
1 یفتاحِ جِلعادی یگ مَردِ زورتُو-و-دلیر بُود. اُو باچِه یگ فاحِشه بُود و آتِه شی جِلعاد نام دَشت. 2 خاتُونِ جِلعاد ام بَلدِه ازُو چند باچه زَیید؛ و غَیتِیکه باچه_های خاتُون شی کٹه شُد، اُونا یفتاح ره بُر کد و دَزُو گُفت: ”تُو دَ خانِه آتِه مو میراث دَ دِست نَمیری، چراکه تُو باچِه خاتُونِ دِیگه اَستی.“ 3 پس یفتاح از پیشِ بِرارون خُو دُوتا کد و دَ سرزمِینِ طوب جای-دَ-جای شُد. دَ اُونجی مَردای ایله‌گشت دَ دَورِ یفتاح جَم شُد و قد ازُو هر سُو مورفت.
4 بعد از چند وخت عمونیا قد بَنی اِسرائیل جنگ کد. 5 و غَیتِیکه عمونیا قد بَنی اِسرائیل جنگ کد، رِیش سفیدای جِلعاد رفت تا یفتاح ره از سرزمِینِ طوب بیره. 6 اُونا دَ یفتاح گُفت: ”بیه و قومَندان مو جور شُو تاکه مو قد عمونیا جنگ کنی.“ 7 لیکِن یفتاح دَ رِیش سفیدای جِلعاد گُفت: ”آیا شُمو نَبُودِید که از مه بَد بُردِید و مَره از خانِه آتِه مه هَی کدِید؟ و آلی که دَ تَنگی-و-پریشانی اَستِید، چرا پیشِ ازمه اَمَدید؟“
8 رِیش سفیدای جِلعاد دَ یفتاح گُفت: ”امزی خاطر آلی مو دَزتُو رُوی اَوُردے تاکه تُو قد ازمو بوری و قد عمونیا جنگ کنی و حاکِمِ ازمو و پگِ باشِنده_های جِلعاد شُنی.“ 9 یفتاح دَ رِیش سفیدای جِلعاد گُفت: ”اگه مَره پس بُبرِید و ما قد عمونیا جنگ کنُم و خُداوند اُونا ره دَ دِستِ ازمه تسلِیم کنه، آیا ما حاکِم شُمو مُوشُم؟“ 10 رِیش سفیدای جِلعاد دَ یفتاح گُفت: ”خُداوند دَ مینکل مو شاهِد اَسته که مو واقعاً مُطابِقِ تورِه تُو عمل مُونی.“ 11 پس یفتاح قد رِیش سفیدای جِلعاد رفت و قَوم اُو ره دَ بَلِه خُو حاکِم و قومَندان جور کد؛ و یفتاح پگِ تورای خُو ره دَ حُضُورِ خُداوند دَ شار مِصفه گُفت.
12 اوخته یفتاح قاصِدا ره پیشِ پادشاهِ عمونیا رَیی کده گُفت: ”تُو قد ازمه چی کار دَری که دَ خِلاف مه اَمَدے تا دَ بَلِه سرزمِین مه حَمله کنی؟“ 13 پادشاهِ عمونیا دَ قاصِدای یفتاح گُفت: ”بخاطری که بَنی اِسرائیل بعد از بُرو اَمَدو از مِصر، سرزمِین مَره از دریاچِه اَرنون تا دریاچِه یَبوق و دریاچِه اُردُن گِرِفت؛ پس آلی امُو زمِین_ها ره دَ صُلح-و-آرامی دَز مه پس بِدی.“
”یفتاح اینی رقم مُوگیه، ’اِسرائیل سرزمِین موآب و سرزمِینِ عمونیا ره نَگِرِفته، 16 چُون وختِیکه اِسرائیل از مِصر بُرو اَمَد، اُونا دَ بیابو سَفر کده تا دریای سُرخ رفت و ازُونجی دَ قادِش اَمَد.‘ 17 اوخته بَنی اِسرائیل قاصِدا ره دَ پیشِ پادشاهِ اِدوم رَیی کده گُفت، ’بَلدِه مو اِجازه بِدی که از سرزمِین تُو تیر شُنی؛‘ لیکِن پادشاهِ اِدوم قبُول نَکد. امچُنان اُونا قاصِدا ره دَ پیشِ پادشاهِ موآب رَیی کد و اُو ام راضی نَشُد. پس اِسرائیل دَ قادِش مَند. 18 بعد ازُو اُونا دَ بیابو سَفر کد و سرزمِینِ اِدوم و سرزمِینِ موآب ره دَوره کده طرفِ شَرقِ سرزمِینِ موآب اَمَد و دَ اُو طرفِ دریاچِه اَرنون خَیمه زَد. اُونا دَ سرزمِینِ موآب داخِل نَشُد، چراکه دریاچِه اَرنون سرحدِ موآب بُود. 19 اوخته اِسرائیل قاصِدا ره دَ پیشِ سِیحون پادشاهِ اَموریا که پادشاهِ حِشبون بُود، رَیی کد و اِسرائیل دَزُو گُفت: ’لُطفاً بَلدِه مو اِجازه بِدی که از سرزمِین تُو تیر شُنی و دَ جای خودون خُو بوری.‘ 20 لیکِن سِیحون دَ بَلِه اِسرائیل اِعتبار نَکد و نَه ایشت که از مُلک شی تیر شُنه، بَلکِه سِیحون پگِ قَوم خُو ره جَم کده دَ یَهصَه خَیمه زَد و قد اِسرائیل جنگ کد. 21 و خُداوند، خُدای اِسرائیل سِیحون و پگِ قَوم شی ره دَ دِستِ اِسرائیل تسلِیم کد و بَنی اِسرائیل اُونا ره زَد. دَ امزی رقم اِسرائیل تمامِ سرزمِینِ اَموریا ره که دَ امزی مَملَکَت زِندگی مُوکد، تَصَرُف کد. 22 اُونا تمامِ مُلکِ اَموریا ره از دریاچِه اَرنون تا دریاچِه یَبوق و از بیابو تا دریاچِه اُردُن تَصَرُف کد. 23 پس آلی که خُداوند، خُدای اِسرائیل اَموریا ره از پیشِ رُوی قَوم خُو اِسرائیل هَی کده؛ آیا تُو قَصد دَری که تَصَرُف کنی؟ 24 آیا چِیزی ره که خُدای تُو کِموش دَز تُو بِدیه که تَصَرُف کنی، تُو اُو ره تَصَرُف نَمُونی؟ پس هر کسی ره که خُداوند، خُدای مو از پیشِ رُوی مو هَی کنه مو سرزمِینِ ازوا ره تَصَرُف مُونی. 25 آیا تُو از بالاق باچِه صِفور پادشاهِ موآب خُوبتَر اَستی؟ آیا اُو هرگِز قد بَنی اِسرائیل مُخالِفَت کد و یا قد ازوا جنگ کد؟ 26 اِسرائیل دَ حِشبون و آغِیلای شی، دَ عَروعیر و آغِیلای شی و دَ پگِ شارای که دَ بَغلِ دریاچِه اَرنون اَسته از سِه صد سال زِندگی مُونه. چرا دَ امزی مُدَت اُونا ره پس نَگِرِفتِید؟ 27 ما دَ ضِدِ ازتُو گُناه نَکدیم، بَلکِه تُو دَ حقِ ازمه بَدی مُونی که قد ازمه جنگ مُونی. پس خُداوند که قاضی مُطلَق اَسته، اِمروز دَ بَینِ بَنی اِسرائیل و بَنی عمون قَضاوَت کنه.“
28 لیکِن پادشاهِ عمونیا پَیغامی ره که یفتاح بَلدِه ازُو رَیی کدُد، گوش نَکد.
29 اوخته روحِ خُداوند دَ بَلِه یفتاح قرار گِرِفت و اُو از جِلعاد و مَنَسّی تیر شُده دَ مِصفِه جِلعاد رفت و از مِصفِه جِلعاد سُونِ عمونیا تیر شُد. 30 و یفتاح بَلدِه خُداوند نذر گِرِفته گُفت: ”اگه عمونیا ره دَ دِست مه تسلِیم کنی، 31 وختِیکه صَحیح-و-سلامَت از دِستِ عمونیا پس رفتُم، هر جانداری که از درگِه خانِه مه دَ دَمِ راهِ مه بُر شُنه، اُو از خُداوند مُوشه و ما اُو ره دَ عِنوانِ قُربانی سوختَنی تقدِیم مُونُم.“ 32 پس یفتاح طرفِ عمونیا تیر شُد تا قد ازوا جنگ کنه و خُداوند عمونیا ره دَ دِستِ ازُو تسلِیم کد. 33 و اُو اُونا ره از عَروعیر تا مِنِّیت که بِیست شار بُود و تا آبِل-کِرامِیم شِکست دَد، غَدر شِکستِ کٹه. دَ امزی رقم عمونیا دَ پیشِ بَنی اِسرائیل شِکست خورد.
دُخترِ یفتاح
34 اوخته یفتاح دَ مِصفه دَ خانِه خُو اَمَد و دِید که دُختر شی قد دَیره رَقص کده دَ دَمِ راهِ شی بُر شُد؛ امُو دُختر یگانه اَولادِ ازُو بُود که بغَیر ازُو دِیگه دُختر یا باچه نَدَشت. 35 امی که یفتاح اُو ره دِید، کالای خُو ره چَک کده گُفت: ”آه! دُختر مه! تُو مَره از آسمو دَ زمی زَدی و دَ بَلِه مه مُصِیبتِ کٹه ره اَوُردی، چُون ما دان خُو ره دَ پیشِ خُداوند واز کدیم و نَمِیتنُم پس بِگردُم.“ 36 اوخته دُختر شی دَزُو گُفت: ”آتَی جو، تُو دان خُو ره دَ پیشِ خُداوند واز کدے، پس چِیزی که از دان تُو بُر شُده، دَ حقِ ازمه امُو رقم کُو، چراکه خُداوند اِنتِقام تُو ره از دُشمنای تُو، از عمونیا گِرِفته.“ 37 و دُختر اِدامه دَده دَ آتِه خُو گُفت: ”بیل که اینی کار دَ حقِ ازمه شُنه: دُو ماه مَره وخت بِدی تا رفته دَ کوه_ها بِگردُم و قد دوستای خُو بَلدِه ازی که دُختر از دُنیا مورُم، ماتَم کنُم.“ 38 اُو گُفت: ”بورُو.“ و اُو ره اِجازه دَد که بَلدِه دُو ماه بوره. پس اُو قد دوستای خُو رفت و بَلدِه ازی که دُختر از دُنیا مورفت، ماتَم گِرِفت. 39 بعد از خَتمِ دُو ماه، اُو پس دَ پیشِ آتِه خُو اَمَد و آتِه شی دَ مُطابِقِ نَذری که گِرِفتُد قد ازُو رفتار کد. امُو دُختر هرگِز قد یَگو مَرد نزدِیک نَشُدُد. پس دَ اِسرائیل رسم شُد 40 که دُخترونِ اِسرائیلی هر سال بُرو بوره و بَلدِه دُخترِ یفتاحِ جِلعادی ماتَم بِگِیره، دَ یگ سال چار روز.