قاضی‌ها
پیشگُفتار
نامِ امزی کِتاب دَ زِبونِ عِبرانی «قاضی_ها» اَسته، ولے نظر دَ مَتنِ کِتاب هر کُدَمِ امزی قاضی_ها یگ رهبر بُود. از متنِ کِتاب واضِح فامِیده مُوشه که وظِیفِه امزی قاضی_ها تنها قضاوَت نَبُوده، بَلکِه ام مسائلِ اِجتماعی ره پیش مُوبُرده و ام مسائلِ جنگی ره؛ یگ نَمُونِه شی دَ فصلِ چارِ امزی کِتاب، «قاضی دِبوره» اَسته.
کِتابِ قاضی_ها دَ بارِه واقِعه_های اَسته که بعد از فَوتِ یوشِع دَ سرزمِینِ اِسرائیل رُخ دَد. بعد از فَوتِ یوشِع، قَومِ اِسرائیل کارای بُزُرگِ خُداوند ره پُرمُشت کد و گِرِفتارِ بُت-پرَستی شُد. اُونا عهدی ره که قد خُداوند بسته کدُد مَیده کد، چُون اُونا باشِنده_های سرزمِینِ کِنعان ره کامِلاً هَی نَکد، بَلکِه قد ازوا قتی زِندگی کده از راه-و-رَسمِ ازوا پَیرَوی کد. امزی خاطر خُداوند بَنی اِسرائیل ره دَ دِستِ دُشمنای ازوا تسلِیم کد تا دَ بَلِه ازوا بَلا-و-مُصِیبت بیره و اُونا ره جَزا بِدیه. وختِیکه ظُلم-و-سِتَمِ دُشمنای ازوا از حد کَلو شُد، اُونا دَ پیشِ خُداوند ناله-و-فریاد کد و خُداوند بَلدِه ازوا یگ قاضی بحَیثِ رهبر مُقرَر کده اُونا ره از چنگِ دُشمنای ازوا نِجات دَد. لیکِن بعد از نِجات، اُونا زمانی که دَ آرامِش-و-آسایش بُود بسم خُداوند ره پُرمُشت کد و از خُداوند رُوی گَشتَند. اُونا چندِین دَفعه امی کار ره تِکرار کد، ولے هر دَفعِه که اُونا توبه کد و دَ حُضُورِ خُداوند ناله-و-فریاد کد، خُداوند بَلدِه ازوا یگ رهبر مُقرَر کده اُونا ره از دِستِ دُشمنای ازوا خلاص کد.
دَ امزی کِتاب واضِح دِیده مُوشه که وختی بَنی اِسرائیل اِطاعَت مُونه دَ آرامِش و آسایش اَسته، ولے غَیتِیکه نااِطاعتی مُونه گِرِفتارِ بَلا-و-مُصِیبت مُوشه. امچُنان واضِح دِیده مُوشه که وَضعیَت دَ اِسرائیل رُوی دَ خرابی بُود و گڈوَڈی کَلو راه ره بَلدِه مُقرَر شُدونِ یگ پادشاه آماده کد.
تعدادِ قاضی_های که خُداوند بحَیثِ رهبر بَلدِه بَنی اِسرائیل مُقرَر کد، نظر دَ متنِ کِتاب دوازده قاضی مُطابِقِ دوازده طایفِه اِسرائیل اَسته.
فهرِستِ عِنوانها
جنگِ بَنی اِسرائیل قد باقی کِنعانی_ها (فصلِ ۱: آیِه ۱)
ملایکِه خُدا دَ بوکِیم (۲:۱)
نتِیجِه نااِطاعتی (۲:۶)
مِلَّت_های که دَ سرزمِینِ وعده شُده باقی مَندُد (۳:۱)
عُتنِئیل (۳:۷)
ایهُود (۳:۱۲)
شَمگَر (۳:۳۱)
دِبوره (۴:۱)
سرُودِ دِبوره (۵:۱)
جدعون (۶:۱)
جدعون مِدیانیا ره شِکست مِیدیه (۷:۱)
کُشتونِ زِبَح و صَلمونَّع (۸:۱)
ایفودِ جدعون (۸:۲۲)
فَوتِ جدعون (۸:۲۸)
اَبِیمَلِک (۹:۱)
تولَع (۱۰:۱)
یائیر (۱۰:۳)
ظُلمِ عمونیا دَ بَلِه اِسرائیل (۱۰:۶)
یفتاح و طایفِه اِفرایم (۱۲:۱)
اِبصان، ایلون و عَبدون (۱۲:۸)
شَمشون (۱۳:۱)
توی شَمشون (۱۴:۱)
اِنتِقام گِرِفتونِ شَمشون از فَلسطِینیا (۱۵:۱)
شَمشون دَ غَزه (۱۶:۱)
مَرگِ شَمشون (۱۶:۲۳)
بُتِ میخا (۱۷:۱)
میخا و طایفِه دان (۱۸:۱)
مَردِ لاوی و خاتُون شی (۱۹:۱)
جنگ قد اَولادِه بِنیامِین (۲۰:۱)
بَنی اِسرائیل بَلدِه بِنیامِینیا خاتُو مِیدیه (۲۱:۱)