David beyaxuaba Goliat
17
Itsamatacabi filisteomonae caetuata pijajiwi wajabitsaë. Pewajënaeya barënacuenexaniawaeta penawajabitsaëtsinexa Soco tomara imoxoyojawata. Bajarapatomara eca Judápijinë pemomoxi pejinawanapaenacuata. Nexata, bajarapamonae pijataxunaebo exana Soco, Azeca tomarabejetuatuajëta, Efes-damim-jawata. 2 Bajarapamatacabi pijinia Saúl, pepopeyanacua-ewetsinë Israel nacua, caetuata daxita Israel nacuapijiwajabitsaë. Bajarapamonae pijataxunaebo exana Ela penamatajëpae-irajawata. Bajaraponë-ata pijinia pijajiwi wajabitsaë barënacorobota, pebarënawajabitsaëtsinexa filisteomonaejawabelia. 3 Filisteomonae nacorobotsianubena pejinawanapaetsutojumawelia. Bajarapijinia pacuenia, israelitawi nacorobotsianubena itsatsutoyenepanajawawerena. Bajarapatsutobejetuatuajëajawata boca Ela penamatajëpae-irajawa. 4 Pijataxunaebonëwecua filisteomonae, jemata wecuapitsapa Goliat, Gat tomarapijinë. Bitso bajaraponë pewënëjonenë pecuenecaëjëpaenëtsi penawajabitsaëtsijawa. Bajaraponë xaina bejamatabëcujiru acueyabi pametrobeje pematatsënëa piapiajawa. 5 Bajaraponë namatabocoxatata casco, broncenanitota pexanaejawa. Namipabëxatatanua coraza, broncenanitota pexanaejawa dujuaitsebococuenia. Bajaraxua arewe bejamatabëcuijiru cincuenta y cinco pakilobeje. 6 Bajarapacuenia pethaëtobejejawawerecacujinae pesitobejejawabereca natopajumacaranatabiaba broncenanitota pexanaejawa. Xua bepinijicuerereboxanetojawa wëtacaraponaponabiaba, bajaraxua-ata pexanaejawa broncenanitota. 7 Xainanua piapiacuererebo. Bajarapacuererebopijinae bitso ayainaeboxaneto. Arewenua. Cuererebo-upixatata hierronanitota. Bajarapa-upijawa xaina piarewejawa bejamatabëcujiru seis pakilobeje. Bajaraponë xaina pijajiwitonë, pewajënaeya petocanajetarucaenënexatsi pija-escudopana. 8 Goliat pepitsapaejawata, nucajopa petsutoyenepanajawata. Nexata, cuene-aebiaya wawajai tsanucae israelitawi pijajiwiwajabitsaëjawabelia mapacueniaje:—¿Detsa xuajitsia saya jema paxamë panacorobotame pajitsipae-atamë wajanabarënawajabitsaëtsijawa? Xanë yapëtaniji filisteoyajuwënënë. Paxamë raja pijinia Saúl papijajiwimë. Caenë panato-itapere paxamëyajuwënënë, ponë xanëjawaberena nebarënabejitsia. 9 Itsa cuenecaëjëpatsi bajaraponë tanebarënabejawata tanebeyaxuabijawa, nexata panecuene-amoneyabiana baja. Paxanë nexata panijajiwinë tsane, amoneya patacatonacuenebawanapaenexa. Itsa pijinia xanë tabarënabejawata beyaxuabianajë, tawecuacuene-aitatsacaxae, nexata pacacuene-amoneyabianatsi baja. Nexata, paxamë pijinia patajajiwimë tsane, amoneya patanetonacuenebawanapaenexamë. 10 Ajena xanë mapacueniaje pacatsimuxujumaitsitsi pawajabitsaëmë Israel-pijinë papemomoximë, paneto-itorobaremena caenë, ponë nebarënabejitsia xanëjawaberena —jai tsanucae Goliat.
11 Saúl, pijajiwi wajabitsaë-ata, itsa jumetane bajarapacuenia pejumaitsijawa filisteonë, bajarapamonae jamatabëcuenefaefaena. Pejamatabëcuenesaëjawami beweliajamatabëcuenewi natane. Junawanua bitso bajarapamonae.
12 Pacujinaeta Saúl yanacua-ewetaponapona Israel nacua, bajarapamatacabita ponapona Isaí, Éfrata nacuapijinë, Belén tomarajawata, Judá nacuata pe-ecaetomara. Bajaraponë bitso perujunë tsaponaponae. Xaina ocho ponëbeje pexi. Bajarapamonaeyajuwënënë David. 13 Isaí pexi matapijiwi, acueyabi ponëbeje, Eliab, Abinadab, Sama-ata, bajarapamonae napona baja Saúl pepëta, penanawajabitsaëtawanapaenexa. 14 Bajarapamonae matapijiwixae, nanawajabitsaëtawanapa Saúl pepëta. David pijinia, pepojuyapijinëxae daxitawecua, nacopata bota. 15 Itsajawata David ponabiaba Saúl pijataxunaebojawabelia, itsiata xuacujinae nawiatabiaba pijatomara Belén-jawaberena, paxa pija-ovejabitsaëto peto-ewetsinexa.
16 Caebajayacunua canacujitsia, caecaniwiyo canacujitsia-ata, Goliat pitsapabiaba pijataxunaebowecua, israelitawi pejunatabiabinexa wawajaiya, bajarapamonaeyajuwënënë pebarënabenexatsi. Bajarapacuenia exanaponapona bejamatabëcujiru cuarenta pamatacabibejecuenia.
17 Itsamatacabijawa, Isaí jumaitsi pexënato David-jawabelia:
—Tocaponaename pexaejawa nematapijiwi, mapadoroje pewënëcaejawa veinte palítrobeje trigoxu petajatsijawa, bajarapijinia pacuenia diez papan-bëbeje. Tocaponaename bepijiawajëto pijataxunaebojawabelia, itsajota bajarapamonae jinawanapa. 18 Tocaponaenamenua diez paquesojawabeje, nejutsinexa ponë nematapijiwi pijabitsaëtojawata wajabitsaë pematacaitorobinë. Ponaename netaenexa pacuenia nenamatapijiwi jinawanapa. Xuacujinae, wajunucapatsiaremena pexaniajaijawa itsa xaniawaetsia jinawanapa —jai Isaí.
19 Bajarapamatacabita pijinia, Saúl, David pematapijiwi yajawa, daxita Israel nacuapijiwajabitsaë nawajabitsaëtawanapa Ela penamatajëpae-irajawata filisteowijawabelia.
20 Bajarapacuenia paxa pejumaitsicujinaetsi, merawia pitsijawata David namatacota pepobajayacunua peponaenexa. Tsicopata itsanëjawabelia peto-ewetsinexatsi pecowëta paxa pija-ovejabitsaëto. Nexata bajaraponë tocapona paxa xua rajutatsi pematapijiwinexa. Patajopa wajabitsaë pijataxunaebota paepatota bajarapamonae naxaniawaetawanapa pepitsapaenexa pijawajabitsaëjawabelia. Bajarapamonae pepitsapaejawata, wawajai penawajabitsaëtsimatacabi pewawajaijumenë.a 21 Nexata israelitawi, filisteowibeje, namata-enetsia nasiwanacorobota penatsimaxëpitsapaenexa, penabenexa jane baja. 22 David nexata xuabatabijirawa xua tocanajetaruca, pexaejawanë, ponëjawata ya-ewetanuca wajabitsaë pecanawajabitsaëjawanë, pemarue-ata. Xuacujinae, cujinaetabijirawalia itsajota nubena penawajabitsaëtsiwi. Itsa baja patajaraba bajarabelia, yanijobapona pematapijiwi pacuenia jinawanapa. 23 Paepatota bajaraponë barëcuaicuaijai tsanucae pematapijiwijawabelia, nexata jane baja, icatsia pitsapanajetaruca pijataxunaebonëjawawerena Goliat, Gat tomarapijinë. Nucajopa itsajota wawajai tsabiabanucae. Bajarajota, wawajai tsanucae pacuenia jumaitsi tsabiabi. Nexata, David bajaraxua pijacujaya jumetaenuca.
24 Daxita Israel nacuapijiwajabitsaë, pejumetaejawata bajaraponë pejumaitsijawa, bajarapamonae pecajunawi wecuarëcëpeca. 25 Caejiwi canacujitsia najumaitsi: «¿Pataneme tsaja pepitsapanajetarucaejawa ponëxaneto? ¿Pajumetaneme tsaja xua pibisiacuenia nacajumaitsi tsabiabanucae, Israel nacuapijiwajabitsaëwitsi wajanaca-anaeya-exanaenexa? Pajiwi cuenecaëjëpatsi pecuene-amoneyabijawa bajaraponë, nexata itsa beyaxuabiana, pepopeyanacua-ewetsinë Saúl rajutsiapaeba ayaijawa pecobecowë pexainaenexa, pexënatoyo-ata pijawanexa. Bajarapacuenia pijamonae-ata pematamotabiabijawami impuestomatamo towecua-ajibia-exanaejitsiatsi», najai bajarapamonae.
26 David jumaitsi pemuxuneneta penubenaewijawabelia:
—Bajarapafilisteonë raja Diosowecua apo-ayaijamatabëcuenenë. ApopeyaiyataenënuaDioso pijacuene. ¿Detsa xuajitsia ayaijamatabëcuenenë nataeya, anaeya-exana Dioso piasaëtsaponaponaenë pijajiwi wajabitsaëjawabelia? ¿Detsa meta xua rajutsiapaebatsi ponë wecua-ajibia-exana israelitawi pe-urabicuenemi, pebeyaxuabijawata mapafilisteonëje? —jai.
27 Nexata bajarapamonae najëpaeya jumecanawiatatsi, pacuenia itsamonae copiaya tsipaebatsi pecuaicuaijaijawata. Jumaitsi:
—Ponë beyaxuaba bajarapafilisteonë, Saúl rajutsiapaeba bitso pexaniajawa pecuene-amoneyabimatamo —jaitsi.
28 Matapijinë Eliab itsa jumetane David pebarëcuaicuaijaitsanucaejawata bajarapamonae, jamatabëcuene-anaeya pejuyapijinëjawabelia jumaitsi:
—¿Detsa xua xamë jaitame maberenaje? ¿Detsa nexata pajiwijawabelia tsicopatame pecato-ewetsinexa bajarapatsiquiri-ovejabitsaëtoyo, pamonae ca-ewetsia-exanabiaba petusatonacuajawabelia? Xanë catoyapëtanetsi ayaijamatabëcuene nenataejawa, papibisialiwaisi-ata xainame. Patajopame tsaena patanenaitaxutocaewetsinexamë pacuenia paxanë pajinawanapajë patabarënawajabitsaëtsijawata —jai matapijinë urabiaya David-jawabelia.
29 Nexata, David jumecanawiata:
—¿Dexua xanë cato-exananucatsi, bajarapacuenia tanecajumaitsimë? Matapania saya xanë yanijobanucajë —jai David.
30 Bajaraxuacujinae icatsia, wecuanatsata pematapijinë. Icatsia pona peyanijobinexa itsamonaejawabelia xua Saúl rajutsiapaeba ponë beyaxuabijitsia Goliat. Pacuenia saya itsamonae jumaitsitsi, bajarapacuenia icatsia jumecanawiatatsi. 31 Itsamonae pejumetaewitsi xua David yanijobapona, bajarapamonae pona petsipaebinexa Saúl-jawabelia. Nexata, Saúl junatsia-exana bajarapamonae David. 32 Nexata, David pepatsicujinae Saúl-jawabelia, jumaitsi:
—Pëtsa caejiwi-ata jamatabëcuenefaefaena bajarapafilisteonë pejamatabëcuene. Xanë raja nijajiwitonënë, ponaenajë tabarënabenexa bajaraponëjawabelia —jai David.
33 Saúl jumaitsi:
—Xamë apocacuenecaëjëpae caenëmë netsimaxëponaejawa, bajaraponë nebarënabenexa, tsipaji abaxë xamë pewëjëatomë. Bajaraponë rabaja perujuyapëtaenë pebarënawajabitsaëtsicuene, pewëjëatojawawerenacujinae —jai.
34 David nexata jumecanawiata:
—Pamatacabi xanë, nijajiwitonënë, ewetabiabajë taxa pija-ovejabitsaëto, itsajawata netotsimaxëpatabiabatsi petsobianewëthë, itsa jume, osowiria pianaepanaenë unupijinë, pewaetabinexa ovejayo. 35 Itsa yajuwënëcaponabiabatsi pexaenexa ovejayo, xanë nexata baraponabiabajë tayacajërëtsinexa. Bajarapacuenia wecuaibopitabiabajë ovejayo. Itsiata, itsa netsimaxënawiabecabiaba tanetaicaenexa, barëpawaetababiabajë. Bajarapacuenia conibabeyabiabajë, tabeyaxuabijawabelia, newëthë, osojawabelia-ata. 36 Bajarapijinia pacuenia, necuenecaëjëpa ta-exanaenexa bajarapafilisteonëjawabelia, tabeyaxuabinexa ponë jamatabëcuene-ëjëbiaya anaeya-exana Dioso piasaëtsaponaponaenë pijajiwi wajabitsaëwijawabelia. 37 Jehová pacuenia necapanepabiaba petsobianewëthë pecopibocotonëwecua, osowiria unupijinë pianaepanaenë-ata, nexata bajarapacuenia icatsia necapanepaena bajarapafilisteonë pecobewecua —jai David Saúl-jawabelia.
Nexata Saúl jumecanawiata:
—Je. Ponaename nexata, bajarapacuenia nexanaenexa. Jehová cayajawa tsane —jai Saúl.
38 Bajaraxuacujinae, Saúl itoroba pexatatsinexa David xua bajaraponë nayajiwinaxatatabiaba pijawajabitsaë pejorojoronaeyaniwatsi. Nexata mataxatatatsi casco, broncenanito pexanaejawa. Mipabëxatatatsinua coraza, broncejawata pexanaejawa. 39 Nexata David jane baja, epacëtatsi pija-espada, penaxatatsijawa pënëwelia. Bajarapacuenia picani naëjëta pejumaponaenexa, pejumanawajabitsaëtsijawa. Itsiata, bajaraponë caeto-ata aponaxatatabiabi pejumaponabiabinexa. Nexata, apocaëjëpaetsi pejumaponaejawa. Nexata, David jumaitsi Saúl-jawabelia:
—Xanë aponecuenecaëjëpae bajarapanaxatatsijawa yajawa taponaejawa, tsipaji xanë bajarapacuenia apo-exanabiabinë —jai.
Nexata, David najonota daxita bajaraxuanë. 40 Bajaraxuacujinae, pita pijanaebo, pijasibusibu-ata. Penajatota pitanua cinco pa-ibotoyobeje, pebinejai-ibotonë. Nexata jia bajarapa-ibotonë naniawelia penaxatatatsijawa perutsidoroyojawata. Xuacujinae, tsimaxëlia filisteonë, pebarënabenexa. 41 Nexata filisteonë jane baja, be-axayocuenia nucapona, cujitanucaponaeya David-jawabelia. Bajaraponë pewajënaeya pijajiwitonë escudopana canajetarucaeya-exana. 42 Paepatota tane David, bajaraponë apojamatabëcueneyaiyatae, tsipaji abaxë saya pewëjëatocuenia tanetsi. Tsitapeperabëtsobianëtsi, pexaniacuenia peyaxaniawaetsinë. 43 Nexata filisteonë jumaitsi David-jawabelia:
—¿Xanë tsaja cato-awiritsi, tanetsicanajetarucaemë naebo taneconibabenexamë? —jai.
Nexata bajarapaepatota, pibisiacuenia pijadioso pewënëta tëpaejanita David-jawabelia. 44 Nexata, icatsia jumaitsi:
—¡Weberenayo ponare xanëjawaberena! Nexata, xanë tacabeyaxuabicujinae, cawixaeya-exanaenatsi daxita pepunaewi, unupijiwi-ata pianaepanaewi —jai filisteonë.
45 Nexata David jumecanawiata:
—Xamë raja tanebarënabenexamë netsimaxëcanajetarucame nija-espada, nijacuererebobeje-ata yajawa. Itsiata baitsi jane, xanë catsimaxëpatatsi Jehová pewënëta, ponë piacuenesaënë daxitawajabitsaëwiwecua. Israel nacuapijiwajabitsaëwi pijaDioso, ponë necuene-aebicuenia anaeya-exanaponame. 46 Nexata, ajena Jehová xamë cacopatsiana tacobeyaberena, tacacuene-amoneyabinexa, tacabeyaxuabinexanua. Nexata, cawësi-ucutaxuabianatsi, tacamatabocopitsinexa. Tocopatsianajënua neperabëtomi, daxita filisteowi wajabitsaë peperabëtonë-ata papecaxaenexa pamonae pepunaewi, unupijiwi-ata pianaepanaewi. Bajarapacuenia nexata, daxitanacuanëpijiwi wënëtaena peponaponaejawa pepoDioso, Israel nacuata. 47 Daxita majotaje penubenaewije yapëtaenanua pacuenia Jehová apocapanepae jiwi pecobeta pecanabexae espada, cuererebonë-ata. ¡Jume baja cajena! Wajanabarënawajabitsaëtsijawa Jehová raja pijajawa. Nexata, bajaraPonë pacacopatsiana paxanë patacobeyaberena, patacabeyejebinexa —jai David.
48 Paepatota jane baja, filisteonë rena pebarënabenexatsi David, bajarapaepatota pijinia David cujinaeponalia, bepijiayocuenia pecaxitajarabinexalia filisteonë, penabarënabenexabeje jane baja. 49 Peliajawata, David nacobebëreca pijadorojawareca, pejutsinexatsina pija-iboto. Cae-iboto jutsina. Nexata, bajaraponë pijasibusibuta jiaratapeneta iboto yajawa, petsibixanaxuabinexa filisteonëjawabelia. Pebixanaxuabijawata, itapajorojoronaxuaba bajarapa-ibotota pitaxutobejetuatuajëta. Tsi-itaparucatsi, itsajota itapathinaxuaba. Bajarapacuenia filisteonë irataeya bocajunua. 50 Bajarapacuenia raja David cuene-amoneyaba filisteonë, pecanamaxëwanitsijawata pijasibusibuyo, cae-ibotoyo yajawa. Beyaxuaba filisteonë, xainaenejewa pecobeta espada. 51 Pebeyaxuabijawata, cujinaeponalia filisteonëjawabelia, pija-espada pewemarajonotsinexa, peyawësi-ucutaxuabinexanua. Nexata, pewësi-ucutaxuabijawata, bajaraponë wësijopa jane baja.
Bajarapacuenia itsa taerëcëpa filisteomonae petobeyaxuabijawatsi ponë pitatsacanëmi, bajarapamonae rëcëpeca. 52 Petsimaxë-othopaejawata, Israel nacuapijiwi, Judápijinë pemomoxi-ata, ajume-itatsacaya wawajai pebarënabejawata. Pamonae, filisteowi, rëcëpeca. Israelitawi bararëcëpeca pebarapatsinexa Gat tomarajawabelia, Ecrón tomara baupa imoxoyojawabelia-ata. Ayaibitsaëtonë filisteowi tëpa panamuto ruca Saaraim-jawawerena, peponaenexa Gat-jawabelia, Ecrón-jawabelia-ata. Bajarapanamutualia filisteowi nacajayatsia bobena wajabitsaë petëpaewi.
53 Bajaraxuacujinae, israelitawi pijawajabitsaë pepëbaraponaecujinae filisteomonae, nawiabaponarena baja filisteomonae pijataxunaebonëmijawaberena, penotsinexa pecobecowëjawanëmi. 54 Bajaraxuacujinae, David pita Goliat-pijinëmi pematabocoto. Capona baja Jerusalén tomarajawabelia. Itsiata baitsi jane, bajaraponëmi pecanawajabitsaëtsijawanëmi buata pijacarpabojawata.
55 Paepatota David abaxë barënabeponapona filisteonëjawabelia, Saúl yanijoba pijajiwitonë Abner-jawabelia, wajabitsaë penamatacaitorobinë. Jumaitsi:
—Abner, mapapewëjëatoje, ¿detsa ponë paxa? —jai.
Nexata bajaraponë jumecanawiata:
56 —Tajatuxanenë, xanë-ata raja apoyapëtaenë —jai.
Nexata, Saúl jumaitsi bajaraponëjawabelia:
—Nexata, xamë yanijobianame xaniawaetsia pajiwi pexënatocuene, tayapëtaenexa —jai.
57 Itsa baja David nawiatanajetaruca pebeyaxuabicujinae filisteonë, pewësi-ucutsimatabocoto cobenanajetaruca, nexata bajarapaepatota Abner barëpona Saúl-jawabelia. 58 Saúl bajarapaepatota yanijoba:
—Nejumaitsimëre, pewëjëato. ¿Detsa xamë ponë pexënatomë? —jai.
David nexata jumecanawiata:
—Xanë raja tawënë David. Pexënatonë Isaí, Belén-jawata peponaponaenë —jai Saúl-jawabelia.