José yapëtaeya-exana faraón xua yabara amajitsinae
41
Anijawaibeje itsa panepa vinora pemitsacaponabiabiwi pewetsinë pepitsapaecujinae penaneconitsiwi pejebabiabibowecua, faraón amajitsinae. Bajaraponë amajitsinae mapacueniaje. Natane penucaejawa Nilo mene-itapata. 2 Bajarapamenewetsina tane pepitsapaejawatsina siete ponëbeje vaca, bitso pexanianasitsiwi, pexaewanapaejawa mene-itapata pejuwipo̱na. 3 Bajaraxuacujinae, pepitsapaecujinaetsina bitso pexanianasitsiwi, icatsia itsasiete ponëbeje pitsapaina, bitso pibisiajiopaewi. Bajarapamonae-ata nanubena bajarapamene-itapajawata itsajota nubena bitso pexanianasitsiwi pemuxuneneta. 4 Nexata, xuacujinae bajarapavaca bitso pibisiajiopaewi xane pewënavaca siete ponëmibeje pexanianasitsiwimi. Bajarapacuenia piamajitsinaejawata, faraón nexata naëcotaxuaba.5 Icatsia, xuacujinae faraón majita. Icatsia, amajitsinae cotocaewijawa. Tane icatsia siete parubeje trigo, bitso pexaniaruanë, pexanianaxaniabijawa, pepitsapaejawa caetrigobotota. 6 Bajaraxuacujinae, icatsia pitsapa siete parubeje trigo, bitso pibisiapetsaquenaeruanë tsarubenae, petsewiruanë. 7 Bajarapasiete parubeje bitso petsaquenaeruanë xane pewënatrigo pexaniaruanëmi. Bajarapacuenia piamajitsinaecujinae cotocaewijawa, faraón nexata naëcotaxuaba. Bajarapaepatota, yapëtane piamajitsinaejawacuene.
8 Itsamatacabijawabelia bajayacunua faraón bitso najamatabëxaina. Jamatabëcuenebëjainua. Nexata, bajaraponë itoroba petojunatsinexatsi, pepatsinexa Egipto nacuapijiwi peyapëtaewi pexanaecuenejawanëta, pamonaenua pecanaëjëbabiabiwi jiwi petocopiapatsijawanexatsi. Bajarapamonae junata peyapëtaeya-exanaenexatsi picani xua yabara amajitsinae. Nexata, faraón tsipaeba bajarapamonae piamajitsinaejawa. Itsiata baitsi jane, bajarapamonae, caejiwi-ata, apocaëjëpaetsi petsipaebinexa xua yabara bajaraponë amajitsinae. 9 Nexata, faraón pijajiwitonë pemitsacaponabiabinëtsi vinora najamatabënapiteca José xua jumaitsitsi. Nexata, jumaitsi pijatuxanenëjawabelia:
—Ajenaconoxae najamatabënapitecajë tajaneconi taxainaejawa tanacofënëtsijamatabëcuene xua itsanë netsipaebaa penaneconitsiwi pejebabiabibota, juya tacatsipaebinexa xamë faraón. 10 Pamatacabi xamë tajatuxanenë panebara-anaepanamebeje paxanëbeje, pan pecamitsa-exanabiabiwi pewetsinëjawabelia, nexata bajarapamatacabi pane-itorobamebeje penaneconitsiwi pewetsinëjawabereca, patananeconitaponaponaenexabeje penaneconitsiwi pejebabiabibojawatalia. 11 Bajarapabota itsamerawi paxanëbeje panajua-amajitsinaenëbeje. Bajarapijinia pacuenia, pan pecamitsa-exanaenëmi-ata amajitsinae saicayacuenia. Nexata, pacaejiwinëbeje canacujitsia pata-amajitsinaejawabeje xaina pijaliwaisicuene saicaya. 12 Bajarajotalia raja, bajarapacujinae paneyajawaponaponabeje pewëjëato, hebreonë. Bajaraponë wajabitsaë penamatacaitorobinë amoneya petonacuenebaponaponaenë. Nexata, bajaraponë patsipaebajëbeje pata-amajitsinaejawabeje. Bajaraponë panetsipaebabeje xua yabara pa-amajitsinaenëbeje. Paneyapëtaeya-exanabeje. Nexata, bajaraponë daxita pacuenia panejumaitsibeje, bajarapacuenia panetocopiapatabeje. 13 Xaniajai. Xanë icatsia netocopatame tacatonacuenebaponaponaenexa. Itsanë pijinia pan pecamitsa-exanaenëmi, xamë beyaxuabia-exaname pewësicëtarutsicueniatsi. Pacuenia panejumaitsibeje, panetocopiapatabeje baja —jai vinora pemitsacaponabiabiwi pewetsinë.
14 Bajarapacuenia itsa jumetane faraón, itoroba pejunatsinexa José. Nexata, bajaraponë jutatsi bepijiayo penaneconitsiwi pejebabiabibowecua. José nexata namataxunaeya-exana. Nabëxëpina̱sibanua. Bajaraxuacujinae, xatatatsi itsapenaxatatsijawa. Nexata, caponatsi itsajotalia faraón eca. Pitabarata nutatsi.
15 Nexata, faraón jumaitsi:
—Xanë amajitsinaenë, itsiata, ajibi itsanë tanetsipaebinënexa bajarapamajitsinae pejamatabëcuene. Xamë itsiata, cawënëtanetsi pecacuenecaëjëpaejawa netsipaebinexa xua yabara itsamonae amajitsinae. Itsa pina pajiwi canawajunupaeba xua amajitsinae, yapëtaeya-exanabiabame —jai Egipto nacua pewetsinë.
16 Nexata, José jumaitsi:
—Xanë raja bajaraxua aponetsicarucae. Itsiata, Dioso caëjëpatsi pecayapëtaeya-exanaenexa bajarapamajitsinaejamatabëcuene. Nexata, bajaraponë cayapëtaeya-exanaena xua catocopiapatsijitsia, jamatejema neyapëtaenexa pacuenia exanaejitsiamë —jai.
17 Faraón nexata jumaitsi Joséjawabelia:
—Xanë taniji majitsinaebota mapacueniaje: Jumapia tsaena xanë nucajë Nilo mene-itapajawata. 18 Bajarapamenejawawetsina pitsapaina siete ponëbeje vaca, bitso pexanianasitsiwi. Bajarapavaca xaewanapa pejuwipo̱na bajarapamene-itapata. 19 Bajaraxuacujinae, icatsia pitsapaina itsasiete ponëbeje vaca, bitso pibisiajiopaewi. Xanë cajena caeto-ata bajarapitsijiopaewi abaxë apotaenë Egipto nacuajawata taponaponaenë. 20 Cotocaewi pavaca pitsapaina pejiopaewi, xane pewënavacami copiaya pasiete pavacabeje pitsapaina, pamonae pexanianasitsiwimi. 21 Itsiata, bajarapacuenia penaxaecujinae, itsajiwi-ata apocueneyapëtae pacuenia bajarapamonae naxane, tsipaji tsitecaeya nacopata pejiopaewicuenia. Bajarapacuenia ta-amajitsinaecujinae, nexata xanë naëcotaxuabajë.
22 »Icatsia, xuacujinae orijibia taniji itsamajitsinaebo. Icatsia, taniji siete parubeje trigo pexaniatrigoruanë, bitso pexanianaxaniabiruanë, caebotota pepitsapaejawa. 23 Bajaraxuacujinae, icatsia taniji itsasiete parubeje petsaquenaeruanë, petsewiruanë jowibota piatajumatacabita. 24 Nexata, bajarapatsewiruanë xane pewënatrigoruanëmi pexanianaxaniabiruanëmi. Nexata, xanë bajayacunua tsipaebajë picani mapamonae pecanaëjëbiwije, tanetsipaebinexa xua yabara amajitsinaenë. Itsiata baitsi jane, bajarapamonae apocaëjëpaetsi tanejumaitsijawa pajamatabëcuene yabara amajitsinaenë. Apoyapëtae caenë-ata —jai faraón.
25 Nexata, José jumecanawiata mapacueniaje:
—Xua amajitsinaemë anijatobeje, bajaraxua saya caemajitsinae. Caejamatabëcuene xainabeje. Dioso raja cayapëtaeya-exana xua exanaejitsia mapamatacabijawaje. 26 Xua taneme siete ponëbeje vaca pexaniawi, bajarapacuenia xua-ata taneme siete parubeje trigo pexaniaruanë, bajaraxua jamatabëcuene-itajëta siete pawaibeje pexaniawainë yabara penawitsijawanexa pexaejawa. Bajarasaya xua xaina caejamatabëcuene. 27 Xua taneme siete ponëbeje vaca bitso pibisiajiopaewi pepitsapaejawa cotocaewi, bajarapacuenia xua-ata taneme siete parubeje trigoruanë petsaquenaeruanë, petsewiruanë piatajujowibota, bajaraxua raja itajëta siete pawaibeje janibonexa. 28 Nexata, xanë pacuenia cajumaitsitsi, Dioso raja bajaraxua cayapëtaeya-exana; xua copiapatsijitsia, xua exanaejitsia mapanacuataje. 29 Nacatocopiapatsiana siete pawaibeje bitso penawitsia-exanaenexa, ayaicuenia pecapitsapaenexa pe-ubijawanë daxita Egipto nacuajawata. 30 Bajaraxuacujinae, itsasiete pawaibeje pijinia nacatocopiapatsiana pinijijaniboxanetonexa. Nexata, bajarapajanibo pejamatabëcuene, belia jiwi nacofënëtsiana copiayapijisiete pawaibejemi penawitsicuenemi pexaejawa Egipto nacuata, tsipaji bajarapajanibocuene bitso nabejiobitsia-exanaena daxitanacuapijiwi. Daxita Egipto nacuapijiwi nabejiobitsiaya jinawanapaena. 31 Nexata, itsa janiboxaneto copiapatsiana, itsajiwi-ata apocuenenajamatabënapitsi tsane itsacuenejawayo-ata penawitsimatacabimi pexaejawa. 32 Tajatuxanenë, xua amajitsinaemë anijatobeje, bajaraxua raja saya caemajitsinae. Dioso raja najamatabëcuenewereta pecayapëtaeya-exanaenexa pepacuene xua exanaejitsia. Tsipaji baja imoxoyo pewajënae pecopiapatsinexa, bajaraxuata Dioso cayapëtaeya-exana anijatobeje niamajitsinaejawata —jai José.
33 José icatsia jumaitsi muxujiobiaya Egipto nacua pewetsinëjawabelia:
—Tajatuxanenë, xanepana meta mapamatacabijawa nexanaejawa mapacueniaje. Itapetsianame pecaëjëpaenëtsi, petsiyapëtaenë pijinia pecayawenonaeya-ewetsijawa mapanacuaje, pecayawenonaenënexa neyanacua-ewetsiwi daxita Egipto nacuata. 34 Nexata, bajaraxuacujinae itapetsianame itsamonae pewetsiwinexa, pamonae peponaewinexa-ata newënëta daxita Egipto nacuajawa penotsiwinexa pe-ubiyajunujawanë Egipto nacuata. Bajarapamonae caetuatsiana penotsijawanë pexaniawaetsinexa pejebibonëjawata. Caetuatsiana caejawayo tsaponae cinco xuabejeyajuwënëjawanëmi, siete pawaibejecuenia penawitsi-epato pe-ubijawanë. 35 Nexata, bajarapamonae caetuataponaena nitorobixae, pejebaponaenexa pejebibonëjawata. Bajarapamonae becaetuatapona caetomara canacujitsia wecaenawitsi bitso trigo. Nexata, pamatacabi janibo bajaraxuanë xaejitsia Egipto nacuapijiwi. 36 Bajarapacuenia itsa paxaniawaetaponaename panecaetuataponaejawa, nexata pamatacabi janibo copiapatsiana siete pawaibejenexa apopayatëpaemë tsane panijanijawa. Janibomatacabi bajaraxua pacanacopatsianame panexaeponaenexa Egipto nacuata, paneyatëpaeyaniwa panijani —jai José.
Faraón tocopata José juya peyanacua-ewetsinënexa Egipto nacua
37 Nexata, pacuenia José jumaitsi, bajarapacuenia tsitaxanepanatsi Egipto nacua pewetsinë, bajarapacuenia peyajawanacuenebiwi-ata bajarapanacuata. 38 Nexata, faraón jumaitsi peyajawanacuenebiwijawabelia:
—Bajaraponë tsaena xanepana bajaraxuanexa, tsipaji ajibi itsanë pacuenia José cuene-itsi, pacuenia bajaraponë Dioso pejamatabëcuene peyapëtaeya-exanaenëtsi —jai faraón. Bajarapamonae jejai.
39 Nexata, faraón jumaitsi Joséjawabelia:
—Dioso pecayapëtaeya-exanaexae daxita bajaraxuanë, ajibi mapanacuataje bitso peyapëtaenë, pecanaëjëtsinë-ata pacuenia xamë itsimë. 40 Bajaraxuata, xanë cacopatsianatsi xamë nenamatacaitorobinënexa daxita pamonae jinawanapa tajabojawata, bajarapacuenia daxita Egipto nacuapijiwi. Cajumecowënëtawanapaena xua itorobame. Xanë raja caenënë tacawecuanamatacaitorobaponaponaenë tsane, tsipaji xanë daxita mapanacua ta-ewetsinëje. 41 ¡Nejumetaema mapacueneje! Xanë cawënërubianatsi gobernadornënexamë, daxita Egipto nacuapijiwi pewetsiwi nejamatabëcuenematatoxenetsinënexa —jai faraón.
42 Bajaraxua pejumaitsijawata, faraón nacobejonotaxuaba pija-anillo, pa-anillo xaina besellocuenia pecanacuenebijawa pejumenamatamotsinexa peyaquinaeliwaisianë. Nexata, cobesixatatatsi José. Bajaraxuacujinae, naxatatsia-exanatsi bitso pexaniawirianaxatatsijawa. Bajaraxua pexanialinowiriapanatab penacuenebijawa, bitso penamatamotsijawa. Tsicuaibosirutatsinua penacuaibosicëtsipananexa oronanitota pexanaejawa. 43 Bajaraxuacujinae, junaeya-exanayatsi pijacarrozawënëmojawatsia, caballo perobobocaemo, baitsi pacarroza beweliamo faraón yaponabiaba pacujinae apocuenecaëjëpaetsi peyaponaejawa pepopijamo. Tocopatanua José bajarapamo peyaponaejawata, itsamonae pewajënaeya pewajunupaebanajetarubenaenexatsi wawajaiya: «¡Yaiyataeya panatixire namutowecua pesajinaenexa! Yaiyataeya panematabacabëta patonubenaename wajatuxanenë», jai tsabuataponae pewajunupaebanajetarubenaewitsi. Nexata, bajarapacuenia José nacopata Egipto nacua pewetsinëcuenia.
44 Xuacujinae, faraón jumaitsi Joséjawabelia:
—Xanë faraón-atanë tsane, xamë nacua newetsinëxae tawënëta, caejiwiyo-ata Egipto nacuapijiwi aponacuenebi tsane itsacuenejawayo-ata apotonajumecopatsinejewamë, bajarapacuenia tsitatsiquiricuenejawayo-atatsi. Matapania nitorobicuenia nejumecowëya exanabiabiana —jai faraón.
45 Bajaraxuacujinae, faraón wënëruba José Egipto nacuawënëcuenia, Zafnat-paneawënënë.c Pitsia-exananua bajarapanacuapijipetiriwajawabelia. Bajarapowa pewënë Asenat, pexënatoyo Potifera. Potifera raja peyapijiwinacuenebinëtsi, peyapijiwicuaicuaijainëtsinua Egipto nacuapijiwi pijadiosonë, On-wënë tomarata. Bajarapacuenia faraón peto-exanaecujinae, José nacopata Egipto nacua pewetsinëcuenia. 46 José pepuaxainae treinta pawaibeje, bajarapacujinaeta taxuxuaba petonacuenebijawa Egipto nacua pewetsinë.
José nexata napëjioba faraón, pewecuaponaenexa baja. Bajaraponë jane baja nanajetaruca daxita Egipto nacuajawa, bajarapanacuajawata pe-enaetomaranëjawa. 47 Daxita Egipto nacuajawa itsaxuayo nacueneba pe-ubijawanë, bajaraxuayo-ata capitsapa ayaijawaxanetonë pe-ubijawanë siete pawaibejecuenia. 48 José nexata caetuatsia-exananajetaruca daxita trigojawanë, xuanë capitsapapona Egipto nacuata bajarapasiete pawaibejejawa. Bajaraponë xaniawaetanajetaruca trigoxu daxita tomaraxijawa itsaxuayo xainejeba bajarapatrigopabianë. 49 Nexata, bajarapamatacabijawa José caetuata daxita bajarapatrigoxu. Bitso ayaijawa tsanajetarucae trigo. Pacuenia meta becaetuatejebatsi tajetabo atsapërë manuamene-itapapijijawa, bajarapacuenia nawita pejebijawanë. Nexata, bajaraponë belia apocaëjëpaetsi penamata-ëjëtsicapanepaponaejawa.
50 Janibocuene copiapatsinejewa abaxë, José xaina anijajiwiyobeje pexënatonëyobeje pijawa Asenat-jawabelia. 51 Matapijinëyo wënëruba Manasés,d tsipaji bajaraponë yabara jumaitsi: «Dioso nenacofënëtsia-exana daxita nabejiobitsicuenia taponaponaejawami. Nejamatabëcuenecaewia-exananua ta-itaxanaejawa tajamonae maponëyo pejamatabëcuenetaje», jai. 52 Icatsia, xuacujinae juyapijinëyo wënëruba Efraín,e tsipaji bajaraponë yabara jumaitsi: «Dioso pexaniacuenia neyawenona, tsipaji netocopata taxainaenexa taxi panacuata nabejiobitsicuenia ponaponajë tajamonae itaxanaeya», jai.
53 Nexata jane baja, werewerecanajetaruca siete pawaibeje penawitsijawami Egipto nacuajawata. 54 Bajaraxuacujinae jane baja, taxuxuaba itsasiete pawaibeje janibocuene, pacuenia José bajaraxua pewajënaeya jumaitsi. Nexata jane baja, bajarapajanibocuene tocopiapatatsi daxita nacuanëjawa. Caejawa Egipto nacuata xaina pexaejawa daxita nacuanëwecua. 55 Bajarapamatacabita, daxita Egipto nacuata pejinawanapaewi itsa bitso janibocuenia natane pejinawanapaejawa, nexata bajarapamonae pona faraón-jawabelia pewajëcaenexa trigo. Itsiata baitsi jane, faraón jumaitsi bajarapamonaejawabelia:
—¡Paponare Joséjawabelia, panejumaitsinexa! Bajaraponë pacuenia pacajumaitsi tsane, bajaraxua pa-exanaename —jai.
56 Paepatota bitso pewajënaeyabelia janibo tsaponae daxita Egipto nacuajawa, nexata José jane baja, tocopata pecanajetsinexa pecaetuatejebitrigoxumi Egipto nacuapijiwijawabelia. Pabonëta xaniawaetejeba trigoxu, bajarapabonë baupana pecanajetsinexa, tsipaji caematacabi canacujitsia pewajënaeyabelia bitso janibocuene tsaponae. 57 Bajarapamatacabijawanua itsanacuanëpijiwi-ata patapona Egipto nacuajawaberena pecomuacaenexa trigo Joséjawabelia, tsipaji daxita nacuanëjawa ajibi pexaejawa.