Gagur gara Mútiliŋ
20: Ibrahima bugo n'Sumayila
1 Gupaalom gammee ngajantenom,
ilobe m'buguul n'gajow gara Atúuha acil mee gásuumaay n'epak.
Ho hacamen mee mbil anooan :
námir,
ban nasoŋ,
nalagen gagur gara mútiliŋ gan aliigolaal mee,
nabaj gásuumaay bu nanoonan.
Súumolisuum ekaan jaat emisiyoŋ yan guroge mee « Gagur gara mútiliŋ. »
2 N'gasaboorolaal bala gásola gaagu,
nujookaal mee eñow wan Busafer baset mee buroge mara anabiyoŋ aahu,
Ibrahima (gucee gurogool Aburaham).
No,
leheen gajaool Aburaham (Ibrahima),
bare Aburam nja guwoogool.
Bare jaat,
alaal be eñow waa ucile Atúuha nálowul gajow Aburam narogool Aburaham (go gommee Ibrahima.)
3 Jaat,
elob yábontenie nubile egaanuul,
yabile eliiguul wan Aburam akaane wásuumut Atúuha.
Gucee gujojok mara enabiyoŋ dit gúpanden,
dit gukaan síjunube.
Bare furim Atúuha furoge mara :
4 22b an akolout apaalool.
5 23 Maregen,
bugan peepe ukaana síjunube,
mo kaane gubajut gasal gan Atúuha abileen mee eseniil.
Ban :
6 10 Eéni urogaal may ubajutaal síjunube,
nujogaajok Atúuha abija,
ban ñeer furimool fulet nꞌalaal.
7 Uñowaañow buu síjunube sara Adama sigolen mee bugan peepe bugara dúniya,
guleeh n'unafaan,
umaañen n'ukoña,
ésooninka n'enabiyoŋ.
An hanur déhooro nsigorut :
ábeesula bugan,
han Atúuha aboñulo mee bu gapagen ukaana síjunube.
Ho ájuhut akaan síjunube mara fatiya nápurulo,
tin taset mee tan Atúuha ammee.
8 N'simisiyoŋolaal sísola sammee síruba,
uñowaañow mara Atúuha arorok bu gásoonien Aburam,
ban be ekaan min búbajumool bumeeŋ,
dan apagena bugan abile ebaji.
Haani min Aburam bugo n'akoñaool gúfaanul mee ban gubajut aleeh,
Aburam acehoorut mara furim faafu fara Atúuha maregen.
Bare jaat,
alaal be eñow mara wuwuj símit guñen nan Atúuha arok mee Aburam be ekaan min búbajumool bumeeeŋ,
Aburam bakaanerool,
nogoonogoor naŋ aŋeŋes garanden Atúuha mimbil wan arogool mee ukaan.
Bare wan Aburam akaan mee mara gasomben,
uŋarulooŋar silob sicee.
9 Ñeer uñeeraal dó n'Tawuraat nuñowaal wan Aburam bugo n'Saaray gukaane n'fuŋesiil aleeh han Atúuha arok mee be eseniil.
N'gahaja gakaan mee guñen gaat nu yanur gara éliibar yan guroge mee Fúcihum,
Busafer baabu buroge :
10 1 Saaray,
akoña Aburam,
abajutool aleeh.
Nabajeen amiigeel hápurulo Esípt,
gajaool Agaar.
11 2 Saaray narok ñeer Aburam :
« Uñoñow Acehériit mee áfiranfir aleeh.
Ubonket ujow njinap nꞌamiigeelom nicee nibaj nu ho aleeh.
» Aburam najam furim akoñaool Saaray.
12 3 Tooge min gubaje símit guñen dó mꞌmof mara Kanaan.
Ñeer Saaray naŋar amiigeelool Agaar asen Aburam abaj akoña.
13 4 Aburam ngunap nꞌAgaar.
Agaar naŋar far.
Bare nan Agaar ámir mee mara naŋaŋar búteb,
nalako nak áfookul Saaray.
14 5 Ñeer Saaray narok Aburam :
« Agaar umu nejelom.
Ucookoor elob ye,
aw fannai.
Injé iseni amiigeelom.
Bare nan ámir mee aŋaŋar far,
no unu najogutaam mee an.
Acehériit mee abilola ecaf ! »
15 6 Aburam násuup Saaray :
« Bare amiigeeli,
újuhe ukaanool wásuumi.
»
Ñeer Saaray nakaan Agaar gúnuur jaram atey alako nꞌerampaasa.
16 Nko uñowaañow mara síjunube Aburam siŋarulooŋar gajamooráahi n'gámuy dó nu yaŋool.
Saaray nan ámir mee Haajara (Agaar) far nakene,
naciiñool.
Haajara may fiiñool nfutiñ mara Saaray naam mee nekaanool gúnuur,
natey ápur akuhi Saaray.
17 Púr to,
Busafer baabu burorok :
18 7 Amalayika hara Acehériit mee natoogool nalakoe cik gafuy gammee mꞌbulago bara Súur,
bo nꞌerampaasa yaayu.
19 8 Nasonkenool arogool :
« Agaar,
amiigeel Saaray,
béy núpurulo ?
Béy noom nejow ?
» Násuupool :
« Etey anafaanom Saaray. »
20 9 Amalayika aahu narogool :
« Ubaañ bu bo nꞌSaaray,
haakeni mee,
nusoŋool. »
21 10 Nabaañ arogool :
« Be ekaan búbajumi mbumeeeŋ jaram an mat ájuh apin bo. »
22 11 Nabenen arogool :
« Umímir urok far nooge,
aw be ebaj aleeh amaañen nurogool Isumayeel (yo yommee :
Atúuha ajanjam),
mara Acehériit mee ajanjam bahueri.
23 12 Aleehi be enogoor naŋ efalo yásuumut maha ;
ho be ebaj galat nꞌdúniya búroom yo ;
dúniya búroom yo be elahool.
Ho be ecin akuhi gutiool. »
24 Ñeer Haajara nabaañ bu bo n'anafaanool Saaray,
naŋ min amalayika aahu arogool mee :
25 15 Agaar nan ñeer ataaso mee,
nábajul Aburam aleeh amaañen.
Aburam nakaanool gajaw arogool Isumayeel.
26 16 Aburam abaje símit gafaŋ gubaagiir nꞌsímit futok nu yanur (86) nan Agaar abajool mee Isumayeel.
27 Sumayila (Isumayeel),
maa nabaji maa maa,
ho ammee pay fiil faafu peepe fara Araab.
Naŋ min ubilaal mee eñow eeno,
Atúuha apoopooy Sumayila ban nabaj fuliik bu nu ho,
bare let ho ammee aleeh han Atúuha arok mee be esen Aburam.
Fuliik faaafu fanfaŋ,
fan Atúuha arok mee be ekaan n'Aburam min búbajumool bumeeeŋ,
fútiiŋeruloot.
28 Atúuha dit asomben naŋ bugan.
Bare ho be ekaan wan ajok mee peepe,
haani dó n'gapinoorolaal,
ujogaalejok bakaanerool bunaabenaab.
Nan Sumayila abaji mee jaram átiiŋen símit guñen n'sífaajiir,
Atúuha áninif to bújuum,
alobut Aburam wanoowan.
Funak fucee,
Atúuha nalobulool benen.
29 Ukaraŋaal gahaja gakaan mee guñen gaat n'síruba,
min úmiraal wan Atúuha aroge Aburam,
m'bániferool piyo bo.
Wan ubilaal mee gakaraŋ,
úsunsuum ejam.
Busafer baabu buroge :
30 1a Nan Aburam abaj mee símit gafaŋ gubaagiir nꞌsímit guñen gaat nꞌsibaagiir (99),
Acehériit mee nápurulool.
Narogool : «
31 1b Injé emmee Atúuha ara sembe.
32 1c Ulagenom nanoonan,
ban uroŋ buroŋ babilaam ésuum.
33 2 Injé be ekaan bapaalaayola mbuliŋ :
búbajumi be emeeŋ máaamak. »
34 3 Aburam nayah gújuul,
nayah fúriiŋool nꞌetaam.
Atúuha naroŋ nelob nu ho.
35 4a Injé,
wan ibil mee ekaan mꞌbapaalaayola uwee :
36 4b aw be ekaan pay giil gamemmeeŋ.
37 5a Maareer let gajai Aburam.
Gajai Aburaham
38 5b (yo yommee :
pay giil gamemmeeŋ)
39 5c mara ínje be ekaan nꞌaw pay giil gamemmeeŋ.
40 6 Injé be ekaan búbajumi mbumeeeŋ jaram guyihen giil gamemmeeŋ,
ban gúyiih be épurul nꞌaw.
41 7 Bapaalaayom nꞌaw,
ínje bu gasuten bo káŋ bu mꞌbúbajumi,
nꞌgambacóogambac gaam bo néjool.
Bapaalaay be bara ñáleb,
mimbil ikaan Atúuhai nꞌhara búbajumi peepe babil mee éjool mꞌbúsoli.
42 8 Taahe tan ucin maa maa,
aw para ajawoora.
Mof me mara Kanaan ínje be eseni mo peepe,
aw mꞌbúbajumi.
Mo be ekaan mooliil bu nanoonan,
ban ínje be ekaan Atúuhaiil.
43 9 Atúuha nabaañ arogool :
« Min aw Aburaham,
ujok bapaalaay baabu liŋ.
Búbajumi,
nꞌgambacóogambac,
ngúkaanum may bapaalaay baabu.
44 10 Fuyuhoum fan ibili mee esen aw mꞌbúbajumi ufee :
amaañenóomaañen be esunnai.
45 11 Gasunnauul,
go guñum mee eliik fúfaasum fara bapaalaayolaal.
46 12 Gambacóogambac guleeh gaagu gumaañen bu nak gusunnai,
bugo babajer gunak futok nꞌgúfaajiir.
Nukaan mo may emiigeeli peepe :
gabaji to mee nꞌaw,
nganaput mee nꞌfiili gan unoomulo mee tíyaŋ.
47 15 Atúuha nabaañ arok Aburaham :
« Mara akoñai :
maareer let gajaool Saaray.
Gajaool Saara.
48 16 Injé be ésoonienool ban nu ho niñum mee eseni aleeh amaañen.
Eem ínje be ésoonienool,
ho be ekaan jaw giil gamemmeeŋ ban gúyiih be épurul nu ho. »
49 17 Aburaham nabaañ ayah gújuul,
nayah fúriiŋool nꞌetaam,
naber.
Narok dó mꞌbúyegehool :
« Injé ibaje símit ceme (100),
mee bu gabugoor ?
Ban Saara abaje símit gafaŋ gubaagiir nꞌsímit guñen (90),
mee ho be éjuh abaj aleeh ? »
50 18 Aburaham narok ñeer Atúuha :
« Upooyom Isumayeel déhooro ;
sambil abaak ! »
51 19a Atúuha násuupool :
« Haani let mo.
52 19b Akoñai Saara fannaool abili ebaj aleeh amaañen,
nurogool Isaak (yo yommee :
eber).
Bu gasuten bapaalaay baabu nu ho káŋ bu mꞌbúbajumool,
nkaan bapaalaay bara ñáleb.
53 20a Mara Isumayeel,
ijanjam báciineri.
Injé bu gásoonienool,
búbajumool be emeeŋ máaamak.
54 20b Eséef goono guñen nꞌgúruba be ebaji dó,
ban ho bu gáani pay afaan hara sísuk samemmeeŋ.
55 21 Bare nꞌIsaak nibile gasuten bapaalaayom,
aleeh han Saara abili mee ebaj toon timaa maa. »
56 Jaat alaal be ereh taahe gakaraŋolaal m'Busafer baabu.
Uñowaañow mara Aburam akankaan wan akoñaool arogool mee,
gunap n'ájagagaool Haajara (Agaar).
Wan Aburam akaan mee,
ujagut.
Benen to,
Sumayila,
aleeh han abaj mee n'Haajara,
alet dó n'fuliik Atúuha fara ekaan min búbajum Aburam bumeeeŋ jaram fiilóofiil n'dúniya fúsoonieni.
57 Bare mulagoáahi bugan mújuhut mukaan Atúuha nápur dó m'mulago'ool.
Ñeer nan Aburam abaj mee símit gafaaŋ gubaagiir n'guñen gaat n'sibaagiir (99),
Atúuha nápurulool benen mimbil áyinen wan arok mee be ekaanool nan piyoe.
Narogool :
58 1b Injé emmee Atúuha ara sembe.
59 4b aw be ekaan pay giil gamemmeeŋ.
60 5a Maareer let gajai Aburam.
Gajai Aburaham
61 5c mara ínje be ekaan nꞌaw pay giil gamemmeeŋ.
62 Dó n'fuliigool fajak mee Atúuha álowulowul gajow Aburam min arogool Aburaham (Ibrahima),
yo yommee pay giil gamemmeeŋ.
Nálowul may gajow Saaray min arogool Saara (Sire),
yo yommee « aleeh áyiih.
» (Saara son Sire n'Saarata,
gajow ganur gaagu.)
63 Babaj may waaf wajage dó máamak.
Uñowaañow bugan gañuuhoe jaram gúfaanul ban gubajut aleeh :
Aburam bugo n'Saaray.
Maareer Atúuha nakaaniil ucee ujow waliige wabil mee ekaan.
Aburam gajaool maareer Aburaham (Ibrahima),
yo yommee pay giil gamemmeeŋ ;
min Saaray,
ho may gajaool maareer Saara (Sire),
yo yommee « aleeh áyiih » mara Atúuha arorok be eseniil aleeh.
Dó n'aleeh aahu,
búbajumool bubile emeeeŋ,
ban gúyiih n'enabiyoŋ gameeŋe be épurul dó káŋ bu n'apagena dúniya.
Maregen maregen,
Atúuha ajajak,
ásunsuum,
ban musalaay nanoonan.
Amojenut wan arok mee piyo be ekaan Aburam.
64 Ibrahima ñeer buu nakaane nan Atúuha arogool mee benen be esenool aleeh bafallenerool ?
Busafer baabu buroge :
65 17 Aburaham nabaañ ayah gújuul,
nayah fúriiŋool nꞌetaam,
naber.
Narok dó mꞌbúyegehool :
« Injé ibaje símit ceme (100),
mee bu gabugoor ?
Ban Saara abaje símit gafaŋ gubaagiir nꞌsímit guñen (90),
mee ho be éjuh abaj aleeh ? »
66 Ibrahima naber.
Bare naber mee let gáyinenaahi,
súumoosuum.
67 Busafer baabu buroge :
68 18 Aburaham áfabenut,
áyinenyinen ban nákago nꞌAtúuha.
Yo ecil mee nakaan pay giil gamemmeeŋ,
naŋ min Busafer baabu burok mee :
« Búbajumi mee mbubile emeeŋ. »
69 19 Haani min acik mee símit ceme,
áleelenut nꞌgáyinenool.
Apinoorut fufallenool ban añeerut mara akoñaool Saara farool fufaagofaago.
70 20 Aŋáraroorut nꞌwan Atúuha arok mee be esenool,
bare no gáyinenool gurege ngubaje sembe min asal Atúuha.
71 21 Sehooset wic mara wan Atúuha arok mee be ekaan,
ájujuh akaan wo.
72 Bare may Ibrahima bacamenerool be émir waa ubile ebaj Sumayila,
aleeh ájagagaool Haajara.
Atúuha narogool :
73 20a Mara Isumayeel,
ijanjam báciineri.
Injé bu gásoonienool,
búbajumool be emeeŋ máaamak.
74 19b Akoñai Saara fannaool abili ebaj aleeh amaañen,
nurogool Isaak (yo yommee :
eber).
Bu gasuten bapaalaay baabu nu ho káŋ bu mꞌbúbajumool,
nkaan bapaalaay bara ñáleb.
75 No ñeer Atúuha arok mee Ibrahima mara enabiyoŋ yaayu,
n'apagena bugan aahu fannaool,
be épurul dó m'búbajum Siyaaka (Isaak).
Eéni súum n'Atúuha,
ñammee néjool alaal be eñow buu Atúuha asen mee Ibrahima bugo n'Sire aleeh,
naŋ min arogiil mee.
76 Maregen maregen,
Atúuha alagolago ban umu to n'fuyuhoumool.
Wan arok mee,
wo nakaane !
Bajut watafe ekaan to nu ho !
Jijanten gurim gásuum maa maa ejam,
dó n'Injiil yaset mee.
Injiil eroge :
77 33 Fubaj fara Atúuha furuuruuk !
Múluho'ool nꞌémirool róoŋorooŋo !
Batiiberool,
an mat ájuh émir bo !
Fuliigool may an ámirut fo.
78 34 Naŋ min Busafer baabu burok mee :
Ay ámire gapinoor gara Acila Aahu ?
Ay ájuhe átiiguloorool ?
79 35 Ay asenool mee waaf
mimbil abaañenool ?
80 36 Maregen,
waaf waawu peepe nu ho núpurulo,
ho átuut wo,
nkaan bu nu ho.
Gasal ugu nꞌAtúuha bu nanoonan !
Amiin.
81 Alaal be ereh taahe jaat.
82 Atúuha apooyuul,
njíjuh may jijok jak wan furim fe furok mee :
83 13 mbil eeno alaal ulagoutaal,
ho umu to mꞌmulago'ool,
mara ájuhut áruujoor nꞌfurimool.