Gagur gara Mútiliŋ
18: Waa ucile Atúuha nawook Ibrahima
1 Gupaalom gammee ngajantenom,
ilobe m'buguul n'gajow gara Atúuha acil mee gásuumaay n'epak.
Ho hacamen mee mbil anooan :
námir,
ban nasoŋ,
nalagen gagur gara mútiliŋ gan aliigolaal mee,
nabaj gásuumaay bu nanoonan.
2 Súumolisuum ekaan jaat emisiyoŋ yan guroge mee « Gagur gara mútiliŋ. »
3 Bala útiiŋaal n'gawook gan Atúuha awook mee Ibrahima,
fuŋesolaal bu gabaañen fo be émir Gagur gara mútiliŋ.
Kábiriŋ nan Atúuha átuut mee émit n'etaam,
káŋ bu m'buroŋ Ibrahima,
baje Adama bugo n'Hawa (gucee gurogiil Adam n'Eve),
Kaabil bugo n'Haabil (Kayin bugo n'Abel),
Set bugo n'Ediriisa (Henok),
Nuha (Noé) n'gambacool,
n'Namuruud (Nimrod),
son Etaah yara Babel.
Bare m'bugo,
gupinaay gulagene Atúuha n'gagurool gara mútiliŋ.
Gameeŋe gulagene Ebilisa n'gagurool gara mútiliŋaahi.
4 Jaat alaal be elob mara han gajaool gúmiri dó n'Furim fara Atúuha,
ban nabaj gaŋar n'fuliik fara Atúuha mbil ájuh ábeesul,
apagen guleeh Adama.
An aahu gurogool « apaal Atúuha » bandiŋ ngurogool « pay bugan peepe gáyinen mee Atúuha.
» Jímimir ay hoom ?
Anabiyoŋ han guroge mee Ibrahima (gucee ngurogool Aburaham).
Busafer Baset mee bulolob máamak moola.
Gajaool gúpurulopur ñarege siceme sífaajiir dó m'Busafer baabu bara enabiyoŋ.
Ñeer,
éeni súum n'Atúuha,
jaat n'gunak gammee néjool,
alaal bu gáñunden dó m'busafer ban ubilaal mee gakaraŋ,
mbil úmiraal wan buroge mara an aahu han guroge mee « apaal Atúuha.
» Jaat alaal be eŋes émir elob étiyoora mara buroŋ bara anabiyoŋ aahu Ibrahima,
min uñowaal buu Atúuha awoogool,
son waa ucile narogool alagenool.
5 Bala unogenaal n'fuŋes faafu,
fok jímir mara bútiyoora let gajaool Aburaham (Ibrahima),
no gajaool Aburam.
Fácil,
alaal be eñow waa ukaane Atúuha nálowul gajow gaagu Aburam,
nakaanool Aburaham (Ibrahima).
Bare jaat jambu umojenaal mara no gajaool Aburam.
6 N'éliibar yan guroge mee Fúcihum n'gahaja gakaan mee guñen nu yanur,
Busafer baabu buliigolaaliik mara Aburam búbajum bara Seem.
Nigaanuul anabiyoŋ aahu Nuha guleehool gúfaajiir – Seem,
Haam n'Jaafet.
Etuhoor Seem bugo n'Aburam wambac woono guñen won to.
Pay Aburam gajaool Teera.
Busafer baabu buroge :
7 27 Fiil fee fara Teera.
Teera nabaj Aburam,
Nahoor bugo nꞌAran.
Aran nabaj Loot.
8 Loot aleeh atii Aburam anafaan.
Pay Loot acecet.
Akoña Aburam gajaeenool Saaray.
9 30 Tooge Saaray abajut aleeh,
ájuhut sah afaret.
10 Aburam bugo n'Saaray paayiil hanur,
bare gunaput jaayaay.
11 Aburam n'ésuk yáamak nacineene gurok yo « Uur » yammee dó m'mof mara Kalide.
(Maareer Kalide gajow yo Irak.)
Esúk yan Aburam acineen mee sikuhioorut tan Namuruud aliigeen mee gayihen ésuk yara Babel son etaah yaayu.
Bugara ésuk yaayu únaati barebare ngúyinene.
Aburam may nabajibaj n'júnube,
n'emooc ;
naŋ búbajum Adama búroom bo.
Pay Aburam ámirut Atúuha fanfaŋ.
Aleehool may,
Aburam,
ámireenut Atúuha.
12 Bare Busafer baabu mburogolaal,
funak fucee Acehériit mee nápurul to n'Aburam ngulob.
Jímir mara no Atúuha nja alolob m'bugan bújooŋoor mara bajeenut Busafer bara enabiyoŋ.
Maareer Atúuha m'Busafer Baset mee nja alob m'bugan.
Mo kaane unaakutaal maareer mbil áyauhen an,
teer náboñul simalayika be egaanolaal mara Gagur gara mútiliŋ.
Eéni ubaŋ búyegehi dó m'Busafer baabu nuŋes be émir waa mburoge,
furim fara Atúuha núyentene.
13 Ñeer úyentenaal wan Atúuha aroge Aburam n'éliibar yan guroge mee Fúcihum n'gahaja gakaan mee guñen n'síruba,
furim fútiyoora furoge :
14 1 Acehériit mee narok Aburam :
« Púr mꞌmofi,
nꞌfiili,
nꞌfukeelum fara paayi,
min ujow bu mꞌmof man ibil mee eliigi.
15 Jijanjam wan Atúuha aroge Aburam ?
Arogoorok ápur yaŋ paayool,
akahoor m'buganool,
nápur n'ésugool min ajow bu m'mof man abilool mee eliik.
Eéni upinoor to,
wan Atúuha arok mee Aburam akaan,
útaañitaañi ban úsuumut ekaan,
bare Atúuha ababaj fuliik bu gásoonien máamak Aburam.
16 Ñeer ukaraŋaal benen furim faafu son gaagu garoob to mee,
mimbil úmiraal waa ucil mee Atúuha nawook Aburam,
ban narogool ápur yaŋ paayool min ajow bu m'mof mucee :
17 1 Acehériit mee narok Aburam :
« Púr mꞌmofi,
nꞌfiili,
nꞌfukeelum fara paayi,
min ujow bu mꞌmof man ibil mee eliigi.
18
2 Injé be ekaan min búbajumi bumeeeŋ,
Ban be ekaani min ujamo,
3 Gabili mee gásoonien – be ésoonieniil.
Miiya mucile nísoonien fiilóofiil nꞌdúniya. »
22 Waa ukaane Atúuha narok Aburam ajow acin m'mof mucee ?
Mara Atúuha fuliik nabaje fara esenool búbajum bameeŋe dan abile gápurenul enabiyoŋool bugo n'apagena dúniya.
Mo cile Atúuha narok Aburam :
23
2a Injé be ekaan min búbajumi bumeeeŋ,
3b Miiya mucile nísoonien fiilóofiil nꞌdúniya. »
25 Maregen maseset wic múpurulo taahe.
Jiñoñow mo ?
Atúuha acaacaap Aburam mimbil dó m'búbajumool,
apagena han Atúuha arok mee be éjool,
ápurul n'dúniya.
Ho ábeesula abil mee gapagen bugan peepe,
fiilóofiil n'dúniya,
min anooan áyinenool mee nájuh apak,
jambil Ibilisa,
síjunube,
son jahannama siheekool.
26 Nuñowaal mara Atúuha,
nan awook mee Aburam,
taŋ gahomenoor buu nabile gawalenúl eeno n'dúniya apagenaolaal.
27 Aburam fannaool let apagena ukaana síjunube,
bare dó m'búbajumool,
apagena aahu abil mee épurul.
28 Wo waawu Atúuha arok mee be ekaan Aburam,
éeni ápur n'ésugool,
min ajow bu tin tan abil mee eliigool.
Waa njipinoor to ?
Teer Aburam be esoŋ Atúuha ?
Ujantenaal furim fara Atúuha waa nfuroge :
29 4 Ñeer Aburam nápur ajow naŋ min Acehériit mee arogool mee,
ngujawoor bugo nꞌLoot aleeh hara atiool.
Nan Aburam ápur mee Haran,
ho min abaje símit gafaŋ gúfaajiir nꞌguñen gaat (75).
30 5a Aburam naŋar akoñaool Saaray bugo nꞌLoot,
nguŋar emiigeeliil gan gunoomulo mee Haran nꞌfubajiil peepe min gujow bu Kanaan.
31 Waa ukaane Aburam nasoŋ nakaan wan Atúuha arogool mee,
ban náwug paayool búsol bu m'bulago'ool dó ?
Wanur déhooro :
gáyinenool Atúuha.
Aburam ámireenut ban an nejow,
bare áyinenyinen Atúuha arogool mee :
« Ujow !
Eéni ujae,
ínje be ésoonieni máamak !
» Aburam gáyinenool Atúuha gucile nápur n'ésugool naŋ min Atúuha,
Acehériit mee arogool mee.
Atúuha,
dó m'maregenool,
náciben Aburam bu m'mof mara Kanaan,
man guroge mee jaat Palesitiin ngurok mo may Isirayeel.
32 Púr to,
Busafer baabu mburok :
33 6 ngútip mof maamu...
34 Nin naanu unu bugara Kanaan gucineene dó nꞌésuk yaayu.
35 7 Acehériit mee nápurul to Aburam narogool :
36 « Mꞌbúbajumi nibil mee esen mof mee... »
37 Atúuha harok mee Aburam be ekaan min búbajumool bumeeeŋ,
ho hanur aahu arok mee bandiŋ be esenool mof muwuugul.
Atúuha,
elobool yo yaayu,
nan ápurulo mee Aburam min arogool :
38 7b « Mꞌbúbajumi nibil mee esen mof mee. »
39 Nuñowaal benen waaf wan búyeget bújuhut bujok.
Mof mara Kanaan mucinicin jaram mufik.
Buu Aburam bugo m'búbajumool gubile ecil mo eeno ?
Aburam símit gafaaŋ gúfaajiir n'guñen gaat (75) nabaje.
Akoñaool nabaj símit gafaaŋ gúfaajiir n'futok (65) ban gubajut aleeh.
Ufállum gúruba gújuhe gubaj guleeh gumeeŋ jaram gupuusen mof ?
Buu néjuhe ekaan ?
40 Uŋaraal gakoŋ ge nuliigaal gápajul wan Atúuha arok mee be ekaan Aburam.
41 Dego Dego
42 Dego manding
43 Jaa gurokee
44 eeh.
45 Funak fucee,
baje amaañen acee áfaanule ápurul mofool be émir mof mara Senegaal.
Abajut aleeh.
Nájool bugo n'akoñaool mahanke hájuhut sah afaret.
Ngújool jaram gútiiŋul,
amaañen acee nájool arogiil :
« Funak fucee buguul m'búbajumuul be ecil mof mee peepe mara Senegaal !
» Afállum amaañen aahu naber.
46 Narogool :
« Mee ?! »
47 Narogool :
« Eem. »
48 Narogool :
« Jambil ucellenom guñen.
Búbajumom be ecil mof mee ?! »
49 Narogool :
« Eem. »
50 Násuupool arogool :
« Haani aleeh hanur ibajutool !
Ifáanufaanul,
ban ibajut aleeh.
Akoñaom may,
ájuhut afaret.
Non nerogom búbajumom be emeeŋ jaram bucil Senegaal ?
Aw mee újujuh ? »
51 Teer may bápajuler be búlebilebi n'úyegehuul ?
Bare wan dó mee n'gakoŋ ge unogoonogoor m'buroŋ bara Aburam bugo n'Saaray.
Ujantenaal wan Atúuha arok mee Aburam bafallenerool,
babugoorut,
ban akoñaool ájuhut abaj aleeh.
Dó m'Busafer Baabu,
n'gahaja gakaan mee guñen n'sífaajiir buroge :
52 15 Mof maamu peepe man uñow mee mee,
ínje be eseni mo aw mꞌbabajeri bu nanoonan.
53 16 Be ekaan babajeri mbumeeeŋ naŋ buruus bara etaam,
jaram an mat ájuh apin bo naŋ min abiloot mee éjuh apin buruus bara etaam.
54 17 Ujow ubosoor mof maamu,
muwuŋ mo,
mꞌmubaak mo,
mara nibili mo esen,
aw fannai. »
55 Mee Atúuha akankaan wan arok mee ?
Akankaan min búbajum Aburam bumeeŋ ?
Asensen mof mara Palesitiin búbajumool ?
Eem,
akankaan !
56 Taahe bu fácul,
alaal be eñow mara Aburam ho abaj mee bugan gan guroge mee Ehébura.
Ehébura bugo Atúuha asen mee mof maamu man gurege mee jaat Isirayeel.
57 Busafer baabu mburok benen :
58 7c Ñeer Aburam nateep to fúsimenum bu nꞌAcehériit mee mara nápurulool to.
59 8 Púr to najow bu Betel ban bunak búpureul mee nꞌgapana gan simontaañ saasu sommee.
Naŋar gabaas min ayihen éguut...
60 Nabaañ ateep to fúsimenum fucee bu nꞌAcehériit mee min nak áciin to Acehériit mee.
61 Nan Aburam átiiŋ mee m'mof muwuugul man Atúuha arogool mee be esenool,
waa namunde akaan ?
Asímensimen ekaj,
ban nasow yo jaram ereem,
dó n'fúsimenum faafu fan ateep mee.
Naŋ min Haabil,
Set,
Ediriisa n'Nuha gukaan mee,
Aburam may ásimensimen bu n'Atúuha.
Waa ukaane min Aburam ásimen ?
Mara Atúuha añagut fuyuhoum farok mee :
62 22b ...
Gabonket gara síjunube gújuhut gubajo,
éeni fúsim fúyuhuti.
63 Aburam akaana síjunube,
naŋ búbajum Adama búroom bo peepe.
64 Gáyinen Aburam son gásimen gaagu déhooro gújuheene gukaan min Atúuha abonket síjunubeool.
Kaakaa búnogoor naŋ Apagena Haset mee habil mee éjool n'dúniya mbil áyuh fúsimool nacet bindum ukaana síjunube.
65 Emisiyoŋolaal maareer nefaago.
Wan uliigenaal mee jaat,
útitig máamak ban let mumojenaay.
Mee jijanjam set waa ucil mee Atúuha narok Aburam ápur yaŋ paayool min ajow acin m'mof mucee ?
Eem,
mara Atúuha nacamene ekaan min búbajumool bumeeeŋ dó m'mof man abilool mee esen.
Búbajum baabu bubile éŋarul gásuumaay bu n'fiilóofiil n'dúniya.
Wan Atúuha ajok mee be ekaan n'Aburam,
uwu dó n'fuliik fajak mee máaamak fara Atúuha.
Fuliik faafu,
Atúuha ajojok fo,
funak fan ubajaolaal Adama bugo n'Hawa gumundum mee gukaan júnube,
dó n'ekunko yammee n'Eden.
66 Nigaanuul mara fo funak,
Atúuha no narok mee be éboñul an n'dúniya bu gapagen guleeh Adama n'galimben gara Ebilisa.
Buroŋ Adama bugo n'Hawa,
káŋ bu m'buroŋ Aburam,
tíntiiŋ símit síwuli síruba.
Bare Atúuha amojenut fuliigool,
fan arok mee be ekaan.
67 Ujamaajam jaat mara Atúuha,
dó m'maregenool nawooge Aburam mimbil ho Atúuha akaan min búbajum Aburam bumeeeŋ,
jaram ápurenul dó apagena aahu han arok mee be éboñul n'dúniya.
Yo ecil mee Atúuha narok Aburam :
68 2 Injé be ekaan min búbajumi bumeeeŋ,
Ban be ekaani min ujamo,
3 Gabili mee gásoonien – be ésoonieniil.
Miiya mucile nísoonien fiilóofiil nꞌdúniya. »
72 Mee jijanjam set elob yaayu yara jaat ?
Elí bu gasonkenuul waaf úruba n'wan ulobaal mee jaat.
73 Gasonken gátiyoora :
Waa ucile Atúuha narok Aburam ápur yaŋ paayool min ajow acin m'mof mucee ?
Mara Atúuha be ekaan min búbajumool bumeeeŋ.
74 Gasonken Gárubahen :
Waa ucile Atúuha nacamen ekaan min búbajumool bumeeeŋ ?
Mara dó nabil mee gápurenul enabiyoŋ yaayu,
káŋ bu n'apagena bugan aahu fannaool.
75 Eéni uhomenaal,
nuñowaañow wacilum mee Atúuha nawook Aburam narogool alagenool :
kankaan dó n'fuliigool bu gawalenúl n'dúniya apagena bugan n'síjunube.
76 Gupaalom,
jaat,
alaal be ereh taahe.
Eéni súum n'Atúuha,
ñammee néjool,
alaal be eñow mara Aburam bugo n'Loot.
77 Atúuha apooyuul,
njibaŋ úyegehuul n'wan Atúuha arok mee Aburam nan arogool mee :
78 2a Injé be ekaan min búbajumi bumeeeŋ,