Ibəranikwa 11

Magəsa Mbulum nda ndzer ŋa

1 Ama magəsa duwa nda ndzer ŋa ka, na wura aka gəs nda gəzləŋ ŋgar a. A sər taŋa ka, a ŋget a dukw ata a waya i gəzləŋ ŋgar a. A sər mbaŋa ka, dukw ata aka ŋgatar zukw tsiye ka, a riŋ kaɗəŋ ndzer. 2 Aɗaba akahər ata Mbulum a gəs mburma lele ka, agəra megìse ata ta gəs ŋgat nda gəzləŋ tar a.

3 Agəra megìse kwa ana kinehe kə̀ gə̀sakwa Mbulum nda gəzləŋ kwa ya ka, kà sərakwa dər, akahər ata piŋŋe, ŋgat a ge gər ahəɗ ka, nda bazlam ŋgar ana a tsik a, kamala megweɗe ya: Gà dukw ana gà mburma ta ŋgeter a tserdze ya, tə dara ka, i təv dukw ana wura a ŋgeter a tsiye.

4 Agəra megìse Abel ana a gəs Mbulum nda gəzləŋ akahər ata ya tekeɗe ka, a vəlar dukw taf masakəŋa. Dukw ana a vəlar a ka, ŋgwal ŋa, a za gà dukw ana damər ŋgar Kayinu a vəlar a. A tsahən aà Mbulum, a fə̀r ahər kamala mala ndzer ŋa ika miɗ ŋgar ka, agəra megìse ŋgar ana a gəs ŋgat a. Ŋgat a ɗif a kwa à dukw ata kataya ka, aɗaba ana a gəs dukw masakəŋa ata Abel a vəlar a. Ku mege kinehe aka mət tekeɗe ka, a riŋ a ɗif a kwe a à duwa mba hiywe, agəra ana a gəs Mbulum nda gəzləŋ a.

5 Agəra megìse Anuhu ana a gəs Mbulum nda gəzləŋ akahər ata ya ka, ŋgat ka, aka mət tsa. Mbulum aka tsəl à ŋgat a gər ŋa a təv ŋgar. Wura ilik aka ŋgatar asa tsidze, aɗaba ana Mbulum aka mbər metsile à ŋgat a. Ti tsik ahər i wakita Mbulum ka, ta gwa: «I təv ana ŋgat ɗa ika gər ahəɗ mba, tàa tsəl à ŋgat zukw tsiye ka, mendze ŋgar ana a ndze a ika miɗ Mbulum a ka, a tsahən ahər dukw ŋgar.» 6 Na wura aka gəs Mbulum nda gəzləŋ tsəka, a sle aà metsehine ahər a tsidze. Na wura a sasar mada a təv ŋgar ka, say mà gəs ŋgat nda gəzləŋ, ma sər ka, Mbulum a riŋ dukw ŋgar. Dite ma sər dər ka, Mbulum ŋgat mala mege ŋgwal ŋa a gà na tar riŋ ti yehe a ŋgat a mbaŋa.

7 Agəra megìse Nuhu ana a gəs Mbulum nda gəzləŋ akahər ata ya ka, a dzalawa aka dukw ana Mbulum a tsikewar, a ta ge a ba aka miɗ mba ya. Ku mege aka ŋgat a gà dukw ata ti ta ge a ba ya zukw tsa tekeɗe ka, aka gəs ahər ahəm. A làmbaɗa batsah slə̀làh yam ana gà mburma ŋgar tserdze ta beye dər à batsah yam ana a rah aka gər ahəɗ fèɗìɗe, dite ka, ti dzeye aɗəm asa tsiye. Nda megìse ŋgar ata a gəs Mbulum a ka, a pə̀z gər ahəɗ a bəɗ nda seriye. Gà mburma ana tə sər Mbulum tsiye ka, tàa dzeye fit. Kamala taŋa ya mbaŋa na Mbulum a zla ŋgat kamala mburma ŋgwal ŋa ya ika miɗ ŋgar ka, aɗaba megìse ŋgar ata a gəs ŋgat nda gəzləŋ a.

8 Aɗaba megìse Abəraham ana a gəs Mbulum nda gəzləŋ akahər ata ya ka, ŋgat a gəs ahər ahəm i təv ana a zalar, a gwaɗar ka: «Da aka ahəɗ ana i ɗifek a dər, i ta vilek a, a ne a biy yak a.» Ama ka, Abəraham a sər təv ana a ti ndze aɗəm a ya tsa. Ku mege kataya tekeɗe ka, a miyak à ahəɗ ŋgar ata, a mah ba, a da. 9 Agəra megìse ana a gəs Mbulum nda gəzləŋ a ka, a ndzawa ika ahəɗ ata Mbulum a tsiker i sida ya, a gwaɗar, i ta vilek a ya ka, hiyikwikwe, agəra ana ŋgat gà slele ya. A ndzawa ka, i mekiriwe ga petek. Kəla ŋgar Izak, nda Zakup kəla Izak ata tekeɗe, tə ndzawa i medzibe ga ata. Tar ata tserdze ya ka, Mbulum a tsikewa a tar bazlam ata i sida ya mbaŋa. 10 Aɗaba Abəraham a vava ka, batsah kwite ana madzàha ŋa ɓəŋɓəŋ, Mbulum a dzala nda gər ŋgar, dite a zlazla ya.

11 Agəra megìse Abəraham ana a gəs Mbulum nda gəzləŋ a ka, aka ŋgat ndzəɗa aà mene tsir gà ɓəza. Aka ge màndawal kwetif kwetif. Ama daala ŋgar Sara aka war kəla, ku mege ŋgat ìdil ŋa, aka mətsaha aà mawà kəla ya tekeɗe ya. Dukw ata a ge ba ka, aɗaba ana Abəraham a fə̀r aà Mbulum ka, a ye a aà duwa tsa, dukw ana aka tsik i sida ya ka, a ta ge a ba nda ndzer a. 12 Akahər ata ka, Abəraham aka ndza aà bəra hinne, aka ge màndawal kwetif kwetif, a zeha ka, hinne tsa na à mite a ya. Ku mege kataya tekeɗe ka, ŋgat ilik aka ŋgat gà ɓəza hinne, kamala gà mawusawus ana aà gəza mbulum a, kige tsa kamala hewiyeŋ ana i dula vìrìɗìɗɗe a ɗeme a ba tsiye.

13 Gà Abəraham ata nda Izak, nda gà Zakup ya ka, ta gəs Mbulum nda gəzləŋ tar lele, haa a təv ana ta mata ya. Tar ka, tàa ŋgat a gà dukw ata Mbulum a tsik i sida ya, a gwa, i ta vile a ter a ya tsa. Ama tə dzala gà dukw ata a ta ge a ba ka, diriŋ, dite tàa ŋgaya dər ba mbaŋa. Ti tsikewa ika miɗ mburma parakka, ta gwaɗawa: «Mər ka, gà slele, kwite mə̀r ɗa ika gər ahəɗ i faha tsa.» 14 Wur ana a tsikewa medzibe gà bazlam ata kataya ka, a sasar aà megweɗe: Iye riŋ ihər i yehe a ahəɗ ana a ne a biy ga ya. 15 Tàa dzala gà gər aka ahəɗ tar ana tə lah medera iɗəm a tsa. Na mege tə dzala kamala taŋa ya ka, ana ka, ta ŋget a vatwa aà məmbə̀ɗà gər a fata asa. 16 Ama tar ka, a sàs a tar təv ana ŋgwal ŋa, a za dər taŋa ya ivaɗ. Ta waya ka, təv ana i gər ŋa i mbulum a. Aɗaba taŋa, i təv ana tə zalawa a Mbulum tar «Mbulum Tsir mə̀r» ka, a ge hwarwa nda təv tar tsa, aɗaba ana ŋgat a làmbaɗa tar təv ata ya.

17 Agəra megìse Abəraham ana a gəs Mbulum nda gəzləŋ a ka, a zla kəla məkəs ŋgar mifèndèz ŋa ilik, tə zalar Izak. A kiɗ a a Mbulum zləmana, kamala dukw taf ana masakəŋa ya, i təv ana Mbulum ata a dzik dər à ŋgat a. A hadzal ba aà məvəlar kəla ŋgar ata, ku mege Mbulum aka tsiker i sida ya piŋŋe, a gwaɗar: 18 «Gwala yak à pèt a aà bəra ka, nda ahər kəla yak Izak» tekeɗe ya. 19 Abəraham a sər ndzer, Mbulum a sle aà məmbə̀lara à mburma i məməta ya asa mbaŋa. Aɗaba taŋa kaɗəŋ, Izak a ne ka, kamala wur ana a mbəlara i məməta ya ya. I fata ya ka, ta mà akaba aà mendze nda Abəraham asa.

20 Agəra megìse Izak ana a gəs Mbulum nda gəzləŋ a ka, a gwaɗa a gà ɓəza ŋgar, gà Zakup nda Isuwa ka: «Mbulum mi pise a kurum ahəm.» A tsik taŋa ka, aka gər gà dukw ana ti dere a ika miɗ mba ya.

21 Agəra megìse Zakup ana a gəs Mbulum nda gəzləŋ a ka, a pise ahəm a gà ɓəza Yasufa kəla ŋgar sula məma, i təv ana à mite a ya. A pat ata ka, a diyakw gə̀ràh ŋgar a bəɗ, diyakw a tike aaka gər, a zàmbaɗa à Mbulum.

22 Yasufa tekeɗe, agəra megìse ŋgar ana a gəs Mbulum nda gəzləŋ a ka, i təv ana aka à mimìte ya ka, aka tsik bazlam mede gà Isərayel ana ti de a ika ahəɗ Ezipt ya, ta mbìɗ a gər aka ahəɗ tar, aka miɗ mba ya. A tsik a tar asa ka, meme na ti ta ge a nda məməta ŋgar ana à mite a ya.

23 Agəra megìse gà tsir Musa ana ta gəs Mbulum nda gəzləŋ akahər ata ya ka, ta kaha Musa kəla tar ata i huɗ kiye makər a, daga aà gər ana ta wa ŋgat a. Ta kaha ka, aɗaba Əbay a bets a gà Isərayel gà asləka ŋana. Tə samata, kəla ata ka, ŋgwal ŋa lele. A sàs a tar na ta kiɗ a ya tsa. Ama ka, tàa ge magəɗa tsa asa mbaŋa.

24 Agəra megìse ana Musa a gəs Mbulum nda gəzləŋ a ka, i təv ana a gəl ba ya, a sasar na mburma tə zalar kəla dəm Əbay gà Ezipt ya tsa. 25 A dzala, a gwa: Ŋgulum mìi sèwèr akaba a are nda gà mburma Mbulum, na ndəna i ŋgeye a ba a dukw bakal gər ahəɗ a. A samata, maŋgayaba ata ka, kwiɗèy à ndìviŋa, a ndze a hinne tsa. 26 Aɗaba a sər, a gwa: Ŋgulum i sèwèr a are agəra *Kiristi ana Mbulum a ti slirre a ŋgat aka gər ahəɗ mba ya, na ndəna i ŋget a gà limana hinne ika ahəɗ Ezipt i faha ya. Aɗaba a tike a are ka, a dukw mayaba ŋgar ana Mbulum a ta viler a mba ya.

27 Agəra megìse Musa ana a gəs Mbulum nda gəzləŋ a ka, a da ika ahəɗ Ezipt ya, tar nda gà asiŋ gà Isərayel. Ku mege Əbay gà Ezipt a ge a arəv nda təv ŋgar hinne tekeɗe ka, aka ge magəɗa tsa. A mà aba aà arəv ìŋgìk, a da aka miɗ aka miɗ kamala ana a riŋ a ŋget a a Mbulum ana wura a ŋgatawar nda are tsiye ya. 28 Agəra megìse ŋgar ana a gəs Mbulum nda gəzləŋ a ka, a lah mege megirive ana tə zalar Paska ya asa mbaŋa. A tsikeye a gà Isərayel, ta gwatsakaya dər məmbəz aà gà guva biye hərmaga tar, aɗaba gawla Mbulum ana a dere a, a dzeye a à gà maləkwara ya ka, ma ta bats aɗəm gà maləkwara gà Isərayel tsa.

29 Agəra megìse tar ata ta gəs Mbulum nda gəzləŋ ka, tàa sle aà mede i batsah duluv ŋgiɗ ana tə zalar Duluv nduzzwa ŋa ya. A sàs ba ikaba ya wurgàndalay, tə da iɗəm aka lìdè ŋgiɗ a sifek sifek, yam aka ge aà tar tsa. Ama i təv ana gà mburma gà Ezipt ti dzik aɗəm aba kamala taŋa ya ka, tiɓìts yam ata aka mà akaba, ta mata aɗəm fit.

30 Agəra megìse ana gà Isərayel ata ta gəs Mbulum nda gəzləŋ a ka, ti tìwìlìkewa batsah zlagam ana a lawara kwite Yeriko ya, kəla pat mbaŋa. Aləka pat matəsəla ŋa a ge ka, ti tìwìlìk sik təsəla a təv ilik ŋa ka, a mbazla bìrìm.

31 Agəra megìse ana dəm duwa muva ŋa, tə zalar Rahab, a gəs Mbulum nda gəzləŋ a ka, aka be aà məməta ya. Ama i təv ana ta bats gà asiŋ gà mburma ana i fata, ta gəs ahəm aà Mbulum tsiye ka, tàa ləm aà ŋgat tsa. Aɗaba akahər ata a gəs gà mbəlakw gà Isərayel ana tə sləraha tar aà masamata ikaba təv i kwite ata ya, a ga a ma ŋgar lele, a kaha aà tar a.

32 Kinehe ana, dukùla na i tsik a asa ya? Mendze a sle a tsa na aà maɗàmà gà bazlam aka gər gà Gidiyan nda Barak, nda gà Samsun, nda gà Yefta, nda gà Dawda, nda gà Samiyel, dite nda gà asiŋ gà ɓəzla məma à guma Mbulum ana akahər ata tserdze ya. 33 Agəra megìse ana ta gəs Mbulum nda gəzləŋ tserdze ya ka, ta ge guvəl aà ahəɗ ŋgiɗ, ta mba aà tar. Ta ge dukw ana ŋgwal ŋa ndaka vatwa ŋa lele ika miɗ Mbulum a. Tàa ŋgat dukw ana Mbulum a tsik a tar i sida ya, a gwa ka, i ta vile a kurum a ya mbaŋa. Agəra megìse ata ta gəs Mbulum a ka, təts ta handaka aka bazlam a gà azil, na dite ka, ta papaɗa tar asa tsiye. 34 Tàa ndza a təv akwa ana a wene a nda ndzəɗa ŋgarŋgar a. Ama ka, akwa ata siyèkw a mbete. Duwa kwizikw aka ge a tar tsidze. Tàa beye aà gà ɓəzla mene are tar ana tə ndzahaya tar masalama aà məbatsa dər tar a mbaŋa. Ku mege malahalah ŋa ndzəɗa tar a riŋ tsa tekeɗe, tàa ne gà ɓəzla ndzəɗa kuɗa. Ti ne gà na ti slewa aà mege guvəl a, na dite tə dalawa gà sliwdze gà bərakə̀zəm tar ana tə dara ika ahəɗ ŋgiɗ a ya. 35 Agəra megìse ana gà məkəs duwa ta gəs Mbulum nda gəzləŋ a ka, tàa ŋgat a gà mburma tar ana ta mata ya asa, i təv ana ta mbəlara i məməta ya ya.

Gà asiŋ gà mburma ŋgiɗ ti sèwèr are hinne nda ahər gà ɓəzla mene are tar ana ta ge a ter a matawak a, haa ta mata dər. A sàs a tar ka, ti niw Mbulum, dite ta miyak à tar. Ama ta waya na ti niw a ya tsa. Ta ge dər kataya ka, aɗaba ta veve a pat ana ti ta mbilere a i məməta ya asa, dite ta ŋget a mesife ana ŋgwal ŋa i gər ŋa, à zè a taŋa ya. 36 Gà asiŋ gà mburma Mbulum ŋgiɗ tàa sèwèr are hinne, na i təv ana tə sawla aà tar, ta gazla tar lehhè lehhè ya. Tə dzawaya tar nda tsitsirɓe, dite gədzə̀zl gədzə̀zl tə dzaya tar a daŋgay asa mbaŋa. 37 Gà asiŋ ŋa a riŋ ka, ta kalawa tar nda kur, haa ta mata dər. Gà asiŋ ŋa a riŋ asa ka, tə sasaya ikaba tar a mə̀rats mə̀rats təv sula sula. Gà biy ŋgiɗ ibam, ta batsawa tar nda masalama. Medzìbe gà mburma ata ka, tar ti ne gà ɓəzla matawak hinne. Tə dzayawa akaba ka, bagwa awak, kige tsa, biy təmaŋ pəra. Ti sèwèrewa are ka, hinne, agəra gà ɓəzla mene are tar ana ta gewa a tar matawak a. 38 Ti dzèdzeyewa ka, haŋgùm tàa da a faha, haŋgùm tàa da a faha. Tə sùwayawa ka, i kusak nda gà i gər kwite. Tar tə ndzawa ka, i sləlak, nda gà i biye. A ge a ba tsa na gà ŋgwal gà mburma ti ndze a ika gər ahəɗ a.

39 Gà mburma ata tserdze ya ka, tə da a gər a Mbulum lele, agəra ana ta gəs ŋgat nda gəzləŋ tar a. Ama ka, tàa ŋgat dukw ana Mbulum a gwa i sida ya, i ta vile a kurum a ya ɓav tsa. 40 Aɗaba Mbulum a gwa ka, a ta vile a kwe a dukw ana ŋgwal ŋa, à zè a taŋa ya. A waya na a vile a ter ihər a dukw ata ŋgwal ŋa ya, à gər tar a tsa, say a təv ilik ŋa nda gà kwa tserdze.