Madzəba 31

Zakup a val à Laban a nda akəl

1 Aləka Zakup a tsaraka bazlam gà ɓəza Laban ana ti tsik a, ta gwa: « Zakup ka, aka ndzək aà mə̀r Limana tsir mə̀r a fit. A ŋgat limana aaha hinne ka, nda dukw tsir mə̀r.» 2 Zakup a samata Laban tekeɗe ka, a fə̀r aà ŋgat kamala ana piŋŋe ya asa tsa. 3 I fata ya ka, Mbulum BATSAH kwa ŋa a gwaɗa a Zakup: « Mbəɗ gər aka ahəɗ yak, i miyak a à kər tsa, i ndze a nda kər.» 4 I dəba ŋa ya ka, Zakup a slər mburma aà mezeleha a gà məkəs ŋgar a gà Rasel nda Leya, tə dara a təv ŋgar a dala a təv makəva gà dukw ŋgar a fata ya. 5 Aləka tə daha ka, a gwaɗa a tar: « I fə̀r aà are tsir kurum ka, i dar a gər kamala ana piŋŋe ya asa tsa. Ama iye ka, Mbulum tsir gà ana a gəsawa ahər ahəm akahər ata ya ka, a riŋ a ndze a nda iye. 6 Kurum tekeɗe ka, kà sərum, i ger megemir a tsir kurum ka, nda ndzəɗa gà fit, nda gəzləŋ ilik ŋa. 7 Ama tsir kurum ka, a pezewiŋ za nda wirwir, aka mbəɗ à dukw mayaba gà ka, medzige kurwa. Ama Mbulum aka vəlar vatwa aà megiŋ dukw ana ŋgwal ŋa tsiye ɓav tsa. 8 A gweɗiŋ ka, gà dukw gənaw gà ana gwizgwiz ŋa ya ka, taŋa me ne dukw mayaba yak. Ama gà təmaŋ nda gà awak ta wa ya tserdze ka, gà mewetse ŋa. 9 Mbulum a ndzək gà dukw gənaw à tsir kurum a fit, a viliŋ ahər a iye. 10 I təv ana gà dukw ata ti tsele akaba a ya ka, i ŋgatar i sunwa ya, vugul ana a tsele aka ter a ya ka, mewetse ŋa pampam. 11 I huɗ sunwa gà ata ya ka, gawla Mbulum a dara a təv ga ya, a zeliŋ, Zakup, Zakup. I ŋgamar aaka, waalaw. 12 Dite a gweɗiŋ: Samata vugul ata a tsele a aka gà dukw tserdze ya kwaŋ, mewetse ŋa ka, pampam. Aɗaba Yàa samata dukw ana Laban a gik a tserdze ya. 13 Iye ka, Mbulum i pàtak aba i kwite Betel i təv ana kà bah mal aà kur ata kà dzalawa aaka gà gər, ka mbeɗiŋ i sida ya ya. Ama kinehe ka, mah ba, ka da ika ahəɗ aaha ya, mbəɗ gər aka ahəɗ gà gwala yak.»

14 I dəba ŋa ya, Gà Rasel nda Leya ta gwaɗar aaka: « Wànà dukw mə̀r aka zeha ɗa i bəra tsir mə̀r asa ya? 15 ŋgat a fə̀rawa aà mə̀r ana kamala gà mbəlakw a tsiye? Aɗaba ŋgat ka, aka dzawa à mə̀r, aka zəm duwa i mə̀r a ka, hinne. 16 Aɗaba taŋa na Mbulum a zla limana à tsir mə̀r a fit, a ne biy mə̀r nda gà ɓəza mə̀r. Ama kər ka, ge dukw ana Mbulum a tsikik a fit dze.»

17 Aləka i dəba ŋa ya ka, Zakup a mah ba, a ndzək gà ɓəza ŋgar nda gà məkəs ŋgar, tə tsala aka gà zlìgwèmè. 18 Dite a kə̀v gà dukw gənaw ŋgar fit, nda gà asiŋ gà dukw ŋgar ana a ŋgataya i Mezapitamiya ya tserdze. Aɗaba à mbìɗ a gər a təv tsir ŋgar Izak, aka ahəɗ Kanan. 19 Ta mah ba ka, Laban aka da aà masàsàya ŋguz aà gà təmaŋ ŋgar a. Akahər ana ta meh a ba ya ka, Rasel a zla dər fəla aà tsir ŋgar a nda akəl.

20 Kamala taŋa ya na Zakup a ge wirwir aà Laban kəla Aram ata ya ya. Aɗaba aka ɗifer dər ka, i debe a kuɗa tsa. 21 A ndzaka aba gà dukw ŋgar ana a ŋgat a fit, a valaba pəra. A daha, a tsəl i dula ya, a da ser ndàra aà kwite Galaad.

Mbulum a kasla Zakup i ahər Laban a

22 Aləka i dəba ŋa ya, a ge mehinne makər ka, ta gwaɗa a Laban: « Zakup aka lèlìkw, aka da.» 23 Laban a tsaraka kataya tsara ka, ta mah ba nda gà damər ŋgar, tə zazam Zakup. Ta ge aà vatwa mehinne təsəla ka, tàa le aà ŋgat i gər kwite ata tə zalar Galaad a. 24 Ndaavəɗ ka, Mbulum a dara a təv Laban kəla gà Aram ata ya. A fàfəlar i sunwa ya, a gwaɗar: « Ge metsehe, ka mbetse ahəm a Zakup tsa.» 25 Taŋa Laban a leha aà Zakup ka, aka hitse aà mekiriwe ga petek ŋgar i gər kwite ata. Gà Laban nda gà damər ŋgar aaha tekeɗe ka, ta hitse aà mekiriwe ga petek tar i gər kwite Galaad ata mbaŋa.

26 A daha, a tsam aà Zakup, a gwaɗar: « Aàmala na ki ge aà iye wirwir, ka dara aà iye à gà dəm ga ya kataya kamala ana kə̀ gasara tar a nda guvəl a ya? 27 Aàmala dze ya na kà lèlìkwera nda akəl, kì ge aà wirwir, kə̀ gəs metsikiŋ tsiye? Iye seyiŋ ka, ana i leker a kər a ka, nda gà maŋgayaba, nda gà malàhà dimis, nda magə̀zlà mèdìyè, nda gà medzè gandzavəl a na i gwa zləmana ya. 28 Wànà kər dzena, kàa viliŋ vatwa aà mege wusa a gà dəm gà, nda gà ɓəza gà aaha ti beye? Ama kinehe kì ge dukw aaha ka, kamala ana metsehe yak a riŋ tsiye. 29 Iye ka, ndzəɗa gà a riŋ hinne na aà mege a kurum dukw ana ŋgwal ŋa tsiye ya. Ama ka, Mbulum gà tsir kurum a dara a təv ga ya ndaavəɗ, a gweɗiŋ: ‘Ge metsehe, ka ta mbetse ahəm a Zakup tsa.« 30 I sər, kà dara ka, ka waya mede a bəra tsir yak hinne. Ama aàla na ka zla dərra aà fəla gà ya nda akəl a?»

31 Zakup a gwaɗar aaka a Laban: « Magəɗa a giŋ, aɗaba i gwa ka, bəla ki me a aà iye à gà dəm yak a. 32 Ama wur ana kàa le aà fəla yak ata i təv ŋgar a ka, ma ndza aà bəra asa tsa. Yaha ika miɗ gà damər kwa aaha tserdze ya, na kàa le ahər i liwiŋ gà dukw ga ka, zla.» Taŋa Zakup aka sər ka, Rasel aka zlara fəla ata nda akəl a ka, aka sər tsa.

33 Kamala taŋa ya, Laban a daha, a pəts a mekiriwe ga Leya, dite nda biy gà ɓele tar aaha sula ya fit, aka le aɗəm aà duwa tsidze. Dite i dəba ŋa ya, a pəts a biy Resel. 34 Ama ata medeha aɗəm ka, Rasel na a zla fəla ata ya, a kaha aà huɗ təv mendzena ti tikewa aka dəba zlìgwèmè ya, ŋgat ŋa tùŋ a ndza aaka. Laban a yaha pìzlèm pìzlèm i mekiriwe gà petek tar ata ya tserdze. Ama aka le aɗəm aà duwa tsidze. 35 Aɗaba taŋa Rasel a gwaɗa a tsir ŋgar: « A ti tsìɓe a a mala ga gà, aɗaba i sle a aà mehitse aka miɗ yak tsa, iye riŋ ka, nda gà məbàràba.» Laban a yaha asa, pìzlèm pìzlèm ku mege i ŋga ya tserdze. Aka le aà fəla ŋgar ata tsa.

36 Aɗaba taŋa a tsəɓ a Zakup hinne, ta palaba ahəm nda Laban, a gwaɗar: « Dukùla na a ne bakal dzena, awara na ki zezem a dərra iye, ki yehe a iye kamala taŋa ya ya. 37 Kàa yaha i liwiŋ gà kàzlàŋa ga ya tserdzena, kàa le aɗəm aà kàzlàŋa ana i ma yak a ya? Na kàa le ahər aɗəm ka, zlara tsiye a faha, aka miɗ gà mburma yak, tə sàs a ma ikaba seriye ŋa ika magər ma aaha sula ya. 38 Aka ge kinehe ka, mivè dzik səla na kà ndzawama nda kər ana, meme, gà təmaŋ yak nda gà awak yak ka, tàa babakaya tsa 39 Na gà dukw dala tàa gəs ka, i pəlawak dukw yak. Ku mege wura a gəs ndaapat, ku ndaavəɗ tekeɗe, kà wizewa aà iye ka, i pəlawak. 40 I təv ana i kə̀vawa gà dukw yak ndaapat a ka, pat a wurawa aà iye ndazzà, ndaavəɗ ka, mə̀tasl a kwalawa akaba iye, i ndzewa are tsa ana, meme. 41 Kinehe aka ge mivè dzik səla na Yàa ndza i ma yak a. Yàa gek megemir mìve kurwa gəra faɗ, aɗaba gà dəm yak aaha sula ya. Dite i dəba ŋa ya, mivè ndilik ŋa aaha ka, aɗaba makəva gà təmaŋ yak, nda gà awak. Ama kà mbəɗ à dukw mayaba gà ka, medzige kurwa ana, meme? 42 Na mege Mbulum Abəraham batsah tsir gà ana a gəsawa ahəm a, dite biy Izak tsir gà ana a gəsawa ahər ahəm a mbaŋa, mandzawa nda iye tsəka, ana ki miyak a à iye a kinehe ka, sìkwèɗ ze ahər masakəŋa taf. Kamala taŋa ya, Mbulum a samata mesewere are megemir ana i ge ya, na dite a sàs ikaba bazlam ŋa ya ya.»

Masəra ba gà Zakup nda Laban

43 I dəba ŋa ya, Laban a gwaɗa a Zakup: « Gà dəm aaha i ma yak a ka, gà dəm gà, gà ɓəza tar ana ta wa ya tekeɗe ka, gà ɓəza gà, dite gà dukw gənaw aaha tserdze ki ŋgeter a ya ka, gà biy gà mbaŋa. Ama dukùla na mbakum i ge a ter a a gà dəm gà, nda gà ɓəza tar ana ta waya asa dze ya? 44 Kinehe ka, dara, gə̀sama masəra ba ana i sida ya ya, ma dak a gər, na dite ka, a ne a dukw ana kà tsik a ma i sida ya ika magər ma ya.»

45 Dite Zakup a zla kur ana tə dzalawa aaka gà gər a, a hitse dər dzeŋ. 46 I dəba ŋa ya, a gwaɗa a gà mburma ŋgar: « Yahum gər a kur.» Tə tsaraka kataya ka, tə daha, tə ndzaka kur ata, ti yahar gər hinne, tə daha, tə zəmaya dukw mezime aka mayaha gər kur ata a fata. 47 Aɗaba taŋa, Laban a zal a təv ata Yegarsaduta, dite Zakup tekeɗe, a zalar Galit.

48 Laban a gwaɗa a Zakup: « Mayaha gər kur aaha kà yahakwar gər və̀ɗəna ya ka, a ne a dukw ana kà tsikema i sida ya ika magər ma nda kər a.» Aɗaba taŋa na tə zalar Galit a. 49 Dite tə zalar Mitspa asa mbaŋa, aɗaba ana a gwa ka: « Mbulum BATSAH kwa ŋa me ne mala makaslà ma ika magər ma nda kər, aka təv ana kàa tama aba ya ya. 50 Na kàa sèwèr are a gà dəm gà, kàa gaw akaba tar nda gà məkəs gà misle ŋgiɗ ka, ku mege wur ana a ndze a nda kwa tsa tekeɗe, a sər dər Mbulum na a ne mala masasa ikaba sida ika magər ma nda kər a.»

51 Dite i dəba ŋa ya, Laban a gwaɗa a Zakup: « Araha, gà kur aaha kà yahamar gər aka ma nda kər a, dite araha kur ana kà hitsema dər aka, ki dzelwim aaka a gà gər. 52 Kur aaha ka yahamar gər a, nda kur ana kà hitsema dər aà medzelewa aaka gà gər a, sula məma ti ne a sida ma. Iye ka, i mbeɗek a nda kur aaha mayaha gər ŋa ya, i niw a tsa. Kər tekeɗe ibam, ki niw a mimbeɗiŋ a nda kur aaha mayaha gər ŋa ya, ndəna, kà hitsema dər aà medzelewe aaka gà gər a ɓav tsa mbaŋa. 53 Mbulum gà Abəraham ana nda tsir ŋgar Nahur ta gəsawa ahər ahəm a, ma sàsà ma ikaba seriye ŋa ika magər ma ya.» 54 Dite Zakup asa, a kəɗ duwa a Mbulum biy taf masakəŋa, i gər kwite ata. A zal dər a gà damər ŋgar aà dite ta papəɗ. Aləka ta papəɗ aba ya ka, ta hənaya riŋ i gər kwite ata. Ndidwe ŋana i mèkwède ka, Laban a wileha hedwe. A daha, a geye a tar wusa a gà dəm ŋgar, nda gà ɓəza gà dəm ŋgar ata tserdze, a pise a tar ahəm. Dite a mah ba, a mbəɗ gər a təv ŋgar ana a dara iɗəm a.