Madzəba 24

Izak a zla daala

1 Akahər ata ka, Abəraham aka ge màndawal herem herem, mivè ŋgar ka, hinne. Ama Mbulum BATSAH kwa ŋa a pisewer ahəm i təv gà dukw ana a gewa tserdze ya. 2 A pat duwa, Abəraham a gwaɗa a mala meslire ŋgar ana ika gər gà ɓəzla meslire tserdze ya: « Dara, tike ahər yak a liwiŋ gà gus gà. 3 I waya ka, tsikiŋ i sida ya nda zləm Mbulum Batsah kwa ŋana, ŋgat a kwere a gà gəza mbulum nda gər ahəɗ a, aɗaba i waya tsa na ki zlere a daala a kəla gà ka, dəm gà Kananiya i gà mburma ana iye mandza ŋa ɗa i liwiŋ tar a. 4 Ama kinehe ka, da aka ahəɗ ga, a təv gà damər gà na ki ti zlerra daala a Izak kəla gà ya.» 5 Mala meslire ŋgar ata a gwaɗa aaka: « Na bəla dəm ŋa ka, a zezemere a iye aka ahəɗ aaha tsəna, meme? Na bəla kataya ana, ŋgulum mì de a nda kəla yak ŋa aka ahəɗ ata kà dara iɗəm a kəla ya?» 6 Abəraham a gwaɗar: « Awaŋ, ge metsehe, ka da à kəla gà a fata tsidze. 7 Aɗaba Əbay Mbulum ana ŋgat a kwere a gəza mbulum, a zeliŋere a i ga i bəra tsir gà ya, ika ahəɗ ana ta wa iɗəm iye ya, ŋgat ŋa na a tsikiŋ i sida ya, a gweɗiŋ, i ta vile a ahəɗ aaha ka, a gà ɓəza yak a. A slərra gawla ŋgar a, à lèhek a aka miɗ a fata, na dite ki zliŋere a daala a kəla gà i fata ya ya. 8 Na bəla dəm a waya mezezemera kər a tsəka, kàa be i mimbeɗe gà aaha ya. Ama kəla ka, ka da à kəla gà a fata tsa.» 9 Aɗaba taŋa mala meslire ata a daha, a tike ahər ŋgar a liwiŋ gà gus mala ga ŋgar Abəraham, kamala megweɗe ya, i tsikik i sida ya, i ge a dukw ana kà tsikiŋ a. 10 I dəba ŋa ya, mala meslire ata a daha, a ndzək gà zlìgwèmè mala ga ŋgar Abəraham kurwa, dite a dzàɗar aaka gà dukw ŋgiɗ pampam hinne i ahər ŋgar a asa. Dite i dəba ŋa ya, a mah ba, a da aka ahəɗ ana Nahur iɗəm, tə zalar Mezapitamiya ya.

11 Ti ndzeha a fata ka, i hawa ŋana. A daha, a dza aba gà zlìgwèmè aaha ya aka biye yam duwa a riŋ kətsah aà guva kwite ya, a kirik à tar a bəɗ. Taŋa ka, tits akahər ana gà məkəs ti deye a aka yam a. 12 Mala meslire ata a hama a Mbulum, a gwaɗar: « Batsah ga ŋa, kər Mbulum ana kə̀ gəs Abəraham mala ga gà lele ya, zlèk iye və̀ɗəna, piser ahəm a mala ga gà, giŋ dukw ana a tsikiŋara ya te. 13 Araha, iye mandza ŋa ka, ika biye yam. Ama ka, gà ɓəza gà dəm ana ti deyer a aka ma tə̀fà yam a ka, ɗifiŋ dər te. 14 Na Yàa gwaɗa a dəm ŋgiɗ, tike duwa yak aka a bəɗ, i se a yam te, bəla ŋgat tekeɗe, ku gweɗiŋ, haya, kige tsa aka gweɗiŋ ka, i tifehe a a gà zlìgwèmè yak aaha mbaŋa ka, i sir a dər, ŋgat ka, daala ana kà zla ŋgat aɗaba Izak, mala magəsa ahəm yak a. Kamala taŋa ya na i sir a dər ka, kàa ge ŋgwal ŋa a Abəraham mala ga gà ya.»

15 I təv ana aka ndəv à meheme ŋgar ata zukw tsiye ka, dəm ŋa tə zalar Rebeke aka slala nda gà duwa ika dzegwim. ŋgat ka, dəm kəla Betuwel, kəla Milka ana a wa a Nahur damər Abəraham a. 16 Dəm ata ka, a tsahən hinne, a sewle lele. Ama tàa ndza nda asləka wura ilik tsa. A daha à tar a biye yam, tə tafa yam a duwa ŋgar ata, a rah aɗəm ka, a tsəlara iɗəm a. 17 Batsah mala meslire Abəraham ata a ŋgatar ka, a mbàha aba a təv ŋgar tsara aà melime nda ŋgat. A daha, a gwaɗar: « Tìfiŋ yam yak aka i duwa ya zaakwa, i se a te.»

18 Dəm aaha a gwaɗar aaka: « Dede ga, haya, sa tsiye.» Tsam ka, a zlara yam ŋgar ata nda duwa ŋa ika dzegwim a tsara, a tə̀far, a sa. 19 A sa yam ata a sler ka, dəm aaha a gwaɗar: « I tìfehe a a gà zlìgwèmè yak aaka tserdze, tə sa, me sle a tar mbaŋa.» 20 A daha, a tar a biye yam nda duwa ŋgar ata, a təfara yam a. A dara, a dza aka tùgùɗ, a mbàha aba a biye yam ata tsəma asa. A tafara a gà zlìgèmè ŋgar ata ya tserdze.

21 Wele aaha a fə̀r aà ŋgat ka, a ge ahər kamala dukw mene aà mburma ya. ŋgat mendze ba tìytìy, a waya mesire dər, a gwa bəla naha ka, Mbulum aka zlak iye, kige tsa, aka zlak iye tsa. 22 Aləka yam a sle a gà zlìgwèmè ka, wele aaha a zla matsərəɗ gura ana tsakala ŋa hinne, à sìkim a ba tsiye. A daha, a tiker a hìter a dəm aaha. Dite a ndzək gà dasa gura ana ndzəɗa ŋa hinne ya, sula a dzàyar a ahər asa mbaŋa. 23 Dite mala meslire ata a tsam aà dəm aaha kuɗa. A gwaɗar: « Tsikiŋ te, kər ana, dəm weke? Təv mehinne a riŋ i bəra tsir yak na i ta hinne aaka ya tiy ibam a?»

24 A gwaɗar aaka: « Iye ka, dəm Betuwel, kəla gà Nahur nda məkəs ŋgar Milka.» 25 Dəm ata a gwaɗar aaka asa: « I ma mə̀r ka, gà kwizir nda gà dukw mezime a riŋ hinne, təv mehinne tekeɗe, a riŋ mbaŋa.»

26 I dəba ŋa ya, wele aaha a kirik a bəɗ, a zàmbaɗa à Mbulum. 27 A gwa: « Mbulum Batsah ga ŋa ka, aka pisiŋ ahəm, Mbulum ana a pisewa ahəm a Abəraham mala ga gà nda ndzer ŋa ya ka, aka miyak à ŋgat tsa. Iye kinehe ka, Mbulum Batsah ga ŋana a lekere a iye à vatwa ya, dite a ndzera à iye a bəra gà damər mala ga gà ya ya.»

28 Dəm aaha a val a təv gà mburma ana i ga i bəra mama ŋgar a. A daha, a tsik a tar gà bazlam ata tserdze ya. 29 Dəm ata tə zalar Rebeke ya ka, damər ŋgar a riŋ asləka ŋa, zləm ŋgar Laban, a tsaraka gà bazlam ata ka, a dara i ga ya, a val a təv wele ata mandza ŋa ika biye yam a. 30 Dite a samata ka, matsərəɗ gura i hìter damər ŋgar aaha dəm ŋa ya, nda dasa ana i ahər ŋgar a, dite a tsaraka asa ka, bazlam Rebeke ana a tsiker a, a gwaɗar, kamkam na taŋa ya, wele ata a fèfiliŋ a. Dite Laban ŋgat a da a təv wele ata tar mehìsè ŋa nda gà zlìgwèmè ŋgar aà guva biye yam a. 31 A daha, a gwaɗar: « Dara, tàkwa a ma gà, kər ana Mbulum a pisakara ahəm a ya. Aàmala na ki ndze a ɗa i zlawak i faha ya? Gà a riŋ Yàa làmbaɗa aɗəm təv mehinne, dite təv mandza aɗəm gà zlìgwèmè tekeɗe, a riŋ mbaŋa.

32 I dəba ŋa ya, wele ata a da a ma tar, ti ndzeha ka, Laban a ndzakaya gà dukw ika gà zlìgwèmè ya, dite a vəl a tar kwizir nda dukw mezime. I dəba ŋa ya asa, a tə̀f a tarəra yam aà məbara sik gà mburma ŋgar ana tə da akabara nda gà ŋgat tserdze ya. 33 Dite tə zla a tarəra dukw mezime ya, tə dza a tar a bəɗ aka miɗ tar. Ama wele ata ka, ŋgat a niw, a gwa: « Iye ka, i zim a tsa, say i tsik a a kurum a aba bazlam gà ana i da dərra ya dzekwiŋ.» Laban a gwaɗar: « Haya, fàfəl.» 34 A gwaɗa a tar: « Iye ka, mala meslire Abəraham. 35 Mbulum BATSAH kwa ŋa aka pise ahəm a mala ga gà hinne. Aka ŋgat limana. Aka vəlar gà təmaŋ nda gà sla, nda gà zlìgwèmè, dite nda gà hezweŋe tserdze, nda gà kur siŋgwe hinne, dite asa nda gà ɓele ŋgar gà asləka ŋana nda gà məkəs ŋana tserdze mbaŋa asa. 36 Sara ka, məkəs mala ga gà, aka war kəla asləka ŋa i màndawal a. Dite mala ga gà a vəlar dukw ŋgar tserdze a ahər ka, a kəla ata. 37 A viliŋ mimbeɗe, a gweɗiŋ ka, tsikiŋ i sida ya, aɗaba i waya tsa na kizlere a kəla gà ka, dəm gà Kananiya i ga mburma ana iye mandza ŋa ɗa ika ahəɗ tar a ya. 38 Ama ka, da a bəra tsir gà, a təv gà gawla gà ana ki ti zliŋge ara a daala a kəla gà ya ya. 39 I gwaɗa a mala ga gà: « Na bəla daala ŋa à dìɗ a aka ìyera tsəna, meme?» 40 ŋgat a gweɗiŋ: « Da pəra, Mbulum ana i gəsawa ahər ahəm kəlapat a ka, a slirra a gwala ŋgar a, ki dwim a məma, à zlèk a kər i təv ana ki zlerra a daala a kəla gà i liwiŋ gà gwala gà, i bəra tsir ga ya ya.» 41 Na bəla kàa ndze a təv gà gwala gà ata, tàa niwek à daala ana ki zlerra a kəla gà ya ka, kàa be i mimbeɗe gà aaha ya. Na ta vilek a tsəka, bakal yak a riŋ tsa. 42 Kamala taŋa ya, na i dara mbakum aka biye yam a ya. I təv ana i ndzera a fata ya ka, i hama a Mbulum Abəraham ana ŋgat mala ga gà ya. I gwaɗar: « Kamkam, zlèk iye i təv megemir gà ana i da akara mbakum a te.» 43 Araha iye mehìtsè ŋa ika biye yam i faha. Na dəm ana ka dara aka matəfa yam a ka, i gweɗere a, tìfiŋ yam yak aka i duwa ya zaakwa, i se a te ka, 44 ŋgat tekeɗe, bəla a gweɗiŋ a, haya, dara, sa, dite a gweɗe a asa, naha i tìfehe a a gà zlìgwèmè yak mbaŋa ya ka, i sir a ndzer, ŋgat ka, daala ana kər kà zla, aɗaba kəla mala ga gà ya. 45 Kamala taŋa ya, i təv ana iye riŋ i heme a mba, Yàa ndəv dər zukw tsiye ka, Rebeke ka slala nda gà dukw ŋgar ika dzàdzah. A dara, a tar a biye yam, a təf yam. I təv ana a tsə̀lara i biye yam a ka, i gwaɗar: ‘Aha, tìfiŋ yam yak ata, i se a te.« 46 Tsam ka, a zlara yam ata nda duwa ŋa ika dzàdzah ŋgar a tsara, a tike a bəɗ. A gweɗiŋ: ‘Dara, sa, dite i tìfeh a a gà zlìgwèmè yak mbaŋa. « I daha, i sa yam ata ka, i dəba ŋa ya, a tafaha a gà zlìgwèmè gà mbaŋa. 47 Dite i tsam aà ŋgat, i gwaɗar: « Kər ana, dəm weke? « ŋgat a gweɗiŋ aaka: ‘Iye ka, dəm Betuwel, kəla Nahur ana məkəs ŋgar Milka a war a. « I tsaraka kataya ka, i zla matsərəɗ gura, i tiker a hìter. Dite i zla dasa, i tiker a ahər mbaŋa asa. 48 Dite i kal à gər luz a bəɗ, i ge kəkaaha a Mbulum Batsah gà ŋa. I zàmbaɗa à Mbulum Abəraham mala ga gà ana a dara à iye a faha ndaka vatwa ŋgwal ŋa ya, na dite ka, i zle a dəm damər ŋgar aɗaba kəla ŋgar a. 49 Kamala taŋa ya na kà wayum mege ŋgwal ŋa a Abəraham mala ga gà ka, ɗifwimiŋ dər. Na kataya tsəka, ɗifwimiŋ dər mbaŋa asa. Na dite ka, i mbiɗ a aba a aka tseke ahər mezime kige tsa ndaka tseke ahər gula ya.»

50 I dəba ŋa ya, gà Laban nda Betuwel ta gwaɗar aaka: « Dukw ana a dara i təv Mbulum a ka, mìi sle a aà megweɗek a ŋgwal ŋa, kige tsa ŋgwal ŋa tsəka, mìi sle a tsa. 51 Araha, Rebeke ŋa naha ika miɗ yak, zla ŋgat, ka dum nda zay lele, ma ne məkəs kəla mala ga yak, kamala ana Mbulum a tsik a. 52 Aləka batsah mala meslire Abəraham aaha a tsaraka mifefile tar a ka, a dza gurmits a bəɗ, a zàmbaɗa à Mbulum. 53 Dite a ndzəkara gà dukw gà ŋgwal ŋana i huɗ kàzlàŋà ŋgar a, gà kur siŋgwe, nda gà gura, nda gà petek. A dzàɗa a Rebeke, dite a ndzək gà asiŋ gà dukw ana tì sìkim a ba tsiye mbaŋa asa. A dzàɗa a gà damər ŋgar nda mama ŋgar.

54 I dəba ŋa ya, tə dzàba aà mazəma dukw mezime, tə zəm. Dite tə sa aaka dukw mese, tar nda gà mburma ana tə dəɗ aakaha ya tserdze. Dite ta həna kuɗa. Aləka ta hitseye aà mbulum i mèkwède ka, mala meslire Abəraham ata a gwa: « Vilwimiŋ vatwa, i mbìɗ a gər a təv mala ga gà.« 55 Ama gà damər Rebeka nda mama ŋgar ta gwaɗar aaka: ‘Dəm aaha ka, ma ndza ɗa i təv mə̀r i faha mehinne kurwa dzekwiŋ, na dite ki dwim a ya. 56 Ama mala meslire Abəraham aaha a gwaɗa a tar: ‘Kə gasum à iye tsa, aɗaba Mbulum Batsah ga ŋa ki giŋara ŋgwal ika vatwa mede gà ana i dara ya. Vilwimiŋ vatwa, i meh a ba, i de a a təv mala ga gà.

57 Ta gwaɗar aaka: « Say zalakwaha a dəm ŋa, ma dara, kà tsamakwa ahər.» 58 Tə zalaha a Rebeke, tə tsam ahər. Ta gwaɗar: « Wànà kà waya medìɗe aka wele aaha ya?» A gwaɗa a tar aaka: « Haya, i diŋa.» 59 Dite gà mburma ana i ga ata ya ta ge wusa a damər tar Rebeke nda məkəs ana a gewar gər a, nda gà a batsah mala meslire Abəraham aaha, nda gà mburma ŋgar ana tə dəɗ aakaha ya tserdze. 60 Ta piser ahəm a Rebeke, ta gwaɗar: « Kər damər mə̀r, daha, wuba hinne, dite gà ɓəza yak tə duŋ gà kwite ana gà ɓəzla mene are tar iɗəm a.» 61 Dite i dəba ŋa ya, gà Rebeke ta mah ba nda gà ɓele ŋgar, tə tsalaya aka gà zlìgwèmè, tə zazam wele ata. ŋgat a zla Rebeke, a daba dər.

62 Akahər ata ka, Izak aka mbər mimèra i təv ana tə zalawar biye yam Mbulum ana ŋgat nda gà mesife a ŋgetiŋ a ya, aɗaba tə ndzawa ka, ika ahəɗ ana ndaka tseke ahər masakal a. 63 A pat ŋgiɗ duwa ka, a dara i dala ya, aɗaba a riŋ à sìweyiŋa. Aləka a fə̀r ikaba ya ndarà aà kadwa ka, a ŋgataha a gà zlìgwèmè tar riŋ ti dehiŋa. 64 Rebeke tekeɗe, a zla gər aà mbulum, a fə̀r ikaba ya ka, aka ŋgataha a Izak. I fata ya tsara ka, a tarəra ika zlìgwèmè ya. 65 A tsam aà batsah mala meslire Abəraham aaha. A gwaɗar: « Weke na naha a dara i dala ya, a riŋ a dere a ndàra a təv kwa ya?» A gwaɗar aaka: « Naha ka, mala ga gà.» Tsam ka, Rebeke a zla petek, a kaha dər gər ŋgar.

66 Dite batsah mala meslire aaha a tsik gà dukw ana a ge riŋ ba nda ŋgat a tserdze a Izak. 67 Izak a tsaraka kataya tsara ka, a zla Rebeke, a da dər a ga mama ŋgar Saray ana a mət iɗəm a ya. Rebeke a ne məkəs ŋgar, a waya ŋgat hinne. Kamala taŋa ya na arəv a màraha a Izak aɗaba mama ŋgar ana a mət a ya.