Luc 12

Yesù Faridziɲɛn rèè rè duungoofiibeè dèu min niì

1 Tɔ̀ watsia ɲàn, mòdzian yè nà e ladzyèè giri Yesù tɛyn. E giribe ɲaanfaa suun, fɔ yè tèen e si sànkòò tsɛ. E giribe na mòdzin gbaa dànman boò. À yè è to jàmaà fi, Yesù yè goomaa dzii kun e re kàràndzin nèè jɔ̀na ka ŋe. E gooma bɔɔ soo de è ra nèe tsuru ci: «Ye e yɛrɛ kààwɔ Faridziɲɛn rèè rè duungoofiibeè rà. È ni a ci gè niì bur'la fùa.

2 Awà, goo o goo mɛnɛɔn, è sapɛ nà bo ji vyevyeè rà sii sɔn see. Gondò goo reè sapɛ nà bo da.

3 Tɔ̀ kamà, ye nà goo o goo dè feèn tsitsiɛ̀ dzuun, à sapɛ nà myɛ̀n bwey rɔ̀n vyevyeè rà. Ye nà goo o goo ŋùnùŋunun mòdzian toro dzuun gbaà dzii yè bà tsyeeŋna ye mà mɔn, à nà nà bo da mòdzian sapɛ y'a myɛ̀n.»

Yesù ci mùn yeè shi Ŋaablà rii jɔɔn

4 Tà shɔ̀ùn, Yesù yè dzin kɔn ci: «Ye nìì reè mun dzunwɛynsi reè, mun nì ci e ra, nìì reè dzia mòò vu, e maà shi twɛy mòdzin neè jɔɔn waa. E nà ye màà bàsɔùn nì bara, è fa dzi goo kpɛrɛ fa ye ra tɔ̀ tɛ̀y waa.

5 Ye wù ye yè shi nìi jɔɔn, tɔ̀ rii siin: Mùn sa Ŋaablà riì tɔ̀, ci à dzia san wɔ mòò tsɛ, tà shɔ̀ùn, à y'à ji jààndama, sààben fyan, mun ci à wù ye shi tɔ̀ rii jɔɔn.

6 E ye tey, mòo kɛ̀ynìì nun gɔɔ̀ tanma fii, kàtsu ye re nàfa na ni è ɲàn waa. Awa, ye tɔ̀ riì siɛ̀n, Ŋaablà taa to ni è soo sookɔɔn sapɛ ma nì ye jaa ra.

7 Yè nà dzin ci ye, nàfa ni ye soo sookɔɔn sapɛ ɲan, è geren twɛy kɛ̀yn giri ladzyeeŋmaà tsɛ. Arì nìi ye kùngwɛyn neè, Ŋaabla twɛy sa daɔ̀n è bà è dzii tɔ̀ rii. Tɔ̀ ɲan, e maà shi kuraa !»

A tsiì Yesù rà, tàmafa a nɔn à re, nìi ni tɔ̀ ɲan

8 Tà shɔ̀ùn, Yesù yè dzin sa ci: «Mun nì ci e ra, mòò o moò ye e tsiì, è dzin mòdzian jaa ra, ci wo gbaɔn mun kpɛyn, Adamà dziàn sa nà e tsiì, è dzin Ŋaablà re mɛ̀rɛ̀kɛ rèè jaa ra, ci wò tɔ̀ tsìfa tɔ̀.

9 Mòò riì to nà e nɔn mun ne, è dzin mòdzian nà, ci wò na ni mun ne, Adamà Dziàn sa nà à dè Ŋaablà re mɛ̀rɛ̀kɛ rèè jaa ra, ci wò tsu na tɔ̀ tsìfa tɔ̀ waa.

10 Ayìwà, mòò o moò ye de dɔ̀n Adamà dziàn ɲàn, Ŋaablà nà e yɛrɛ to tà tsìfa re ta goò rà. Ŋà, mòò riì ye de dɔ̀n Ŋaablà re Dzi Fɛnɛɛ ɲàn wo y'à tsoo bara, Ŋaablà fa e yɛrɛ to tà tsìfa re waa.

11 Awà, è ye e kun, mun naa goo rèè kamà, ci è bèe ye kitsi waajibi fa gba rèè doùn, fààntsi rèè, ko à kùntsii rèè rè, ye nà gooma niì dè mɔn, ye raà yè dzibe, e maà tɔ̀ ka e vyɛɛ̀y waa.

12 E maà tɔ̀ ka e vyɛɛ̀y waa, kàtsu tà watsi soo ɲàn, Ŋaablà re Dzi Fɛnɛɛ yɛ̀r'la rìì nà twɛy gooma reè wɔ ye dzu.»

Gètsi akiri bɛɛ raa kàjaa

13 Tɔ̀un, kpiri sɔn yeè to jàmaà ɲàn mɔn, è dzin Yesù ra ci: «Mùn kàrànfaà, à dè n tsinà kpir'la rà, ci ɲe fàà saun è shɛn nìì to ɲe re, ci à y'à tanan, è n na nìàn sìn n na.»

14 Yesù yè dzin tɔ̀ kpir'la rà ci: «Ee kpiri ! Tsì rii mun tsùùŋ, è mun bà ye re goo rèè kitsikununbaa, min ye re shɛɛ̀n tan'nà ?»

15 Tà shɔ̀ùn, Yesù yè dzin jàmaà nà ci: «Ye e yɛrɛ kaàwɔ ! Ye e yɛrɛ kun nàfor'la kɛ̀n gereonmaà nà. Fee kamà min tɔ̀ dè, a kɛnsɛɛn ye nàfor'la tàrà dzii o dzii, a re jaamabee na ni tɔ̀ suun dɛ !»

16 Yesù yè tɔ̀ goomaa jaa kpàdè è ra gooma bɔɔ soo ka nèe tsuru ci: «Gètsi sɔn na ni, à re fɛɛ fa dzuà shìmaan yè bà na wùbeò à re, fɔ è bè geren.

17 Shìmaan wùbe gereunmaà suun, è bè wɔ, fɔ gètsià yè dziàn e duùn nèe tsuru ci: <Mun nà fee rìì fa sa ? Shìman ree sapɛ jima na ni mun ne !>

18 È kɛsɛ fur'lu, è nà dzin ci: <Mun nà n ne bòndo reè ci, min blà bla ì ji. Tɔ̀ ye fa, mun nà n ne shìmaan, ko n suun ge reè sapɛ ji twɛy doùn, min è màrà mɔn>.

19 Tɔ̀ faumaà shɔ̀ùn, mun dzia dzin n yɛr'la ci: <Aa kpiri, wo jaàn ciun dòònun. Gèè giri wo tɛyn, wo dzia nìi bà a magoo jii giri doùn. Tɔ̀ kamà a dzia a ɲanwɔ, e ɲwɛyn fa, e mììn fa, a taama dzibe>.

20 Tɔ̀un, Ŋaablà yeè dzin à ra ci: <Mòdzìn manan ! Ke fen nèe ɲan ko e sa wo nà san. Wo gè nìì reè sapɛ maraunà à tɛyn, twɛy nà bà tsì rii laa sa ?>»

21 Tà shɔ̀ùn, Yesù yè dzin kɔn ci: «Mòò riì nàfor'la ladzyee e yɛr'le dziɲan tsiɛ doùn, tɔ̀ y'a tàrà gèsɔn pɛn na ni à re Ŋaablà re, tɔ̀ tsìfa raà sa ni tɔ̀ gètsià raà rìì tsuru.»

Yesù ci min niì, ci mùn mà vyɛ̀ɛ̀y dziɲaan doùn gè rèè goofaa rà waa

22 Ayìwà, tà shɔ̀ùn, Yesù yè dzin e re kàràndzin neè rà ci: «Mun nì ci e ra, e maà vyɛ̀ɛ̀y ci ye nà ɲwɛyn tàrà dzùrù, y'a ka e yɛrɛ dzii ra gaa. E to mà vyɛ̀ɛ̀y, ci ye nà vya tàrà dzùrù, y'a ji e ma.

23 Jaamabee rìì vùn ɲwɛyn goo mà, màà yè bà vùn vya goo mà.

24 Ayìwà, y'a siin kpàakpaàn rèè maana nà ŋe ! Twɛy kɛ̀yn neè fɛɛ fara ɔ ? E shìmàndzin gaara ɔ ? Bòndo na ni è re, shìmàn marama kpɛrɛ to na ni è re. Ŋaablà to na è dzii ra gaa ra ɔ ? Tɔ̀ y'a tàrà, ye vùn kɛ̀yn neè mà Ŋaablà re.

25 Ye ɲan, tsì rii soo dzia è sɔn ba e sià tɛ̀y, à vyɛ̀ɛ̀y gereonmaà suun goo rèè rè ?

26 Twɛy tsuru goorii rèè faa dzi ma ba ni ye ɲan, fee beè à to ye yè e yɛrɛ vyɛ̀ɛ̀y goo dzyee re ka ?

27 Ye jòon nɔ̀n vun nèè swey siin, è kaàn nìi tsuru wùùruùn. Twɛy vun nèè faagoo fa ra ɔ ? E jìsi myɛɛ̀n y'à bà vya ɔ ? Tà ko e sa ra, mun nì ci e ra, arì màsa Sɔ̀ɔ̀mɛyn, à ko e re gètsifabee sa, à na vya wɔ ja bwèy sɔn tɔ̀ wùbee yè bà twɛy vun kan nèè boò waa.

28 Ŋaablà twɛy vun kan nèè boò tà tsuru wùùruun she, tɔ̀ y'a tàrà gbee ko e sa, sàà nà è dzu. Ŋaablà ye ba dzia twɛy vun nèè mà wɔɔ̀ tɔ̀ tsur'li, à nà vya wɔ ye sa ma kɛ̀ ! Ee, ŋà ye ɲɛn ɲan Ŋaablà ra !

29 Awà, e maà vyɛ̀ɛ̀y tsùù kudɛyn, ye e akir'lèè fù, ci ye nà fee ɲɔn, ye to nà fee mìn.

30 Awà, tɔ̀ riì yɛ, dziɲan tsiɛ doùn, nìì reè na Ŋaablà tɔ waa, twɛy rìì taa ni twɛy goo tsu rèè mà kudɛyn. Ŋà, nìi ye, ye màgoo ni gè nìì reè rà, ye fà Ŋaabla tɔ̀ tɔ̀.

31 Tɔ̀ kamà, ye e ɲanshì Ŋaablà raa Màsàbee goò rìì là. Tɔ̀ ye fa, à nà gè dzyee reè sa sìn ye ra, è bà tɔ̀ tɛ̀y.»

32 Tà shɔ̀ùn Yesù yè dzin e re kàràndzin neè rà kɔn ci: «Ye kpɛ̀yn na giri waa, ŋà, e maà shi waa. À dzibeu ye fà Ŋaablà ra, è ye dɔ̀n e re màsàbee ɲàn.

33 Ye e suun ge reè gɔɔ, ye gbakɔɔn reè kɔ̀ à ɲɛɛn nà. Ye nàfòrò marama lamɔnɔ̀n tsùù, nìi na dzia bara waa. Ye nàforo marà tsùù e yɛrɛ jɔɔn gbee, nàfor'liì na dzia dò waa, shɔn ì fa dzi à tàrà shɔn, daa ì tsu to fa dzi dɔn à ɲan mɔn.

34 Kàtsu, a re nàfor'la bà màraɔ̀ min nìi, tɔ̀ gàneè rìì bà fɔ̀rɔ̀ too a vun'nà nà.»

Yesù ci à wù e wò shù nìi tsuru

35 Yesù yè dzin kɔn ci: «Ye e re ɲànshìàge reè ka e ɲanshì cɛyn, ye bà ni faagoò ɲan tsuù ɲàn. Ye e re fìtsina rèè den tsùù.

36 Ye bà ni, jàci faagoofadzin niì reè yè e kuntsiɛ̀ màshua. À ye dan kɔnɲɔn goo jaaravi kpà, è na dziɛ̀ mà ban nìi tsuru, yè fù y'à san à re.

37 Awà, è kùntsiɛ̀ ye na, è nà faagoofadzin neè jà e jaa ra, è na cìiŋnà fyeu, twɛy raà wùbeu. Sààben na, mun nì ci e ra, kùntsiɛ̀ yɛ̀r'la nà e ɲanshì, è twɛy faagoofadzin neè kiri, yè nà e tsuù è ɲwɛɛ̀n sìn è ra.

38 Kùntsiɛ̀ nàu wɔ̀taama rìì o, à yɛ̀rɛ̀ to nàu tsɛ̀kèn ben bwey rìì o, à kpɛ̀ynto ye na faagoofadzin neè jà e jaa ra, è na cìiŋnà fyeu, è raà wùbeu.

39 Ye yɛ̀r'la sa y'a tɔ̀, ci gbàtsià ye ba nà à tɔ̀, ci shɔɔ̀n nà nà watsi riì, à fa e tsiì è ɲɛn è cìi dɛ ! À fa à to shɔɔ̀n yè nà wò re dziɛ̀ kɛɛy, è dɔ̀n gbàà doùn dɛ ?

40 Tɔ̀ fau'n kuru soo rà, e sa yeè e lamɔ̀nɔ̀n tsùù, kàtsu, ye na watsi riì jàtsi kuàn, ci Adamà dziàn nà nà, à nà nà tɔ̀ rii bwèy.»

41 Ayìwà, Yesù twɛy gooma reè dè dòu min niì, Piyɛrì y'à tey ci: «Mùn Tsìfaà, wo nèe gooma bɔɔ rèe dèe ɲe kàràndzin neè bàsɔùn nì nè gbɛ, tàà wo y'à dèe mòdzian sapɛ rii lè ?»

42 Yesù yè dzin à ra ci: «Wo re o, è ye dzin faagoofadzin tereonma à akiri yè bà dzi, tɔ mòdzìn kaatsi kɛ̀n ? Tɔ̀ faagoofadzin niì ni, à kùntsiɛ̀ yè e re gbàà goo rèè wɔ toò à suun, ci à y'à sɛr'na. Faagoofadzin dzyee reè màgoo ye ba ni e re ɲwɛɛ̀n nà watsi riì bwèy, à y'à sìn è ra.

43 Awà, kùntsiɛ̀ ye na sèè na watsi riì bwèy, è nà tɔ̀ faagoofadzin nee jà à shiɔ̀ faagoo rèe ra, faagoofadzin nee raà wùbeu.

44 Sààben na, mun nì ci e ra, kùntsiɛ̀ nà e suun ge reè sapɛ goojaa wɔ tɔ̀ faagoofadzin nee suun.

45 Ŋà, tɔ̀ faagoofadzian y'a ji e duùn, è dziàn nèe tsuru ci: <Mun kùntsiɛ̀ nà bwey na tsyɛn wɔmà ŋe waa>. Tà goò y'a to, è ji faagoofadzin dzyee reè tsɛ, kpirima ko à tàànma sa, è twɛy baan, è ɲwɛɛ̀n ɲɔɔ̀n, è mìɛn faa, fɔ tɔ̀ y'a kuàn, nìi nà tɔ̀ tàrà, tɔ̀ rii siin:

46 Kùntsiɛ̀ nà sèè na sii sɔn see, faagoofadzin nee taa na ni watsi riì mà, ci à nà nà tà bwèy waa. Tɔ̀ sii sèè, à nà faagoofadzin nee byɛn, fɔ è b'à tɔ̀ ci wo byɛun. A nà à kaa e tsɛ, jàci faagoofadzin niì reè na tereòn e kuntsiɛ̀ ka waa, twɛy kaà nìi tsuru.

47 Faagoofadzin niì yè e kuntsiɛ̀ dzibee goo tɔ, à to na goo sɔn pɛn fa tsuɔ à jɔɔn, jàci à dzi à ra nìi tsuru waa, tɔ̀ faagoofadzian nà banbwey giri tsi.

48 Ŋà, faagoofadzin niì na e kuntsiɛ̀ dzibee goo tɔ, tɔ̀ ye firì, è fa bɛy goo fa nìi banbwey ra goo, tɔ̀ faagoofadzian fa banbwey bɛrɛ tsi waa. Awà, Ŋaabla gè giri sìan wo mòò riì rà, à giri gaa wo rìì lè. A to gè giri kɛ̀ɛ̀yfaa wo mòò riì mà, à nìi gaa wo re, tɔ̀ bà giri kɔn, fɔ è bè geren.»

Ye e bon wɔ e si ra, tɔ̀ goo rèè

49 Yesù yè dzin kɔn ci: «Mun naɔ̀ sà rìì maa dzɔ̀nxɔɔ̀ tsɛ. Mun sào ni à re, è jà sà rèe deon nòn.

50 Awà, à wù byɛnbe xɔu sɔn yeè mun tàrà ŋe, nìi yɛ a ci mun jaara foo Ŋaablà re shia goo rèè rà. Ŋà, è bè wɔ fɔ tɔ̀ fa jisee dzu, mun akir'là bara tsuuŋma nì ni.

51 Y'a siɛ̀n ci mun naɔ̀ jancin nì ji dzɔ̀nxɔɔmaà tsɛ gbɛ ? Mun na naɔ̀ jancin ji dzɔ̀nxɔɔmaà tsɛ dɛ ! Mun naɔ̀ mòdzian bòn wɔ e si ra rii.

52 A jà min tɔ̀ dè, è sen dòònun nà, mun tsoò kamà, mòkun nun nà e bon wɔ e si ra fɔɔn soo doùn. Zhììgia fa bà ni fiɛ̀ ka, fiɛ̀ to fa bà ni zhììgia ka.

53 Fɔɔn reè swey rè, fàà fa bà ni dziɛ̀n ka, dziɛ̀n tsu fa bà ni fàà ka. Namaa fa bà ni e dzin taan ka, dzin taan tsu fa bà ni e naà ka. Dàànaà fa bà ni e dzinaa ka, dzinaa tsu to fa bà ni e daànaà ka.»

Yesù ci mùn yeè nèe watsi ree goo rèè sa faànmun

54 Yesù na dziàn jàmaà nà sa ci: «Ye ye ŋaa tsìuma jà bwèydoo rè nìi tsuru, ye dziàn ci ŋaa nà nà. À to faa tɔ̀ rii tsuru taki.

55 Ye to ye fyɛɛn bokɔɔn ja wòròdùù tɔɔn kpàkèrè ye dziàn ci wɔ̀dzuuntaà nà bà ni she. À to faa tɔ̀ rii tsuru taki.

56 Mòdzin duungoofiitsi ì ! Twɛy tàànmàshɛn nìi reè faa ŋaablaxɔɔ̀ ko dzɔ̀nxɔɔ̀ tsɛ, ye twɛy dzuun tɔ̀. Feera goo nìì reè faa ɲe re dòonun naa watsi ree ɲan, ye ci ye na twɛy fàànmuan ?

Goo rèè jaa bou'n kur'la mùn ko e si fi

57 Goo nìì reè tereòn, feera ye jaa na ni twɛy rà ?

58 E ba, jàci goo dɔ̀un a ko mòò fi, ye bà nà bè goo rèe kitsi kunùn kitsikununbaà rè, e bekɔɔn nà shia rè, a maxɔbe, goo rèe ni a ko mòò riì fi, ye e si jà, ye byɛn à mà. Tà boshɔ̀ùn, tɔ̀ tsìfa ye wɔ wo ka kitsikununbaà tsɛ, tɔ nà wo sìn fàànma reè rà, yè wo ji kàsoò doùn.

59 Wo to ye dzi dɔn mɔn nòn, mun nì ci a ra, è ɲɛyn nìi jiɔ̀ wo jɔɔn, wo ma tɔ̀ sapɛ sarà dò sa fyeu, wo na boò mɔn dɛ.»