Matthieu 13

Yesù gooma bɔɔ rìi dèu shìmàndzìnsɛnbaà tsɛ

1 Ayìwà tɔ̀ sii sèè ko e sa, Yesù yè bo gbàà doùn, è bè e tsuù yu blàa dzii ra.

2 A y'à to mɔn jàma brìsi yè nà e kuru à tɛyn, fɔ è bè wɔ è dɔ̀n è tsuù konkoron doùn, jàmaà sapɛ yeè bà tsìiŋnà kpee rà.

3 Tɔ̀un, è goo giri jaa dè è ra ko gooma bɔɔ ì ka. À ci: «Fɛɛfabaa sɔn bou, ci wo bèe shìman sɛn e re dzù rɔ̀n.

4 À re shìmaan sɛ̀nkɔɔn doùn, shìmandzin neè swey yè tɔrɔn tɔrɔn shi dziɛ rè. Tɔ̀un, kɛ̀yn neè yè nà twɛy fɔn.

5-6 Swey yè tɔrɔn tɔrɔn faa ganee ɲàn, dzùà tsun fyɛn min niì. Twɛy xeu min niì, dzùà tsùn fyɛnbee kamà, è jiɛ̀ na gbama waa. Tɔ̀un, bwèè nàu bo min niì, è twɛy shìmànku rèè dzu, yè gɔ̀rɔ̀.

7 Swey yè bè tɔrɔn daaku gane ì ɲàn, daaku rèè yè fù yè shìmaan kun.

8 Swey yè bè tɔrɔn dzù wùù gane ɲan. Twɛy xeu, yè dzin cɛyn. Swey dzin càànmoò, swey mùeyn, swey yè bà mòò tsyeùn.

9 Toro ì ye ba ni mòò riì rè, è bà è ka myɛ̀yn faa, è toro wɔu'n kuru wube dɛ !»

Gooma bɔɔ rèè dè kuàn

10 Àwà kàràndzin neè yè e kpɛrɛ Yesù rà tɔ̀un, y'à tey ci: «Feera wo goomaa è ka gooma bɔɔ ì ɲàn ?»

11 Yesù ci è ra ci: «Mun tɔ̀ faa, kàtsu e Ŋaablà re Màsàbee gòndoo tɔ̀, tɔ̀ twɛ̀ɛ siɔ̀n ye rìì là. Ŋà dzyee rèè, à na siɔ̀n twɛy rà waa.

12 Àwà sɔn ni nìi rè, gè nà bà tɔ̀ raà tɛ̀y, giri yè bà ni à re. Ŋà pɛn na ni nìi rè, kiɲaanin nìi ni à re, tɔ̀ sa nà tsi à ra.

13 Tɔ̀ rii kamà, min bà goomaa è ka gooma bɔɔ ì ɲàn, kàtsu è siin faa, è to na jɛ̀y faa waa, yè e toro wɔɔ, ŋà è na myɛ̀yn faa waa, è to yɛ̀rɛ̀ na à dzin seen tsu waa.

14 Tɔ kɛɛra Esayì rè kɛɛrabee gooma reè bou e shi tsɛ è re, nìi yɛ ci:

Ye nà myɛ̀yn fa cɛyn, ŋà à dzin fa sen waa. Ye nà siin fa cɛyn, ŋà jɛ̀y fa fa waa.

15 Tɔ nà fa, kàtsu kun nee mòdzin neè yè e tantaamà xɔbeu.

Yè e tor'lèè kpereun, yè e jaa rèè tsyee.

E sào ni ye jaa rèè mà jɛ̀y fa waa,

ye tor'lèè mà myɛ̀yn fa waa, ye akir'là tsu to mà à jà waa.

È tɔ̀ sapɛ fau, sànko è mà nà to e re jaamabee fau'n kur'la lakere,

min cɛrɛmabe sìn è ra waa.

16 Ŋà nìi ye, ye raà wùbeu, kàtsu ye jaa rèè jɛ̀y faa, ye tor'lèè yè bà myɛ̀yn faa.

17 Sààben na, mun nì ci e ra, ye nìi jàa, ko ye nìi myɛ̀ɛn, Ŋaablà re kɛɛra giri, ko mòdzin tereonma giri y'à gaaŋ ye yè tɔ̀ jà, è to na à jà waa. Y'à gaa ci ye y'à myɛ̀n, è to na à myɛ̀n waa.

Shìmàndzìnsɛnbaà raa gooma bɔɔ̀ dzuɔn

18 Tà doùn, gooma bɔɔ rìi dèu shìmàndzìnsɛnbaà tsɛ, ye toro wɔ tɔ̀ dzuɔn rè:

19 "Shìmàndzin neè bèu tɔrɔn shi dzii niì rè, mòdzin neè swey ni tɔ̀ shi dziɛ rìì tsuru. È Ŋaablà re Màsàbee goomaa myɛ̀ɛn, ŋà è na à dzin seen waa. È nìi myɛɔ̀n, Sùtana nàa tɔ̀ bo è duùn.

20 Shìmàdzin neè bèu tɔrɔn faa gane riì ɲàn, mòdzin neè swey ni tɔ̀ gàneè rìì tsuru. È ye Ŋaablà re goomaa myɛ̀n, tɔ̀ nɔ̀nkɔɔrɔn, yè e tsiɛ à ra ko taamadzibe ka.

21 Ŋà à jiɛ̀ na gbaɔn è ɲan nìi fa waa, è toò à tsɛ watsi dɛɛnin bàsɔùn nì doùn. Goo xɔù ye è ji nìi tsuru, tàmafa mòdzian yè fù è kpɛyn gooma ree kamà, tɔ̀ yeè è sèè bouma à kpɛyn.

22 Shìmàndzin neè bèu tɔrɔn daaku gane riì ɲàn, mòdzin neè swey ni tɔ̀ daaku ganee rìì tsuru. È gooma ree myɛ̀ɛn, ŋà dziɲa'un vyɛ̀ɛ̀yrà goo reè, ko nàfor'la raa sàn fir'la bàa saabu è gooma ree ŋòò è ɲan, à na dzia dzin wɔ waa.

23 Shìmàndzin neè bèu tɔrɔn dzù wùù gane riì ɲàn, mòdzin neè swey ni tɔ̀ dzù wùù ganee rìì tsuru. Yè e toro wɔɔ̀ gooma ree re, y'à dzin sen. Awà twɛy mòdzin neè rìì dzin wɔɔ̀. Swey dzin càànmoò, swey mùeyn, swey yè bà mòò tsyeùn.»

Dzù rɔ̀n vun ɲaan raa gooma bɔɔ̀

24 Awà, Yesù yè gooma bɔɔ kpɛrɛ dè è ra kɔn ci: «Ŋaablà re Màsàbee boo goo nìi kaatsi re, tɔ̀ rii siin: à ni a ci kpiri sɔn, nìi shìmàndzin wuu sɛun e re dzù rɔ̀n.

25 Mòdzian ɲɛunmaà shɔ̀ùn, à ɲaàn yè nà, è nà vundzin ɲaan sɛ̀n be à re shìmàndzian ɲàn dzù rɔ̀n, è geren.

26 Àwà, shìmàndzian xeu min niì, è dzin, vuàn sa yeè bo ji.

27 Dzùtsià rè faagoofadzin neè yè nà à re tɔ̀un, y'à tey ci: "Tsìfaà, wo na shìmàndzin wuu rii sɛ̀n a re dzù rɔ̀n gbɛ ? À to yè bà dzùrù vun ɲaan yè bà ni à ɲan ?"

28 Dzùtsià ci: "Mun ɲan mòdzian sɔn ni tɔ̀ faɔ̀ ! Faagoofadzin neè yè dzin à ra ci: "Wo ni à re mìn bè vun ɲaan fù bo mɔn ɔn ?"

29 À ci: "Ɔ̀ɔɔn, e maà tɔ̀ fa waa. Tà boshɔ̀ùn à fùkɔɔn, ye dzia shìmànku rèè sa fu ko à ka.

30 Y'a to è sa yeè bɔɔ esire, fɔ shìmàn gaa bwey. Tɔ̀un shìmàn gaa bwey, mun nà dzin shìmàn gaa reè rà ci: "ye vun ɲaan bo ŋe, ye tɔ̀ shì shì è dzu. Tà shɔ̀ùn, ye kòmànà shìmàndzian gaa, ye tɔ̀ ji mun ne bòndoo doùn."»

Yesù ci Ŋaablà re màsàbee boo kaanindzin ko buru fua gè rè

31 È gooma bɔɔ soo kpɛrɛ dè è ra kɔn ci: «Ŋaablà re Màsàbee boo kaanindzin ne, mòo nìi seun è b'a sì e re dzù rɔ̀n.

32 Nangedzian sapɛ ɲan, wò rii na dzyɛ̀n. Ŋà à nàu xe, è blàbe nangekuà sapɛ ma. È bà gɔ̀ɔ̀kùìrii duùdàà, fɔ kɛ̀yn neè yè nà e tan nèè ji be à sààn neè ɲàn.»

33 È gooma bɔɔ soo de è ra kɔn ci: «Ŋaablà re Màsàbee boo buru fua gè rè. Tàan sɔn y'a kiɲaanin seun, à y'à ji faaniin fa giri ɲan, è faaniin fa ree sapɛ fu.»

34 Àwà, Yesù yè twɛy goo rèè sapɛ karàn jàmaà nà ko gooma bɔɔ ì ka. À naà gooma pɛn dèe è ra nìi na deò gooma bɔɔ ka waa.

35 Tɔ fau nì, sànko Ŋaablà re kɛɛraa rè gooma de dɔ̀unma sɔn yeè bo e shi tsɛ, nìi yɛ ci:

Mun nà gooma è ka gooma bɔɔ ì ɲàn.

Goo o goo mɛnɛɔn fɔ dziɲaan jɔ̀n bwey, min twɛy dè è ra.

Dzù rɔ̀n vun ɲaan raa gooma bɔɔ̀ dzuɔn

36 Awà, tà shɔ̀ùn, Yesù yè bo jàmaà tɛyn, è dɔ̀n be tsii rɔ̀n. À re kàràndzin neè yè nà à re tɔ̀un, yè dzin à ra ci: «Wo gooma bɔɔ nìi dèu dzù rɔ̀n vun ɲaan tsɛ, tɔ̀ dzuɔn dè mùn na.»

37 Yesù ci: «Shìmàndzin wuɔ sɛ̀nbaà, tɔ Adamà dziàn nì.

38 Dzùà, tɔ dziɲan tsiɛ. Shìmàndzin wuɔ, tɔ̀ Ŋaablà re Màsà ganee dzin neè. Vun ɲaan, tɔ Sùtan'naa mòò rèè.

39 Ɲan nìi bèu vundzin ɲaan sɛ̀n, tɔ Sùtana. Shìmàn gaa, tɔ dziɲan latan bwey. Shìmàn gaa reè, twɛy yè bà mɛ̀rɛ̀kɛ rèè.

40 Vun ɲaan fù fuu nìi tsuru è dzu kpaan sa rɔ̀n taki, dziɲaan latan bwey, à nà bà tɔ̀ rii tsuru.

41 Dziɲaan latan bwey, Adamà dziàn nà e re mɛ̀rɛ̀kɛ rèè bàji na, yè nà mòdzìn sànfir'leè, ko mòdzin ɲan reè bo à re màsàbee doùn.

42 Tà doùn, è nà è maa sà brìsi rɔ̀n. Awà gɛɛy boo, ko ɲiun taa rìì nà bà ni mɔn.

43 Tɔ̀un mòdzin tereonma rèè, twɛy nà den deèn a ci bwèè e Fa Ŋaablà re màsàbee doùn. Toro ì ye ba ni mòò riì rè è bà è ka myɛ̀yn faa, è toro wɔu'n kuru wube dɛ !»

Yesù ci Ŋaablà re Màsàbee boo nàforo mɛnɛuma re, ko fyɛɛdzin kpaxɔù

44 Yesù yè dzin kɔn ci: «Ŋaablà re Màsàbee boo nàfor'le, nìi na mɛnɛɔn dzù sɔn ɲan. Kpiri sɔn y'a jàu, tɔ̀ y'a mɛnɛn kɔn cɛyn. À taama dzibe ɲaanfaa suun, è bè e suun gee sapɛ gɔɔ, è nà dzù rèe fì.»

45 Yesù yè dzin e shɔùn ci: «Ŋaablà re Màsàbee boo durufabaa re, nìi fyɛɛdzin kpaxɔù rèè gaa.

46 A bèu soo wuu ja nìi wù fɔ è bè geren, è dɔ̀n be, è bè e suun ge reè sapɛ gɔɔ, è nà à fì.

Yesù ci Ŋaablà re màsàbee boo ji kuan yɔ̀ rè

47 Yesù ci kɔn: «Ŋaablà re Màsàbee boo ji kuan yɔ̀ sa re. À maaŋmaà yu rɔ̀n, à ji kaatsià sapɛ kuàn.

48 È na tsyɛn watsi riì bwèy, ji kun neè y'à sɔ̀ɔ̀n boò kpee rà, yè e tsuù, yè ji rèè ɲankɛrɛn. Nìì reè wù, è twɛy jia cèyn neè doùn, barauma rèè, yè twɛy maa.

49 Àwà à nà bà tɔ̀ rii tsuru dziɲan latan bwey sa. Mɛ̀rɛ̀kɛ rèè nà bo yè mòdzìn ɲan reè bo mòdzin tereonma rèè fi.

50 Tɔ̀un è nà mòdzìn ɲan reè maa sà brìsi rɔ̀n. Àwà gɛɛy boo ko ɲiun taa rìì nà bà ni mɔn.»

51 Twɛy gooma reè sapɛ shɔùn, Yesù yè e re kàràndzin neè tey ci: «Ye nèe sapɛ dzin seun ɔn ?» Kàràndzin neè ci ɔ̀ɔn.

52 È dzin è ra ci: «Tɔ̀ kamà, sàrìyà kaamoo ge o ge ye ba Ŋaablà re Màsàbee doùn kàràndzin, tɔ bàa boo gbàtsi re, nìi gè ye ì ko gè bɔrɔɔ ì sa boò e re nàfòrò marama nɔ̀n.»

Yesù bèu Nazarɛtsì min niì

53 Àyìwà Yesù nàu dò twɛy gooma bɔɔ rèè dèè rà watsi riì bwèy, è bo mɔn è dɔ̀n be.

54 À lamɔ̀nɔun wɔ̀ nìi ɲàn, è bè mɔn, è bè mòdzian kàr'na è re Ŋaa blabe gbaà doùn. A re kàr'nà ji ɲaanfaa suun mòdzian dzii tsɛ, fɔ è bè wɔ yè teè faa ci: «Nèe yè bà nèe akiriblabe rèe boo min ? È bà kabagoo goo reè faa dzi tarau dzùrù ?

55 À na gɔ̀ɔ̀kpaabaà dzin kpir'la dɛ ? Wò rii naà tsoo na Mariyamù ɔ̀n ? À tseyn nèè rìì na Yàkubà, ko Yusufù, ko Shimɔ̀n, ko Yudasì ɔ̀ ?

56 À tseyn taan reè sapɛ na tsùuŋnà ɲe ka mìin ɔn ? À to yè bà nèe sapɛ tarau min ?»

57 Twɛy goo rèè yè bà saabu, è na dzi ɲɛn Yesù rà waa. Yesù yè dzin è ra tɔ̀un ci: «Bla wɔɔ̀ kɛɛraa ɲàn min niì sapɛ, fɔ à yɛ̀r'la fàtsiɛ doùn, ko à re fɔɔn rè.

58 Àwà è re ɲɛynabɛybeè kamà, à na kabagoo goo giri fa mɔn waa.