Luuki 9

Yeesu tú u-kpambaliŋ saalaa nì ali

(Kpèè Maat 10.5-15, Maar 6.7-13)

1 Yeesu yíiń u-kpambaliŋ saalaa nì alee ki kpáfì ki tīī-bi mpɔn bí nīn jì arasiniibi kɔkɔ, kí nīn cāantí bibunliibi. 2 U nìn tú-bi bí nīn sòoǹ Unimbɔti Beel bɔti kí nīn cāantí bibunliibi. 3 Ní u bí-bi yii: «Ni yaa cée, ní taa yòon̄ báà tiba: ní taa ŋúb́ ŋkpandɔɔɔ, kuloouaaa, tijinaaa, animbilaaa, kí taa ŋúb́ abɔkuti ali ali. 4 Ni yaa kɔ́ kudicaŋu kun ni ní bi yaa fōō-nee, nín̄ bímaan niin kí tin sāā daliŋkin ni làá yīkèe. 5 Laan kamaa ní ni yaa bàn̄ ní baa fōō-nee, ní yīkì kitiŋ gbanti pu kí gbāfì ni-taaŋi kpɔŋkpɔm^a, kí dàkà yii ni sòon̄ ki kpáafì-bi.» 6 U sòon̄ nì bi míǹ ki dóòyee, ní bi búntì ki yìiǹ ntimbilimu kɔkɔn ki sòoǹ Unimbɔti bɔti, ki cāantí bibunliibi an kɔkɔ.

Ubɔti Eeroodi bàkatitam

(Kpèè Maat 14.1-12, Maar 6.14-29)

7 Ubɔti Eeroodi nín nìn gbìl̄ tin kɔkɔ bíi jītée, u bākatì, kun puee biba nìn bí yii: «Yoowaneesi di fātìi fīkitì.» 8 Ní biba mun bí yii: «Unimbɔti bɔnaatiliu Eelii di nyánní yilpu ki fātìń.» Ní biba mun bí yii: «An sá Unimbɔti bɔnaatiliibi dooooyee yab ubɔ di fātìi fīkitì.» 9 Ama ní Eeroodi bí yii: «Man yāntì bi lēē Yoowaneesi yil, kin ŋma di gíti sá kijapaai kin pu bi sòoǹ míǹ nan dee?» Niinee ní u kíĺ ki nyàab̀ kí ká Yeesu.

Yeesu kpíiǹ binib kutukub biŋmoo

(Kpèè Maat 14.13-21, Maar 6.30-44, Yoow 6.1-14)

10 Yeesu kpambaliŋ ŋin u nìn túee bāań ki kpáfì u-cee ki bíi máafí-u bi nín ŋáaǹ puee. Ní Yeesu cáá-bi ki kpōotì bi-ŋmaniŋma kitiŋ kin bi yíì Beetisayidee caŋin. 11 Ama kunipaau nín dāa béè laakin bi túĺee ní bi nín jì bi-boon. Ní Yeesu fōō-bi ki sòon̄ nì bi Unimbɔti Beel bɔti, ní ki cáaǹ bin nìn nyàab̀ ú cáaǹ-bee. 12 Kujoou nìn bíi jóotée, ní Yeesu kpambaliŋ saalaa nì alee sútìń ki pìl̄-u ní ki bí-u yii: «Yàntī binib nee ń nīn cá ntimbilimun nì ikaan kí nyàab̀ tijin nì laakin bi làá dòon̄ee. Di sá yii laakin ti bí nee, binib kpá.» 13 Ní Yeesu kíí-bi yii: «Nimbi ni-ba tīīmaan-bi bí jī.» Ní bi bí-u yii: «Timbi cáá kpɔnɔb biŋmoo nì njɔmbiyaamu muli ja ní, àá a là tí cùú dāń tijin kí cáań kí tīī samaa nee kɔkɔ ń jī ní.» 14 Kunipaauee poonee bininjab nìn bàn̄ kutukub biŋmoo nyɔkɔm. Ní Yeesu bí u-boonnooliibi yii: «Ní yàntī bí kàl̄ ikuul ikuul, ŋkuul kamaa ń nīn cáá binib ili nì saalaa nyɔkɔm.» 15 U-boonnooliibi nìn ŋá u nín lī puee ki yāntì bi kāl̀ ikuul ikuul. 16 Ní Yeesu yōoǹ kpɔnɔb biŋmooyee nì njɔmbiyaamu mulee ní ki wáaǹ ki kpēē kutaa ki jáam̀ Unimbɔti tijin gbanti pu, ní ki gífì ní ki dūu tīī u-boonnooliibi bí yàkatī kunipaau kɔkɔ ń jī. 17 Báà ŋma nìn jíń ki díkí, ní bi tōō akpɔnɔkati nì ajɔŋgin ŋin bi ŋmɔ́ ki kíǹee an gbí tikabiti saalaa nì tili^b.

Peetroo lī yii Yeesu di sá Meesiya

(Kpèè Maat 16.13-19, Maar 8.27-29)

18 Dalba Yeesu tí kākatì ki bí laaba u-baba ki mèé. U-boonnooliibi nìn bí u-cee ní u bālifì-bi yii: «Binib lì yii m sá ŋma ní?» 19 Ní bi kíí-u yii: «Biba lì yii a sá Yoowaneesi un fùul̀ binib Unimbɔti nyimee. Biba mun lì yii a sá Unimbɔti bɔnaatiliu Eelii, biba mun lì yii an sá Unimbɔti bɔnaatiliibi bikpikib kansikin ubɔ di fīkitì.» 20 Ní Yeesu fātìi bālifì-bi yii: «Kin nimbi fáà, ŋma ní nimbi nyí yii m sá?» Ní Peetroo kíí-u yii: «A sá Meesiya un Unimbɔti túnnée ní.»

Yeesu bíi sòoǹ u-kúm nì u-fìkititam pu

(Kpèè Maat 16.20-28, Maar 8.30-9.1)

21 Ní Yeesu kpáafì-bi tiŋan yii bí taa pée lì-tì báà ubɔ cee, 22 ní ki gíti lī yii: «An máaǹ man Kinibiki ń jī falaa tikpil. Bitindaŋkpilib nì bisaraaŋakpilib nì bimaradakaliibi làá dāá yíí-mi, kí kpɔ̀-mi, ní ḿ dāá fìkitī winta dal.»

23 Ní u tùkū bi-kɔkɔ yii: «Un yaa là kí nóó-mee ń fá úǹ u-ba nín là puee kí yòon̄ u-dɔpuntikaaŋu kí nīn nóó-mi baabadal. 24 Un di yaa là kí fīī u-maŋfalee làá dāá fá-dì, ama un di yaa dū u-maŋfal ki fá man puee làá dāá fīī-dì. 25 Unil, a yaa jíń duulinya nee kɔkɔ, ní sisi a-ba wáŋkèe, ba ní a páatì? 26 Un yaa cáá man nì m-bɔti pu icooyee, man Kinibiki mun làá dāá nīn cáá udaan pu icoo m yaa láa gítìń nì m-nyootin nì m-Baa nì u-circir tuuŋyi nyootinee. 27 Ibaamɔn ní m sòoǹ nì ni, ni-kansikin biba làá ká Unimbɔti Beel kí wàatī ní kí nín kpú.»

Unimbɔti dàkā yii Yeesu sá u-Jipɔɔn

(Kpèè Maat 17.1-8, Maar 9.2-8)

28 Yeesu sòon̄ míǹ, iwiin inii boonee ní ki yōoǹ Peetroo nì Yoowaneesi nì Yakubu ki jɔ́m̀ dijool pu kí mèè ŋwimmeem. 29 Ŋyunti ŋun u bíi mèéyee ní u-nimbiin cúu kpántì, ní u-bɔkutil píil̀ káŋkaŋ ní ki jìliŋkī. 30 Kpalaayee, binib bili biba bíi sòoǹ nì u. An nìn sá Mooyiisi nì Eelii. 31 Unimbɔti nyooti nìn māntìi tú-bi. Bi nìn bíi sòoǹ nì Yeesu u-tundi din sá yii ú kpú Jeerusaleemee pu ní. 32 Peetroo nì u-bɔɔbi nìn gèen̄ ki kɔ́ poon, ama bi dāa fīntèe, ní ki ká Yeesu walifiŋu nì binib bilee yú^c. 33 Ŋyunti ŋun bi làá yīkì Yeesu ceeyee, ní Peetroo bí-u yii: «Ukpil, an ŋān̄ tí gbíntí doo, tí gāā tibìń tita, sii kubɔ, Mooyiisi kubɔ, Eelii mun kubɔ.» - Di sá waa nìn nyí tin u bíi sòoǹee. - 34 U bíi sòoǹ mimmee, ní ditagbandi diba dɔ́miń ki bīiǹ bi-pu, ní tifaandi cúú Peetroo nì bin kíǹee. 35 Niinee ní bi gbìl̄ Unimbɔti sòon̄ní ditagbandin, yii: «Un bí nee di sá m-Jipɔɔn un m lēēyee! Ní pīlifiǹ-u^d.» 36 Unimbɔti tin sòoǹ míǹ ki ŋmīlifée an kíǹ Yeesu baba, ní bi kpáafì an bɔti, kaa pée sòon̄ tin bi kée báà ubɔ cee.

Yeesu cáaǹ ubimbidaan ubɔ

(Kpèè Maat 17.14-21, Maar 9.14-29)

37 Kutaa wúntì, bi bíi kpákatiń dijoolee, ní dinikitikpaandi diba túŋkìń Yeesu. 38 Binib gbanti poon ní uninja ubɔ bíi kūuntí ki lì yii: «Ukpil, m gbàam̄-si, pée fàtī kí kpèè m-jipɔɔn nee. An sá-mi dibibaabil ní. 39 Arasinii ubɔ di bí u-pu. An yaa bāań-uee, ní u tátí ní u-wunti jìkì, ní u-nyɔkɔ nyēē kupumpukuu. Arasiniiyee sàantí-u, kaa là kí yàntī-u malaa. 40 M mēē a-boonnooliibi yii bí jà-mi-u, ní baa ŋúń.» 41 Ní Yeesu bí yii: «Óo binib nee, naa cáá fookii ki gáatì! Kí dāá sāā ŋyunti ŋulɔŋu ní ḿ bàà dūú kàl̄ ni-cee? M làá nīn jīǹ ni-pu kimɔtii kí tin sāā ŋyunti ŋulɔŋu ní? Uninjee, cáań a-bikee doo.» 42 Ŋyunti ŋun kibikee dòoń Yeesu ceeyee, ní arasiniiyee fíiǹ-kì ki lúkú ní ki cīŋkì-kì ŋkpitim pu. Ní Yeesu kpātì arasiniiyee pu, ki cáaǹ kibikee, ki dū-kì ki tīī ki-baa. 43 Ní báà ŋma bākatì sèeee Unimbɔti pɔŋkpaaŋŋu pu.

Yeesu tí sòon̄ u-kúm nì u-fìkititam pu

(Kpèè Maat 17.22-23, Maar 9.30-32)

Báà ŋma nìn dáá bí ki pàkà Yeesu maamaacib bin kɔkɔ u ŋáańee pu, ní u bí u-boonnooliibi yii: 44 «Ní cúú tibɔti tin m làá tùkù-ni kɔŋkɔnneeyee tiŋan. Bi làá dū man Kinibiki kí dūú nyāfiǹ binib.» 45 Ama baa nìn gbìl̄ tibɔtee taapu. An nìn dáá bí-bi dibalin, ní baa ŋúń kí béè taapu, ama ní ki fāŋkì, kaa bālifì-u mun.

Ŋma di sá ukpaan?

(Kpèè Maat 18.1-5, Maar 9.33-37)

46 Yeesu boonnooliibi nìn bíi kpákà tikpiti pu. 47 Ní Yeesu béè bi-landɔkɔi, ní ki cáań kibiyaawaai ki yóoǹ u-cee, 48 ní ki bí-bi yii: «Un di yaa fōō kibiyaawaai kii kinee man puee, fōō man m-ba dee, ní un yaa fōō-mee, fōō un túnní-mee mun dee. Di sá yii un yaa sá kiyaawaai ni-kansikinee, úǹ di sá ukpaan.»

Un kaa ná-nee sá ni-yɔu ní

(Kpèè Maar 9.38-40)

49 Ní Yoowaneesi bí Yeesu yii: «Ukpil, ti ká uninja ubɔ cáá a-yindi ki jì arasiniibi binib pu, ní timbi bàà nyàab̄ kí pìin̄-u nsan, kun puee waa sá ti-yɔu.» 50 Ní Yeesu kíí-u yii: «Taa pìim̄maan-u nsan, kun puee un kaa kpākantí-nee sá ni-yɔu ní.»

Samaarii yab biba kaa fōō Yeesu

51 Ŋyunti ŋun u làá yīkì duulinyan kí nīn jɔ́ḿ yilpuee tóobińee, ní u bóob́ yii see ú pée cù Jeerusaleem. 52 U nìn tú binib ń lìntī. Binib gbanti nìn cūtì ki kɔ́ Samaarii tiŋki kiban kí bɔ́ntí laakin u làá dāá kɔ́ee, 53 ní niin yab yíì, kaa fōō-u, u nín nìn cá Jeerusaleemee pu^e. 54 U-boonnooliibi Yakubu nì Yoowaneesi nín gbìl̄ mimmee, ní bi bí yii: «Ti-Dindaan, tí mèè Unimbɔti ŋŋmi ń nyānní yilpu kí dāá wà kí céetí-baaa^f?» 55 Ní Yeesu fātì ki kpīiǹ-bi^g. 56 Ní bi nìkī kitiŋgbaŋ kiban.

Bin bàà là kí nóó Yeesuee

(Kpèè Maat 8.19-22)

57 Bi bí nsanni ki cée, ní uninja ubɔ bí Yeesu yii: «M làá nīn pée nóó-si, báà laakin ní a yaa cée.» 58 Ní Yeesu bí-u yii: «Jiiŋkpaaibi cáá bi-kɔŋkooŋyi ki dɔ̀, ní nnɔmbiyaamu cáá anɔndiin ki dɔ̀, ama man Kinibiki kaa cáá laakin m làá bíĺ m-yil kí ŋùŋfèe.»

59 Ní Yeesu bí kijapaai kiba yii: «Nóó-mi.» Ní kijapaayee kíí-u yii: «Ukpil, pɔ̄-mi nsan ḿ síb́ m-baa kí wàatī.» 60 Ní Yeesu kíí-u yii: «Yàntī bitaŋkpiibi ń nīn síb̀ bi-taŋkpiibi. Sii dee, cùú sòoǹ Unimbɔti Beel bɔti kí tùkù binib.»

61 Ní ubɔ mun gíti dɔ́miń ki bí Yeesu yii: «Ukpil, m làá nīn nóó-si, ama á dá láá pɔ̄-mi nsan ḿ cùú kàan̄ m-dumpu yab kí wàatī.» 62 Ní Yeesu bí-u yii: «Sii un yaa cúú dikool kí kpɔ̀ ní ki gíti bíi fàtīi kpèé a-boonee, kaa sá Unimbɔti Beelin yɔu.»