Rebeeka idoo dagaa ilii khabimi ha Isaaka
24
1 Da hheꞌesi Aburahaamu yaa gaduudi tuku, yaa gaduwaa guyii loou, gu kooma koraraa wa⁄a hari khisla. Kara Taataa Iliitleemu gwaa ⁄aafi yondu sliimaage giyaa yondimaamidiye.
2 Letu waka Aburahaamu yaa kaay sa yondimiisay gosi gu didiru, gwaa wariiqadiidimida khooslay goõ mara gosii tuba, “Hhooa qaasi daba googu hari biraa gu tlaana dooi,a 3 la seelinta pandaa da Taataa Iliitleemuge, Iliitleemu goó rawaa gu rawge waara, guraa khaw khooroti tuba, hamaa khabintaaba hadee sa nankoy tiaa tla⁄aã gu sagameeru gu hida hhankaa gu Kanaanigo goó ilii ibiide. 4 La hada kayda hhapee dooii gaa dahhe, daqa hiidayuuma dooii, maayii leehhidi hadee sa nankoy Isaaka yadaa.”
5 Yondimiisaykira higi maasi tuba, “Hooti malee laqa, bere sagameeriyatee himaa siꞌida khawaraa haa ana tiꞌii hhapetii? Nankoogu Isaaka hagumaati leehhisaa hhapeteesii gaa dahhade, ma ibinaa kay yade?”
6 Aburahaamu gi kaay tuba, “Suti, khuꞌumi naraꞌa nankoy hagumaa hhanti leehhisida yade. 7 Yuꞌudiyaa, Taataa Iliitleemu, Iliitleemu goó rawaa gu rawge waara, hinaayii ca⁄asi ana mara gu taataa gooaa haa hhapee dooaa naa ilii laqwali, kara yaa cocoi haa ana, yaagi seelimi daqa dooii tuba, ‘Laqwaloo doogu sagamaa haysa hhapeti.’ Gu lou, ina yoo ya⁄abi malayika gosi, ma giyaadi pandaa dooguu, maa slaydi hadee sa nankoy taysaa. 8 Bere sagameeriyatee yoo ⁄imbidaaba khaymuu haa ugu tay, ugu dugoo afiigweedi seeliru gooaa ga seelinte sa ana. Inkoo damaama mala hiica⁄i see, nankoy hagumaa hhanti leehhisida yade.”
9 Teꞌesii da hheꞌesi yondimiisaykee gii qaasi daba gosi hari biraa gu tlanu gu looay gosii Aburahaamu, gi seelimi sa gimbakee pandaa dosii.
10 Da hheꞌesi yondimiisaykee yaagii ca⁄asi gamiyaa mibi gu looay gosi, gi tosaa hubidi idadu paslaapasloo gu hhoi daqa looimoo gosaa Aburahaamu, gi tosaa waaudi, gi hhapee da Mesopotaamiya khuꞌusi, gi day tongoo wakay daa ilii ibimaamidiye Nakhoori. 11 Qatlay giyaa ilii day teꞌesii, higii tlaatlahhasi gamiyaa dosi, ma tlahhayri ilaciyaa haa wa⁄amuu waku gwaa ciyoomooge waara haa tongotee. Haraa khwayaiĩ dayri qatlay tigay giyoó ilii hheku kakayeei maꞌay.
12 Da hheꞌesi gi firimi tuba, “Ye Taataa Iliitleemu, Iliitleemu gu looay gooi Aburahaamu, hhooa hani iliiayde letuti, kara laqami hhoinay gu didiru daqa looay gooii Aburahaamu. 13 Yuꞌudiyaa, ana haã qadidi kenga gu wa⁄amukii. Tiꞌii sagameeru gu hida gu yaamu hhanki yoó khakhayay sa hheku gu maꞌay. 14 Da taqay khociye, qatlay ana goo ilii kaawe sa sagameeriya waka ambee, ‘Aare ⁄eetisii sibida doogi, ma kitahhi maꞌay,’ bere sinoo kaada tuba, ‘Taataa kitahhi, kara hoo waw gamiyaa doogu see,’b ina hatee noo inte gaa hiileehhidi sa yondimiisay googu Isaaka. Hari amoti ana hoo caahha ambee, ugu haã laqanti hhoinay sa looay goy.”
15 Qatlay giyaa ilii kahhiye firooge, sagameeriya yaagii ca⁄adi, yaa konta sibida kwaahha dosii, kaslenkwaa, hatee naa Rebeeka, hotu Betueeli, nanku Nakhoori haa hadee dosi Milikaa. Nakhoori yaa nankooina haa Aburahaamu. 16 Sagameeriyatee daa hhoi hari khisla, hingaa kahhada slaslaw haa hhawata lensee. Ina gii ⁄eeti wa⁄amuuge, gi hacisidi maꞌay sibida dosii, yaagi tosaa hiica⁄adi wa⁄amukeesaa.
17 Da hheꞌesi yondimiisaykee gu Aburahaamu gii slehheesi, mangi slaslayri haa ina, sagagi kaay tuba, “Aare sini qayde maꞌay coko⁄oniinii sibidateesaa toogaa, ma kitahhi.” 18 Sagameeriyatee gi ilaki⁄isidi tuba, “Taataa, kwahhasi khoca kitahhi.” Teꞌesii gi cira hii⁄eetisidi sibida dabaiĩ kosii, sugugi haysidi maꞌay, ma kitahhi. 19 Qatlay giyaa ilii hheꞌesidi haysa da maꞌay sa ina, gi kaadi tuba, “Ha hheeka maꞌay sa gamiyaa doogu see goõ, yooti amoo buꞌudiyay kitahhu.” 20 Teꞌesii gi ciraai hiibuaraa kaydi maꞌay hhakira gwaa sibida dosii waaree milaambuge, gi tosaa hiislehheesidi hii⁄eeta wa⁄amuuge, yaagi hhekiti maꞌay wa⁄a gu buꞌudisaraa gamiyaa dosi goõ. 21 Qatlay giyaa ilii hhekaakite, yondimiisaykee yaa kaayiiba gimba lensee, gigi khuꞌumi hari qabidinoo, ma arimi bere Taataa Iliitleemu, hiĩ iliiay hhiyuuma dosi.
22 Qatlay gamiyaa goõ giyaa ilii hheꞌesiri waw, yondimiisaykee gi haysi kipiini haa ceegimaiĩ cada gu deni,c gonkoinaa daa boo⁄imisi hari sahaabu, idadu hhanki gwaa kaari hari khisla. 23 Da hheꞌesi higi maasi tuba, “Hhooa sini kaade, igi na hotu miyaa? Daqa da ilii guꞌudee wanta sa dandiray mara gu taataa googii?” 24 Sagameeriyatee gi ilaki⁄isidi sa ina tuba, “Ana hotu Betueeli, nanku Nakhoori haa hadee dosi Milikaa.” 25 Gi kara kaadi tuba, “Yaamu kotii kona daqa haa ⁄agoo wa⁄a sa gamiyaa, kara kona daqa da ilii guꞌudee sa unkuray.”
26 Da hheꞌesi yondimiisaykee gi keebeeꞌedi, gi hhaꞌaleesi Taataa Iliitleemu, 27 gi kaay tuba, “Dugu hhaꞌaleesiye Taataa Iliitleemu, Iliitleemu gu looay gooi Aburahaamu, gwaa kara laqamu hhoinay googu gu didiru haa qasaw sa looay gooi, sa gimba ugu sinaani laqanti amoo, hanti tafai mara gu hiidayuuma da looay gooii.” 28 Da hheꞌesi sagameeriyatira gi tu⁄uti ayage, gi kaawa kaydi sa hida kosi gimbakee goõ gwaanii ca⁄u wa⁄amuuge.
29-30 Inkoo yaa wana heedi waku, uma gosi naa Labaani, nankooina guũ Rebeeka. Qatlay giyaa ilii arimi kipiini urunga da hotooinay haa ceegimaiĩ dabaiĩ kosii, kara giyaa ilii akhasi daqa Rebeekago gimbakira daa kaay ha yondimiisaykee sa ina, gii slehheesi, mangi slaslayri haa ina. Teꞌesii daa khay nahiĩ, hiĩ qadidi ilaciyaa haa gamiyaa dosi wa⁄amuuge. 31 Labaani gi kaay sa ina tuba, “Taataa, ugu daa ⁄aafi ha Taataa Iliitleemu, kwahhasi ayage. Siĩ soꞌoy qaditi tiꞌii kenga gu tongooge? Yuꞌudiyaa, aygoorii daqa da ilii guꞌudee wanta sa unkuray, kara daqa sa gamiyaa doogu see wanta.”
32 Da hheꞌesi yondimiisaykee gu Aburahaamu gi hada kay marakeesii. Qatlay giyaa ilii day teꞌesii, yondimiisee da Labaani gii ⁄eetimisiri khooslaykee daa ubaabi ha gamiyaa. Yaagi tooinaa hiioyri ⁄agoo sa gamiyatee, kara yaagii oyri maꞌay sa yondimiisay gu Aburahaamu haa hida kosi, ma hhunciri yeꞌeeroo koina. 33 Teꞌesaa, qatlay daa ilii satisi ⁄agoo sa ina, yondimiisaykee gi kaay tuba, “Ana ha ⁄agimaaba, sanguti gesaa kaawa idoo saani khay tiꞌii.” Labaani gi kaay tuba, “Naraꞌa, sandi kaade.”
34 Da hheꞌesi gi tlaatleesi ilakeesa tuba, “Ana ti yondimiisay gu Aburahaamu. 35 Taataa Iliitleemu hiĩ ⁄aafi hari khisla looay goy, yaa teesaaqay hindaqaruudi. Ina sugwaa qay ha Taataa Iliitleemu yakway, aaraa, bee⁄u, gamiyaa, daqwaai, feesa, sahaabu, tongee gu hhawatee haa tongee da tigay. 36 Qatlay Saara, hadee da looay goy, giyaa ilii gaduti loi, yaay daadi naw sa ina. Ina looay goy yaa haysi hindaqaruumaa dosi goõ sa nakee. 37 Da hheꞌesi ina looay goy sinaa kaay, ma sugu seelimi tuba, ‘Etaa, maa hhanti khabinta hadee sa nankoy tiaa tla⁄aã gu sagameeru gu hhapee da Kanaani. 38 La hada kayda daqa hiidayuuma da taataa gooii haa daqa afamaraa gooii loii, teꞌesaa laa khabinta hadee sa nankoy.’
39 Teꞌesii hagwaa maasi looay goy, ambeei, ‘Hooti malee laqa, bere sagameeriyatee himaa siꞌida khawaraa haa ana tiꞌii hhapetii?’ 40 Aburahaamu gi ilaki⁄isi tuba, ‘Taataa Iliitleemu, hingoó ana muriide balalu sliimaa, yoo ya⁄abi malayika gosi sliimaa haa ugu. Hhiyuuma doogu dagoo iliiay, naa slaydi hadee sa nankoy yadaa daqa afamaraa gooaa haa daqa hida gu taataa gooaa. 41 Inkoo bere maa hada kayda daqa afamaraa gooii, kara inay gimaama siꞌiri hadisa sagameeriyatee sa ugu, hatee kilesi namaa amoo dari afiigweeda doogu seelirukaa.’
42 Qatlay gaani ilii khay letuti wa⁄amukeesii, haã firimi, ambee, ‘Ye Taataa Iliitleemu, Iliitleemu gu looay goy Aburahaamu, hhooa hani iliiayde hhiyuuma dooii. 43 Yuꞌudiyaa, ana haã qadidi tiꞌii kenga gu wa⁄amukii. Bere sagameeriya yoo hheku kayda maꞌay tiꞌii, hagoo kaawa ambee, “Sini qayde maꞌay coko⁄u sibida doogaa, ma kitahhi,” 44 kara bere sinoo kaada tuba, “Taataa, la kitahhada, kara sugu hheeka maꞌay sa gamiyaa doogu see,” ina hatee noo inte, gaa hiileehhidi sa nanku looay goy!’
45 Qatlay gaa ilii kahhe hheꞌesa firoo muuna gooii, yuꞌudiyaa! Hagi arimi Rebeeka yaa khocida, yaa konta sibida kwaahha dosii. Gii ⁄eeti wa⁄amuuge, yaagi hheekidi maꞌay. Qatlay giyaa ilii ca⁄adi, ana gi kaay sa ina ambee, ‘Aare sini qayde maꞌay, ma kitahhi.’ 46 Gi cira hii⁄eetisidi sibida dosi kwaahha dosaa, gi kaadi tuba, ‘Kitahhi, kara sugu waw gamiyaa doogu see.’ Teꞌesaa gi teesaaqay laqadi. 47 Da hheꞌesi ana hagagi maasi ambee, ‘Igi na hotu miyaa?’ Yaa ilaki⁄isidi tuba, ‘Ana hotu Betueeli, nanku Nakhoori haa hadee dosi Milikaa.’ Teꞌesaa ganaa ilii lu⁄i kipiinii urunga dosii haa ceegimaiĩ dabaiĩ kosii.
48 Da hheꞌesi ana gi keebeeꞌedi, gi hhaꞌaleesi Taataa Iliitleemu. Hagugi hhaꞌaleesi Taataa Iliitleemu, Iliitleemu gu looay goy Aburahaamu, ina gwaa laqamu amoo sa ana, ma slay sagameeriya, amaamaa da nankooina haa looay gooi, ma hadee da nankosi tleehhiti.” 49 Qatlay yondimiisay gu Aburahaamu giyaa ilii hheꞌesi ilakeesa dosi, gi maasi tuba, “Inkoo sini kaadeei ana, ha laqantaai hhoinay gu didiru haa qasaw sa looay gooi? Bere teesaaqay gooba sini kaadeei, ma caahhi idoo haga laqe.”
50 Labaani haa Betueeli gi ilaki⁄isiri tuba, “Gu lou, gimbaki goõ yaa daqa Taataa Iliitleemu dahhi, dandiray konaaba gimba lensee ga kara kaawane sa ugu. 51 Naraꞌa, yuꞌudiyaa, Rebeeka nahaã tiꞌii, hari waaudaka, ma hadee da nanku looay googu tleehhiti, idoo sugwaa ilii laqami gooay ha Taataa Iliitleemu.”
52 Qatlay yondimiisaykee gu Aburahaamu giyaa ilii akhasi gimbakee giyaa kaayri, gi keebeeꞌedi hhapeege pandaa da Taataa Iliitleemuge, gi tosaa hhaꞌaleesi. 53 Da hheꞌesi yondimiisaykee yaagii ca⁄asi ⁄alaa daa boo⁄imisi hari sahaabu haa feesa, sliimaa haa qayroo, gi tosaa haysi idadu hhakee goõ sa Rebeeka. Kara gi hadisi idadu gu hhoi haa gu kaari hari khisla sa iyoo dosi Rebeeka haa nankooina. 54 Da hheꞌesi ina haa hida hhakira, gwaa sliimaa khawee haa ina, gi asu ⁄aginiri, gi tooinaa guiri taysi.
Qatlay giyaa ilii tlayri hari heetlawaa, yondimiisaykee gu Aburahaamu gi kaay tuba, “Hani geemaydeei, na ki⁄i daqa looay gooii.”
55 Teꞌesii nankooina guũ Rebeeka haa iyoo dosi gi ilaki⁄isiri tuba, “La ceegisi Rebeeka, ma ibiti haa dandiray balalu mibi taqaaqay, maa asu waauta haa ugu.” 56 Yondimiisaykee gi tosaa ilaki⁄isi sa inay tuba, “Haniri hhanti hiikaaꞌaday inkoo, sa gimba Taataa Iliitleemu hiĩ iliiay hhiyuuma dooi. Hani geemaydeei, ma ki⁄i daqa looay gooii.” 57 Da hheꞌesi inay gi kaayri tuba, “Naraꞌa, maw, ma eteedani ina sagameeriyati, ma akhasani ina idoo gi kaade.” 58 Gi tooinaa eteediri Rebeeka, gigi maasiri tuba, “Heediki slai ki⁄eemoo letuti. Malaaꞌay, ha waauta sliimaa haa ina?” Ina gi ilaki⁄isidi tuba, “Ee, haã ⁄imbi, ha waauda.”
59 Da hheꞌesi Rebeeka daga tosaa aareesi ha hida kosi ma waauti, ina haa omidiisoꞌoo dosi, daa ominti ina, sliimaa haa yondimiisay gu Aburahaamu haã hhawatee gwaa sliimaa waaree haa ina. 60 Hida kosi gi ⁄aafiri Rebeeka, gi kaayri sa ina tuba,
“Hotoori, digi iliiaye,
ma iyoo da laqwaloo wa⁄a tleehhiti.
Laqwaloo doogi see daga iliiaye,
ma kaba⁄iri fa⁄ayatee tooina goõ.”
61 Da hheꞌesi Rebeeka haa yondimiisee dosi goõ da tigay gii tlayri haa gii dadayri gamiyaage, gi tooinaa waaudiri haa yondimiisaykee gu Aburahaamu.
62 Qatlaykeesii, Isaaka yaati asu khay yaamu gu Beeri-Lakhay-Rooigo, sa gimba yaa taysi ibimaamidi hhapee da Negeebuge. 63 Letu waka hari khwayaiĩ, Isaaka gi khookhocuu kay qaymamuuge sa ilahudeemisu, gi arimi gamiyaa yaa khociyay. 64 Yadaa Rebeeka see yaagi anti Isaaka. Cirakiray lenge gii ⁄eeti gamiyaago, 65 gi maasidi yondimiisaykee tuba, “Heedikira na miyaa gu yade waara, gwaa amoodabaawa dandiray?” Yondimiisaykee gi ilaki⁄isi tuba, “Hikee na asu Isaaka, looay goy.” Teꞌesii Rebeeka gii oodi qayriya dosi, hingi tosaa ilakhupisidi.
66 Da hheꞌesi yondimiisaykee gi tosaa ilakeesi sa Isaaka gimba goõ gwaayii ca⁄u hhiyuuma dosii.
67 Da hheꞌesi Isaaka gi tosii hiidaasi Rebeeka hemaa da iyoo dosii Saara, gi cubuquniri, gi hadee dosi tleehhiti. Ina gigi slai hari khisla, muuna gosi Isaaka gi boo⁄i, yaa kara konaaba gaiidimoo sa iyoo dosi daa hhanti.