Ghava tsa Shiy 24

Njasa ɓəva kar Izakə lə Rebeka.

Gwaʼa gwaʼa niy halantəvay Abəraham. Ya dza kwa namaɓa bəlay, a Kwa sləkəpə niy təfanati miy. 2 Dza na tə nahuti vici, mbaʼ haray ndə sləni tsaa guraa hiy mbə ghəranci sləni, ntsaa nighəə dzəkən shi ci gwanashi. Ma kə kaa ngəci na: «fəti dəvə gha ta val səɗee. 3 Gəzəkəra: “Avee zəməkəŋa fəla lə Hiyala kwa sləkəpəə ngati ghumə lə hiɗi, ka dzee planci mali kaa zəghu gha tə hiɗi ka Kanahaŋ nza gha ni ti shiw. 4 War dzəti hiɗi gha dzee dza ta pəlanci mali kaa zəghu gha Izakə, mbə manəhiŋa,” pə gha,» kə kaa ngəci. 5 Ma kə ndə sləni tsa ci va na: «Ya mali kala dzaa zləɓa nura ta səəkəə dzəti hiɗi niy, njaa dzee mənia? Ə dzee səəkəə pəməghə zəghu gha vaa dzəti hiɗi gha va ɓarəvaa gha ti shi shəkəna?» Kə. 6 Ma kə Abəraham kaa ngəci na: «Əntaa gha pəmə zəghwee dzəti hiɗi va ma. 7 A Hiyala Kwa sləkəpəə ngati ghumə ɓəkəvəriɗa kiy ghyi tsa dirə mbaʼ ɓantəra tə ni manəhira hiɗi. Ghala pi tsaa ɓarvayay, aa niy gəzəkəra kuma, mbaʼ zəməkəra fəla: “ta ɓanavə hiɗi ni dzee kaa jijihiŋa,” kə niy ni kaa ngəra. Hiyala vay, ta ghunay ndə kwal tsa nzə dza na kwa kuma gha ta mbə ghaa ɓəkə mali tə hiɗee va kaa zəghwee. 8 Kala dza kə maliy zləɓa nuwŋay, kuma gha mbə ghalaɓa na na ghaw. A gha mənti kumaa niy zəməkə gha fəla ta məni nzə. A na zəghu yay, əntaa gha pəməə dzəti hiɗi va ma,» kə Abəraham. 9 Dzəghwa ndə sləni tsa ci va ki, mbaʼ fəti dəvə ci ta val tsa Abəraham tsaa sləkə va, mbaʼ zəmanakə fəla ta məni kuma war njasa gəzanakə na va. 10 Dzəghwa ndə sləni tsa va ki mbaʼ təravə ngeləwbahi məŋ mbə shi Abəraham, mbaʼ ɓəɓəvə ni uzə wəzə ni shiy gwanashi va Abəraham. Dza na kafə kafiy ta dzaa dzəmbə məlmə nza Nahur mbə, tə hiɗi ka Mezəwputami.

11 Sa tsəhiy na vəgha yam latim pərikə tə ngula vəgha məlmə va na, dza na mbaʼ kəəsəy ngeləwbahi məhəni məhəni. Ghalaɓay hatihwer ghala vəghu tsa ka miʼiy səəkə ta ga yam niy nza pi. 12 Dza na ki, ka cəʼu Hiyala, ma kə na: «A kwa sləkəpə Hiyala Abəraham ntsaa sləkəra, kəətitəra nza kuma wəzə na təzlita mbə kumə dzee na ta kumə lə mbəzli ndatsə. Mananati wəzə hur tsa gha kaa ndə sləkəra Abəraham. 13 Ta nziyra dzee tikə vəgha yam ni, ta ndəghə ghyehi mbə məlmə na dzaa səəkə ta ga yam. 14 Sa ka ghəshi səəkəshiy: “Vərəŋu pə gha kaa ghulpə gha na ee savə yam kiya madamə,” dzee ni kaa nahuti kutiŋ mbə shi, mbaʼ kə dzaa ni: “Ca, savə shi gha, kadiw ee ganavəshi yam kaa ngeləwbahi gha ni diɓa,” kiy, ta sənay dzee ghalaɓa, ghənzə na mali titi gha kaa Izakə ndə sləni tsa gha pən. Ma tsəgha kiy, ta sənay dzee a gha mananati wəzə hur kaa ntsaa sləkəra, pən,» kə. 15 War ghula ghəciy kərni gəzə kuma va kaa Hiyala tsəgha na, wəɗ Rebeka zha Betəwel tsahuta lə ghuləpə nzə tə bazli. Betəwel tsa vay, zəghu kar Miləka lə Nahur zəmbəghiy Abəraham niy nzana. 16 Zha kiyasə niy nza Rebeka va, niy səəkə zal dzar vəghaw. Səəkə na mbaʼ dzataa dzəghwa yam, paf təhay ghuləpə nzə, ka səəməta.

17 Dza ndə sləni tsa Abəraham va mbaʼ kəsləghə bali ta kumə li, ma kə kaa ngəta na: «Samiyra yam kwa ghuləpə gha ni jiwu kiya madamə,» kə. 18 Dza zha va nzaʼ juw ɓəkəghwa ghuləpəə dzəmbə dəvə nzə, vərəŋu vərəŋwata. Ma kə na: «Ca savə shi gha ntsee dikə tsa,» kə, mbaʼ sanamiy yam kaa ntsa va. 19 Ma sa sanamiy na yam ki, ma kə kaa ngəci na: «Kadiw ee dzaa ganavəshi yam kaa ngeləwbahi gha va gwanashi, ngəslə ngəslə ghəshi,» kə. 20 Dza na kaa ni ta dəvə nzə va yam ki nzaʼ juw ghənzə dzaa shəkaghwashi kwa pitsa ka məndiy sa yam kaa dəmbəkə, ka zhighəva kiyaŋu kiyaŋu ta ga nihuti, war ka gashi, war ka gashi, cəkeʼ sanamiyshi yam kaa ngeləwbahi va gwanashi. 21 Ma ntsa va na ci ki na, war ka nighə guŋəy ghənzə mbə ga yam va, ta sənay nda əə guma Kwa sləkəpə dza ci va, nda kala əə guma na.

22 Ma sa sahu ngeləwbahi yam ngəslə ghəshi ki na, dzəghwa ntsa va bəm ɓanavə shi mbə kəshən məntim tə mbəzə kwa shamshama kaa zha va, gar gəramə kwaŋ shəndəkə tsa shi, laŋ ka jaʼwa kwa dəvə məntim tə mbəzə kwa shamshama bakə, taŋ gəramə bələku shəndəkə tsa nzə kutiŋ. 23 Ma kə kaa ngəta na: «Zha wa nza gha shəkaa madamee na? Titihu gəzara. Nza ghiy kumavə pi kiy ghyi tsa dəŋa ta hi ghiy lə mbəzli kwasəbee ni na?» Kə. 24 Ma kə ngəci na: «Zha Betəwel nzee, kar Miləka lə Nahur yakə na dirə,» kə. 25 Ma kə diɓa na: «A məzaɗi ta hi dəmbəkə ti lə guzən tsaa pərə ghəci va ghiy kiy ghyi tərəŋu, ya ta hi ghuyiy, a pi tiɓa,» kə.

26 Sa gəzəkə zha va tsəgha na, dzəghwa ntsa va mbaʼ gələɓəy tə shinin ci, ka məni ʼwəsa kaa kwa sləkəpə. 27 Ma kə na: «ʼWəsa nə ya kaa ngəŋa Kwa sləkəpə, Hiyala Abəraham ntsaa sləkəra. Zlay məni wəzə hur gha kaa ntsa ghərancee tsa sləniw, war mbə kəəti ka ghaa nza. Mbə dzee nay, a gha pəməkəraa dzakə ghyi tsa manəhiy ntsaa sləkəra,» kə.

28 Dza zha va ki, ka kəsli bali ta dza ta gəzə kuma va gwanata kaa mbəghəta lə kaa nihuti mbəzli kiy tsa shi. 29 A zəmbəghəta Rebeka va niy nza tiɓa, Labanə kə məndi niy niy kaa slən tsa ci. Dza na kafə kafiy, ka diva ta dza ta kəsay ntsa va miy yam va. 30 Sa nzanay, a niy nashi shi mbə kəshən zhambəghiy va lə jaʼwa kwa dəvə nzə va gwaʼa. Zhini mbaʼ niy favə ghənzəə ndi kuma gəzanakə ntsa va. Dza na mbaʼ kəsay lə ngeləwbahi ci va vəgha yam va ki. 31 Ma kə kaa ngəci na: «Ntsa təfanakən Kwa sləkəpə miy nza gha, dzam dzakə ghyi tsa ghiy, tawa dza ghaa nziy tə ngulaa? Cəkeʼ gumantee pi ta hi ngeləwbahi gha ti,» kə.

32 Dza ndə sləni tsa Abəraham va kafə kafiy, mbaʼ tsəhiy kiy ghyi tsa Labanə. Sa tsəhiy na na, dza məndi ɓə məndi ɓəkəghwa shiy tə hum ngeləwbahi, mbaʼm shəkəniyshi məzaɗi ta həni, tiʼ kaa guzən ta pərə ghəshi. Dza məndi diɓa mbaʼm tanakəshi yam kaa kar ntsa va lə mbəzli kwasəbə, ta pi shiɗəshiɗə shi. 33 Zhini mbaʼ məndi ɓanakə shi zəmə. Ma kə ki na: «ka zəmə shi zəmee kala gəzantee pərɓa kumaa ɓəkəraw,» kə. «Gəzanti kuma gha shi», kə Labanə kaa ngəci. 34 Ma kə ki na: «Ntsaa ghəra sləni kaa Abəraham nzee. 35 Təruŋ təfanakən Kwa sləkəpə miy kaa ntsaa sləkəra, mbaʼ məniy ka ndə shiy tsa tərəŋu tsa, sa nzanay, aa ɓanavə teŋkesli, lə kwiy mbaʼ slay. Mbaʼ ɓanavə gəna lə tsahi mbəzə, lə ka sləniy zhər lə niy miʼi gwaʼa. Zhini mbaʼ ɓanavə ngeləwbahi lə kwantəmcahi diɓa. 36 A mali ci Sara yanakə zəghu mbə hali. Dzəmbə dəvə zəghu ci va fambə ntsaa sləkəra shi və gwaʼ gwaʼa. 37 Ma kə kaa ngəra ki na: “Zəməkəra fəla, ka dzee pəlanci mali kaa zəghu gha mbə ghyehi tə hiɗi ka Kanahaŋ nza gha ni ti shiw, pə gha,” kə kaa ngəra. 38 Ma kə ngəra diɓa na: “Zəməkəra fəla, mbə manəhiŋa nza ghuy mbə takə tsa kutiŋ tsa li shi dzee ta pəla mali kaa zəghu gha na pə gha,” kə kaa ngəra. 39 Ma pən ngəci na: “Ya zha kala dzaa zləɓa nuwraa?” Pən. 40 Ma kə kaa ngəra na: “Ta ghunay ndə kwal tsa nzə dza Kwa sləkəpə nuwee na, ta dza ghəci kwasəbə gha. Ta kəətitəŋa dza na mbə dza gha va, ka gha nighiy, gha kumavə mali kaa zəghwee va mbə takə tsa ghiy, kwa miy dəgha dirə. 41 Tsəhəŋa ma gha mbə mbəzli mbə takə tsa ghiy na ghay, ya kala dza məndiy zləɓa ɓəŋa mali na, ka dza fəlaa kəsəŋaw, ka dza bəzlee nza kən ghaw,” kə kaa ngəra. 42 Ma sa tsəhəree ndatsə vəgha yam ki na, mbaʼee cəʼuti Hiyala. Ma pən na: “A Kwa sləkəpə Hiyala Abəraham ntsaa sləkəra, kəətitəra ee kumavə shi ɗee mbə dzee na. 43 Avanaɗa nziyra tikə vəgha yam ni, zhaa dzaa səəkətay, ta ɗuw yam dzee və: Samiyra yam kwa ghuləpə gha ni juw, dzee ni. 44 Mbaʼ kə dzaa ni kaa ngəra: Ca savə shi gha, kadiw ee dzaa ganavəshi yam kaa ngeləwbahi gha ni diɓa kiy, ta sənay dzee ghalaɓa, ghənzə na mali titi gha kaa zəghu ntsaa sləkəra pən,” pən kaa cəʼwee. 45 War ghulee kərni gəzə kuma va mbə nəfə tsee ki na, tsahu Rebeka tsahuta lə ghuləpə tə bazli nzə, mbaʼ dzəghwataa dzəghwa yam, ga gavə yam nzə. Ma pən kaa ngəta ki na: “Titihu samiyra yam kiya madamə,” pən kaa ngəta. 46 Nzaʼ juw ghənzə ɓəkəghwa ghuləpə nzə tə bazli, “Ca savə shi gha, kadiw ee ganavəshi kaa ngeləwbahi gha ni diɓa,” kə. Dzəghwee ki, sa yən savə yam, mbaʼ ganavə ni ngeləwbahi. 47 Ma pən kaa ngəta ki na: “Zha wa nza ghaa?” Pən. “Zha Betəwel nzee, kar Miləka lə Nahur yakə na dirə,” kə. Dzəghwee ki mbaʼ fambə shi mbə kəshən mbə kəshən nzə, sərə kaa jaʼwaa dzəghwa dəvə nzə. 48 Pən gələɓə yən gələɓəra tə shininee ta pəraʼwanta dəvə kaa Kwa sləkəpə Hiyala Abəraham ntsaa sləkəra, mbaʼee mananati ʼwəsa. Sa nzana ghənzə kəətitəra mbə dzee na, ta səəkee ɓəvə jijiy Abəraham ntsaa sləkəra kaa zəghu ci. 49 Sana kiy, gəzəram nda zləɓavə məni kuma wəzə na ghuy lə kwal tsa nzə kaa ntsaa sləkəra. Kala zləɓavə pə ghuyiy, nzee dzara kwa tsahuti kwal,» kə.

50 Ma kə kar Labanə lə Betəwel na: «Mbaʼ Kwa sləkəpə pəhəkə kuma kiy, njaa dza ghiy niaa? 51 Ava Rebeka va tiɓa kwa kuma gha, pəmə a gha dzaŋa li, ta nza ghənzə ka mali zəghu ntsaa sləkəŋa va njasa gəzəkə Kwa sləkəpə va,» kə ghəshi. 52 Sa favə ndə sləni tsa Abəraham va kuma va na, dza na mbaʼ tsəfəkuy paʼa tə hiɗi kwa kuma Kwa sləkəpə ta mananta ʼwəsa. 53 Dza na mbaʼ dzay dzəghwa mbəleɗerem ci, mbaʼ papakəmə shi ghaslə məntim tə tsahi gəna lə ni məntim tə tsahi mbəzə, mbaʼ shiy paa dzəkən ghən, bəm ɓanavəshi kaa Rebeka. Dzəghwa na diɓa, mbaʼ ɓanavəshi shi ka gəna tə dimə kaa mbəghəta lə kaa zəmbəghəta zha va. 54 Liy hum ki na, dzəghwa ndə sləni tsa Abəraham va, lə mbəzli kwasəbə, zəmə zəmə ghəshi zəməhu shi zəmə, saʼ kaa shi sa, mbaʼ ghəshi dzaa hənishi.

Way pi tə həzlimə sa fərəghəshi ghəshi ki, ma kə ndə sləni tsa Abəraham va kaa kar zəmbəghəta Rebeka lə mbəghəta na: «Zlaram ee zhəghəvaa zhəvəgha ntsaa sləkəra,» kə. 55 Ma kə ghəshi kaa ngəci na: «Nzəyayəvata zha va vəgha ghiy ta vici juw, ya ta vici məŋ, ma nza ghənzə maɗiy dzata,» kə ghəshi. 56 Ma kə ntsa va na: «Mbaʼ Kwa sləkəpə mərshiy gumati dzee na kiy, tawa zhini ghuy ɗi garətəɗa kiya? Zlaram ee dzara ta kəsay ntsaa sləkəra,» kə. 57 Ma kə ghəshi ki na: «Kadiw a ghummə harata zha va, a ghummə ɗuwti nanzə kuma ɗi na,» kə ghəshi.

58 Dzəghwa ghəshi ki, daʼ ghəshi harata Rebeka, a kə ghəshi ngəta na: «Zləɓavə dza gha kwasəbə ntsa na?» Kə ghəshi. «Yə, ee zləɓavə,» kə zha va. 59 Dza ghəshi ki, mbaʼ ghəshi zləɓavə zlata ta dzata ghəshi lə mavaa niy nighəə dzəkən ghənzə juwta, kwasəbə kar ndə sləni tsa Abəraham va lə mbəzli səəkə na li shi. 60 Dzəghwa ghəshi mbaʼ ghəshi təfanati miy, ma kə ghəshi na: «Gha zhaməŋəy nay, ɗaŋ tərəŋu dalala pə gha dzaa yakə ndərazhi, zləghuhu tə kəhəhiŋa məlməhi va ka mbəzə shi,» kə ghəshi. 61 Dzəghwa kar Rebeka ghəshi lə miʼiy dzaa ghəranta sləni ki, taram taram ghəshi dzashiy dzəmə ngeləwbahi ta dzashi kwasəbə ndə sləni tsa Abəraham va, mbaʼ dzay lə Rebeka tsəgha ki.

62 Ghalaɓay, a Izakə niy ɓarəvay miy yam har məndi vaa Lahay-Ruy, mbaʼ niy dzaa nziyiy tə hiɗi Negev. 63 Ma hatihwer tə nahuti vici ki na, mbaʼ niy səvəriy dzəti gamba ta turə turə ci, tsaʼ kə na mbaʼ nashi ngeləwbahi tsahushi 64 War sa nay Rebeka Izakə na, mbaʼ zləkəghwavata mə ngeləwba. 65 Ma kə kaa ndə sləni tsa Abəraham va na: «A ndə na ntsa səəkə va mbə gamba va ta kumə lə ghuməa?» Kə. «Ntsaa sləkəra na,» kə ntsa va. Dza na nzaʼ juw pəlakən kadibəl kən ghən tsa nzə. 66 Dzəghwa ki kumə, ghəshi kuməshi. Kə ndə sləni tsa va mbaʼ slanakə kuma mənti na gwanata kaa Izakə. 67 Dzəghwa Izakə ki, mbaʼ pəməghə Rebekaa dzəmbə ciki tsaa niy nza mbəghiy Sara ghənzə tə ghuməta. Mbaʼ ɓəvə mali ti, mbaʼ ɗiti, mbaʼ mali ci va dəpanati nəfə tsa ci, sa mətita mbəghiy va.