30
1 Itzun yi teleꞌn tiemp, nin yi tilol Raquel yi quiꞌc rmeril tan jaleꞌn chinitxaꞌ tu Jacow, ẍchiꞌcheꞌn tzun cꞌuꞌl iꞌ-tz teꞌj Lea yi stzicy. Nintzun tal iꞌ tetz Jacow:—Ma jaluꞌ bin, na waj jun wal, kok quiꞌ, ẍchinquimok.a
2 Yi tbital Jacow yi yol Raquel, nintzun jeꞌ swutz. Itzun taltz:
—¿In ptzun Ryos wetz? ¿In ptzun na chintzan tan makleꞌn awalbil? Ntin Ryos ilol tetz, stzun Jacow bantz tetz Raquel.
3 —Ko yaꞌtz, baꞌn tcuꞌn bin cyꞌaj tzaj inmos yi na biꞌaj Bilha nin okwok itib tuchꞌ. Ma yil jal yi tal, niꞌcuꞌntz chi ik inaꞌtz jal wal, stzun Raquel bantz.
4 Nin tan yi xtxolbileꞌj takꞌ Raquel amaꞌltz tetz Jacow tan cyokꞌbel quib tu Bilha, chi txkel bantz. 5 Ma yi cyokꞌbel quib nintzun jal jun chinitxaꞌ Jacow tu Bilha, yi mos Raquel. 6 Yi jaleꞌn chinitxaꞌ Jacow tu Bilha, nintzun tal Raquel: “Yi niꞌeꞌj, Dan sbneꞌ biꞌ, na tantuꞌ mbit Ryos yi intziꞌ nin inkul, ja tzun takꞌ iꞌ jun wal.”
7 Yi xoneꞌn tiemp, jaleꞌn nintzun ban junt tal Bilha. 8 Ma yi tuleꞌn itzꞌok yi jun niꞌaꞌtz nintzun tal Raqueltz: “Yi niꞌeꞌj, Neftalí sbneꞌ biꞌ, na sajleꞌn tunintz at banoꞌn ib skaxoꞌl tu wutzicy tan paj yi quiꞌc wetz wal, poro jaluꞌ ja chinxcyeꞌ teꞌj,” stzun iꞌ bantz.
9 Ma yi tilol Lea yi quiꞌct tetz talbil, nintzun takꞌ amaꞌl tetz yi mos, yi na biꞌaj Zilpa, tan cyokꞌbel quib tu Jacow. 10 Ma yi jaleꞌn chinitxaꞌ Jacow tu Zilpa, 11 nintzun tal Lea: “¡Chumbalaj nin inswert! Chaꞌstzun te Gadb sbneꞌ biꞌ yi niꞌeꞌj.”
12 Ma yi jaleꞌn yi caꞌp chinitxaꞌ Jacow tu Zilpa, 13 nintzun tal Lea: “Ma jaluꞌ wiꞌnin na chintzatzin. Ej nin cyakil xnaꞌn scyaleꞌ: ‘Baꞌn tetz Lea, na tzatzin.’ Chaꞌstzun te Aserc sbneꞌ biꞌ yi niꞌeꞌj,” stzun Lea bantz.
14 At tzun jun tir te yi tiemp tan jeꞌseꞌn triw nin ben Rubén tan xoꞌn wi cojbil. Te yi na xon iꞌ nin nojquen te jun jilwutz loꞌbaj yi na biꞌaj mandragora.d Nin saj tcyꞌal swutz Lea yi xtxuꞌ. Yi tilol Raquel yi loꞌbajaꞌtz teꞌj Lea, nintzun taltz:
—Banaj pawor, tzawakꞌ jun wetz te yi loꞌbaj yi mmuꞌl tan awal.
15 Sajeꞌn tzun stzaꞌwel Lea:
—¿Qui nin peꞌ ncuꞌ acꞌuꞌl tan yi mmeꞌl amajol yi wuchmil? ¿Nin nchaꞌtz na awaj yil tzamaj tlen yi loꞌbaj yi mmuꞌl tcyꞌal wal?
—Swakꞌeꞌ bin amaꞌl tetz Jacow tan witeꞌn tzaweꞌj te akꞌbaleꞌj kol tzawakꞌ yi loꞌbaj swetz, chij Raquel ban.
16 Itzun bantz yi toqueꞌn akaleꞌn, yi tuleꞌn tzaj Jacow tan akꞌun wi cojbil, lajkeꞌl nintzun teleꞌn tzaj Lea tan cꞌulcheꞌn. Nin tal tetz:
—Ma jaluꞌ choꞌn cẍwitok sweꞌj te jun akaleꞌneꞌj, na ja wiꞌt cẍincꞌam tetz Raquel, tan yi mandragora yi mmuꞌl tan wal, chij Lea bantz tetz Jacow.
Choꞌn tzun witeꞌn Jacow te Lea te jun akꞌbalaꞌtz. 17 Jaleꞌn nintzun ban yi toꞌeꞌn chinitxaꞌ Jacowtz tu Lea, na nsken tbit Kataj Ryos yi stziꞌ yi kul Lea. 18 Yi tuleꞌn itzꞌok, nintzun tal Lea: “Isacare sbneꞌ biꞌ yi niꞌeꞌj, na iꞌtz jun oy yi ntakꞌ Ryos swetz tantuꞌ yi nwakꞌ amaꞌl tetz wuchmil tan toqueꞌn te inmos.”
19 Ma yi jaleꞌn yi wukakeꞌn chinitxaꞌ Jacow tu Lea 20 nintzun tal Lea: “Ryos nmakꞌon yi jun balaj oyeꞌj swetz. Ma jaluꞌ yi wuchmil spekꞌok mas sweꞌj na ja jal wukakix kanitxaꞌ tuchꞌ. Chaꞌstzun te Zabulónf sbneꞌ biꞌ yi niꞌeꞌj.”
21 Wiꞌtzbiltlen jaleꞌn junt tal Lea, yi xun. Dina ban biꞌ.
22 Ma Raquel, qui nin el iꞌ teꞌj cꞌuꞌl Ryos. Nin tbit Ryos yi stziꞌ yi kul, chaꞌstzun te kꞌakꞌaneꞌn cꞌuꞌl Ryos tibaj tan jaleꞌn tal. 23 Yi jaleꞌn bajx tal iꞌ, nintzun taltz: “Ryos micyꞌanlen yi jun chin txꞌixweꞌn yi at swetz, tan paj yi quiꞌc wal at. 24 Yaꞌtzk tajbil iꞌ tan jaleꞌn junt wal,” chij Raquel ban. Chaꞌstzun te toqueꞌn biꞌ yi niꞌaꞌtz tetz Ẍepg taꞌn.
Yi chisubul quib Labán tu Jacow
25 Itzun bantz te yi nsken ul yos tu Raquel tu niꞌ, nintzun tal Jacow tetz Labán:
—Takꞌuꞌ amaꞌl swetz tan wajeꞌn le wetz inluwar. 26 Ej nin takꞌuꞌ amaꞌl swetz tan cyajeꞌn wucyꞌal yi eꞌ innitxaꞌ nin yi eꞌ wuxkel na ja nakꞌuj tuchꞌuꞌ tan chitxꞌacleꞌn. Sak cunin swutzuꞌ yi ẍeꞌn cuꞌn nnakꞌuj tuchꞌuꞌ.
27 Sajeꞌn tzun tlol Labán tetz Jacow:
—Yaj, banaj pawor, ncwentuꞌtz swuchꞌ, na ja chinnachon teꞌj, nin ja lajluchax tzinwutz yi tan aẍ ntakꞌ wit Ryos banl swibaj. 28 Al tzaj swetz yi nicyꞌnaꞌ nin na awaj yil tzinchoj te akꞌej, list in tan ẍchojleꞌn, chij Labán ban.
29 Itzun saj tlol Jacow:
—Elnak xtxumuꞌ tetz yi ẍeꞌn cunin nnakꞌuj tuchꞌuꞌ, ej nin ẍeꞌn cunin ncheꞌ inqꞌuicyꞌlej tawunuꞌ. 30 Te yi ntaxk nuꞌl tuchꞌuꞌ quiꞌc mas tawunuꞌ, poro jaluꞌ at wiꞌnin. Jetzaꞌtz yi wuleꞌn tuchꞌuꞌ, yaꞌstzun xeꞌteꞌn Ryos tan takꞌleꞌn banl tibuꞌ. Baꞌn yi nink nakꞌuj tuchꞌuꞌ, poro, ¿tonaꞌ lnakꞌuj wetz tan wetzal yi wetz inmeꞌbiꞌl? stzun Jacow tetz Labán.
31 —Quiꞌ yaj, altzaj swetz nicyꞌnaꞌ nin na awaj yil tzinchoj te akꞌej, chij Labán ban.
—Qui tajweꞌn chin ẍchojuꞌ jun centaw taꞌ, na list in tan chiqꞌuicyꞌleꞌn yi tawunuꞌ. Poro yi kol cuꞌ swutzuꞌ yi xtxolbileꞌj: 32 Takꞌuꞌ amaꞌl swetz tan woqueꞌn chixoꞌl tawunuꞌ, tan chitxaꞌleꞌn cyakil yi eꞌ neꞌẍ cneruꞌ yi kꞌek cyeꞌj nin yi eꞌ neꞌẍ chiw yi pint cyeꞌj, yaꞌstzunk injamel sbantz. 33 Ej nin yil kaben mas skawutz baꞌn tzꞌuluꞌ tan tilweꞌn yi nicyꞌnaꞌ cuꞌn yi injamel yi tzintxꞌaqueꞌ. Nin yi kol chijal cneruꞌ nin chiw ẍchixoꞌl yi wetz yi nkꞌeꞌtz kꞌek nin nkꞌeꞌtz pint cyeꞌj yaꞌstzun techl yi alakꞌ tzun ncheꞌwulej ẍchixoꞌl yi eꞌ teruꞌ tawunuꞌ.
34 —Baꞌn, baꞌn atit yi atxumuꞌn yi mbixeꞌ awaꞌn, chij Labán bantz.
35 Poro itzun bantz, iteꞌn nin kꞌejaꞌtz toqueꞌn Labán tan chitxaꞌleꞌn cyakil yi eꞌ mam chiw yi pint cyeꞌj. Ej nin nchaꞌtz octz tan chitxaꞌleꞌn cyakil tij chiw yi pint cyeꞌj, scyuchꞌ yi eꞌ cneruꞌ yi kꞌek cyeꞌj, nin yi eꞌ yi tzꞌitajiꞌn tan sak scyeꞌj. Ej nin eꞌ baj nin tkꞌoltz scyetz eꞌ tetz nitxajil tan cyoqueꞌn tan chiqꞌuicyꞌleꞌn. 36 Nin eꞌ el tewal joylajlen, eꞌch ox loꞌ kꞌej beꞌ xoꞌl kale eꞌ oponeꞌt taꞌn.
Ma Jacow, nintzun cyaj cyen tan chiqꞌuicyꞌleꞌn yi sobril tawun Labán. 37 Toqueꞌn tzun iꞌ tan tamleꞌn eꞌch kꞌab tzeꞌ yi txaꞌx, yi na biꞌaj álamo, almendro tu castaño. Ej nin oc tan telseꞌn len teꞌjak tan jaleꞌn cyen txꞌilajiꞌn sak teꞌj eꞌch kꞌab tzeꞌaꞌtz. 38-39 Cweꞌn tzun xtxicbal yi eꞌch kꞌab tzeꞌ ẍchiwutz yi cneruꞌ le amaꞌl kale na chimolwit quib tan ucꞌaꞌeꞌn. Ej nin yi chimolol quib tul yi jun amaꞌlaꞌtz, ja chisakchij eꞌ mam chiwtz scyeꞌj eꞌ ti. Tantuꞌ yi choꞌn nchisakchbej quib swutz yi eꞌchk tzeꞌaꞌtz yi txiclij ẍchiwutz, ja chitzꞌij niꞌ yi pint cuꞌn cyeꞌj. Yi nchitzꞌij nin eꞌ el jatxol Jacow. 40 Choꞌn tzun eꞌ baj cweꞌntz yi eꞌ cneꞌraꞌtz ẍchiwutz yi eꞌ tawun Labán yi kꞌek tu pint cyeꞌj. Yaꞌstzun ban Jacowtz tan chijalseꞌn yi eꞌ tetz tawun yi mero tetz cuꞌn. 41 Ej nin nchaꞌtz cyakil tir yi nchisakchij yi eꞌ cneruꞌ yi chin chicꞌatzaj nin, nintzun cu tkꞌol Jacow yi eꞌchk tzeꞌaꞌtz ẍchiwutz. Na yi xac yi tzeꞌaꞌtz iꞌtz: Te yi na chisakchbej quib yi eꞌ tij ja quil yi yubil yi tzeꞌ. Ja tzun chitzꞌij niꞌ yi pint cuꞌn cyeꞌj. 42 Ma yi na chisakchij yi eꞌ cneruꞌ yi quiꞌc mas chicꞌatzaj qui tzun cu tkꞌol Jacow yi tzeꞌaꞌtz ẍchiwutz, na yaꞌstzun tetz Labán ban. 43 Yaꞌstzun ban Jacowtz tan riquineꞌn. Ej nin chin ric nin ban iꞌ. Wiꞌnin yaj nin wiꞌnin xnaꞌn jalt tetz mos. Ej nin wiꞌnin cneruꞌ, nin wiꞌnin buruꞌ scyuchꞌ camey eꞌ jaltz tuchꞌ.