Paulus kasi balajar orang-orang di Efesus
19:1-12
19
1 Waktu Apolos masi ada di kota Korintus, Paulus su abis koliling daera Frigia deng propinsi Galatia la su sampe di kota Efesus. Di situ dia baku dapa deng babarapa orang yang parcaya Yesus. 2 Dia bilang par dong kata, “Basudara e, kamong su tarima Allah pung Roh ka balong waktu kamong parcaya Yesus?”
Dong bilang, “Balong! Mala katong baru tau oras tadi ni kalo Allah pung Roh tu ada.”
3 Paulus bale bilang, “Kalo bagitu, kamong dapa baptis iko sapa pung ajarang?”
Dong bilang, “Katong iko Yohanis Tukang Baptis pung ajarang.”
4 Paulus bilang lai kata, “Basudara e, Yohanis baptis orang-orang kalo dong su kasi tinggal dong pung dosa-dosa. Dia bilang kalo dong musti parcaya par Satu Orang yang nanti datang dari balakang. Orang itu tu Yesus.”*
5 Waktu dong dengar Paulus bilang bagitu, dong kasi dong pung diri par dapa baptis la jadi satu hati deng Tuhan Yesus. 6 Waktu Paulus taru tangang di atas dong, Allah pung Roh turung par dong la dong mulai bicara deng bahasa-bahasa yang dong sandiri seng mangarti akang, deng kasi tau pasáng yang dong dapa dari Antua. 7 Dong samua tu mangkali barang sapulu dua orang bagitu.
8 Paulus jaga pi ka orang Yahudi pung tampa sombayang tiga bulang sepe-sepe la kasi balajar orang-orang deng barani paskali, deng baku soal jawab deng dong. Dia usaha biar dong mau jadi Allah pung orang-orang waktu Antua pegang parenta jadi Raja. 9 Mar babarapa orang dari dong pung hati karas macang deng batu. Dong seng mau parcaya Paulus pung mulu. Mala dong bicara yang tar batul-batul soal Tuhan Yesus pung ajarang di muka orang banya. Jadi, Paulus pinda dari situ la pi deng orang-orang yang parcaya Yesus ka tampa balajar basar yang bapa Tiranus dolo pake par kasi balajar orang. Sabang hari Paulus baku tukar pikirang deng orang-orang di situ. 10 Dia biking bagitu tarus dua taong sepe-sepe, sampe samua orang Yahudi deng bukang Yahudi yang ada di propinsi Asia dengar Kabar Bae soal Tuhan Yesus.
11 Lewat Paulus, Allah biking tanda-tanda herang yang orang balong parna lia akang. 12 Mala lengso ka kaeng yang Paulus parna pake, kalo orang taru akang di orang-orang saki, oras itu jua dong bae. Deng kalo ada setang-setang dalang orang-orang saki tu, setang-setang tu kaluar dari dong.
Skewa pung anana
19:13-22
13 Ada babarapa orang Yahudi yang jaga bajalang koliling par user setang dari orang-orang yang takanal. Dong jua coba pake Tuhan Yesus pung nama par user setang-setang tu. Dong bilang, “Hoe setang! Deng nama Yesus yang Paulus kasi tau tu, capat kaluar dari orang ni!”
14 Di kota Efesus tu, ada orang Yahudi pung imam kapala satu. Dia nama Skewa. Dia pung ana laki-laki tuju orang biking macang bagitu lai. 15 Satu kali bagini, dong coba pake Yesus pung nama par user setang dari satu orang. Mar setang bilang, “Yesus beta kanal. Paulus beta kanal lai. Mar kamong ni sapa?” 16 Tarus, orang yang takanal tu balumpa la bala dong tuju sampe kala. La dong lari kaluar dari ruma tu badara-badara deng talanjang-talanjang.
17 Waktu orang-orang Yahudi deng orang-orang yang bukang Yahudi di Efesus dengar kajadiang tu, dong samua takotang. Tarus, dong puji-puji Tuhan Yesus. 18 Banya dari dong yang baru parcaya Yesus datang la mangaku di muka orang banya soal hal-hal jahat yang dong parna biking. 19 La banya dari orang-orang yang dolo pake pakatang, dong kumpul dong pung buku-buku pakatang la bakar akang di muka orang banya. Buku-buku tu, kalo rekeng akang pung harga samua, mangkali barang lima pulu ribu kepeng perak.a 20 Lewat samua hal yang luar biasa tu, Allah kasi unju Antua pung kuasa sampe Kabar Bae soal Tuhan Yesus labe tamba tasiar, la orang-orang yang parcaya Kabar Bae tu labe hari labe tamba banya.
21 Abis samua kajadiang tu, Paulus putus par pi ka kota Yerusalem langgar propinsi Makedonia deng Akaya tagal Tuhan pung Roh hentar dia par biking bagitu. Dia bilang kata, “Abis dari Yerusalem, beta musti pi ka kota Roma lai.”
22 Tarus, dia utus dia pung tamang karja dua orang, Timotius deng Erastus, par pi ka Makedonia kamuka. Mar dia masi tinggal sadiki lama lai di Asia.
Kaco basar di Efesus
19:23-40
23 Waktu Paulus masi ada di kota Efesus, ada kaco basar soal Tuhan Yesus pung ajarang. 24 Akang pung carita bagini: Ada laki-laki satu yang pung karja biking barang-barang dari perak. Dia pung nama Demetrius. Dia jaga biking ruma-ruma kacil dari perak yang sama deng tampa sombayang par dewi Artemis di kota tu. Dia pung usaha tu biking dia pung tukang-tukang perak dapa kepeng banya.
25 Satu kali bagini, Demetrius kumpul dia pung tukang-tukang perak deng tukang-tukang perak yang laeng la bilang par dong kata, “Basudara e! Dari katong pung usaha ni, katong dapa kepeng banya! 26 Mar sakarang ni, kamong sandiri su lia deng dengar apa yang Paulus biking. Dia bilang kalo patong-patong yang katong su biking tu seng ada pung kuasa apapa. Dia jua su buju deng ajar orang banya par iko dia pung ajarang. Itu seng jadi di Efesus sa, mar amper di samua propinsi Asia. 27 Dia pung cara bagitu tu nanti biking ancor katong pung usaha deng biking orang seng barekeng akang lai. Mar bukang itu sa. Orang-orang nanti seng barekeng tampa sombayang par dewi Artemis lai. La banya orang di Asia deng dunya nanti seng somba katong pung dewi Artemis yang hebat tu lai.”
28 Waktu dong dengar bagitu, dong jumawa paskali. La dong bataria kata, “Hidop Artemis! Antua tu katong orang Efesus pung dewi!”
29 Waktu dengar orang-orang bataria bagitu, orang banya yang ada di dalang kota tu mulai bakumpul rame-rame la jadi kaco basar. Tarus, dong pi hela Paulus pung tamang Gayus deng Aristarkus la bawa dong dua ka lapangan basar. Dong dua tu orang Makedonia yang jaga bajalang sama-sama deng Paulus. 30 Waktu Paulus dengar bagitu, dia mau maju ka muka orang banya yang bakumpul tu, mar orang-orang parcaya seng kasi biar dia pi. 31 Mala babarapa orang basar di propinsi Asia yang batamang bae deng Paulus kiring pasáng par dia kata jang paskali pi ka sana.
32 Waktu itu jua, orang-orang yang ada bakumpul di lapangan bataria-bataria. Ada yang bataria bagini, ada lai yang bataria bagitu. Mar banya dari dong seng tau kata dong bakumpul di situ par apa. 33 Tarus, orang-orang Yahudi tola satu orang maju ka muka orang banya par bicara. Dia nama Aleksander. Dia kasi kode deng tangang suru samua orang tado biar dia bisa bela orang Yahudi. 34 Mar waktu orang banya tau kalo Aleksander ni orang Yahudi, dong seng mau dengar dia bicara. Jadi, dong bataria rame-rame dua jam sepe-sepe kata, “Hidop Artemis! Antua tu katong orang Efesus pung dewi!”
35 Mar sekretaris kota suru orang banya tu tado. Antua bilang kata, “Orang-orang Efesus e! Samua orang di dunya ni su tau kalo katong ni paleng jaga tampa sombayang par katong pung dewi Artemis yang hebat tu. Bagitu lai deng antua pung patong yang jatu dari langit tu. 36 Seng ada satu orang lai yang bisa bilang kalo akang seng batul. Jadi, labe bae kamong samua tado. Jang paparipi par biking apapa yang sala. 37 Dua orang yang kamong su bawa kamari ni seng pancuri apapa dari tampa sombayang par katong pung dewi Artemis. Dong dua jua seng hojat antua. 38 Jadi, kalo Demetrius deng dia pung tukang-tukang perak deng tukang-tukang perak yang laeng mau biking parkara par tudu orang, labe bae dong pi lapor akang ka tampa sidang. Nanti hakim-hakim yang ada di situ bantu dong par urus akang. 39 La kalo ada apapa yang masi kurang pas di kamong pung hati, labe bae kamong pi biking abis akang deng hakim-hakim di tampa sidang. 40 Barang, kalo katong kaco macang bagini, nanti pemerinta Roma tudu katong yang biking kaco. Kalo sampe macang bagitu, katong bisa bilang apa? Barang, seng ada apapa yang katong bisa bilang par jadi alasang par kaco ni.” 41 Abis bilang bagitu, sekretaris kota suru dong samua pulang.