13
Wae ale manuna: onkoluma: pi
1 Koto natena: kone Yesuma: mo da mina:pa:lao mo hande ikali leke mone tea:na: pua wanda:hali pa:ta: pi walo pitiekeme. 2 Wanda:hali wopu ipiki pa:ta: a:pa mombelemeke handaata: Yesuma: mo wanda:hali ikali tea:na: haena: ipikita: palai kawaso pa:ta: pua pitiekeme. 3 Kutupa ipikana:ma: iki pa:ta: onkoluma: laa pimanu wopu waleekeme.
Dupa leekeme. Nate ma:nda:na: hali ma:nda:ma: wae alemanu tande loluekema: peekeme. 4 Kutupa ipikana:ma: tande lea:tiki pulu haena: mandane wae manuta: pota:na: lopa: lopa: pieke ekita: ba titima: a:pa talopu nemekeme. 5 Kutaata: mandane wae manuta: toopimanu manda taleeke kenke sikina: lopeekeme. Mo kenketa: aneke na wiekeeki yaalo mo wae sunuta: koto kone opeekepate ika: piki onina: toluma: wopu na puayeke ekina: 6 nate talo hata:ta: pou ta hapiekeme. 7 Kutaata: mandane wae manuta: tekeke hake ale polu pa:ta:manu lopeekeme. Kutupa tekeke hake alemanu opa:liaaso hata: hande wae alemanu opolo pieke ekita: tombuaeyekeme. 8 Kutu piekepate mandane wae ale manuta: epeeke kenkena: lopeeke handaa napeke epeke tupa: wiekeeki manuta: dupae. Mandaneeki 100 tupa: mandaneeki 60 tupa: mandaneeki 30 tupa: wiekeme. 9 Kutupa Yesuma: koto ipika: onkoluma: pi paeyaaso alota: Katake lomba:la: halima: wotu opina:e leekeme.
Onkoluma: pi manuma: leeke ekina: teke
10 Koto hoki naneta: mo *disaipolo haliwekima: Yesu pa:ta: a:pa lota: pitolo alota: Nakana:ma: do wanda:hali pa:ta: pi alo hata:ta: ekipeke onkoluma: pima: la halepe. 11 Yesuma: ika: pi hombo peaaso alota: Mo hepenina: Kilu Tombuao Hala: ekina: a:mbao ula: hone manuta: ikita: opua hone wilimipate mo wanda:halita: hone na wina:yeke onkoluma: pi alome. 12 Pa ekipeke. Ala:ta:manu amba: wia hala: somema:ta: ipika:eki lombei pina: loluekema: haka:ta: pao halia:ka:na: milieke. Pate ala:ta:manu wopu na wiki natehali someta: ipika: wia hala: alesiki kone ma:nda:ma: yoka: mea pelieke. 13 I̱ma: do onkoluma: pimanu laa iki pa:ta: pi alo ekina: teketa: do ekina:yeke alome. Ika: lekema:ta: handa:peke ya:la:pate na handelememe. Ikana:ma: opuluekema: katake wia pelimipate pa na opu make hone na wilimiki handaa alo alome. 14 Mo hande *potopede hali *Aisayama: wape pieke wapena: la: ula: pita: ame do wanda:halima: yaalememe. Koto yaaleme ekita: dupa
Do wanda:halima: opitolo opitolo halo pelemepate ika: hone pa:ta: na wilimikie.
Kutaa make handolo handolo halo pelemepate ika: honema:ta: na handilimikie.
15 Pa ekipeke. Ika: hone manuta: timba: lo make ika: katakemanu poko make ika: lekemanu handupu pelememe.
Koda:ma: alota: Kutu piki haumanu na pia:ka:na: yoluta: ika: lekema: epeke hando make ika: katakema: epeke opu make ika: honema: epeke hone wia hata: ikana:ma: I̱ pa:ta: la:ka:la epolo pimika:na: yoluta: kota: I̱ma: iki wamo pulu pua:me la:la:me leekeme.
16 Amba:ta: Aisayama: kutu piki pi leekepate ameta: I̱ma: iki pa:ta: dupa alome. Ikana:ma: ta:na:ma: homo hapa:peke. Pa ekipeke. Ika: lekema:ta: ala:ta: ala:ta: handa:pa:peke yo make ika: katakema: pi epeke opu pia:peke ya:la:me. 17 I̱ma: iki pa:ta: ota: pi alome. Amba: haemeke potopede haliweki wopuma: make mandane tikitiki piki haliweki wopuma: make ikana:ma: ame do handeleme haumanu handuluekema: hone wopu pieke taapo haemekepate na handemekeme. Koto haliwekima:ta: do opueleme pimanu make opuluekema: hone wopu pieke taapo haemekepate na opimikime.
Wae nokopa:la: onkoluma: pina: teke la haleekeeki
18 Yesuma: iki pa:ta: alota: Mo wae ale nokopa:la: onkoluma: pi alo ekina: teketa: hone wopu uemena:ma: ikana:ma: wopu opua:pa:peke. 19 Mo hande Koda:na: *Kilu Tombuao Hala: ekina: pi wala:la: ekina: pi opitelemepate hone wopu wia na mea mendieleme wanda:hali ikita: mo hande pota:na: lopeeke wae manuma: handelememe. Ika: puki pa:ta: nokopeeke pi manuta: Sadanima: a̱i̱ a:pa yoka: mea pula:me. 20 Kutupa mo waleme pi opuolo hata: ta:na:ma: homaa a̱i̱ mea miniki haleme wanda:hali ikita: mo hande toopi manda wieke kenkesiki pa:ta: lopeeke wae manuma: handelememe. 21 Mo opiteleme pita: ika: puki tukiki nane wopu na wina: alemeke handaa hosiki hao hao peaata: koto kone paelieke. Pa ekipeke. Mo Pi Seliapo wala:la: ekina: kiaasa: halima:ta: iki pa:ta: tanda o ka:nda:manu hala:leketa: kota: koto kone lopo halememe. 22 Kutupa mo hande tekeke hake pu polu pa:ta: lopeeke wae alemanu tupa:ta: mandane wanda:halima: pi epeke tupa: opua miniki halemepate do kenkena: haumanu pa:ta: hone tieke eleke eleke wopu witelemeeki pita: mani tieke wopu amu pulueke hone witelemeeki yaapoma: Koda:na: pi tombuatiki pina: lea:ka:na:ta: epeke kilikimanu na a:ilimikie. 23 Kutu pu halemepate mo waleme pi opuolo epeke mea miniki haleme wanda:hali ikita: mo epeke kenkena: lopeeke wae manuma: handelememe. Ika: kiliki a:elo peleme tupa:ta: dupa. Mandane wanda:hali ika: kilikita: 100manu tupa: mandane ekita: 60manu tupa: mandane ekita: 30manu a:eyeke tupa: halimikie leekeme.
Hoke waemanu tande leekeeki
24 Koto la paeyeketa: Yesuma: iki pa:ta: onkoluma: pi ma:nda:ta: dupa leekeme. Mo hepenina: Kilu Tombuao Hala: ekita: dupiki hone wia:pa:peke. Hali homekema: ipika: e pa:ta: epeke waemanu tande laa peekeme. 25 Kutupa peeke hoki naneta: timba ma:nda:na: mo wanda:hali u pelia pemeke naneta: ipika: a:nda: tunkuliki hali homeke a:pa mo hande epeke wae taapuna: hoke wae tande la: pamba peekeme. 26 Mo hande epeke wae alemanu opa napeke honke pankeeke pita:ma:ta: kota: mo hande hoke ambu apa:tao opekeeki manuta: peneme yeekeme. 27 Koto ekina: mo hande e teke halina: e pokaeyeke haliwekima: ipiki pa:ta: a:pa alota: Tekehalio. Naka: ena: epeke kiliki homeke tande lepate do hoke ambu manuta: ekipa a:pa hao pa:la:pe lemekeme.
28 Ipikana:ma: ika: pi hombo peaaso alota: Ya a:nda: tunkuliki hali ma:nda:ma: do hoke wae tande alo pia:me leekeme. Koto leeke ikana:ma: alota: Mo hoke ambu manuta: nikana:ma: talo baalo pomonope laa lota: pimiki handaa ipikana:ma: 29 ika: pi hombo peaaso alota: Dia:me. Mo hoke ambu talemeka:na:ta: mo epeke kilikimanu tonka:na: talo baama:na:ma: 30 mo napeke naa pilia: nate epena: yu wia hata: hokeeki epekeeki pa apa:tao opena:e. Koto nate opolo epea:ka:na:ta: I̱ma: mo napeke momba:la:la: haliweki pa:ta: mo hoke ambu amba:la talo tonka tonka pea tia pua panane yanka:pa:peke lolueke. Kutaata: mo epeke napekemanu talaata: ya amu pitolo da pa:ta: wia:pa:peke lolueke lea:me leekeme.
*Masidadi waena: onkoluma: pi
31 Yesuma:ta: iki pa:ta: onkoluma: pi ma:nda: la halolo hata: alota: Mo hepenina: Kilu Tombuao Hala: ekita: dupiki hone wia:pa:peke. Hali homekema: ipika: e pa:ta: mo ki̱mi̱le̱ma: handeke ale *masidadi kiliki nokopa peekeme. 32 Mo kilikita: ota: hodikale siki yeke kiliki yekepate ipika: opolo hata:ta: mandane wae manuna: opa:la: tombo lombei peao opaa ti tupa: halieke. Kutu pia:ka:na:ta: kota: bamanu a:pa ipika: paleke pa:ta:manu ika: dakemanu halimikie.
Palaowa pombei yaasa: yisitina: onkoluma: pi
33 Yesuma: iki pa:ta: onkoluma: pi ma:nda: paa la haleekeme dupa. Mo hepenina: Kilu Tombuao Hala: ekita: yisitima: handa:la:me. Wanda: homekema: mo yisitimanu mea sini tieke tumbiki palaowa tapu dakole pealieke. Kutu pilia: hoki naneta: koto palaowa paeyao pombei ya halieke leekeme.
Yesuma: waleeke ekita: onkoluma: pima: homeke waleekeeki
34 Yesuma: mo hande mombelemeke wanda:hali pa:ta: waleeke pi paeyaota: onkoluma:ma: homeke waleekeme. Ipikana:ma: pi homeke siki ma:nda: onkoluma: pima: na leke pa na la haleekeme. Dia:me. Pi paeyaota: ota: onkoluma: pima: homeke waleekeme. 35 Koto pieke ekita: amba: hande potopede halima: la: wieke pimanu yaena: yeke piekeme. Koto hande potopede halima: la: wieke pita: dupa
Wanda:hali pa:ta: pi loluekema:ta: onkoluma: manuma: homeke lolueke.
Do kenke wepia wieke ane kini pu mea a:pa ame do halome anema: a:mbao ula: pi manuta: iki pa:ta: I̱ma: peneme yao la halueke leekeme.
Hande hoke waena: onkoluma: pina: teke
36 Yesuma: koto mombelemeke wanda:hali mina:pa:lao da tukiki pa:ta: honda: pambolo haena: ipika: disaipolo haliwekima: ipiki pa:ta: a:pa alota: Mo hande ena: nokopeeke wae alena: onkoluma: pina: teke niki la kuelena:e laa lota: pimikime.
37 Yesuma: kota: pi hombo peaaso alota: Mo hande epeke wae alemanu tande leeke hali tupa:ta: mo *Wanda:halina: Eiyekee. 38 Kutupa mo e tupa:ta: do kenkee. Mo epeke waemanu tupa:ta: mo Koda:na: Kilu Tombuao Hala: pa:ta: haleme wanda:halie. Mo hande hoke ambumanu tupa:ta: mo hoke Sadanina: wanda:halie. 39 Kutupa mo hande hoke wae tande leeke a:nda: tunkuliki some tupa:ta: Sadanie. Mo napeke momba:lapeke nate tupa:ta: do kenke paelo pa:la:ekie. Kutupa napeke mombeleeke haliweki tupa:ta: mo hande enisolo haliwekie. 40 Pa mo hande hoke ambumanu yoka mea tonkao pua tina: momba:la yankolo pieke tupa:ta: kota: do kenke ya paelia: dina: make mandake hau kone pilieke.
41 Koto dina:ta: mo Wanda:halina: Eiyekema: ipika: enisolomanu tapaalieke. Ikana:ma: ipika: Kilu Tombuao Hala: ekina: tukiki pa:ta: hala: hoke hau pu haleme wanda:hali pita: mo hoke haumanu pu tiaasa: wanda:halimanu paeyao tonka:na: paeyao yokilimikie. 42 Kutaata: mo hoke wanda:hali paeyaota: mo enisolo manuma: tonuma: ti tieke to hala: alena: mea lopaalimikie. Koto pa:ta:ta: ika: kake lenkene laaso hata: e̱ wi lo halimikie. 43 Koto natena:ta: mo ika: Apa:na: Kilu Tombuao Hala: tukiki pa:ta: epeke hau peleme wanda:hali ikita: mo natena: pa̱a̱ tupa: pu halimikie. Hali epima: ipika: katake lombea:ka:na:ta: kota: do pi ota: opina:e.
Ti teke pita:la: onkoluma: pi
44 Mo hepenina: Kilu Tombuao Hala: ekita: do tupa:e. Hali homekema: ma:nda:na: e mopuna: pa peekepate kone amba: haliwekima: ti teke pimikieki handa: wiekeme. Kutupata: ipikana:ma: ta:na: tiekema: homolo hata: paa a:nka:la: pambaata: mo ti teke wieke e hamba:peke mani mandaneeki wopu muluekema: ipika: wia hayeke alemanu paeyao mandane wanda:halima: hambena: tapao mani meaata: koto kone mo ti teke piekeeki handeeke e hambuluekema: paa la:ka:la peekeme.
Sekete hapeke belekena: onkoluma: pi
45 Hepenina: Kilu Tombuao Hala: ekita: do tupa: make ya:la:me. Hali homekema: mo mani tieke mia:peke sekete hapeke beleke seliapo weita:la:me. 46 Kutupa ipikana:ma: nate homeke a:nda: koto beleke teke ota: ta:ta: pupapeke seliapo pikieki handa: wia:ka:na:ta: kota: koto beleke teke hambuluekema: ipika: wia hala: ala:ta: ala:ta: paeyao ma:nda:ma: hambena: tapaa tapaa pilieke.
Tenki nuna: onkoluma:
47 Hepenina: Kilu Tombuao Hala: ekita: do tupa: make ya:la:me. Mandane ta:peli mu haleme haliwekima: ika: tenki nu tieke mea ikali lekena: lopao ta:ta: ta:ta: piki ta:pelimanu paeyao wopu mondu haleme. 48 Kutupa mo tenki nu a:nda: tumbia:ka:na:ta: kota: ikali tea: nane yola: mea wia hata: hokeeki epekeeki telipa u halememe. Mo epekeeki manuta: ika: kawasomanu pa:ta: lopaota: hokeeki manuta: bao halememe. 49 Kutupa mo paelo pa:la: nate opolo epea:ka:na:ta: koto tupa: kone pilieke. Mo hande enisolo manuma: opolo a:paata: mo epeke wanda:hali taapu halimi hoke wanda:hali talopu mea momba:lao 50 mo ti tieke to hala: ale pa:ta: mea lopa:nialimikie. Koto pa:ta:ta: ika: kake lenkene laaso hata: e̱ wi lo halimikie.
Amba: epeke ale pita: panake epeke ale yaapo
51 Yesuma: iki lota: pitolo alota: Do alo pina: tekemanu iki hone wilimipe laa leekeeki ikana:ma: hombo peaaso alota: Aowe lemekeme. 52 Koto lemeke opitolo Yesuma: alota: Hali ma:nda: epi a:nda:ma:ta: mo amba: la: wieke *Lo Pimanu walo hala: hali hata:ta: pa mo hepenina: Kilu Tombuao Hala: ekina: hau paeyao miniki hala: hali make haya:ka:na:ta: kota: koto someta: mo da tiekena: tekehali tupa: hata: ipika: momba:la nu pindu hao u hala: da panda: pa:ta: pua amba: epeke alemanu make panake epeke alemanu make apa:tao mea a:pa peneme yaasa: somema: handilieke leekeme.
Na:sa:tete da wanda:halima: Yesu kiaemekeeki
53 Koto onkoluma: pimanu paeyao la paeyeketa: Yesuma: koto pa:ta: mina:pa:lao 54 ipika: teke da nane paa peekeme. Ipikana:ma: ika: pi hotu haemeke da pa:ta: pi waleekeeki opitolota: wanda:hali wopuma: penkili pimikime. Do somema: dupiki mana: pi manuta: hando pa:ta: opia:pe laa lota: pualu alu pitolo alota: Mo hande ipika: pieke na handeke hau manuna: teketa: ekipape laata: 55 Ipikita: mo hande da a:eta:la: halina: eiyeke kutupa ipika: inkikita: Meti dia:yeke yekea. Ipikita: mo hande Dia:mesi Diosepe Saimono Diudasi do hama̱la̱: hama̱la̱:na: hameke dia:yeke yekea. 56 Kutupa ipika: beliki tonu make niki ame̱le̱ mandakena: na halemeke yekea laata: Do somema: do ala: pi paeyaota: hando pa:ta: mea pa:la:pe laata: 57 ikana:ma: ipiki kiaemekeme. Kutu pimiki ekina: Yesuma: iki pa:ta: alota: *Potopede hali ma:nda:ta: da ma:nda: wanda:halina: leke popelekena:ta: biki wilia:pate pa ipika: teke da nane o ipika: wanda:halina: leke popelekena:ta: biki na wilieke leekeme. 58 Koto ekina: ikana:ma: ipiki pa:ta: hone wopu na tulaemeke handaa kota: ipikana:ma: make mo na handeke haumanu iki tukiki pa:ta: wopu na piekeme.