Amëëghyö agha Yëësu mu-nguku
(Mataayo 5:1–7:29)
Amangʼana agha obhongʼoore na inyaanyi
5
Mbe,
hano Yëësu yaarööshë igha rikomo irya abhantö rikomaini haangʼë nawe,
akariina ku-nguku,
akaikara.
Abheegha abhaaye bhakaghya ko-we,
2 akabhatëëbhya igha,
3 “Nyakara bhano bhaimanyirë igha mbaana obhohabhë na Waryobha,
ko bhoora bhayö,
na-bhantö bhano bharëngë mo-Bhokama ubhwa Waryobha.
4 Nyakara bhano bhakobhaabhayera bhoono igho,
ko bhoora Waryobha narebharusirya-ho ekesoma.
5 Nyakara abhaihöötu,
ko bhoora Waryobha narebhahaana ikyaro kyonswe igho.a
6 Nyakara bhano bhaana umweko bheena inyonta iya okokora bhono Waryobha akutuna,
ko bhoora Waryobha narebhaighötya.
7 Nyakara bhano bhakwabhera abhandë,
ko bhoora Waryobha,
narebhaabhera.
8 Nyakara bhano bhahanshirë Waryobha këmwëkëmwë,
b
ko bhoora mbaremomaaha.
9 Nyakara bhano bhakwighwerrania abhantö,
ko bhoora Waryobha narebhabherekera igha,
m-baana abhaaye.
10 Nyakara bhano bhakoteeswa ko okokora bhono Waryobha akutuna,
ko bhoora,
m-bantö abha mo-Bhokama ubhwa Waryobha.
11 “Nyakara hano abhantö bhaabhatoka,
bharabhateesa,
na okobhaghamba amangʼana amaghogho amaaru agha obhorongo ko okoghera iya öni.
12 Momanye igha ni-igho bhaateesanga abharööti abha kare.
Ku bhuyö mushomerwenga bhököngʼu,
ko bhoora Waryobha yaabhatoorra-ho ituho enene mu-ryobha iyö.”
Abheegha abha Yëësu n-kya ömöönyö na obhorabhu
13 Yëësu akaghëndërrya okobhatëëbhya igha,
“Bhëënyu n-kya ömöönyö ko-bhantö abha ko-kebhara kono.
Kasi hano ömöönyö ghoraabhorwe obhosambaaroku,
n-kë kekaatoorwa-mo ghosambaaroke?
Abhantö tebhaghoronge mö-këntö kyokyonswe igho hë.
Ku bhuyö ngoraatabhutwe kebhara iyö,
abhantö bhahetenga bharaghotashatasha.
14 “Bhëënyu n-kya obhorabhu ko-bhantö abha ko-kebhara kono.
Umughi ghono ghohaghaashirwë ku-nguku,
tighukwibhisa hë.
15 Kora abhantö tebhaköghöötya etara,
bhamare bhaghikundikiri na ribhaköri,
kasi nkoghetoora bharë ko-katangora,
okore ëmërëkëri abhantö bhonswe igho mu-nyumba.
16 Ni-igho ërë na bhëënyu bhonswe,
ni-igha obhorabhu ubhwënyu bhomaahekane mo-bhantö,
mokore amangʼana amaiya,
okore hano bharaamaahe amangʼana ghayö mokokora,
bhatööni Taata uwa mu-ryobha.
Amëëghyö agha Yëësu ko-maraghërryö agha Mosa
17 “Motakaakanya igha,
naasha ko-kebhara kono igha nduusi-ho amaraghërryö agha Mosa,
c handë amëëghyö agha abharööti.
Tenaasha igha ngaruusi-ho hë.
Kasi naasha,
okore nhekerani obhoheene ubhwako.
18 No-bhoheene nkobhatëëbhya igha,
ko-nkaagha eno ekebhara na mu-ryobha bhekeeho,
tekaaho akatabhë handë akangʼana kano karirwa-ho,
mo-maraghërryö agha Mosa.
Teghaaho amaraghërryö agha Mosa ghano gharirwa-ho hë,
okohekera hano gharehekerania ghaara Waryobha yaatunanga igha,
ghahekerane.
19 Mbe,
hano ömöntö wowonswe araamangararre amangʼana agha umughiro ghwoghwonswe ghoora akokanya igha ubhwera ubhwako m-boke,
na ukwëghya abhandë obhomangarru bhuyö,
Waryobha naraaghambe igha,
ömöntö uyö,
taana ubhwera mo-Bhokama ubhwa Waryobha hë.
Kasi hano ömöntö wowonswe,
araasooke imighiro gheno,
na ukwëghya abhandë bhaghesooke,
Waryobha naraaghambe igha,
ömöntö uyö,
naana ubhwera mo-Bhokama ubhwa Waryobha.
20 No-bhoheene nkobhatëëbhya igha,
hano obhoheene ubhwënyu bhotaakere ubhwa Abhafarisaayo na abhëëghya abha amaraghërryö agha Mosa,
temoobhe mo-Bhokama ubhwa Waryobha hë.
Amangʼana agha okorerra
21 “Mwaighwa umughiro ghono abhakörö abhëëtö bhaaghambirë kare haara igha,
‘Otakaita ömöntö.’
d Ömöntö wowonswe ono araaite ömöntö,
ni-igha ahirwe mo-bharasa abhotorrwe ikiina.e
22 Kasi bhoono öni nkobhatëëbhya ndë igha,
motakaarererra ömöntö wowonswe oora.
Hano moraarererre ömöntö wowonswe oora,
ni-igha mushibhibhwi mo-bharasa.
Na hano mwatoka ömöntö igha m-mushiimushiimu,
na okomoroka amariina amaghogho,
ni-igha mushibhibhwi mo-bharasa enene.
Na hano moraareghe ömöntö wowonswe igho,
na ökömötëëbhya igha,
Waryobha amwihiime,
hayö ni-igha motabhutwe mo-morro ghotakurima.
23 “Hano oraanyoore öghëëyë mwi-sengerro ukumwensa,
omare uhiite igha,
waasarrya murikyaho,
24 tigha hayö ikimwenso ikyaho ku-rimwensero,
oghende kö-möntö uyö wighwerrane nawe.
Ho bhoono omanye ukukyora ukumwensa.
25 “Hano ömöntö araaghambe igha omosarëëyi ku bhuyö aratuna akuhire mo-bharasa,
ighwerrana na ukwikererrania nawe bhöngö mökërëngë ko-nshera,
ataraakuhira mo-bharasa.
Hano otaakore igho,
naraakuhire ku-mwahokania.
Na umwahokania,
naraatëëbhi umusirikare akotoore mo-kebhohe.
26 No-bhoheene nkökötëëbhya igha,
tuurwe mo-kebhohe muyö hë,
okohekera hano oremara okohaka isiirë yonswe igho.”
Amangʼana agha obhosooraare
27 Ghwiki Yëësu akaghëndërrya ukwëghya igha,
“Mwaighwa umughiro ghono igha,
‘Otakaabha omosooraare.’f
28 Kasi öni ndabhatëëbhya igha,
umushaasha atakaighomba okotaara na omokari ono atarëngë mokaaye.
Hano araakore igho,
noraanyoore mo-maitegherro aghaaye,
amarrë okotaara nawe.
29 Hano iriiso iryaho irya bhoryo reraakokorerre okore ëbhëbhë,
resomore oretabhute iyö.
Nyakara obhorwe iriiso ko-kebhara kono,
okore ömöbhërë ughwaho ghwonswe igho,
ghotakaasha okotabhutwa mo-morro ghotakurima.
30 Hano okobhoko ukwaho ukwa bhoryo koraakokorerre okore ëbhëbhë,
kokenge okotabhute iyö.
Nyakara obhorwe okobhoko,
okore ömöbhërë ughwaho ghwonswe igho,
ghotakaasha kusikibhwa mo-morro ghotakurima.”
Amangʼana agha ëmböröri
31 Yëësu akaghëndërrya ököbhëëghya igha,
“Mwaighwa umughiro ghono igha,
‘Hano ömöntö wowonswe oora yabhorra mokaaye,
ni-igha amohaane ritashandighi irya ëmböröri.’g
32 Kasi bhoono öni ndabhatëëbhya igha,
ömöntö wowonswe ono araabhorre mokaaye,
etarëngë igha m-mosooraare,
nkunyoora örë amökörrë igha m-mosooraare.
Ghwiki ni-igha,
ömöntö wowonswe ono araatete omokari ono yaabhorrwa,
uyö wonswe no-bhosooraare akokora.”
Amangʼana agha ukutyana
33 Ghwiki Yëësu akaghëndërrya ököbhëëghya igha,
“Mwaighwa umughiro ughwöndë ukurwa ko-bhakörö abhëëtö igha,
‘Otakaatigha okokora ëkëntö keno utyanirë igha,
oreekekora.
Ni-igha ohekerani ekeraghanio keno waaraghania Omonene Waryobha igha,
oreekora.’h
34 Kasi öni ndabhatëëbhya igha,
motakaatyananga mu-ryobha,
ko bhoora mu-ryobha ho ikitumbë ikya ekekama ikya Waryobha kërë.
35 Motakaatyananga ekebhara,
ko bhoora ho ahasë hano Waryobha akotoora amaghörö aghaaye.
Handë ukutyana Yërusarëëmu,
ko bhoora nu-mughi omonene ughwa Waryobha Omokama Omonene.
36 Ghwiki ni-igha,
motakaatyananga emetwe ighyënyu,
ko bhoora temokotora ukusyörya urutuukya robhe ororabhu handë urumwamu.
37 Hano mwikërëëyi engʼana,
mughikërri këmwë.
Na hano mwangirë engʼana,
mughyanga këmwë.
Moghambenga obhoheene.
Aghandë ghonswe igho ghano ghakoheteera hayö,
nko-Ghosambwa ghakurwera.”
Amangʼana agha okokora ikisiiyomba
38 Yëësu akaghëndërrya ököbhëëghya igha,
“Mwaighwa umughiro ghono igha,
‘Hano ömöntö araanyahaare murikyaye iriiso,
ni-riiso araamohake.
Hano oraanyoore ni-riino,
ni-riino araamohake.’i
39 Kasi öni ndabhatëëbhya igha,
motakaakorra ömöntö bhoghogho ko bhoora igha yaabhakorra obhoghogho.
Ndabharëngërya igha,
hano ömöntö akötëmirë öröhë ko-mboto iya bhoryo,
musyörri na emboto iya bhömösi yonswe ateme.
40 Hano ömöntö araakushongere okore akuruusi ishaati iyaaho,
uwe moteghere kora ëkööti yonswe agheghe.j
41 Hano ömöntö araakusingʼirri omogheghere umurigho ughwaye ko-roghendo urwa ikiromiita ëmwë,
uwe kaghi nawe sikiromiita ibhërë.
42 Hano ömöntö omohabhë akosabhirë ëkëntö,
mohaane.
Hano ömöntö araashe igha omohaane isiirë,
otakaamwima.”
Amangʼana agha okohansha abhabhisa
43 Ghwiki Yëësu akabhëëghya igha,
“Mwaighwa umughiro ghono igha,
‘Ohanshe murikyaho,
k kasi oreghe umubhisa uwaaho.’
44 Kasi öni ndabhatëëbhya igha,
mohanshenga abhabhisa abhëënyu,
kora mosabherenga bhaara bhonswe igho,
bhakobhateesa.
45 Mbe,
hano moraakore igho,
neraamahekane igha,
m-maheene na-bhaana abha Waryobha Taata uwëëtö uwa mu-ryobha mörë.
Ko bhoora omobhasö ughwa Waryobha,
nkobharra ghörë abhantö abhaghogho,
na abhantö abha heene.
Na imbura iyaaye,
nkutwera ërë abhantö bhonswe igho,
mbakaabha abhaghogho handë abha heene.
46 Hano moraahanshe bhaara bhabhahanshirë abheene igho,
Waryobha tabhatuhe hë.
Ko bhoora kora abhaghööti abha righöötil nkohansha bharë bhaara bhabhahanshirë.
47 Ghwiki hano moraakëëringa bhahiiri abhëënyu abheene igho,
ne-ngʼana kë inshiiya eno oraanyoore mökörrë okokera abhandë?
Ko bhoora kora abhantö bhano bhatamanyirë Waryobha bhonswe,
nkökëërya bharë bharikyabho.
48 Mbe,
mobhe abharöngë kya Suwëënyu uwa mu-ryobha bhono arëngë uwa heene.”