Ŋúnugo ki sélidiʔɛ gè
32
1 Nyìʔɛnɛ, ma líiye cáan
dí mi de nyu,
dàala, te lúru gàa mi je juu gè.
2 Mi tɛnmɛnɛ ni de fúu bɛ̀
kàsaʔa tíɛlɛ,
mi nyasiɛnrɛ ti de tíri
bɛ̀ kámɛgɛ tíɛlɛ,
bɛ̀ kárifiɛn tíɛlɛ nyàʔa nɛ̄ gè,
bɛ̀ kàsaala tíɛlɛ yaliire nɛ̄ dè.
3 M'béri Yewe míʔɛ ŋú gè,
béri weli Kulocɛliɛ kpuɔmɔ
tìí bè !
Yewe wiī sínwɛ; Isirayɛli wire wi 'koli
4 Yewe, wiī kàdɛnigbaala,
wi yē weli nyúmɔ;
wi baara ti tìí yɛligɛ,
wi kakpiʔiligele
ke mìɛni 'sín.
Kulocɛliɛ wiī sìɛnwɛ,
kolimɔ fùn;
wire wi 'sín,
nɛ́ ní kányiʔɛfɔli wè.
5 Yeli bèle, wi nyaamɛ nɛ̄ bè,
yeli yē siɛncuʔɔlɔ wī,
bɛ̀ sí ki yē yeli ní wè
wi pìileʔ,
yeli kolimɔ pire kɛnmɛ nɛ̄.
Yeli yē kɛ̀nnɛ láà, nàa ni
'pii nɛ́ koli lè.
6 Bɛ̀ gī lé, yeli 'yɛli bèri tári wi
yiʔɛ mɛ́ gè ?
Yeli yē kàalafɔlilɔ, yeli sì
cìligeʔ !
Yewe wire bɛ̀ʔ lé yeli tuu wè,
ŋàa wi 'yeli faan nɛ̀
yige wè,
ŋàa wi 'yeli kpíʔile nɛ̀ yeli
sɔ́migɔ nɛ̀ yérige wè ?
Yewe nyɛ́nì kacɛ̀ngɛlɛ sáa kpíʔile Isirayɛliyé mɛ́ bèle
7 Sɔ̀ngi ma taa nɛ́ cɛnyɛ ní yè
nyàa yi 'tóri yè.
Ma yiʔɛlɛ wéli gèle,
nɛ́ kɛ̀ngɛlɛ ní gèle
gàli ke 'taʔala kìye nɛ̄ gèle.
Ma muɔ tuu yúgo wè, wi bé
muɔ tɛnmɛ ti nɛ̄,
muɔ nàgaliɛlɛ bèle, pe bé
ti juu muɔ mɛ́.
8 Kulocɛliɛ ŋáà wī Duniya wi Mìɛni Nyùgo nɛ̄ gè,
bà wi 'kɔrigɔ kɛn gè
kùlogolo mɛ́ gèle,
bà wi lewiile cɛrigɛ bèle
dàala nɛ̄ lè,
a wi 'siɛnfeliye yi mìɛni
láʔagɛlɛ tìɛ gèle,
nɛ̀ yɛli nɛ́ Isirayɛli pìile
niʔɛgɛnmɛ ní bèa.
9 Nɛ́ ki cɛ́n, Yewe liɛlɛ lè,
lire nī wi siɛnnɛ bèle;
Yakuba wī, wi kɔrigɔ gè.
10 Yewe nyɛ́nì wi nyaa baa
waama kùlo nī lè,
kire tiɛwaʔa nī gè, baa
nyàʔayɛrɛ ti 'nyɛni dè.
A wi 'wi màʔa nɛ̀ suʔu lɛ̀gɛlɛ
ke mìɛni nī, níɛ wi wéli,
wi 'puu nɛ wi ciʔige súuri bɛ̀
wi nyapisiɛn tíɛlɛ wè.
11 Bɛ̀ dìfira tíɛlɛ ŋàa wi cî wi
pìile ŋɔrigɔ bèle
nɛ̀ yige wi sìɛrɛ nī dè,
ŋàa wi cî wi fíkɛnyɛ sáʔala yè
níɛ̀ fini wè,
wi pìile naamɛ gè,
bɛ̀ Yewe míɛni wi fíkɛnyɛ sáʔala yè
nɛ wi pìile líi bèle wi fíkɛnnyuyɔ nɛ̄ yèb.
12 Yewe wire nigbe wī,
wi 'siɛnnɛ yiʔɛ kínigi gè,
kulocɛliɛ wáà sì puu nɛ́
wi níʔ.
 
13 Wi nyɛ́nì pe líɛ nɛ̀ tánʔa
nɛ́ pe ní kùlo ni
nyaguruyo nɛ̄ yè;
pe nyɛ́nì kùlo ni siiye
yafalidɛ káa dè.
Wi nyɛ́nì ki kpíʔile a pe
'sáluʔɔ mùgu gè
kàdɛniwiiye nī yèc.
Wi sùnmɔ kɛn bè pe mɛ́
bàa pi 'puu nɛ yigi
kàdɛnigbaala nī lè,
14 nɛ́ nɛ̀yirimɛ ní bè bàa
pi 'tanʔana bè, nɛ́
sìnbayirimɛ ní bè;
nɛ́ sìnbayɛlilɛ sùnmɔ ní bè,
nɛ́ Basan kùlo sìnbapɛnyɛ ní yè
nɛ́ síkapɛngɛlɛ ní gèle,
nɛ́ bíle yaliicɛ̀nrɛ ní dè.
Muɔ cɛ́nì ɛrɛzɛn luʔɔ gbuɔ
gè, diviɛn wuʔu gè !
Isirayɛliyé pe 'cíi Yewe nɛ̄ wè
15 Yesurunid wè, wire ŋáà wī
Isirayɛli wè,
bà wi 'kpúʔɔ wè,
a wi 'yiʔɛ le Yewe nī wèe;
wi 'kpúʔɔ nɛ̀ sùnmɔ le nɛ̀
lúbugo.
A wi 'cíi Kulocɛliɛ nɛ̄ wè,
ŋàa wi 'wi yige wè;
a wi 'kàduʔu wáa
kàdɛnigbaala mɛ́ lè
nàa ni 'wi suɔ lè.
16 Pe 'yejaʔa yɛ̀gɛ gè wi mɛ́,
nɛ́ ki cɛ́n pe nyɛ́nì
kulocɛlɛlɛ pálì sun.
Pe 'nàʔa cò wi nɛ̄, nɛ́ pe
kanabinʔɛnɛ ní gèle
gàli pe kpínʔini gèle.
17 Pe 'kò nɛ gbòdolilo sungu
bèle, bàli bīɛlɛ pe wè
Kulocɛliɛ wèʔ.
Peli tíimɛ sì yé kíni nɛ̀ pe
cɛ́nʔ,
kulocɛlɛlɛ bálì pe nyɛ́nì
péli nɛ̀ pɛn wī !
Pe tuuliɛyɛ tíimɛ yiì cé
pe wori lúʔu dèʔf.
18 Isirayɛli yo, muɔ 'fìʔɛ nɛ́
kàdɛnigbaala ní lè
nàa ni 'sìi kɛn wè muɔ
mɛ́ lè;
muɔ 'láʔa Kulocɛliɛ nɛ̄ wè
ŋàa wi 'muɔ sii liyɛ yáara
nī dè.
Yewe fungo ki 'yɛ̀ kpuʔɔ pe cíimɛ kɛnmɛ nɛ̄ bè
19 Yewe 'ki nyaa gè, a wi
fungo ki 'yɛ̀ kpuʔɔ,
ki yé wi biɛn gàa wi jaala
nɛ́ wi pórilo
pe yé kpíʔile gè.
20 A wi 'jo: «M'bé nìɛ làrigɛ
kire ga buu pe fǎga ní
ki cɛ́n mi yē bileʔ,
bà m'bé ki nyaa gàa ki bé
pe taa gè cɛnyɛ
nyáà yi báan yè.
Nɛ́ ki cɛ́n pe yē kɛ̀nnɛ láà nàa
ni kolimɔ kpínʔini bè,
pìile pálì bīɛlɛ bàli piyè
pìye puɔ mi nɛ̄ wèʔ.
21 Bɛ̀ pe 'mi yejaʔa yɛ̀gɛ gè nɛ́ gàa
ní ki wè Kulocɛliɛ wèʔ,
a pe 'mi fungo yɛ̀gɛ nɛ́ pe
fáalimɛ yasunro ní dè,
mi míɛni bé yejaʔa yɛ̀gɛ
pe mɛ́ nɛ́ kùlo
siɛnfelige káà ní,
gàa ní pe wè nɛ tɔ́ri gèʔg
kire kùlo siɛnnɛ bálì bīɛlɛ
ledobilo bèle.
22 ʔaan, mi funyɛrigɛ, ki bé cò kàsun !
Ki béri nyí fúɔ bè sa jíin
kusiʔi laamɛ nī bè,
bé dàala sórigo lè nɛ́
ni yafiinre ní dè,
ki bé cò bè nyaguruyo
kàkpuɔnnɔ sórigo bèle.
23 M'bé wuʔɔyɔ nìʔɛyɛ yige
bè taʔala pe nɛ̄,
m'bé mi ŋaaya yi mìɛni ŋɔ
bè yi kúɔ pe nɛ̄ !
24 Fungo ki bé pe fànʔa kúɔ gè,
nyumɔ nɛ́ káfaligɛ yaama
pi bé pe kpúu.
M'bé nyàʔayɛrɛ yige dè
pe kúrugu nɛ́
ti gànʔana ní gèle,
nɛ́ yafulolido ní dè suɔnrɔ
wori dè,
dàa dī tárigɛ nī gè.
25 Gunyɔ kàduʔu mɛ́ gè,
kapiɛngbuɔn ŋɔnɔ lire
ni bé pe pìile lìi bèle,
saaya laamɛ nī bè,
fíɛgbuɔrɔ ti bé puu
pe nɛ̄.
Kùu béri nàgapunminɔ
kpúu bèle,
nɛ́ sinborilo ní bèle,
nɛ́ pìfiɛnyɛ ní yè,
nɛ́ nàgaliɛlɛ ní bèle.»
Yewe 'Isirayɛli leguulo pe kúɔgɛnmɛ tìɛ bè
26 «Mi 'puu nɛ caa bè pe cùnʔɔ
cùnʔɔ,
siɛn fǎga ní sɔ̀ngi bè taa
nɛ́ pe níʔ.
27 Nɛ̀ sí ki yaʔa gàa mi 'puu nɛ
fìʔɛ́ gè, kire gī:
pe leguulo pe béri pìye
nyíɛnɛ mi nɛ̄.
Pe leguulo piyě cî gbɛ̀ ki cɛ́nʔ;
pe cî jo:
‹Je weli ŋɔri tire ní weli 'pe jáa !›
Pe sî ki juu bé jo: ‹Yewe
wire bɛ̀ʔ
wi nyɛ́nì ki kpíʔileʔ !› »
 
28 Nɛ̀ ki yaʔa pe leguulo
piyē kùlogolo kálì
gàli kiyè cìlige wèʔ;
kiyè kaala cɛ́nʔ.
29 A ki yē pe yē cìlige wè
nɛ nyaʔa wè,
pe cî ki sɔ́migɔ cɛ́n gàa gī
peli kúɔmɔ bè.
30 Mɛni ki bé gbɛ̀ kpíʔile
dí siɛn nigbe
sí gbɛ̀ taʔa siɛnnɛ
sirakogunɔ (1 000) nɛ̄,
kire ga laa siɛnnɛ siin
bé gbɛ̀ jáa bè siɛnnɛ
siramuʔɔyɔ siin sirakiɛ
(10 000) cìra wè ?
Kire 'kpíʔile nɛ́ ki cɛ́n,
pe kàdɛnigbaala
náà ni 'pe wéli lè,
lire ni 'pe pári;
nɛ́ ki cɛ́n Yewe cé
wi siɛnnɛ kɛn bèle
pàli piyeyɛ mɛ́ wī.
31 Weli leguulo kàdɛnigbaala lè,
ni wè bɛ̀ʔ weli
kàdɛnigbaala tíɛlɛ lèʔ.
Peli tíimɛ pe 'yɛli bè ki cɛ́n !
32 Nɛ̀ ki yaʔa peli ɛrɛzɛn fétire dè,
ti nyɛ́nì kɔ́n Sodɔmi kàʔa
mɛ́ wī,
nɛ́ míɛni ti kɔ́n Gomɔri
siiye nī yèh.
Ti ɛrɛzɛn sɛnrɛ tiī
nɛ́ sùɔnmɔ ní,
ti kàtoyo yiī sìsoriyo.
33 Ti diviɛn wiī wɔ̀burɔ suɔnrɔ,
sékanʔarigɛ suɔnrɔ
dàa ti 'siɛnnɛ kpúu dè.
 
34 A Yewe 'jo: «Gàa mi nɛ caa
bè kpíʔile gè o,
ki wè gbòborigo
nɛ̀ yaʔa nɛ̀ kúɔ lé,
mi tɛ́ngɛdiɛyɛ nī yè ?
35 Mi mɛ́ ki yē bè mi fuʔɔ tɔ́n gè
pe mɛ́,
bè ki sàri pe mɛ́ gàa
pe 'kpíʔile gè,
lɛ̀lɛ líì nī pe tɔliyɔ
yi pɛ́nì kúrugo yè.
Nɛ̀ ki yaʔa pe fuunmɔ cɛngɛ
kiī nɛ nɔ̀gí,
kàyuʔu gáà mi je juu gè,
kiī nɛ ŋàʔana nɛ báani
 
36 Nɛ́ ki cɛ́n Yewe bé wi siɛnnɛ
pe tánʔa juu,
bé sí nyinimɛ taa pe nɛ̄,
wi baakuɔlɔ bèlej,
a wi kɛ́nì ki nyaa pe ŋɔri
ti 'kúɔ dè,
siɛn sì ní wè bile cíginiʔ,
sùkulowo nɛ́ wɔ́ruwɔʔ.
37 Yewe bé sí ki juu bé jo:
«Sé pe káfinɛrɛ
kulocɛlɛlɛ pe yē ?
Sé pe kàdɛnigbaala ni yē,
nàa láara
pe yé sɛ́nì làri lè ?
38 Sé pe yasunyɔ yi yē, pe
‹kulocɛlɛlɛ› bálì
pe 'puu nɛ pe yakɔnrɔ
ti sùnmɔ káa bè,
níɛ diviɛn gbun wè
ŋàa pe 'puu nɛ ŋu
yi nɛ̄ yè ?
Yi- yɛ̀, yiri báan yi pa
ye sáʔa kìɛ !
Yi- puu ye làridiʔɛ
píra ŋáà nī wè !»
 
39 Yewe 'jo: «Yeri wéli
píra ŋàa nī wè:
Mi wī, ʔaan,
mi sí wī Kulocɛliɛ.
Kulocɛliɛ wáà ni wè baa
nɛ̀ fàri mi nɛ̄ʔ !
Mi nɛ kpúu níɛ sìi kanʔa wè,
mi nɛ siɛn kpúɔn nɛ̀ luɔ,
níɛ wi puʔɔ.
Siɛn sǐ gbɛ̀ siɛn píle zuɔ
mi kɔli nī gèʔ.
40 ʔaan, mi 'mi kɔli yɛ̀gɛ gè nyìʔɛnɛ
nī lè nɛ̀ kàli nɛ́ jo:
‹Kányiʔɛ nɛ̄, bɛ̀ mi yē sìi nɛ̄
lɛ̀lɛ ó lɛ̀lɛ wè,
41 a mi 'mi ŋɔsii juɔ wè,
ŋàa wi nyíʔɛnɛ wè,
a mi kɔli ki 'kàyuʔujuu
yakpunʔɔ cò gè,
m'bé mi fuʔɔ tɔ́n gè
mi leguulo mɛ́ bèle;
m'bé ki sàri pe mɛ́
bàli pe 'mi biɛn bèle.
42 Mi ŋaaya yi bé mi leguulo
sìsiɛn gbuɔ gè bè tín,
mi ŋɔsii wi bé pe céri
káa dè kaara.
M'bé siɛnnɛ sìsiɛn wo gè,
bàli m'bé kpúu bèle,
nɛ́ bàli m'bé cò bèle,
nɛ́ mi leguulo pe kàfɔlilɔ
ní bèle.› »
Ŋúnugo ki kúɔdiʔɛ n'gɛ
43 Kùlogolo siɛnnɛ, yeri
fundaanra kpínʔini nɛ́
Yewe siɛnnɛ ní bèlek,
nɛ́ ki cɛ́n wi bé wi baakuɔlɔ
sìsiɛn fuʔɔ tɔ́n gè.
Wi bé ní koli wi fuʔɔ tɔ́n gè
wi leguulo mɛ́ bèle.
Bɛ̀ ki bé kpíʔile wi bé
kapiʔile láʔa gèle
wi siɛnnɛ dàala nɛ̄ lè.
 
44 Bɛ̀ ki 'kpíʔile a Misa pɛ́nì ŋúnugo gáà ki siɛnrɛ ti mìɛni juu Isirayɛli siɛnnɛ mɛ́ bèle, wire nɛ́ Yesuwel ní wè, Nuni jaa wè.
Pe 'yɛli bè siɛnrɛ dáà cò dè kpuʔɔ
45 Misa 'siɛnrɛ dáà ti mìɛni juu nɛ̀ kúɔ dè, Isirayɛli siɛnnɛ mɛ́ bèle, 46 a wi 'pe yɛ: «Ye- siɛnrɛ dáà ti mìɛni cò kpuʔɔ yeli funyɔ nī yè dàa mi 'juu nɛ̀ yeli sɔ̀mi pàngɛ gè. Ye míɛni, ye- ti juu ye gbɛ̀ngɛ yeli pìile mɛ́ bèle peri ti kpínʔini, Fànʔa Kajuʔulo siɛnrɛ dáà ti mìɛni dè. 47 Nɛ́ ki cɛ́n, siɛnrɛ táà bɛ̀ʔ dàa nī tɔ̀ni wè yē wèʔ. Siɛnrɛ dáà tire dī yeli sìi wè; tire ti bé yeli sìi tɔnigɔ wè dàala nɛ̄ lè, a yeli kɛ́nì Zurudɛn cáʔa jeli gè bè kùlo líɛ lè.»
Kulocɛliɛ 'jo Misa kùu lɛ̀lɛ ni 'nɔ̀
48 Kire cɛnnugo gè, a Yewe 'juu nɛ́ Misa ní, nɛ́ wi yɛm: 49 «Sa tánʔa Nɛbo nyagurugon nɛ̄ gè, gàa gī baa Abarimi nyaguruyo nī yè. Kiī baa Mowabi kùlo nī lè, Zeriko kàʔa táanni gè. Ma Kanaa kùlo wéli lè baa, nàa m'bé kɛn kɔrigɔ gè Isirayɛli siɛnnɛ mɛ́ bèle. 50 Nyagurugo gàa nɛ̄ muɔ 'tánʔa gè, baa muɔ bé kùu kire nyagurugo nɛ̄ gè bè kɛ́ muɔ tobilo kúrugu bèle, bɛ̀ muɔ luɔ Arawɔn tíɛlɛ wè, ŋàa wi 'kùu Wori nyagurugo nɛ̄ gè a wi 'kɛ́ wi tobilo kúrugu bèleo.
51 «Nɛ́ ki cɛ́n, yeli cé koli m'mɛ́ Isirayɛli siɛnnɛ nyaamɛ nɛ̄ bè, baa Mɛriba Kadesi luɔyɔ tiʔɛ nī gè, baa Zɛnɛ waama kùlo nī lè, bà yeli sì cé mi tiɛlɛfun kɛnmɛ kpúʔɔ bèʔ, Isirayɛli siɛnnɛ yiʔɛ mɛ́ gèp. 52 Muɔ bé kùlo wéli lè liilige muɔ yiʔɛ mɛ́ gè, nɛ̀ ki yaʔa muɔ sǐ jíin baa kùlo náà nī lèʔ, nàa mi nɛ kanʔa Isirayɛli siɛnnɛ mɛ́ bèle.»