Balaami wi 'kele nyaa nɛ̀ ke juu
(22.1–24.25)
Balaki 'jo Balaami wi- dɛ́ngɛ taʔa Isirayɛliyé nɛ̄ bèle
22
1 A Isirayɛli siɛnnɛ pe 'yɛ̀ nɛ̀ kɛ́ nɛ̀ sɛ́nì bùguro kpúɔn dè Mowabi waama kùlo kpàanjali nɛ̄ wè, cɛngɛnyɛnifoligɔli mɛ́ gè Zurudɛn cáʔa táanni gè, Zeriko kàʔa yiʔɛ mɛ́ gèa.2 Balaki wè, Zipori jaa wè, a wire 'ki nyaa Isirayɛli siɛnnɛ pe yé fànʔa taa Amɔriyé nɛ̄ bèle. 3 A Mowabi siɛnnɛ pe 'fíɛ kpuʔɔ Isirayɛli siɛnnɛ nɛ̄ bèle bɛ̀ pe 'puu nìʔɛnɛ bèle. A pe 'fali nɛ fún pe yiʔɛ mɛ́ gè.
4 A pe 'fali nɛ̀ sɛ́nì juu nɛ́ Madiyan kùlo siɛnliɛlɛb ní bèle nɛ́ jo: «Siɛnniʔɛmɛ báà pi bé yɛrɛ dáà ti mìɛni káa wī weli tɛ́nimɛ pi mìɛni nī, majo bɛ̀ nùɔ cî nyàʔa káa kɛnmɛ bíì nɛ̄ wè !»
Balaki wè, Zipori jaa wè, wire ŋáà wi 'puu Mowabi kùlofɔli wè kire lɛ̀lɛ nī lè, 5 a wi 'tundunminɔ tórigo Balaamic mɛ́, Beyɔri jaa wè, wire ŋáà wi 'puu Petɔri kàʔad nī gè, kire gáà ki 'puu Ɛfirati cáʔa táanni gè, baa wire tíimɛ yé kɔ́n wè.
A wi 'jo pe- sa Balaami yeri wè wi- pɛn náʔa, pe- wi yɛ: «Ki n'gɛ, siɛnniʔɛmɛ páà nyɛ́nì yiri Ezipiti kùlo nī lè. Bɛ̀ pe 'niʔɛ nɛ̀ cáanri bèle, a pe 'dàala tɔ́n lè, nɛ́ pɛ́nì tɛ́ni mi táanni. 6 Te báan, mi nɛ muɔ fiɛn wī, ma pa dɛ́ngɛ taʔa wè siɛnnɛ bálì nɛ̄ bèle, nɛ́ ki cɛ́n pe ŋɔri ti nyɛ́nì niʔɛ mi ŋɔri nɛ̄ dè. A muɔ 'kire kpíʔile gè, dùʔɔ m'bé jáa bè tún nɛ́ siɛnnɛ bálì ní bèle bè pe cìra yige kùlo nī lè. Nɛ́ ki cɛ́n mi nyɛ́nì ki cɛ́n, a muɔ 'diba kpíʔile wè siɛn ŋíì mɛ́, wi nɛ̂ cò; a muɔ sí dɛ́ngɛ taʔa wè, wi míɛni nɛ̂ ki siɛn cò wè.»
7 Mowabi nàgaliɛlɛ nɛ́ Madiyan nàgaliɛlɛ ní bèle, a Balaki 'pe tun nɛ́ kanyaawa kpuʔɔrɔ ní dè. A pe sɛ́nì Balaki tunduro juu dè Balaami mɛ́ wè.
8 A Balaami sí jo: «Ye- súɔn náʔa gè pìlige gáà nī gè. Mbànʔa sínbinimɛ táanni bè, m'bé siɛnnugoro kɛn dè yeli mɛ́ nɛ̀ yɛli nɛ́ gàa ní Yewe bé juu gè.»
A Mowabi kùlo kàfɔlilɔ pe 'súɔn baa nɛ́ Balaami ní.
9 A Kulocɛliɛ pɛ́nì Balaami yúgo nɛ́ jo: «Báli bīɛlɛ bàli bèle nɛ́ muɔ ní wè ?»
10 A Balaami sí siɛnnugoro kɛn dè Kulocɛliɛ mɛ́ nɛ́ jo: «Mowabi kùlofɔli Balaki wè, Zipori jaa wè, wire wi 'siɛnnɛ bálì tun bèle náʔa m'mɛ́, nɛ́ jo: 11 ‹Ki n'gɛ, siɛnniʔɛmɛ nyɛ́nì yiri Ezipiti kùlo nī lè, bàli pe 'dàala ni mìɛni tɔ́n lè. Te báan, ma pa pe dɛ́ngɛ mi kɛn, kire ga buu m'bé jáa bè tún nɛ́ pe ní, bé pe cìra.› »
12 A Kulocɛliɛ sí ki juu Balaami mɛ́ nɛ́ jo: «Fǎga kɛ́ baa nɛ́ pe níʔ ! Muɔ míɛni sì yɛli bè dɛ́ngɛ taʔa wè siɛnnɛ bálì nɛ̄ bèleʔ, nɛ́ ki cɛ́n mi diba yē pe nɛ̄.»
13 Bà Balaami 'yɛ̀ sínbinimɛ táanni bè, a wi 'ki juu Balaki tundungbolilo bálì mɛ́ bèle nɛ́ jo: «Ye- koli yeri waa yeli kùlo mɛ́ lè, nɛ́ ki cɛ́n Yewe sì yéri ki nɛ̄ mi de waa nɛ́ yeli níʔ.»
14 A Mowabi kàfɔlilɔ pe 'yɛ̀ nɛ̀ kɛ́ nɛ̀ sɛ́nì ki juu Balaki mɛ́ nɛ́ jo: «Balaami nyɛ́nì cíi nɛ́ jo wiǐ pɛn nɛ́ weli níʔ.»
15 Kire nɛ́ ki mìɛni a Balaki ń'nɛ̀ koli nɛ̀ tundunminɔ pálì nyíɛnɛ nɛ̀ kɔ̀n, kàfɔlilɔ bálì peli yé niʔɛ nɛ̀ tóri pélile nɛ̄ bèle, nɛ́ míɛni pe 'puu nɛ tɔ́ri nɛ́ peli ní nɛ̀ tóri bìli nɛ̄ bèle.
16 A tundunminɔ pe sɛ́nì nɔ̀ Balaami tiʔɛ nɛ̄ gè, a pe 'ki juu wi mɛ́ nɛ́ jo: «Ti n'dɛ dàa Balaki juu dè, Zipori jaa wè: ‹Mi nɛ muɔ fiɛn wī, fǎga ki yaʔa yakaa muɔ yérige bè pɛn mi tiʔɛ nī gèʔ. 17 Nɛ́ ki cɛ́n m'bé pa kpuʔɔrɔ kɛn muɔ mɛ́ nìʔɛrɛ, bé míɛni ki kpíʔile gàa ki mìɛni muɔ bé juu m'mɛ́ gè. Te báan sî, ma pa pe dɛ́ngɛ mi kɛn.› »
18 Kire nɛ́ ki mìɛni a Balaami 'ki juu Balaki mɛ́ nɛ́ jo: «A ki cɛ́nì nyaa Balaki wi 'wi kùlofɔli saʔa ki mìɛni nyì nɛ́ tiɛ nɛ́ wali ní nɛ̀ kɛn m'mɛ́ wè, miǐ gbɛ̀ jáa bè Yewe mi Kulocɛliɛ siɛnrɛ cíi dèʔ, dàa wi bé juu m'mɛ́ dèʔ, bè kaciɛlɛ kpíʔile kire ga laa bè kakpuʔɔ kpíʔileʔ. 19 Bɛ̀ sí ki yē gè, ye- súɔn náʔa cígini pàngɛ pìlige nī gè, bà m'bé ki wéli a ki yē yakaa yē Yewe mɛ́ bè juu m'mɛ́ cígini gè.»
20 Pìlige nī gè, a Kulocɛliɛ pɛ́nì juu Balaami ní nɛ́ jo: «A ki sí nyaa siɛnnɛ bálì pe 'pɛn bè pa muɔ kɔ́ri bèle o, ma yɛ̀ mari waa nɛ́ pe ní kìɛ ! Gàa sí gī baa gè, muɔ bé sa ki kpíʔile wī gàa yákuɔ m'bé juu muɔ mɛ́ gèe.»
Sèfɛnnɛ ni 'juu
21 Bà kpìɛnmɛ pi 'tuu bè, a Balaami 'yɛ̀ nɛ̀ suɔnkolo puɔ lè wi sèfɛnjuɔ nɛ̄ wè, nɛ́ kɛ́ nɛ́ Mowabi kàfɔlilɔ ní bèle.
22 A Kulocɛliɛ fungo ki 'yɛ̀ kpuʔɔ Balaami kúrugu bɛ̀ wi 'puu nɛ waa wè. A Yewe nyìʔɛnɛ tundunwɔ wi pɛ́nì yéri koligo nɛ̄ gè nɛ̀ ki tɔ́n. Balaami wire sí puu tɛ́niwɛ wi sèfɛnjuɔ nɛ̄ wè nɛ waa koligo nɛ̄ gè, nɛ́ wi baakuɔlɔ siin ní bèle. 23 A sèfɛnjuɔ wi 'Yewe tundunwɔ nyaa wè yériwe koligo nī gè nɛ́ wi kapiɛngbuɔn ŋɔsii ní wè kɔli nī gè. A ni 'wàli nɛ̀ jíin siiye nī yè. A Balaami 'ni kpúɔn bè koli ni nyɔ́gɔ koligo nī gè.
24 A Yewe tundunwɔ wi sɛ́nì yéri koligo tiʔɛ káà nī gàa ki 'puu còrigo gè. Ki 'puu nɛ sùurí ɛrɛzɛn siiye siin nī yè, á pe 'ki sùlu kàliige mɛ́ gè nɛ́ kàmɛgɛ mɛ́ gè. 25 Bà sèfɛnjuɔ wi 'Yewe tundunwɔ nyaa wè, a ni sɛ́nì télige gungo nɛ̄ gè nɛ̀ Balaami tɔligɔ seri gè nɛ̀ tɛ́rigɛ baa. A Balaami 'koli nɛ̀ tuu sèfɛnnɛ nɛ̄ lè nɛ ni kpúɔn.
26 A Yewe tundunwɔ wi ń'nɛ̀ koli nɛ̀ láʔa nɛ̀ sɛ́nì yéri yiʔɛ mɛ́ gè, tiʔɛ káà nī baa piyè cî gbɛ̀ fínʔɛ bè tóri wèʔ, kàliige mɛ́ gè nɛ́ kàmɛgɛ mɛ́ gè. 27 Bà sèfɛnjuɔ wi ń'nɛ̀ Yewe nyìʔɛnɛ tundunwɔ nyaa wè, a wi 'tìgi nɛ̀ sínɛ nɛ́ Balaami ní wè. A Balaami fungo ki 'yɛ̀ kpuʔɔ, a wi 'koli nɛ̀ tuu sèfɛnnɛ nɛ̄ lè nɛ ní kpúɔn nɛ́ kàgbiile ní lè.
28 A Yewe wi 'sèfɛnjuɔ wi nyuɔ múgu gè, a ni 'juu nɛ́ Balaami ní wè nɛ́ jo: «Gáa mi 'kpíʔile muɔ nɛ̄, a muɔ 'mi kpúɔn nɛ̀ taa tɔliyɔ taanri yè ?»
29 A Balaami sí ki juu sèfɛnjuɔ mɛ́ wè nɛ́ jo: «Je muɔ nɛ mìɛ nyíɛnɛ mi nɛ̄ wī ! A ki yē kapiɛngbuɔn ŋɔsii 'puu mi kɔli nī gè, bìinɛ mi cé muɔ kpúu nɛ̀ kúɔ !»
30 A sèfɛnjuɔ wi 'ki juu Balaami mɛ́ nɛ́ jo: «Mi bɛ̀ʔ lé, muɔ sèfɛnjuɔ wè ? Muɔ wè nɛ tɛ̀ní mi nɛ̄ lé lɛ̀gɛlɛ ke mìɛni nīʔ ? Mi fìɛ dàli lé nɛ̀ gàa ki káà kpíʔile muɔ nɛ̄ lé ?»
A Balaami 'jo: «ʔmʔm.»
31 A Yewe 'fali nɛ̀ Balaami nyapigele múgu gèle, a wi 'Yewe tundunwɔ nyaa wè yériwe koligo nɛ̄ gè, nɛ́ wi kapiɛngbuɔn ŋɔsii ní wè kɔli nī gè. A Balaami 'fali nɛ̀ tuu nɛ̀ yiʔɛ cúbulo gè dàala nɛ̄ lè.
32 A Yewe tundunwɔ wi 'ki juu wi mɛ́ nɛ́ jo: «Gáa nɛ̄ muɔ 'muɔ sèfɛnjuɔ kpúɔn wè nɛ̀ taa tɔliyɔ taanri yè ? Muɔ 'ki nyaa kìɛ, mi 'tìgi nɛ̀ pɛ́nì koligo tɔ́n gè muɔ mɛ́ wī. Nɛ̀ ki yaʔa muɔ 'tánʔana náà líɛ lè muɔ nyùgo kúruguf wī. 33 Sèfɛnjuɔ wi 'mi nyaa wè, a ni 'wàli nɛ̀ taa tɔliyɔ taanri. A niì cé wàli mmɛ gèʔ, mi cî muɔ kpúu wī, lire lè mi cî ni yaʔa wiile.»
34 A Balaami 'ki juu Yewe tundunwɔ mɛ́ wè nɛ́ jo: «Mi nyɛ́nì kapiile kpíʔile. Miì yé ki cɛ́n muɔ wī bile yériwe náʔa mi yiʔɛ mɛ́ gè koligo nī gèʔ. Píra ŋáà nī wè, a ki yē tánʔana náà ni sì muɔ dɛ́ni lèʔ, m'bé koli wī.»
35 A Yewe tundunwɔ wi sí wi yɛ: «Te waa nɛ́ siɛnnɛ bálì ní bèle. Gìi gī baa gè, siɛnrɛ dáà m'bé juu muɔ mɛ́ dè, tire yákuɔ muɔ bé sari nyu.»
A Balaami sí kɛ́ nɛ́ Balaki tundunminɔ ní bèle.
Balaki sɛ́nì Balaami kpàli wè
36 Bà Balaki 'ki lúʔu Balaami nɛ báan baa wè, a wi 'yiri nɛ̀ kɛ́ bè sa wi kpàli, fúɔ nɛ̀ sɛ́nì nɔ̀ Mowabi kàʔa káà nɛ̄ gàa ki 'puu Mowabi kùlo láʔala nɛ̄ lè, láʔala náà ni 'puu Arinɔni lakoligo nɛ̄ gè.
37 A Balaki 'ki juu Balaami mɛ́ wè nɛ́ jo: «Mi sì siɛnnɛ tun lé tɔliyɔ sáaʔ pe- sa muɔ yeri ma pɛn náʔa lé ? Gáa sí nɛ̄ muɔ sì fɔ̀li nɛ̀ pɛn fáari mi tiʔɛ nī gèʔ ? Muɔ 'puu nɛ ki sɔ̀ngí lé nɛ̀ jo miǐ gbɛ̀ jáa bè kpuʔɔrɔ taa bè kɛn muɔ mɛ́ wī léʔ ?»
38 A Balaami sí ki juu Balaki mɛ́ wè nɛ́ jo: «Kányiʔɛ gī, mi tɔ̀ni nɛ̀ pɛn muɔ mɛ́ píra ŋáà nī wè. Gìi sí gī baa gè, ma ki cɛ́n miǐ gbɛ̀ri nyu mi nyùgo kúrugu díɛʔ ! A Kulocɛliɛ 'siɛnrɛ díì nyɔ́gɔ mi nyuɔ nī gè, tire mi 'yɛli bè juu.»
39 A wi 'kɛ́ nɛ́ Balaki ní wè, a pe sɛ́nì nɔ̀ Kirija Uzoti kàʔa nɛ̄ gè. 40 A Balaki 'nìɛyɛ nɛ́ sìnbaara kpúu nɛ̀ sun, nɛ́ kaara táà tórigo Balaami mɛ́ wè nɛ́ kàfɔlilɔ ní bèle bàli pe 'puu nɛ́ wi ní wè.
41 Ki kpìɛnduu sínbinimɛ táanni bè, a Balaki 'pɛn nɛ̀ pɛ́nì Balaami kɔ́ri wè nɛ̀ kɛ́ nɛ́ wi ní, nɛ̀ sɛ́nì tánʔa Baalig yasunyɔ tiɛkpaʔaliyɛ nɛ̄ yè. Baa pe yé puu nɛ Isirayɛliyé bùguro tiɛyɛ láʔagɛlɛ nyaʔa gèle.