Ḅaruwa ya Paulo kwa tsanganiko ḍya
WAFILIPI
Ndwahiyo
Hi hii ḅaruwa yoregwa ni Paulo kwa tsanganiko ḍya Wafilipi aḍiḍabvisiyeḍyo ḍyimbo ḍya Makedonia. Paulo kora hi hii ḅaruwa epfokuwa kifungoni Rumi, chima cha myaka ya 60-62 ḅaad̯a ya kudza kwa Yesu. Mudzi wa Filipi wiwa na ḍanda ya moongo ya Makedonia. Ndiwo mudzi wa d̯ura wa gaga ḍya Ulaya, wa Paulo endeyeo akisumwiiya haya Maagu Mema ḅaad̯a ya kuona nzozi epfokuwa mudzi wa Tiroa (Mah. 16:6-40). Tsanganiko ḍya Wafilipi ḍiimutsaka Paulo muno hat̯a ndiḍyo ḍiḍyo heket̯u ḍiḍyomumpa ugijo epfoakinuka Makedonia na hat̯a epfongizwa gerenzani (2 Wakor. 11:8-9; Wafilipi 1:5, 7).
Saḅaḅu ya Paulo ya kwora hi hii ḅaruwa, ni kuyavya ḍuḍa kwa Wakirist̯o wa Filipi kwa nt̯unu wamumpiyezo Epafurodito amupfiikiye, ngera eyokuwa na t̯uri muno. Ndookomu Paulo kahwaa hi hii namfasi kuwangiza mojo Wafilipi na kuwapfa maghaghisa garagara pfamodza na kuwamba wat̯aḅe hu mufaano wa Kirist̯o (2:5-11).
Na kawii Paulo kawakanya dzuu ya mayongweezo ya nsuwe yeyoyakiyongweezwa ni wantu wangine wadzingiziyeo humuḍe tsanganikoni dza Wakirist̯o na hali huku wekiuḅa iiḍe Sharia ya Musa. Hawa hawa wantu wekiyongweeza kwamba muntu ni had̯i ahinywe nguzi tswee, ndipfo kawa mudheru ḍugha. Ela Paulo kawamba mambo ya kuuḅa Sharia za kimwii ntaya maana. Kayavya mufaano wakwe jeje mwenye kwamba sasa nkakwakuishini kwa kuuḅa Sharia kawii, ela kakuishini kwa kuuserefat̯a hu udheru wa Kirist̯o (3:7-14). Kamba echokutsakani t̯u, ni kwamba agije kumumanya Kirist̯o zaid̯i na zaid̯i na ka t̯ayari kukunta d̯ina dzae (3:10).
Hi hii ḅaruwa ihanigwa “ḅaruwa ya tsekea,” koro Paulo kaḍihadza hiḍi hiḍi dzambo mweedha kwa mweedha. Kayanga kwamba musinji wa tsekea ya ḍugha ni kumuhikiza Kirist̯o. Paulo kanena ushuhuḍa uyawiyeo mojoni mwakwe jeje mwenye epfokwamba, “Koro ami kivyangu, ninkiishi nagija kumukuzya Kirist̯o na nikifwa pia ni faiḍa kwangu.” (1:21) Na kawii hi hii ḅaruwa iyanga tswee namuna ya Paulo aḍitsakiyevyo tsanganiko ḍya Wafilipi na mojo, koro nkakuwabusa hat̯a pfantu pfamodza, dza evyonahenda kwa matsanganiko yangine.
Yeyo humu ḅaruwani kwa ufufi
Kuwayombea Wafilipi 1:1-11
Mambo yamupatiyeyo Paulo 1:12-26
Kuishi maisha ya Kikirist̯o 1:27-2:18
Dzuu ya kumuhuma Timoteo na kumupfiika Epafurodito 2:19-30
Udheru wa ḍugha 3:1-11
Lengo kuu ḍya Paulo 3:12-21
Paulo na waḅamuzwe wa Kikirist̯o 4:1-9
Paulo kayavya ḍuḍa kwa ugijo apfiikijweo 4:10-20
Kedhya ya kwisia 4:21-23