Eghitabhu ghe Simoka
Obhukangati
Omwandëki
Eghitabhu ghe Simoka n‑eghitabhu e kimbërë mo‑bhitabhu bhitaano bhe Musa. Ebhitabhu bhiyo mbimënyuru kwo riina re Toraati, nighyo Emeghiro.
Eriibhagha re ghokyandëka
Eghitabhu kino ꞉nkyaandëkuru eriibhagha Abhiisiraeri ꞉bhaare koru Miisiri, bharaghënda mwibhara bhakeere bhataamara bhasöha mo‑se e Kanaani (umööhi Kohoroka 12:51 na Kubhara 14:34). Orughëndö ꞉nduuköruru ghotingʼi omooka 1450 Yesu Kirisito akeere kwibhoru (umööhi 1 Abhatëmi 6:1).
Abhaato bhano bhasiikëriiru
Musa nasiikëriire Abhiisiraeri abhaghëndi bhaache bhano ꞉bhaare mo‑rughëndö haghirohamu nawe. Mbaare bhiikeere kinya abhaghëni iyo Miisiri kwo riibhagha irë chwee. ꞉Bhaachekumara koru Miisiri, bhaghaghööta orughëndö ghugharuka mo‑se ino bhataare bhayeche. Musa ꞉nëëndiri köbhëërëki kubha, korwera kare Eryobha ndeere risëëmiri bhaghi mo‑se iyo. ꞉Namënyiri Eryobha ndeenyi haghirohamu nabho, amare Musa ꞉nëëndiri köbhëërëki kubha, Eryobha ndeere haghirohamu na bhiishakoro korwera kare.
Ghano ꞉ghaaghëriri eghitabhu kwandëku
Eghitabhu kino ngeghosiikërëra simoka e mangʼana ghoose gha se ne erishaaro. Ngeghugharokeri ghano tokwibhoori kinya, “Ngwake toonyi‑ho?” Eryobha niryo retobhombiri. “Ngwake eriimanya reenyi na anyaako inkoro?” N‑kwo ghiri e riihiimo re amasari. “Eryobha nibhu renga?” N‑ikoro gho ghutëëma ase na chatyenyi na chanchöta, eryobha no omwëri. N‑itööbhiyu, retaaghotora ghoghumereri amasari ghiito. Wiiki ndekwënda tubhe haghirohamu naryo, ne eryene ndeghotusakeri anchëra e ghugharuka toghwane naryo.
Ghano ghaanyi mo‑ghitabhu
Mo‑ghitabhu kino ncheenyi‑mu chambaara ibhere inkoro. Eribhaara e rimbërë ndeghosiikërëra amangʼana gha simoka kimu, ghutëëmu gho se na kinya amasari ꞉ghaasöhiri. Eribhaara re kabhere ndeghosiikërëra amangʼana gha kare gha bhasookoro bha ritöngö re Isiraeri, korwera kwo Abhurahamu.
Simoka e se
Ghutëëmu gho se ne erishaaro 1:1–2:3
Ghusöha kwo masari 2:4–4:26
Orwibhoro ro Ataamu 5:1‑32
Amangʼana gha Nuhu 6:1–9:29
Orwibhoro ro bhaana bha Nuhu 10:1‑32
Ghwisangerani kwo bhighambo 11:1‑9
Orwibhoro ro Sheemu 11:10‑26
Amangʼana gha bhasookoro bha ritöngö re Isiraeri
Amangʼana gha Abhurahamu 11:27–25:11
Orwibhoro ro Ishimaeri 25:12‑18
Amangʼana gha Isaka 25:19–26:35
Amangʼana gha Yakobho 27:1–35:29
Orwibhoro ro Esaawu 36:1‑43
Amangʼana gha Yusubhu 37:1–50:26
Amëërëkërëri ighoro e nchöta kinya ino *
Noghotora korighi kubha, mo‑kumareereri angʼana neenyi‑ho anchöta insuuhu kinya ino * . Chanchöta chiyo ncheenyi na amëërëkërëri kubha, umööhi haase e bhokurasa bhuyo, na nokubhöna obhotoorereri bho kumënya ahaghiro hano oghusöma. Haase hayo, nokubhöna amëërëkërëri kwo bhughare kwo mangʼana aghamu amaköngʼu ghano ghaanyi‑mu mo‑mandëkö ghayo. Gho ghetuubhaani, umööhi Eghitabhu ghe Simoka 12:15, orighi,
Abhakangati bha mo‑moghya o Bharaawo* hano bhamorooche, bhaaghaye komoghongi o‑Bharaawo.
* 12:15 Bharaawo gho Kebhuraaniya egheteemoro keeche n‑omutëmi iyo Miisiri.
Amëërëkërëri gha mariina gha Ryobha
Eghitabhu ghe Simoka ne Eriiraghano re Kare ryose ꞉mbyaandëkuru gho ghighambo ghe Kebhuraaniya. Gho Kebhuraaniya, Eryobha ndeere rimënyuru chwee kwo mariina abhere, Erohimu na Yahwe.
Erohimu gho Gheswahiri m‑Mungu. Angʼana ino nekuhënërëra kwërëki omweya waache o bhokoro bho se. Mo‑ghitabhu kino, ntugharwire eriina riyo kwo ngʼana ino, Eryobha.
Yahwe gho Gheswahiri n‑Yehova, kwo maraka gha Ghiikoma n‑Yehoobha, na n‑eriina reeche mahëënë. Mo‑ghitabhu ghe Simoka, eriina re Yehoobha ndyandëkuru mara kaaru chwee. Amare Yehoobha ꞉niitariri omwene mo‑ghitabhu ghe Kohoroka (Umööhi Kohoroka 3:14). Egheteemoro keeche n‑Neeni Neenyi‑ho Uno Neenyi‑ho. Taanyi‑ho wonde uno aghëriri abhe‑ho. Gho Ghiikoma ntugharwire eriina re Yahwe na kubha, Omutëmi Waryobha.
Kurëngʼaana no omoghiro o ghatato (umööhi Kohoroka 20:7), Bhayahuuti mbaare na asughara e kwanga ghutara eriina reeche kimu. Aribha bhangabheere bharasöma Abhiibhuria kwo riiraka, bhatangatariri eriina Yahwe, mbangabhughiri, “Omutëmi.” Abhatëghëërëri mbangamënyiri kubha uno aghusöma naghosiikërëra Yehoobha. Asughara ino nitambiinu na abhagharori a bhambërë bha Riiraghano re Kare. Hano bhatëmëriine ne eriina re Yehoobha mo‑mandëkö gha Kebhuraaniya, bhataare bhararyandëka eriina riyo, ꞉mbaagharwire na kwandëka Omutëmi mo‑mweya o riina riyo.
Mo‑ghitabhu kino, hano tokubhöna ryandekiri eriina re Yehoobha, ntugharwire na kwandëka Omutëmi Waryobha gho kubha bhataare bharatara eriina re Ryobha korwera hayo ekeenyuma.
Mo‑ghisëku ghe kabhere na ghe ghatato, noghutëmëërana na amariina ghano ghoose ghaanyi haghirohamu. Hayo nokorighi ghaanyi hangʼu, Omutëmi Waryobha.