Isa la malase
12
Wo wagate tɔ, mɔgɔ siyama madɛnta Isa la miliŋɛ tɔ, han mɔgɔ wulu wulu, fɔ anu tota sɔla ɲɔgɔn kɛŋɛ tɔ. A ka kumare fɔlɔ a la talibenu ye betunna, a ko: «Wo kana kafu Farisinu la nɛnfilatigiya ma min si don koe bɛ tɔ iko lɛbinɛ.
2 Fenfen bele dogonden min te makɛnɛn; fenfen bele suturaren, min te lɔn.
3 Wolo mu, wo ka fenfen fɔ mɔgɛnu ye dibe tɔ, wo bɛ si lamɔɛ kɛnɛ ma. Wo ka fenfen kɔyɛkɔyɛ mɔgɛnu tolo kɔtɔ boŋɛ butɔ, wo bɛ si fɔ kɛnɛ tɔ, a ni ma iko mɔgɛ bata yɛlɛ boŋɛ kanna, a kulɛ ni ke fɛfɛ bɛ tɔ.
Kilan koe Ala la
4 Wole minnu mu n kafuɲɔgɛnu la, n ni a fɔ wo ye, n ko: Wo kana kilan mɔgɛnu la: anu si nɔ wo bali bangue fagala, kɔnɔ anu te nɔ fenfen na wo kɔma.
5 N ni a fɔ wo ye, a bɛnta wo ni kilan min na: wo kilan Ala le la, bayi yamɔre be ale le bolo wo faga koe la, a mɛn ni nɔ wo lafilila jahannama. Iyon, n ni a fɔ wo ye, a bɛnta wo ni kilan ale le la.
6 Kɔyɛŋɛ loolu te san dalasi fila la ba? Ala nɔn te ɲina wo hali dɔndɔ ma.
7 Hali wo kunsige, a bɛ be kɔntiren, wolo mu wo kana kilan: wole tɔnɛ kolo kɔyɛŋɛ siyama tɔnɛ ko.
8 N ni a fɔ wo ye, ka min ka n na ko yita mɔgɛnu tɛma ka a fɔla Isa la mɔgɛ le mu i la, nde Adamadeŋɛ tugun si i la ko yita le Ala la malekanu tɛma ka a fɔla n na mɔgɛ le mu i la.
9 Kɔnɔ min te n na ko yita mɔgɛnu tɛma ka a fɔla Isa la mɔgɛ le mu i la, nde tugun te wo tigi la ko yita Ala la malekanu tɛma ka a fɔla n na mɔgɛ le mu i la.
10 Mɔgɔ yo ka kuma koroŋɛ fɔ nde Adamadeŋɛ kunma, Ala si nɔ wo kafarila le. Kɔnɔ min ka tana kuma fɔ Ala Hakkili saniyandeŋɛ kunma, Ala te wo kafari feu!
11 Lun do, mɔgɛnu si wo bita, anu ni wo doni kawandi ma boŋɛ kuntigenu ma, anun mansanu, anun kiiti salanu bata. Wo si kuma min fɔ ɲɔ, wo si wo yɛtɛ kunma fɔ ki min na, wo kana hanmɛ wo la,
12 bayi wo wagati dɔndɛ, a bɛnta wo ni min fɔ, Ala Hakkili saniyandeŋɛ si a yita le wo la.»
Dunuya harige sɔtɛ
13 Kaye do ka a fɔ Isa ye jama tɛma, a ko: «Karamɔgɔ, a fɔ n kɔtɔ kayima ye, a ni mɔ baaba la kɛɛ fatan mɔ ma, a ni n mafanna don n bolo.»
14 Kɔnɔ a ka a jaabi, a ko: «Ee kayi, ɲɔmɔ le ka nde ma kiiti salá la, ka wo ma fondo fatanna la wo kunma?»
15 Wo kɔma, a ka a fɔ jama ye, a ko: «Wo yɛtɛ latanga miilanteya mɔɔle bɛ ma, bayi mɔgɛ la dunuya takunte bele lawuliren fondo sɔtɔ koe tun de ma, hali i mu fondo banba tige la.»
16 Wo butɔ, a ka kɛ taale sa anu ye, a ko: «Fondo tige do le tota nun, a la sɛnɛ ɲiɲata han.
17 A tota a mirala, a ko: ‹N si fen ma? N be dɔmɛ min sɔtɔren sɛnɛ tɔ, a mandi dula bele n bolo.›
18 A mɛn ka a fɔ, a ko: ‹N be min mala, n ni n na dɔmɔ mandi dulanu laboe. Minnu fisa koloyala, n ni wonu sɔ. N si n na sɛnɛtɔfeŋɛ bɛ anun n bolofeŋɛ madɛn de ɲɔ.
19 Wo tini ban, n ni a fɔ n yɛtɛ ye: kayi, fondo siyama be mandiren n bolo, min si san siyama bɔɔ n bolo. N ni n sulen, n ni dɔmɔre ma, n ni minfeŋɛ min, n ni sɛɛwa.›
20 Kɔnɔ Ala ka a fɔ a ye, a ko: ‹Ile, mira bale, bi sue yati n si i nɛ maɲininka le i ma. A mɛn, i be min bɛ madɛnden, kɔtɛ a be tola ɲɔmɔ le ye?›»
21 Isa mɛn ko: «Awa, mɔgɛ min be harige madɛnna a yɛtɛ ye dunuya, a ma harige danbale ɲini Ala la ko tɔ, wo la ko be tola ɲɔgɔnna le.»
Dɛnkɛnɛya doni koe Ala ma
22 Wo tanbi kɔma, Isa ka a fɔ a la talibenu ye, a ko: «N be a fɔren wo ye wolo la, wo kana hanmɛ wo nɛ labalu koe la, wo kana hanmɛ wo bale fetibɔ koe tugun na.
23 Nɛ la ko ma fisa dɔmɛ ko ba, bali bangue tugun na ko ma fisa fetibɔɛ ko ba?
24 Wo kaakanu lasaga koola, anu te sɛnɛ sa, anu te a tɛgɛ. Bonton yo bele anu bolo, ka wo ma bile. Ala nɔn be anu balula, sɔkkɔ nɔn wole. Wole tɔnɛ ma fisa kondeŋɛnu tɔnɛ ko ba?
25 I hanmɛta kiyoki, mɔgɔ bele wo tɔ, min si nɔ tele dɔndɔ sala a la simaya kunma.
26 Min dɔgɔ ka wo te nɔ wo mala, wo be hanmɛla a tɔɛ la fenna?
27 Wo burun butɔ ɲagamanu tugun nasaga. Wo ɲagamanu be fɛtɛnna le ka feere. Anu bele tɔɔrɔla, anu bele mabɔ sɔgɔla. Kɔnɔ n ni a fɔ wo ye, hali mansa Sulemani min mata nɔɔra banba tige la, wo ma doroki yo don, min majabuta iko ɲagama feere dɔndɔ.
28 Awa, burun butɔ ɲagama minnu be fɛtɛnna bi, wonu si lafili le ta tɔ sinan. Hali wolo mu, Ala be anu fetibɔla feerenu la. Sɔkkɔ nɔn wole, Ala si nɔ le wole tugun fetibɔla. Ee, kɔnɔ wo la dɛnkɛnɛya dɔgɔ feu!
29 Awa, wole, wo kana tɔɔrɔ, wo ni a fɔ tɛmuɛ bɛ: ‹Mɔ si fen dɔmɔ, mɔ si fen min?›, wo kana hanmɛ wo la.
30 Dunuya sii gbɛtɛnu kan be hanmɛren dɔmɔ koe le la. Kɔnɔ wo be kɔntɔfiliren fenfen na, wole Baaba Ala ka wo bɛ lɔn.
31 Wo ni kata Ala la mansabaya la ko fɔlɔ le la. Wo butɔ, Ala si fondo tɔɛnu tugun dii wo ma, a ni a kunma sa wo ye.»
32 Isa mɛn ko: «N na kɛ saaka kurun lanma, wo kana kilan. Wo ni a lɔn a diyata wo Baaba Ala ye a ni mansaya dii wole ma.
33 Wo wo bolofeŋɛnu mayita wo ni tɔɔrɔbaganu kɔ wo nɛgɛ la. Wo ni harige madɛn wo yɛtɛ ye arijanna, wo harige la ko te kɔtɔya, a mɛn te tiɲa abada; kankante yo te ke a ma ɲɔ, tunbe tugun te tiɲare ma ɲɔ.
34 Wo ni a lɔn, wo la harige be kan do kan, wo hakkile tugun be ɲɔ le ma.»
I tabɛn koe
35 Isa mɛn ka a fɔ, a ko: «Wo wo tɛ kiti bɛlɛte la; wo ni wo la lanpuenu to bitaren wagati bɛ.
36 Wole ni to iko mɔgɛnu minnu be anu tige kɔnɔnden. Anu tige tini na bɔɔla musu jigan murade tɔ, a ni bonda kɔnkɔn, anu ni a laka a ye kisanna.
37 Ka anu tige nata, a ka a taran anu bele kinnɔgɔren feu, hɛra si to anu ye. N ni tɔɲa fɔ wo ye: ale tugun si a tɛ kiti, a ni anu bɛ lasigi a ni naa dɔmɛ nati anu ye.
38 A mɛn, ka anu tige mɛta han su tɛma tɔ ba, ka wo ma donton keke ba, a tini na a ka a taran anu bele kinnɔgɔren, hɛra si to anu ye.
39 Wo ni a lɔn koola: ka denbaya tige do ka a lɔn nun kankante be nala a bata wagate min tɔ, a te a to kankante ni don a la boŋɛ tɔ.
40 Wole tugun ɲɔgɔnna le, wo ni wo tabɛn, bayi wo yili bele n ma wagate min tɔ, nde Adamadeŋɛ be tanala wo tɛmuɛ le.»
41 Piyɛri ka a maɲininka, a ko: «N marige, i be kɛ taale saren mɔ dɔrɔn de ye ba ka jama bɛ?»
42 Marige Isa ka a jaabi, a ko: «Misali la: ka bon tige do ka a la bon kuŋɛ sɔ a la walilanu bɛ kunma, a ni anu bɛ tɛn dɔmɛ fatan anu ma a fatan tɛmuɛ. Kɔtɛ ɲɔmɔ le yati mu bon kuŋɛ telendeŋɛ hakkilima la?
43 Min tige nata a ka a taran wo wale tɔ, hɛra be wo joŋɛ le ye.
44 N ni tɔɲa fɔ wo ye, a si wo joŋɛ sɔ a bolofeŋɛ bɛ kunma.
45 Kɔnɔ ka wo joŋɛ ka a mira a juse tɔ, a ko: ‹N tige bata mɛ, a bele nala›, a ni joŋɛ doenu botege fɔlɔ, kayi nun musu, a ni dɔmɔre ma koola, a ni beere min han a ni siisi,
46 awa, wo joŋɛ yili bele a ma lun min na, a tige si tana wo lun de, wo joŋɛ ma wagate min lɔn, a tige si tana wo wagate le tɔ. A tini na, a si jihadi banba sigi a ma, a ni a lafili dɛnkɛnɛyabalenu dula.
47 Joŋɛ min ka a tige sagona koe lɔn, kɔnɔ a ma fenfen tabɛn, a mɛn ma a tige sagoe ma, wo si botege lonba da ɲa siyama la.
48 Kɔnɔ joŋɛ min ma a tige sagona koe lɔn, ka a bata ko koroŋɛ do ma, a bɛnta botegela min na, wo te lonba da ɲa siyama sɔtɔ. N ni a fɔ wo ye: fondo siyama be diiren min ma, a siyama si maɲininka wo tigi ma. Iyon, mɔgɛ be fondo siyama taakuren min na, a si wo fisamante makele wo ma.»
Isa la na koe dunuya
49 Isa ka a fɔ, a ko: «N be naren ta sadula le dunuya. N ɲan sagoe le han, a ni bita.
50 Kɔnɔ fɔ ɲagankata ni dusu le n kunmaa, n juse si to bɔɔla han a be kamalila wagate min tɔ.
51 A be toren wo ye n be naren ka hɛra le ma duge kunma ba? Ɲɔgɔnna ma! N ni a fɔ wo ye: n be naren bɛnbaliya le tola mɔgɛnu tɛma.
52 N ni a fɔ wo ye: ka fɔlɔ bi ma, ka denbaya loolu be bon dɔndɔ tɔ, mɔgɔ saba si sɔ mɔgɔ fila jusukuŋɛ tɔ, ka wo ma fila ni sɔ saba jusukuŋɛ tɔ.
53 Bɛnbaliya si to baaba nun a la den kayireŋɛ tɛma,
den kayireŋɛ nun a baaba tɛma,
nɛɛnɛ nun a la den musereŋɛ tɛma,
den musereŋɛ nun a nɛɛnɛ tɛma,
muse nun a la den kayireŋɛ la muse tɛma,
muse nun a bitan muse tɛma.»b
Wagati lɔn koe
54 Isa ka a fɔ jama ye, a ko: «Ka wo ka sange yen wuliren tele yɛlɛ tɔ, wo ni a fɔ kisanna: ‹Sange si na kɔtɛ›. A mɛn ni ma ɲɔgɔnna iko wo ka a fɔ ki min na.
55 Ka wo ka fɔɲɛ kulɛ mɔɛ bɔɔla bolo ɲinma tɔ, wo ni a fɔ: ‹Banta si wuyen de›. A mɛn ni ma ɲɔgɔnna iko wo ka a fɔ ki min na.
56 Manditɛ minnu be mala saŋɛ nun duge tɛma, wo kusan wonu tɛtɛgɛbɔla. Ala be koe minnu mala bi jamanɛ tɔ go, wole nɛnfilatigenu, fen de wo te nɔ wonu tugun tɛtɛgɛbɔla?
57 Fen de wo te nɔ koenu tɛtɛgɛbɔla wo fan na wo bɛnta minnu mala?
58 Misale la, ka i nun i kɛlɛɲɔgɛ be tagala mansanu bata wagate min tɔ, i ni i yɛtɛ kunka kila la, i ni kata kɛlɛ ban koe la wo tɛma. Ka i ma wo ma, a si i don kiiti salá bolo, kiiti salá ni i don garide bolo, garide ni i lafili geele tɔ.
59 Ka i sata geele tɔ, n ni a fɔ i ye, i te bɔɔ ɲɔ feu, fɔ i tini ban dɔntɛ bɛ diila.»