Matié 13

Gbitaku gba kpála nalu nguwa

(Tsia bhʉ́ Mlk. 4:1-9, di ne bhʉ́ Luk. 8:4-8.)

1 Bha lɨ ’kpɨ́ ango-o, Yesu akoto kilidjo. Anɨ atsia anʉ adʉ kuto lɨngo ekpɵ. 2 Abhomʉ-o, bhiti okpála na bhibhiti ago apo bhʉ́la o de anɨ. Kaka-a, anɨ anʉ aʉ bhʉ́ zabʉ bini, anɨ atsia adʉ bhʉ́bhʉ́ ngʉ́ nasuno pɨ uo. Bhiti okpála bhomʉ-o atsia alʉlʉ naao lɨngo ’ngu-o.

3 Anɨ atsia aholo nakpokpo ’ngʉ́ pɨ uo bhelé bhʉ́ ogbitaku. Anɨ adʉ apa pɨ uo me: «Ekpɨ́ bini, kpála bini nalu nguwa anʉ abhiye gba e ngʉ́ nabala nguwa. 4 Nedhɨnga anɨ adʉ ababala lɨe, té nguwa koko abala lɨngo ’hi kpadjɨ. Odhu ago, u atsia ahopo nguwa ango-o hana má kpɵkɵbhɵ! 5 Olɨ́ nguwa koko abala lɨ bɨlɨ na teme, ɨnde lɨ doto dʉ lɨ e bhelé de. Ɨ nde lɨe me doto dʉ sasa bhelé de-e, ezʉ-o akɵ má gala ka lɨ doto akpa sasa lɨe-o. 6 Lɨ ela akolo la lɨe kpekpeke-e, a atsulu ezʉ-o, ezʉ atsia aʉlʉ ka ndɨbhɨlɨ sisie-o. 7 Olɨ́ nguwa koko abala lɨ bɨlɨ lɨ lɨ́ oulu na eti adʉ lɨe. Oeti abhele, a atsia anguvo bhobhomʉ-o hana. 8 Olɨ́ nguwa koko abala bhʉ́ doto na dobho, a atsia alɨ lɨ́lɨ́: bhe bini-e alɨ lɨ́lɨ́ kámá bini, koko-o alɨ lɨ́lɨ́ ndjɨkpa madhɨa, koko-o alɨ lɨ́lɨ́ ndjɨkpa bata.» 9 Yesu atsia apa matá me: «Yi dje ndjɨndjɨ, ɨ dʉ me a nde lɨ yi ne djedje ko!»

Yesu adʉ akpo ’ngʉ́ pɨ okpála bhʉ́ ogbitaku ka nɨ?

(Tsia bhʉ́ Mlk. 4:10-12, di ne bhʉ́ Luk. 8:9-10.)

10 Abhomʉ-o, omʉkpata gba Yesu adyudyo lɨo de anɨ, u atsia ayi anɨ me: «Mʉ ngakpokpo ’ngʉ́ pɨ okpála bhʉ́ ogbitaku ka nɨ?» 11 Do anɨ de-e: «Ma ngakpo ’ngʉ́ pɨ uo bhʉ́ ogbitaku anga Ebhe ha nambɨla ngbadhʉ ’ngʉ́ na Naʉ na abhʉ́lá-a pɨ uo de. Anɨ aha mangbo pɨ yi. 12 Padhá de, anga kpála ɨnde anɨ aha ngbadhʉ ’ngʉ́ ango-o pɨ e-e, anɨ aó matá koko pɨ anɨ pépé. Kpála ango-o tsia dʉ́ ne di bhelé. Engʉ́ bini, kpála bhende anɨ ha pɨ e de-e, anɨ adhépe belegʉ dhegʉ bhende ka anɨ-o. 13 Ka ’ngʉ́ ango-o, ma ngakpo ’ngʉ́ pɨ uo bhʉ́ ogbitaku.

Padhá de, anga u ngatsia ’kpɨ́, u u la ’kpɨ́ de,

u ngagbo ’dje o, u dje la ’kpɨ́ de, u kɵ la di mboli ’ngʉ́ bini de.

14 Abhomʉ-o, engʉ́ ɨnde lɨ Ɨsaya apa e, a atsia amene lɨe pɨ uo, engʉ́ ɨnde me:

‹Ebhe apa me: Yi adʉ́ adje ’kpɨ́, yi kɵ́ la mboli engʉ́ ango-o de.

Yi adʉ́ atsia ’kpɨ́, yi ú la ’kpɨ́ de.›

15 ‹Padhá de, anga Ebhe apa me: okpála ɨnde-e agbite bua o,

ngʉbula me o kɵ́ matá mboli ’ngʉ́ de.

U anini djila o,

amba o oú matá ’kpɨ́ de,

u anini ’dje o,

amba o odjé matá ’kpɨ́ de.

U kʉnda nanɨ nadji bua o de,

abhomʉ-o, ma tsia tɨ nanɨ da nakobho uo de.›

16 La pɨ yi-e, a ko djalɨ pɨ yi anga djila yi ngau ’kpɨ́, ’dje yi la di ngadje ’kpɨ́. 17 Ma apa pɨ yi na paká me opolofeta bhelé, di ne bhelé adʉ nanɨ ne gʉmʉ nau ongʉ́ yi ngau e ɨnde, la-a, u tsia u de. U adʉ nanɨ ne gʉmʉ nadje ongʉ́ yi ngadje e ɨnde, la-a, u tsia dje de.»

Yesu ambamba ta gbitaku gba kpála nalu nguwa

(Tsia bhʉ́ Mlk. 4:13-20, di ne bhʉ́ Luk. 8:11-15.)

18 Abhomʉ-o, Yesu atsia apa matá pɨ omʉkpata gba e me: «Ngayi-e, yi dje nga la ta gbitaku gba kpála nalu nguwa-o. 19 Obhende ngadje ngali na Naʉ gba Ebhe-e , ɨ kɵ mbolimboli de-e, uo maka ngo ’hi kpadjɨ ɨnde lɨ nguwa atɨ lɨ e-o. Djabʉlʉ ngago, anɨ tsia dhépe ’li Ebhe ɨnde u asia e lɨ bua o-o. 20 Okpála koko maka bɨlɨ na teme ɨnde lɨ nguwa atɨ lɨ e-o. U ngadje eli-o, u tsia sía kolo ne djalɨ. 21 Engʉ́ bini, u o de me eli-e toto sie e abhʉ́ o-o de. U ngaha lɨo ngánga bha ngʉbula nedhɨnga bedɨ. Abhomʉ-o, ɨ dʉ me lɨkabhu, ɨ dʉ di-e mbolo nde ago kabula eli gba Ebhe-e , u ngabala ’kpa lɨ má gala!

2322 Okpála koko maka bɨlɨ lɨ lɨ́ oulu na eti adʉ lɨe-o. U adje eli-o, engʉ́ bini, gʉmʉ ’he na doto ɨnde bhʉ́ dabɨlɨ bini ne eu lɨ tɨa na doto ɨnde-e ngapite uo ne e, nganguvo eli gba Ebhe-e bhʉ́ uo. Kaka-a, a tsia lɨ́ lɨ́lɨ́ belegʉ de bini. 23 Engʉ́ bini, okpála koko maka doto na dobho. U ngadje eli-o, u la di ngakɵ mbolimboli. Kaka-a, kulu gba uo ngazu nguwa. Kulu gba okpála koko ngazu nguwa kámá bini, bhe gba okoko ndjɨkpa madhɨa, bhe gba okoko ndjɨkpa bata.»

Gbitaku pɨndjɨ siti ulu

24 Yesu atsia apa matá gbitaku koko pɨ okpála adʉ adje anɨ-e me: «Naʉ na abhʉ́lá-a mana lɨe ne engʉ́ ɨnde: bhoko bini alu nanɨ bádha nguwa abhiye gba e. 25 Sukpe bini, nedhɨnga lɨ ndʉ okpála hana adʉ lɨe tɨla-a, bhʉlʉ yala gba anɨ-e ago. Anɨ atsia alu siti ulu bhʉ́ ká nguwa-o, anɨ atsia atapa. 26 Ezʉ-o akɵ, abhele, atsia aba lɨ́lɨ́. Abhomʉ-o, siti ulu-o atsia akoto di. 27 Okpála na kulu gba bhʉlʉ edyɨ-e ago ayi anɨ me: ‹Ngámá, siti ulu ɨnde-e ayie bhʉ́ bádha nguwa mo olu nako e bhʉ́ ’dyɨ gba mʉ-o su?› 28 Do anɨ pɨ uo me: ‹Bhʉlʉ yala amene engʉ́ bhomʉ-o ngae.› Abhomʉ-o, okpála na kulu-o atsia ayi anɨ me: ‹Mo okʉnda me ya nʉ luko siti ulu ango-o?› 29 Anɨ agie pɨ uo me: ‹Yi alúko de, anga yi luko-o, yi nʉ́ lúko siti ulu bhomʉ-o ne ezʉ-o bhʉ́ dabɨlɨ bini. 30 Yi o me ndʉndʉ bhisi hana bhele bhʉ́ dabɨlɨ bini akólo nedhɨnga nae nguwa abhiye-o. Nedhɨnga nae nguwa abhiye-e, ma apá pɨ okpála nae nguwa-a me u e ngaɨza siti ulu-o. U gbigbite ii ngʉbula natsutsulu, amba pɨpɨta-a, u o nguwa-a bhʉ́ ngbokopi gba ma-o.›»

Gbitaku pɨndjɨ lɨ́ mʉtadi

(Tsia bhʉ́ Mlk. 4:30-32, di ne bhʉ́ Luk. 13:18-19.)

31 Yesu akpokpo matá gbitaku koko pɨ okpála adʉ adje anɨ-e pɨndjɨ lɨ́ ndula ɨnde u aɨ e me mʉtadi. Anɨ pɨ uo me: «Naʉ na abhʉ́lá-a mana lɨe ne lɨ́ mʉtadi. Kpála bini aha, anɨ atsia alu abhiye gba e. 32 A ko lɨ́ ndula na yeye ane mane bhʉ́ ká olɨ́ nguwa hana. Engʉ́ la bini, ɨ dʉ me a nde akɵ-o, ɨ né ndʉ ezʉ ɨnde abhʉ́ ’dyɨ-e hana ne endjá, ɨ kólo ’ngbé ndula da napa me odhu na abhʉ́lá go nayiki ’tɨ o bhʉ́ oyáyá-o.»

Gbitaku pɨndjɨ levile

(Tsia bhʉ́ Luk. 13:20-21.)

33 Yesu akpokpo matá gbitaku koko pɨ okpála adʉ adje anɨ-e me: «Naʉ na abhʉ́lá mana lɨe ne levile ɨnde lɨ ɵlɵ aha e, anɨ atsia akpɵdhɵlɵ ne bhiti fufú. Abhomʉ-o, fufú-o hana atsia afuka.»

Yesu adʉ akpo ’ngʉ́ bhʉ́ ogbitaku ka nɨ?

(Tsia bhʉ́ Mlk. 4:33-34.)

34 Yesu adʉ akpokpo ndʉ ’ngʉ́ bhomʉ-o hana pɨ bhiti okpála bhʉ́ ogbitaku. Anɨ kpo ’ngʉ́ pɨ uo mandɨ gbitaku belegʉ de bini. 35 Anɨ adʉ amene mo-o ngʉbula me engʉ́ ɨnde nanɨ lɨ polofeta akpokpo e-e amene lɨe, engʉ́ ɨnde me:

«Ma akpókpo ’ngʉ́ bhʉ́ ogbitaku.

Ma akpókpo ’ngʉ́ ɨnde awo lɨe nayie maka

u abho nanɨ doto lɨe-o.»

Yesu ambamba ta gbitaku pɨndjɨ siti ulu

36 Abhomʉ-o, Yesu ao ká bhiti okpála ɨnde anɨ adʉ akpo ’ngʉ́ pɨ o-o, anɨ atsia agie lɨe lɨ bɨlɨ anɨ adʉ nadʉ lɨ e-o. Omʉkpata gba anɨ-e adyudyo lɨo de anɨ. U atsia apa pɨ anɨ me: «Kpokpo nga ta gbitaku pɨndjɨ siti ulu ɨnde abhiye-e pɨ ya.» 37 Yesu atsia agie pɨ uo me: «Kpála bhende ɨ ngalu bádha nguwa-a, a ko ma Ndɨlɨ gba kpála-o. 38 Edyɨ-e, a ko doto. Bádha nguwa-a, a ko okpála ɨnde ɨ ngazɨba nadʉ sa lɨ́lɨ na Naʉ na abhʉ́lá-o. Siti ulu-o, a ko okpála bhende ngazɨba nadʉ sa lɨ́lɨ gba Djabʉlʉ-o. 39 Bhʉlʉ yala ɨnde alu siti ulu-o, a ko Djabʉlʉ. Nedhɨnga nae nguwa abhiye-e, a ko ekpɨ́ na soso-o. Obhʉlʉ nae nguwa abhiye-e, a ko oandjelu . 40 Maka u akukuo siti ulu lɨe ngʉ́ nabubu bhʉ́ djua-a, a adʉ́ bhadi lɨ sokpɨ́-e moko. 41 Ndɨlɨ gba kpála atíma oandjelu gba e, u tsia kúo ndʉ obhʉlʉ nato okpála bhʉ́ nale ne ndʉ obhʉlʉ namene siti ’ngʉ́ hana-a ngʉ́ napandja uo bhʉ́ ká omaha e mapandja. 42 Pɨpɨta-a, u tsia bála uo bhʉ́ dé djua. Oo, u adʉ́ aku ’gbá, u tsia dʉ́ di nazʉ tate o. 43 Abhomʉ-o, okpála bhe na ngbingbili-e adʉ́ nasʉ má ngbɨ ngbɨ ngbɨ maka ela bhʉ́ Naʉ gba ’Dyɨ o-o. Yi dje ndjɨndjɨ, ɨ dʉ me a nde lɨ yi ne djedje-o!»

Gbitaku pɨndjɨ tɨa awo lɨe di ne pɨndjɨ léké

44 «Naʉ na abhʉ́lá-a mana lɨe ne tɨa ɨnde lɨ kpála awo e abhʉ́ ’dyɨ. Kpála bini akoto tété, anɨ atsia awo ne toto. Lɨ djalɨ abhɵlɵ la anɨ lɨe má kusu-o, anɨ anʉ atsɨndjɨ ndʉ ’he gba e hana, anɨ atsia ago akala edyɨ bhomʉ-o.

45 Naʉ na abhʉ́lá-a mana di matá lɨe ne kpála natsɨndjɨ ’he ɨnde ngagɨlɨ nakala babadha léké. 46 Nedhɨnga anɨ au léké bini na kpéke mase lɨe, anɨ anʉ atsɨndjɨ ndʉ ’he adʉ ka e hana. Anɨ atsia ago akala léké na kpéke mase-o.»

Gbitaku pɨndjɨ nado

47 «Naʉ na abhʉ́lá-a mana matá lɨe ne nado ɨnde u abhike e bhʉ́ ’ngu, ɨnde ɨ ngadhe ndʉ djua osungu hana. 48 Nedhɨnga abedhe lɨe, obhʉlʉ nagbe sungu-o gbéle lɨngo ’gɵ. Pɨpɨta-a, u dʉ́lʉ, u bhá osungu na babadha-a bhʉ́ kíli, u tsia bála obhende azi-o. 49 A adʉ́ bhadi lɨ sokpɨ́-e moko: oandjelu agó, u tsia gbógbo bhʉsʉ okpála na ngbingbili-e ne obhende na sisiti-o. 50 U tsia bála okpála na sisiti-e bhʉ́ dé djua. Oo, u adʉ́ aku ’gbá, u tsia dʉ́ di nazʉ tate o.»

51 Yesu atsia ayi omʉkpata gba e me: «Yi akɵ mboli ndʉ ongʉ́ bhomʉ-o hana akɵ?» U agie me: «Heni.» 52 Abhomʉ-o, anɨ atsia apa pɨ uo me: «A moko, yi maka ndʉ hana ɨnde azɨba engʉ́ pɨndjɨ Naʉ na abhʉ́lá-o. Yi maka obhʉlʉ ’tɨ. Yi ngalo bhʉ́ ká oehe ɨnde bhʉ́ ’tɨ gba yi-e obhe na mbɨa, yi tsia ló di obhe na didili.»

Okpála na Nadjaleta zɨba Yesu de

(Tsia bhʉ́ Mlk. 6:1-6, di ne bhʉ́ Luk. 4:16-30.)

53 Lɨ Yesu andjia nakpokpo ogbitaku bhomʉ-o lɨe, anɨ ayie oo. 54 Anɨ atsia anʉ bhʉ́ Nadjaleta, kʉtɨ ɨnde anɨ abhele bhʉ́ e-o. Anɨ aholo nasuno bhʉ́ ’tɨ nadje lɨ́lɨ gba Moidje na kʉtɨ bhomʉ. Nasuno gba anɨ-e atsia adʉ nangamba okpála naali. Kaka-a, u atsia adʉ ayi lɨo me: «Anɨ asia ngua ɨmbɨlangʉ ɨnde-e su? A aha angu pɨ anɨ ngʉ́ namene ɨnde-e da? 55 A ɨnde-e ndɨlɨ gba salapaté-e dɨ? A ’lɨ ’hi anɨ me adɨ? Djakɨ, ne , ne Simo la di ne Djude ne ondaise anɨ ngao adɨ? 56 Ondaise anɨ na olɨsɨlɨsɨ-e, ndʉ uo hana gba nɨ́ sɨɨ adɨ? Anɨ ayie la ne ndʉ ’ngʉ́ bhomʉ-o hana su?» 57 Ka u ambɨla dʉ anɨ lɨe ndjɨndjɨ-e, u tsia kʉnda nabhuka anɨ de. Abhomʉ-o, Yesu atsia apa pɨ uo me: «U mamanga polofeta ne ndʉ bɨlɨ hana, naneke bha bini bhʉ́ kʉtɨ u azu anɨ bhʉ́ e di ne bhʉ́ piga gba anɨ.» 58 Yesu atsia amene bha mbo oo ongamba ’ngʉ́ bedɨ ka u bhuka anɨ lɨe de-o.