41
1 Ílí ndịndị ị̃rị̃ vúlé gá, urobí ũbĩ Fãráwũ ꞌi, tu pá mĩrĩ tị gá. 2 Ndre tị́ use-use ãlápítítí la ãfũ kí ázị̂rị̃ ị̃yị́ agâlé iꞌdó kí ũzú nalé. 3 ꞌDã ꞌbã vúlé gá, ndre vâ tị́ ãzí kí gobi gobirú ázị̂rị̃ ãfũ kí vâ ị̃yị́ agâlé. Utu kí pá tị́ ãlápítítí ꞌdi kí andre gá. 4 Tị́ tá nzụlépi ꞌdĩ na kí tị́ use-use ãlápítí ꞌdi kí pírí rá. ꞌDãá cọtị Fãráwũ angá rá. 5 Ụ́ꞌdụ́ ꞌbe vâ ĩꞌdi ị̃dị́ urobí ị̃rị̃ rĩ ũbĩ vâ ĩꞌdi, lụ̃cẹ̃rẹ́ céke ãlu gá lụ̃cẹ̃rẹ́ aꞌbé kí userú ãzíla ũnĩ-ambambarú ázị̂rị̃. 6 Ndre vâ lụ̃cẹ̃rẹ́ nụlépi ị̃tụ́kã sĩ diri-diri la kí vúlé la gá. 7 Lụ̃cẹ̃rẹ́ nụlépi ị̃tụ́kã sĩ diri-diri ꞌdĩ uti kí lụ̃cẹ̃rẹ́ use ꞌdi kí pírí. Fãráwũ angá dó rá ịsụ́ íni ꞌdĩ urobí la ĩꞌdi ũbĩ agá nĩ. 8 Ãngũ la mụ ụwị́lé ụ̃ꞌbụ́sĩ ꞌbo, Fãráwũ ásị́ rĩ ũtĩlé ũtĩ; pẽ ꞌbá tị ũjogo kí umvelé ꞌbá ũndũwã trũ Mị̃sị́rị̃ gá rĩ kí abe, Fãráwũ ũlũ urobí ĩꞌdi ũbĩlépi rĩ ꞌbá ꞌdĩ ꞌbanî, ꞌbá ãzí urobí ꞌdĩ ꞌbã ífí icélépi la yụ.
9 ꞌBá ꞌbá ãkónã fẽlépi rĩ kí drị̃lẹ́ gá rĩ jọ Fãráwũ ní, “Má ũrã mâ ũnzĩkãnã kí ị́jọ́ ãndrũ. 10 Fãráwũ uꞌá ándrá ãwókó sĩ ụ̃pị́gọ́ŋá ĩꞌdidrị́ gá rĩ ꞌbanî ãzíla ãma ãsĩkárĩ úpí andre tẽlépi ꞌdi kí drị̃lẹ́ gá rĩ ꞌbã jó agá, ꞌbá ãkónã aꞌdílépi rĩ kí drị̃lẹ́ gá rĩ be, 11 urobí ũbĩ ãma ị́nị́ ãlu agá, urobí ãma ũbĩlépi ꞌda kí ꞌbã ífí ndú-ndú. 12 Ịsụ́ íni ꞌdĩ kãrị́lẹ̃ Ĩbũrãníyã rú ꞌbá ãsĩkárĩ úpí andre tẽlépi rĩ kí drị̃lẹ́ gá rĩ ꞌbã ụ̃pị́gọ́ŋáru rĩ ꞌdãá cí; ãma ũlũ ãmã urobí kí ĩꞌdinî, icé ꞌbá ãlu-ãlu ꞌbã urobí ífí rá. 13 Urobí ꞌbã ífí ĩꞌdi ꞌbã icélé rĩ idé kíru cécé ĩꞌdi ꞌbã jọlé rĩ áni; mârú rĩ ûja ma ãzị́ gá rá, ágọ́bị́ ãzí rĩ ụ́ꞌdị ĩꞌdi rá.”
14 Fãráwũ pẽ ꞌbá tị Yụ̃sụ́fụ̃ umvelé, íyá Yụ̃sụ́fụ̃ ꞌi mãbụ́sụ̃ gâlé gbõrú faru drị̃ꞌbị́ ãzíla sụ̃ bõngó úꞌdí la mụ dó Fãráwũ rụ̂lé. 15 Fãráwũ jọ Yụ̃sụ́fụ̃ní, “Urobí ũbĩ ma, ꞌbo ꞌbá ãzí mání ífí la icélépi la yụ wó ụ́jọ mání mi urobí ífí icé rá údrĩ míní ũlũ la ꞌbo rĩ gá.”
16 Yụ̃sụ́fụ̃ umvi Fãráwũ ní, “Ị́jọ́ ꞌdĩ mání ãmbógó-ãmbógó má icó ku, be la Ãdróŋá la míní ị́jọ́ ꞌdĩ ꞌbã ífí iꞌda nĩ.” 17 Fãráwũ jọ Yụ̃sụ́fụ̃ní, “Urobí agá átu pá mĩrĩ tị gá. 18 Gbõŋáŋáru, tị́ ázị̂rị̃ use-mgbụrụtụ la ãfũ kí ị̃yị́ agâlé, kí ị̃yị́ tị gá ꞌdãá ị̃rẹ́bị́ na gá ũzú agá. 19 ꞌDã kí ũngúkú gá ãzíla ãfũ kí ázị̂rị̃ nzụ kí goromoto ũnzíkãnã mâ jõ drĩ ndrelé Mị̃sị́rị̃ gá ꞌdâ ãluŋá ku íni la. 20 Tị́ goromoto ũnzíkãnã ꞌdã uti kí tị́ use mgbụrụtụ ꞌda kí rá. 21 Ĩꞌbã kí táni tị́ use mgbụrụtụ ꞌda kí uti agá rá tí, iꞌdá kí kí ụrụꞌbá gá ꞌdãá ku ꞌbá ãzí icólépi iꞌdalépi la idé kí ị́jọ́ ãzí ꞌdĩ áni rá la yụ ãꞌdusĩku ace kí goromotorú ũgũgõ. Gbõgbõ ma angá dó rá. 22 ꞌDã ꞌbã ũngúkú gá were, urobí ãzí rĩ ũbĩ ma ándre ãna drị̃kã ázị̂rị̃ céke ãlu drị̃ gá ka kí mgbũlũ ũnĩ-ambambarú. 23 ꞌDã ꞌbã ũngúkú gá ãzíla kí vâ drị̃kã ázị̂rị̃ pánírí nụlépi ị̃tụ́kã ãcí sĩ ꞌilépi rá la kî. 24 Ãná drị̃kã ꞌilépi ránírí ꞌdã ti kí tá drị̃ ázị̂rị̃ kalépi mgbũlũ ꞌdã kí rá. Ánze urobí ị̃rị̃ ꞌdĩ kí vú ꞌbá má drị́ ũjogorú ꞌdĩ ꞌbanî, ꞌbá ãzí ãlu icólépi mání ífí la iꞌdalépi rá la ꞌdáyụ.”
25 Yụ̃sụ́fụ̃ jọ, “Urobí Fãráwũ ũbĩlépi rĩ ꞌbãngá ãlu, Ãdróŋá iꞌda ĩꞌdiní ị́jọ́ ĩꞌdi ꞌbã mụlé idélé rĩ kî. 26 Tị́ ázị̂rị̃ use mgbụrụtụ ꞌda kí ãzíla ãná drị̃kã ázị̂rị̃ kalépi mgbũlũ ꞌda kí ílí ázị̂rị̃, wó kí pírí urobí ãlu ãbị́rị́ ꞌbã sĩ adrujó yụ rĩ ꞌi. 27 Tị́ ázị̂rị̃ goromoto ũnzíkãnã ꞌdã kí ãná drị̃kã ázị̂rị̃ ꞌilépi rá ꞌda kí ílí ázị̂rị̃ ãbị́rị́ ꞌbã sĩ ꞌdejó nĩrĩ ꞌi. 28 ꞌDĩ cécé tá mâ jọlé rĩ áni, Ãdróŋá la míní ị́jọ́ ĩꞌdi ꞌbã lẽlé mụlé idélé rĩ kí iꞌda. 29 Ílí ázị̂rị̃ ꞌda kí ãkónã la sĩ ka rõnzõ-rõnzõ ãngũ Mị̃sị́rị̃ drị̂ gá ꞌdâ. 30 ꞌDã ꞌbã ũngúkú gá ílí ázị̂rị̃ rílẽ la ꞌde nĩ, ãkónã kalépi rõnzõ-rõnzõ ꞌda kí ukó rá. Rílẽ ꞌdã la ãngũ iza ũnzíkãnãrú. 31 Rílẽ ꞌdã ꞌbã ũnzĩkãnã sĩ ꞌbá kí drị̃ la ãvĩ ãkónã ka ándrá rõnzõ-rõnzõ rá rĩ gá rá. 32 Ásị́sị́ŋá Ãdróŋá ꞌbã urobí ị̃rị̃ ꞌdĩ kí iꞌdajó Fãráwũ nî rĩ ꞌbã ꞌbã ị́jọ́ ꞌdĩ ũkpó ru, Ãdróŋá la ị́jọ́ ꞌdĩ idé gbõŋáŋáru. 33 Ị́jọ́ ꞌdĩ sĩ, Fãráwũ ꞌbã ndrụ̃ ꞌbá ãzí ũndũwã trũ la ꞌbãlé ãmbógóru ãngũ Mị̃sị́rị̃ drị̂ ꞌbã drị̃lẹ́ gá. 34 Lẽ Fãráwũ ꞌbã ũpẽ vâ ꞌbá ãzí ãmbogo-ãmbogo drị̃lẹ́ ru la kí ãkónã kalépi ílí ázị̂rị̃ ꞌdĩ agá ꞌdâ rĩ kî trajó. 35 ꞌBã tra kí ãkónã ílí ázị̂rị̃ ũnĩ-ambamba amụ́lépi ꞌdĩ kí agá, ꞌbã mba kí ãkónã ꞌdĩ kí tã ĩrá agá táwụ̃nị̃ ãlu-ãlu agá ị́jọ́ Fãráwũ ꞌbã azịlé rĩ sĩ. 36 Íná ꞌdĩ úmba tã la lómúre gá múké-múké ála sĩ ãbị́rị́ amụ́lépi ãngũ drị̃ gá ílí ázị̂rị̃ ꞌdã drị̃ tẽ rílẽ ꞌbã ị̃lị̃kị̃rú sĩ ꞌbá kí ku.”
37 Ị́jọ́ Yụ̃sụ́fụ̃ ꞌbã itúlé ꞌdĩ fẽ ãyĩkõ Fãráwũ ní, ãmbogo ĩꞌdidrị̂ kí abe. 38 Ĩꞌbaní ị́jọ́ amá agá Fãráwũ jọ, “Ãꞌdi icó ị́jọ́ ngalé cécé Yụ̃sụ́fụ̃ áni rá rĩ gá nĩ yã? Ãꞌdusĩku ĩꞌdi ꞌbá úríndí Ãdróŋá drị̂ trũ la.”
Yụ̃sụ́fụ̃ acá úpíru Mị̃sị́rị̃ gá
39 Fãráwũ jọ Yụ̃sụ́fụ̃ní, “Ãdróŋá ꞌbã ị́jọ́ ꞌdĩ kí ífí iꞌdajó mínî rĩ sĩ, ꞌbá ãzí calépi mí rụ́ ị́jọ́ vãŋá sĩ ãzíla ũndũwã rú ími ndẽlépi Mị̃sị́rị̃ gá ꞌdâ la yụ. 40 Áꞌbã mi ãzị́ ꞌdĩ ꞌbã drị̃lẹ́ ru, mi dó adru ãmbógó ãko má drị́ lị́cọ́ agá rĩ kí drị̃lẹ́ gá ãzíla mi ꞌbá kí itú, ma dó adru ãmbógóru ími drị̃lẹ́ gá la úmvúke má drị́ ũpĩ ãrĩ sĩ.” 41 Fãráwũ jọ Yụ̃sụ́fụ̃ní, “Áꞌbã mi úpíru ãngũ Mị̃sị́rị̃ drị̂ drị̃lẹ́ gá pírí.” 42 Fãráwũ ãtrũ kátĩ ĩꞌdidrị́mváŋá gá rĩ sulé Yụ̃sụ́fụ̃ drị́ gá ãzíla ụ̃sụ̃ ĩꞌdi bõngó ũpĩ ãrĩ kî sĩ, su ĩꞌdi imbe gá nõrórõ ãjẹ̃ rú ũpĩ ãrĩ ꞌi. 43 Fãráwũ fẽ dó gá rĩ ĩꞌdidrị̂ Yụ̃sụ́fụ̃ní sĩ cẹ̃jó, drị̃lẹ́ gá ꞌbá kí dị̃ uzâ sĩ, “Ĩmi aꞌbe gẹ̃rị̃ ãmbógó nî,” Yụ̃sụ́fụ̃ acâ dó sĩ ãmbógó Fãráwũ ũngúkú gá námbã ị̃rị̃ sĩ rĩ ꞌi. Fãráwũ ꞌbã dó ĩꞌdi ãmbógóru ãngũ Mị̃sị́rị̃ drị̂ drị̃lẹ́ gá pírí. 44 Fãráwũ jọ Yụ̃sụ́fụ̃ní, “Ma úpíru ma ꞌi, ꞌbá ãzí icóru drị́ kí alólé pá abe Mị̃sị́rị̃ gá ími tị kóru ku.” 45 Fãráwũ uja dó Yụ̃sụ́fụ̃ rụ́ ꞌdalé Zãfẽnãtĩ Pãnéã ꞌi. Fẽ dó ĩꞌdiní Ãsĩnátã Põtĩférã ãmbógó úrí uwilépi Ụ́nị̃ gá rĩ ꞌbã ị̃zẹ́pị ũkúru. Yụ̃sụ́fụ̃ acị́ dó ãngũ Mị̃sị́rị̃ drị̂ agâ sĩ pírí.
46 Yụ̃sụ́fụ̃ iꞌdó ãzị́ úpí Fãráwũ pálé gá ꞌdĩ sĩ ílí la ca dó kãlị́ na, fũ dó Fãráwũ drị̃lẹ́ gá mụlé ãngũ Mị̃sị́rị̃ drị̂ undré trũ. 47 Ílí ázị̂rị̃ ãkónã ꞌbã kajó rĩ sĩ, ãngũ ka ãkónã kpẽtékpẽté. 48 Yụ̃sụ́fụ̃ tra ãkónã kalépi kpẽtékpẽté ílí ázị̂rị̃ Mị̃sị́rị̃ gá ꞌdãá rĩ kí ꞌbã kí pírí ĩrá gá. Tra ãkónã ámvụ́ táwụ̃nị̃ ãlu-ãlu andre gá rĩ mba kí tã ala gá ꞌdãá cí. 49 Yụ̃sụ́fụ̃ mba dó ãná tã ĩrá gá tré-tré ụ̃ꞌbị̃ŋá la ndẽ ĩꞌdi rá ãnâ ꞌbã adrujó cécé cínákí mĩrĩ gá rĩ áni rĩ sĩ. 50 Ílí rílẽ ꞌbã aꞌdéjó rĩ acá drĩ ku rú, Ãsĩnátã Põtĩférã ãmbógó uwiŋá idélépi rĩ ꞌbã ị̃zẹ́pị tị ĩꞌdiní anzị kí ị̃rị̃. 51 Yụ̃sụ́fụ̃ ꞌda ngọ́tị́ kãjãní rĩ rụ́ Mãnásẽ ꞌi ãꞌdusĩku jọ, “Má ãvĩ ũcõgõ ma drị̂ kí pírí ãzíla ãko má átẹ́pị drị́ jó agá rĩ kí abe.” 52 ꞌDa ngọ́tị́ŋá vúlé rĩ ꞌbã rụ́ Ịfụrayị́mụ̃ ꞌi ãꞌdusĩku jọ, “Ãdróŋá yĩ mání írákí ma dô sĩ drị̃lẹ́ trũ.” 53 Ílí ázị̂rị̃ ãkónã ꞌbã kajó kpẽtékpẽté Mị̃sị́rị̃ gá rĩ ukó dó rá, 54 ãzíla ílí ázị̂rị̃ rílẽ drị̂ iꞌdó dó cécé Yụ̃sụ́fụ̃ ꞌbã jọlé rĩ áni; rílé ꞌde dó ãngũ drị̃ gá pírí, wó ãkónã ꞌbãngá ãngũ Mị̃sị́rị̃ drị̂ gá cí.
55 ꞌBá pírí Mị̃sị́rị̃ gá rĩ kí mụ rílẽ ꞌdã ĩtrĩkãlé ꞌbo, ꞌbã kí mãmálá Fãráwũ drị̃lẹ́ gá ãkónã ị́jọ́ sĩ, Fãráwũ jọ ꞌbá Mị̃sị́rị̃ gá ꞌdãá rĩ ꞌbã mụ kí Yụ̃sụ́fụ̃ rụ́, ꞌbã idé kí ị́jọ́ ĩꞌdi ꞌbã jọlé ĩꞌbanî rĩ. 56 Rílẽ ꞌdĩ iré ãngũ drị̃ gá pírí, Yụ̃sụ́fụ̃ nzị̃ ĩrá lómúrerú rĩ kí tị ãná ị̃tụ̃ndãjó ꞌbá Mị̃sị́rị̃ gá rĩ ꞌbaní ãbị́rị́ ꞌbã adrujó ambamba rĩ sĩ. 57 Sụ́rụ́ pírí amụ́ kí ãkónã ĩgbãlé Yụ̃sụ́fụ̃ drị́ Mị̃sị́rị̃ gá rílẽ ꞌdã ꞌbã ãbị́rị́ la ị́jọ́ ajíjó ambamba ãngũ drị̃ gá rĩ sĩ.