31
Yãkóꞌbõ apá Lãbánĩ rụ́ ꞌdãá rá
1 Yãkóꞌbõ are ununuŋá anzị Lãbánĩ drị̂ kí unujó, “Yãkóꞌbõ ꞌdụ ãko ãmã átẹ́pị drị̂ kí pírí. Ịsụ́ ãko ĩꞌdi sĩ adrujó kụ́rẹ́nị́ ꞌdĩ kí ãko ãmã átẹ́pị drị̂ agá.” 2 Ndre vâ Lãbánĩ lẽ ꞌi cécé ándrá ídu rĩ áni ku. 3 ꞌDĩ gá ꞌdâ Ãdróŋá jọ ĩꞌdiní, “Ímụ ãngũ mî átẹ́pịka ꞌba drị́ kãká mídrị̂ abe rĩ gá. Marú adru mí be cí.”
4 Yãkóꞌbõ ị̃drị̃ ụ́ꞌdụ́kọ́ tị Léyã ꞌbaní Rãkẹ́lị̃ be amụ́jó ĩꞌdi drị̃ tẽjó ãngũ kãbĩlõ ꞌbã kí adrujó rĩ gá. 5 Jọ ĩꞌbaní, “Ándre úꞌdîꞌda ĩmĩ átẹ́pị lẽ ma cécé ándrá ídu rĩ áni ku, wó Ãdróŋá mâ átẹ́pị drị̂ Ĩꞌdi má be cí. 6 Ĩmi ị̃rị̃ trá ị̃nị̃ ánga ãzị́ ĩmĩ átẹ́pịní ásị́ pírí sĩ rĩ rá. 7 ꞌDĩ gá ꞌdâ na ma ãzíla uja ũfẽtáŋá má drị̂ kí pâlé wẽwẽ rú ị̃dị́-ị̃dị́. Wó Ãdróŋá fẽ idé ma ũnzí ku. 8 Lãbánĩ drĩtáni jọ la, ‘Ị̃ndrị́ru uꞌbélépi lúbékẽ rĩ kí adru mî ũfẽŋá,’ ị̃ndrị́ kí mvaka tị lúbékẽrú. Drĩtáni jọ la, ‘Ị̃ndrị́ kpĩcí kpĩcí ꞌdĩ kí adru mî ũfẽŋá,’ ị̃ndrị́ kí pírí mvaka tị kpĩcí kpĩcíru. 9 Ãdróŋá aꞌdụ́ ị̃ndrị́ kí pírí ĩmĩ átẹ́pị rụ̂lé fẽ dó kí mánî ma acá dô sĩ kụ́rẹ́nị́ru.
10 “Sáwã ĩꞌbaní tịjó rĩ gá urobí ũbĩ ma ándre ala gá ị̃ndrẹago kí ĩlũwãlépi rĩ kí kpĩcí kpĩcíru ãzíla uꞌbé kíru lúbékẽrú. 11 Mãlãyíkã Ãdróŋá drị̂ jọ mání urobí agá ꞌdãá, ‘Yãkóꞌbõ!’ Má ãꞌị̃, ‘Wõyí.’ 12 ‘Índre ị̃ndrẹago pírí kí ĩlũwãlépi rĩ kí kpĩcí kpĩcíru ãzíla lúbékẽrú. Áfẽ ꞌdĩru idélé íni la ándre ị́jọ́ Lãbánĩ ꞌbã idélé mí rụ́ ꞌdĩ kí rá. 13 Ma Ãdróŋá ándrá míníru iꞌdalépi Bẹ̃tẹ́lị̃ gá rĩ ꞌi, mî sĩ írã ịꞌdịjó ãdu ũsũjó drị̃ la gá ãzíla mi sĩ ũyõ najó rĩ ꞌi. Mí itú mi bábá ígõ ãngũ ándrá ími tịjó ꞌdã agâlé.’”
14 Rãkẹ́lị̃ kí Léyã be umvi kí Yãkóꞌbõní, “Ãko acelépi ãmã átẹ́pị drị́ gá ãmaní ãwítãru la yụ. 15 Ĩꞌdi ãma tãmba ãmị́yọ́ŋáru. Ụzị ãma rá, iza séndẽ ãma agá rĩ kí pírí rá. 16 Ãko Ãdróŋá ꞌbã aꞌdụ́lé fẽlé míní ꞌdĩ kí pírí ãma ãni ãzíla anzị ãmadrị̂ ꞌbã ãni. Mí idé ị́jọ́ Ãdróŋâ ꞌbã jọlé mínî rĩ ꞌi.”
17 Yãkóꞌbõ itúru ũꞌbã ũkú kí anzị abe ngãmíyã drị̃ gá, 18 dro ĩꞌdi ꞌbã ãnãkpá kí drị̃ gá ãko pírí ĩꞌdi ꞌbã ịsụ́ lé Pãdánĩ Ãrámũ gá rĩ abe, trũ mụjó átẹ́pị̃ Ĩsákã rụ́ ãngũ Kãnánĩ gá rĩ gá. 19 Ịsụ́ Lãbánĩ mụ ꞌdĩ sĩ ĩꞌdi ꞌbã kãbĩlõ kí ꞌbíko lịlé, ị̃zẹ́pị̃ Rãkẹ́lị̃ ụ̃gụ̃ ĩꞌdi ꞌbã ꞌbawụga uwilé uwî jó agá rĩ kí ĩndĩ. 20 Yãkóꞌbõ ulé Lãbánĩ ꞌi apájó ĩꞌdiní vúlé gá lũŋâ kóru. 21 Aꞌdụ́ ãko pírí ĩꞌdidrị́ gá rĩ kî trũ apájó gbõŋáŋáru. Za ị̃yị́ Ẽfĩrátĩ ꞌi ja drị̃ mụjó Gị̃lẹ́dị̃ gâlé ru.
Lãbánĩ dro Yãkóꞌbõ vú
22 Ãtíꞌbó Lãbánĩ drị̂ lũ kí ĩꞌdiní Yãkóꞌbõ apá rá rĩ ụ́ꞌdụ́ na vúlé gá. 23 ꞌDụ ãgọbị ĩꞌdidrị̂ kí ĩndĩ dro sĩ Yãkóꞌbõ vú ụ́ꞌdụ́ ázị̂rị̃ kpere ĩꞌdiní ĩꞌdi arụ́ agá ãngũ Gị̃lẹ́dị̃ gá rĩ gá. 24-25 Yãkóꞌbõ drõ ĩꞌdi ꞌbã bụ́rụ́jọ́ ꞌbé drị̃ gá ãzíla Lãbánĩ drõ bụ́rụ́jọ́ ĩꞌbadrị́ kãká ĩꞌdidrị̂ abe rĩ ãngũ Gị̃lẹ́dị̃ drị̂ gá. Ãdróŋá amụ́ ru iꞌdalé Lãbánĩní urobí agâ sĩ ị́nị́ ꞌdã sĩ, jọ ĩꞌdiní, “Ínzị̃ mịfị́ mí ule Yãkóꞌbõ drị̃ ku.”
26 Lãbánĩ jọ Yãkóꞌbõní, “Mí ulé ma, mí aꞌdụ́ mâ izonzi kí bãdã-tị́ áni la ãꞌdu sĩ? 27 Mí ulé ma apájó mání ũní ãꞌdu sĩ? Ídrĩ ájẹ́ mání lũ la rá la, ma ájẹ́ ími tị pẽ ãyĩkõ sĩ úngó tuŋá ụ̃ꞌdị́ sĩ árị̂ trũ, kõyõ trũ rĩ sĩ. 28 Ífẽ vâ mání sáwã azịjó mâ ị̃zẹ́pịka ãzíla mâ ãdrõmváka kí abe ku. ꞌDã ị́jọ́ ãzí ífí kóru la. 29 Mâ ũkpó cí ími idéjó ũnzí, wó Ãdróŋá mî átẹ́pị drị̂ iꞌdaru mání ị́nị́ ájệ rĩ sĩ jọ, ‘Lẽ áfẽ míní ụ̃rị̃ ku.’ 30 Ánị̃ rá mi amụ́ íni la ílẽ ásị́ pírí sĩ calé ĩmi drị́ko gâlé rá, wó mí ụ̃gụ̃ mâ ꞌbawụga uwilé uwî rĩ kí ĩndĩ ãꞌdu ị́jọ́ sĩ yã?”
31 Yãkóꞌbõ umvi ĩꞌdiní, “Má idé ụ̃rị̃ sĩ, ãꞌdusĩku má ũrã mí icó mî ị̃zẹ́pịka kí ꞌdụlé má drị́ ꞌdâ rá. 32 Wó ídrĩ ịsụ́ la mî ꞌbawụga kí ꞌbá ãzí drị́ cí yã áni ála ꞌbá lã ꞌdịrá. Ãgọbị má drị́ ꞌdĩ kí sãdínĩrú, mí undré ãko mídrị̂ kí ãzíla mí uya mídrị̂ kí íꞌdụ kî.” Yãkóꞌbõ nị̃ Rãkẹ́lị̃ ụ̃gụ̃ Lãbánĩ ꞌbã ꞌbawụga uwilé uwî rĩ kí nĩrĩ ku.
33 Lãbánĩ mụ bụ́rụ́jọ́ Yãkóꞌbõ drị̂ kí ꞌa undrê trũ, fi Léyã drị̂ agá ãzíla ũkú ị̃rị̃ ãtiꞌború rĩ ꞌba drị̂ agá ịsụ́ ĩꞌdi ꞌbã ꞌbawụga kí ku. 34 Rãkẹ́lị̃ aꞌdụ́ ꞌbawụga uwilé uwî rĩ kí ꞌbã kí íníríkó rijó ngãmíyã drị̃ gá gụ̃tị́yãrú rĩ agá rĩ kí drị̃ gá cí. Lãbánĩ undré ãngũ bụ́rụ́jọ́ agá ꞌdãá pírí ịsụ́ ãko ꞌdĩ kí ku. 35 Rãkẹ́lị̃ jọ átẹ́pị̃ní, “Mí idé mání ũmbã sĩ ku mâ átẹ́pị, má icó pâ tulé ụrụ gá ími drị̃lẹ́ gá ku ãꞌdusĩku ándre ĩmbá.” Lãbánĩ ndrụ̃ ãko ꞌdĩ kí tí ịsụ́ kí ku.
36 Yãkóꞌbõ ásị́ iza dó ru zị ãgọ̃bị̃ rú, “Ị́jọ́ ũnzí mâ izalé mí rụ́ mî sĩ ãma vú adrojó rĩ ãꞌdu? 37 Índrụ̃ dó úꞌdîꞌda ãko má drị̂ kí ꞌa pírí ãko mî ịsụ́ lé má ãni rú rĩ ĩꞌdi ãꞌdu? Íꞌbã ĩꞌdi ãmvé ꞌdâ sãdínĩ má drị̂ ꞌbã ndre kî sĩ cé ꞌbá mídrị̂ kí abe. ꞌBã lị kí sĩ ị́jọ́ ãma drĩdríŋĩ gá mí be ãꞌdi múké la nĩ yã rĩ. 38 Ári uꞌálé mí be ílí kãlị́ ị̃rị̃; ãnãkpá mí drị́ ꞌdĩ ĩcẽ kí tịŋá gá ku, wó ána vâ mî kãbĩlógó kí ku. 39 Ụ̃bọ̃gụ̃ cijõ mî kãbĩlõ yã áni, ma ũfẽ la ma ꞌi. Má agụ vâ iꞌdalé míní sĩ jọjó la ꞌdã ị́jọ́ má ãni ku la ku. Mi ãko ụ̃gụ̃lé ị́nị́ sĩ jõku ị̃tụ́ sĩ ꞌdĩ kí ũfẽŋá aꞌị́ má drị́. 40 Ári velé ị̃tụ́kã gá, ị̃gbẹ̃ la áma fụ ị́nị́ sĩ ụ́ꞌdụ́ kóŋâ kóru. 41 Idéru ꞌdĩ áni ílí kãlị́ ị̃rị̃ mâ sĩ uꞌájó mí be ꞌdĩ agá. Ílí mụdrị́ drị̃ sụ ánga ãzị́ mî ị̃zẹ́pịka kí ĩgbãjó, ãzíla ílí ázíyá ãnãkpá ịsụ́jó. 42 Wó ꞌdĩ gá ꞌdâ mí uja mâ ũfẽŋá pâlé wẽwẽ rú drĩ ájẹ́ adru íni ku ípẽ ájẹ́ nõ áma tị drị́drị́ ru. Wó Ãdróŋá má áyị́pị Ịbụrahị́mụ̃ drị̂ ãzíla má átẹ́pị Ĩsákã drị̂ ndre áma ũcõgõ ãzị́ mâ ngalé rĩ agá, ị́nị́ ájệ rĩ sĩ lị ị́jọ́ ãma drĩdríŋĩ mí be.”
43 Lãbánĩ umvi Yãkóꞌbõní, “Ũkú ꞌdĩ kí mâ ị̃zẹ́pịka kî; anzị ĩꞌbadrị́ ꞌdĩ kí má ãni ãnãkpá ꞌdĩ kí má ãni mí icó kî trũ mụjó rá. Ị́jọ́ mgbã sĩ ãko pírí mî ndrelé ꞌdĩ kí má ãni. Má icó ị́jọ́ ũnzí idélé mâ ị̃zẹ́pịka kí ụrụꞌbá gá ãnzị́pịka abe íngoníru? 44 Ma bábá tị icíjó mí be. Ãtra írã ãma igájó tị icíma ãmadrị́ ꞌdĩ gá.”
45 Cọtị Yãkóꞌbõ aꞌdụ́ írã ĩdrẽ ĩꞌdi ụrụ gá ícétáŋáru. 46 Jọ ãgọbị ĩꞌdidrị́ ꞌdĩ ꞌbaní ꞌbã tra kí írã ãzí kî ꞌbã ũꞌbã kí ngúlúru ãngũ ãlu gá. ꞌDĩ gá ꞌdâ na kí dó íná írã drõlé ngúlúru ꞌdĩ kí andre gá ꞌdãá. 47 Lãbánĩ ꞌda dó rụ́ la Yégã Sãhãdútã ꞌi, Yãkóꞌbõ ꞌda rụ́ la Gãlị́dị̃ ꞌi. 48 Lãbánĩ jọ Yãkóꞌbõní, “Írã drõlé ꞌdĩ kí ãma igá.” Ị́jọ́ ꞌdĩ bãsĩ ãngũ ꞌdã rụ́ ꞌdajó Gãlị́dị̃ ꞌi ꞌdĩ. 49 Lãbánĩ jọ vâ, “Ãdróŋá ꞌbã andré ãngũ ãmã ãma iré agá ꞌdĩ gá ꞌdâ.” Cọtị úꞌda vâ ãngũ ꞌdã rụ́ Mị̃sị́pã ꞌi (ífí la Ãdróŋá ndre ãma cé ꞌi). 50 Lãbánĩ mụ ị́jọ́ trũ drị̃ gá jọ, “Ídrĩ mâ ị̃zẹ́pịka kí ĩcãndĩ rá, ídrĩ vâ ũkú ãzí kí aꞌdụ́ ádrĩ táni ị́jọ́ nị̃ drị̃ la gá ku tí, lẽ ínị̃ rá Ãdróŋá la ãma andré ꞌdĩ. 51 Írã mâ drõlé ãma drĩdríŋĩ gá rĩ kí ꞌdĩ ãzíla írã ícétáŋáru rĩ ꞌdĩ. 52 Írã drõlé ꞌdĩ kí ícétáŋáru ꞌdĩ trũ ị̃rị̃ trá kí ígátáru. Má icó alịlé írã drõlé ꞌdĩ drị̃ gâ sĩ ãꞌdị́ ꞌdịjó mí be ku, lẽ mí alị vâ ĩꞌdi drị̃ gâ sĩ ãꞌdị́ ꞌdịjó má be ku. 53 Ãdróŋá Ịbụrahị́mụ̃ drị̂ ãzíla Nãhọ́rị̃ drị̂ la ị́jọ́ awa ãma drĩdríŋĩ gá nĩ.” Yãkóꞌbõ na ũyõ Ãdróŋá átẹ́pị Ĩsákã drị̂ sĩ ꞌi ị́jọ́ azịlé ꞌdĩ tãmba rá. 54 Lị ãnãkpá idé dô sĩ ĩꞌdi uwiŋáru ꞌbé sị́ gá ꞌdãá, umve ãgọbị ĩꞌdidrị́ ꞌdĩ kí ínâ nalé. Kí mụ ínâ nalé ꞌbo, ko kí ụ́ꞌdụ́ ꞌbé sị́ gá ꞌdãá ũgũgõ. 55 Ụ̃ꞌbụ́tị ụ́ꞌdụ́ ãzí rĩ drị̂ sĩ Lãbánĩ azị dó ĩꞌdi ꞌbã ãdrõmváka ꞌbaní ị̃zẹ́pịka abe, gõ dó vúlé ĩꞌdidrị́ko gâlé.